MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΤΡΙΤΗ
19
ΜΑΡΤΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΕΚΘΕΣΗ X
Articulate: Έκθεση της Μυρτώς Ψυχάκη στη The Blender Gallery
Από 01/03/2024 έως 22/03/2024
Beyond lens / Art unleashed: Η μαγική φωτογραφική ματιά του Αλέξανδρου Εμμανουηλίδη, στο Moxy Athens
Από 06/03/2024 έως 10/04/2024
Broken Mirror: Δέκα καλλιτέχνες απέναντι στον «Σπασμένο Καθρέφτη» στην Γκαλερί Αργώ
Από 29/02/2024 έως 23/03/2024
Cindy Sherman at Cycladic: Πρώιμα έργα - ορόσημα της Αμερικανίδας φωτογράφου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Από 30/05/2024 έως 04/11/2024
Far East: Έκθεση του Πολύβιου Ανεμογιάννη στο 1927 Art Space
Από 19/10/2023 έως 24/03/2024
Femme: Έκθεση της Κατερίνας Δημητριάδου στον χώρο τέχνης Imagine Visual Arts
Από 09/03/2024 έως 06/04/2024
Future Perfect: Έκθεση της Τίνας Καραγεώργη στην Γκαλερί Σκουφά
Από 14/03/2024 έως 06/04/2024
Grand Tour: 17 έργα φιλελλήνων από την Κυβερνητική Συλλογή Τέχνης του Ηνωμένου Βασιλείου σε μια έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη
Από 05/07/2023 έως 01/06/2025
Komplett Kafka: Έκθεση αφίσας για τα 100 χρόνια από τον θάνατο του Φραντς Κάφκα στο Ινστιτούτο Γκαίτε
Από 21/03/2024 έως 15/06/2024
Martin Margiela: Έκθεση του Βέλγου εικαστικού στην γκαλερί Bernier/Eliades
Από 07/03/2024 έως 15/05/2024
Vulnera: Έκθεση του Δημήτρη Πρωτοπαπά στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα»
Από 08/03/2024 έως 23/03/2024
assembling memories: Μία πολυμεσική εμπειρία τέχνης της Ντένης Θεοχαράκη στον «Ελληνικό Κόσμο»
Από 06/03/2024 έως 31/05/2024
Έκθεση Μαρσέλ Ντυσάν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην γκαλερί Ελευθερία Τσέλιου
Από 21/02/2024 έως 30/03/2024
Έκθεση της Συλλογής του εικαστικού Νίκου Αλεξίου στο Μουσείο Μπενάκη
Από 14/03/2024 έως 26/05/2024
Άσμα Ασμάτων: Η Ελένη Μωραΐτη οπτικοποιεί τα ανθρώπινα συναισθήματα στην Πινακοθήκη Βογιατζόγλου
Από 04/03/2024 έως 01/06/2024
Αθώρητα: Η νέα έκθεση του Γιώργου Παστάκα στην γκαλερί artworx
Από 14/03/2024 έως 09/04/2024
Αλληγορίες καθημερινότητας: Έκθεση του Κώστα Λαμπρόπουλου στην Αίθουσα Τέχνης «Αστρολάβος - δεξαμενή»
Από 23/02/2024 έως 20/04/2024
Αφιέρωμα στη ζωγράφο Ηρώ Κανακάκη από την Εθνική Βιβλιοθήκη
Από 23/01/2024 έως 22/03/2024
Γιάννης Τσαρούχης: «Ήμουν και έμεινα ένας ερευνητής και ένας μαθητής»
Από 10/02/2024 έως 21/04/2024
Γόρδιοι Δεσμοί: Έκθεση του Στέργιου Στάμου στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
Από 22/02/2024 έως 24/03/2024
Διαιρεμένες Μνήμες 1940-1950: Το αποτύπωμα μιας ταραγμένης δεκαετίας μέσα από μια ψηφιακή έκθεση
Από 15/11/2021 έως 31/12/2026
Εγεννήθην εν Σκιάθω: Εικαστικό αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη από το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών
Από 23/01/2024 έως 25/03/2024
Θεατές του αλλού: Έκθεση της Βασιλικής Πανταζή στην Αίθουσα Τέχνης «Αστρολάβος - δεξαμενή»
Από 23/02/2024 έως 20/04/2024
