Μη χαμηλώνεις το βλέμμα
Βασισμένο αποσπασματικά μόνο στη ζωή του Γερμανού ζωγράφου Γκέρχαρντ Ρίχτερ, η σημαντική ταινία του Φλόριαν Χένκελ φον Ντόνερσμαρκ («Οι Ζωές των Αλλων») ήταν υποψήφια για δύο όσκαρ.
Υπόθεση
Στη μεταπολεμική Γερμανία ένας φοιτητής καλών τεχνών, ο Κερτ, ερωτεύεται την συμφοιτήτρια του Έλι. Ο πατέρας της κοπέλας, διάσημος γιατρός με σκοτεινό παρελθόν (ήταν μέλος των Ναζί), απορρίπτει την επιλογή της κόρης του και κάνει ότι μπορεί για να καταστρέψει τη σχέση τους.
Γερμανικό τραύμα και ένας καταραμένος έρωτας
Ο Φλόριαν Χένκελ φον Ντόνερσμαρκ επιστρέφει στην πολιτική διάσταση που είχαν οι «Ζωές των Αλλων» και την ενισχύει με ένα δυνατό ερωτικό δράμα που διαβάζεται παράλληλα και ως ένα σχόλιο για μια ολόκληρη εποχή. Το φιλμ ξεκινά με μια εικαστική έκθεση στη Δρέσδη του 1937 και ολοκληρώνεται τριάντα χρόνια μετά στο χωρισμένο από το Τείχος Βερολίνο. Η αφετηρία του φιλμ αποκαλύπτει το ναζιστικό μένος για την μοντέρνα τέχνη και την ανάγκη επιστροφής του γερμανού καλλιτέχνη στις παραδοσιακές, πατριωτικές αξίες. Παράλληλα γινόμαστε μάρτυρες της θηριωδίας των Ες Ες που επιδιώκοντας την καθαρότητα της φυλής, βάζουν σε λειτουργία ένα ιατρικό πείραμα (στο οποίο έχει ενεργό ρόλο ο πατέρας της Έλι) όπου τα πιο αδύναμα μέλη της γερμανικής κοινωνίας είτε περιθωριοποιούνται είτε θανατώνονται. Ο σκηνοθέτης ανακατεύει έντεχνα και με σπάνια αποτελεσματικότητα το πολιτικό στοιχείο με το ερωτικό δράμα και δυναμώνει το βασικό θέμα του με το ρόλο – αν όχι την ουσιαστική ευθύνη- της Τέχνης απέναντι στην Ιστορία.
Όλο το δεύτερο μισό του φιλμ όπου ο Κερτ έχει βρει καταφύγιο στο Ντίσελντορφ, ψάχνοντας να βρει την καλλιτεχνική του ταυτότητα ενώ παράλληλα πασχίζει να αποτινάξει τους προσωπικούς δαίμονες (που κατά μεγάλο ποσοστό οφείλονται στην παρουσία του πεθερού του) είναι εξαιρετικό. Το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα στα χέρια άλλου σκηνοθέτη μπορεί και να είχε βουλιάξει κάτω από το βάρος των συμβολισμών αν όχι εξαφανιστεί. Όμως ο Φον Ντόνερσμαρκ το διαχειρίζεται υποδειγματικά κατασκευάζοντας ένα πραγματικό έπος αφιερωμένο στη ζωγραφική, τον έρωτα και το περίφημο γερμανικό τραύμα. Ο τρόπος μάλιστα που σκιτσάρει τους χαρακτήρες και τις ζωές τους, αναπτύσσοντας παράλληλα τις βασικές ιδέες του σεναρίου (το οποίο βασίζεται άτυπα στην ζωή και το έργο του Ρίχτερ) είναι εντυπωσιακός.