Και τώρα οι δυο μας: Έκθεση της της Χλόης Ακριθάκη και της Βίβιαν Αβρααμίδου-Πλούμπη στην Γκαλερί «7»
Από 12/03/2024 έως 30/03/2024
Κυνηγώντας τα σύννεφα…: Χαρταετοί πάνω από το Attilio-Οικεία Τέχνη της Ηλιούπολης
Από 09/03/2024 έως 29/03/2024
Μέλαινα Ναυς και άλλα θαύματα: Έκθεση του Απόστολου Χαντζαρά στην γκαλερί Kapopoulos Fine Arts
Από 12/03/2024 έως 02/04/2024
Μαιρηλί Χαραμή: «Σημαίες μας, Πανιά περίλαμπρα, Σημάδια ιστορικά» στο Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων
Από 14/03/2024 έως 07/04/2024
Μακρύς ο δρόμος…: Ο Γαβρίλος Μιχάλης συλλέγει βιώματα και έργα στο ΠΕΣ Πολύτροπον
Από 10/02/2024 έως 10/04/2024
Μαριλένα Αραβαντινού: Η πρώτη γυναίκα σκηνογράφος σε μια αναδρομική έκθεση στην Εθνική Βιβλιοθήκη
Από 19/03/2024 έως 31/05/2024
Μιχάλης Οικονόμου: Η αλχημεία της ζωγραφικής του στο Ίδρυμα Θεοχαράκη
Από 01/02/2024 έως 12/05/2024
Νεάπολις: Η ιστορική γειτονιά της Αθήνας μέσα από μια έκθεση στην Ελληνοαμερικανική Ένωση
Από 05/03/2024 έως 25/05/2024
Νεοϊμπρεσιονισμός στη Μεσόγειο: Μια έκθεση στο Μουσείο Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή
Από 10/01/2024 έως 07/04/2024
Ο Μανώλης Χάρος αποτυπώνει τον «αιωρούμενο χρόνο» στη νέα του έκθεση
Από 29/02/2024 έως 23/03/2024
Τα «Ν(ο)ήματα» που συνδέουν την τέχνη όλων των εποχών στο Μουσείο της Ακρόπολης
Από 04/12/2023 έως 14/04/2024
Τα χρώματα στη Χαρακτική του Γιώργη Βαρλάμου: Μια νέα έκθεση για την εικαστική διαδρομή του καλλιτέχνη
Από 23/01/2024 έως 28/04/2024
Χαιρώνεια, 2 Αυγούστου 338 π.Χ. Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο: Η νέα έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης
Από 14/12/2023 έως 31/03/2024
Ωδείο Αθηνών: Ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος και το Bauhaus
Από 21/03/2022 έως 20/03/2024
ΕΠΙΛΟΓΗ ΓΚΑΛΕΡΙ
ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΧΩΡΟ X 1927 art space Attilio Οικεία Τέχνη Bernier/Eliades Eleftheria Tseliou Gallery Imagine Visual Arts Kapopoulos Fine Arts Moxy Athens City Online The Blender Gallery Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β.& Μ.Θεοχαράκη Αστρολάβος-Δεξαμενή Γκαλερί 7 Γκαλερί Αργώ Γκαλερί Ζουμπουλάκη Γκαλερί Σκουφά Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος Ελληνοαμερικανική Ένωση Ινστιτούτο Γκαίτε Κέντρο Πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων Μουσείο Ακρόπολης Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης - Κεντρικό Κτίριο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης - Μέγαρο Σταθάτου Μουσείο Μπενάκη - Κτήριο Οδού Πειραιώς Μουσείο Μπενάκη - Κτίριο Πινακοθήκης Χατζηκυριάκου - Γκίκα Μουσείο Μπενάκη - Μουσείο Ελληνικού Πολιτισμού Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία Πινακοθήκη Γιώργου Βογιατζόγλου Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη Χώρος Πολιτισμού «Εργαστήρι Γιώργη Βαρλάμου» Χώρος Τέχνης artworx Χώρος Τέχνης Πολιτιστικής Εταιρείας Σαρωνικού Πολύτροπον Ωδείον Αθηνών

Avigdor Arikha: Πάθος για το ορατό στο Μουσείο Μπενάκη

Έναν διεθνώς αναγνωρισμένο αλλά σχεδόν άγνωστο στην Ελλάδα σύγχρονο ζωγράφο, τον Αβιγκντόρ Αρίκα (1929-2010), συστήνει στο κοινό το Μουσείο Μπενάκη με την έκθεση «Μια ανάσα».

author-image Σπύρος Κακουριώτης

«Το να ζωγραφίσεις μια ντομάτα δεν έχει τίποτα το ηρωικό. Το να μη τη ζωγραφίσεις όμως θα ήταν άρνηση της τέχνης». Η ζωγραφική του Αβιγκντόρ Αρίκα δεν έχει τίποτα το ηρωικό. Κι όμως, σε καθηλώνει με την πρώτη ματιά. Ίσως γιατί αυτό που καταφέρνει με την τέχνη του είναι να μεταδώσει στον θεατή της την ένταση με την οποία το βλέμμα του ζωγράφου αρπάζει τη στιγμή, την ίδια τη ζωή, για να τη μετασχηματίσει με γρήγορες, πυρετικές πινελιές ή μολυβιές σε ζωγραφική.

Δεν υπάρχει τίποτε ταπεινό στο έργο του Αρίκα –άλλωστε ανάμεσα στα έργα που εκτίθενται στο Μουσείο Μπενάκη περιλαμβάνονται αρκετά πορτρέτα του φίλου του Σάμιουελ Μπέκετ, του φιλόσοφου Εμμανουέλ Λεβινάς κ.ά. Φαίνεται όμως πως δεν υπάρχει γιατί ο ίδιος δεν θεωρούσε τίποτε ταπεινό. Όταν σε ηλικία 13 ετών έχει γνωρίσει κανείς τον λιμό και τον άμεσο κίνδυνο θανάτου στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, δεν μπορεί να θεωρήσει τίποτε «ταπεινό».

Σχέδια από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης

Ο Αβιγκντόρ Αρίκα γεννήθηκε στη Μπουκοβίνα της Ρουμανίας (σήμερα ανήκει στην Ουκρανία), από οικογένεια γερμανόφωνων εβραίων. Το 1941 η οικογένειά του εκτοπίστηκε στην Υπερδνειστερία, σε ρουμάνικο στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου ο πατέρας του πέθανε. Τη ζωή στα στρατόπεδα, τους διωγμούς, την καθημερινή φρίκη, την αποτύπωνε σε ένα μικρό τετράδιο, φτιαγμένο από χασαπόχαρτα, που είχε πάντοτε καλά φυλαγμένο πάνω του. Μερικά από τα συγκινητικά αυτά σχέδια, που υπογράφει με το πραγματικό του όνομα, Βίκτωρ Ντλούγκατς, εκτίθενται για πρώτη φορά στο κοινό, τοποθετημένα σε μια προθήκη στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη.

Χάρη σε αυτά τα σχέδια ο μικρός Βίκτωρ μπόρεσε να επιβιώσει. Όταν αργότερα τα σχέδια αυτά ήρθαν σε γνώση των αντιπροσώπων του Ερυθρού Σταυρού, στάθηκαν το εισιτήριο για την ελευθερία και τη μετανάστευση στην Παλαιστίνη, με το όνομα ενός άλλου παιδιού: έτσι «γεννήθηκε» ο Αβιγκντόρ Αρίκα, που στάλθηκε αρχικά σε ένα κιμπούτζ μαζί με την αδελφή του, συμμετείχε στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας του Ισραήλ το 1948, όπου πληγώθηκε βαριά. Παράλληλα, αφού τέλειωσε τις σπουδές του στην Ακαδημία Τεχνών της Ιερουσαλήμ, μετακόμισε στο Παρίσι, όπου σπούδασε με υποτροφία στη Σχολή Καλών Τεχνών, για να εγκατασταθεί στη συνέχεια εκεί.

Οι σπουδές του, έντονα επηρεασμένες από τη διδασκαλία του Μπαουχάους, τον οδήγησαν αρχικά στην αφαίρεση, που κυριαρχούσε στη μεταπολεμική τέχνη. Ζωγράφιζε αποκαλυψιακούς πίνακες, όπου κυριαρχούσε το μαύρο χρώμα. Σύντομα όμως κατάλαβε ότι ο δρόμος που βάδιζε ήταν αδιέξοδος –η αφαίρεση ήταν καθαρός μανιερισμός, κάθε του έργο επαναλάμβανε το προηγούμενο.

Η στιγμή της κρίσης έφτασε το 1965, όταν βρέθηκε μπροστά στον πίνακα «Η Ανάσταση του Λαζάρου» του Καραβάτζιο, σε μια έκθεση στο Λούβρο. Ο Αρίκα εγκατέλειψε τη ζωγραφική και το χρώμα, επιδιώκοντας να αναζητήσει τον πρώτο του εαυτό: άρχισε να σχεδιάζει εκ του φυσικού, για να μεταβληθεί μέσα στα επόμενα χρόνια σε έναν από τους σημαντικότερους ζωγράφους «εκ του φυσικού» (μια υποκατηγορία της παραστατικής ζωγραφικής) των τελευταίων δεκαετιών του 20ού αιώνα.

Αιφνιδιάζοντας τον θεατή

Αυτόν τον Αρίκα συστήνει στο ελληνικό κοινό η έκθεση «Μια ανάσα»: επιχειρεί να αναδείξει «το βλέμμα ενός ζωγράφου υψηλής ποιότητας και ήθους», όπως τόνισε ο Μάνος Δημητρακόπουλος, που επιμελήθηκε την έκθεση μαζί με τον Κωνσταντίνο Παπαχρίστου.

Δεν πρόκειται για μια αναδρομική αλλά, για μια έκθεση που επιδιώκει να αιφνιδιάσει τον θεατή της, όπως ακριβώς οι στιγμές που αποτυπώνονται στα έργα αιφνιδίασαν το βλέμμα του ζωγράφου. Αυτήν την αίσθηση προσπαθούν να μεταδώσουν οι επιμελητές μέσα από τους 42 πίνακες που, ακριβώς γι’ αυτό, στην έκθεση σημαίνονται μονάχα από αριθμούς (οι αρχικοί τίτλοι και οι προσεκτικά καταχωρημένες ημερομηνίες των έργων παρατίθενται σε χωριστό φυλλάδιο).

Ο Αρίκα ζωγράφιζε πυρετικά, για να κατορθώσει να αιχμαλωτίσει αυτό που ήθελε να αποτυπώσει πριν χαθεί

Πορτρέτα, νεκρές φύσεις, κάποια τοπία ή στιγμιότυπα αποτελούν τα θέματα των έργων, τα οποία ο καλλιτέχνης αντιμετωπίζει ισότιμα, αφού αυτό που τον απασχολεί δεν είναι η εικόνα αλλά η ζωγραφική, η ένταση της στιγμής που επιδιώκει να συλλάβει με την τέχνη του.

Σε αυτό, ο Αρίκα μοιάζει πολύ με τον φωτογράφο: δημιουργούσε τα έργα του μια κι έξω, χωρίς να επανέρχεται αργότερα σε αυτά. Ζωγράφιζε πυρετικά, για να κατορθώσει να αιχμαλωτίσει αυτό που ήθελε να αποτυπώσει πριν χαθεί. Δείχνοντας ένα σχέδιο που αποτυπώνει ένα ζευγάρι καθισμένο σε ένα παγκάκι, ο Μάνος Δημητρακόπουλος μας λέει πως ο Αρίκα ζωγράφιζε χωρίς να τον έχουν αντιληφθεί, δουλεύοντας με αφάνταστη ένταση, πριν οι δύο ερωτευμένοι σηκωθούν να φύγουν.

Αυτή η «ανάσα» που συλλαμβάνει ο ζωγράφος δίνει και τον τίτλο της έκθεσης. Γιατί, όπως έλεγε και ο ίδιος, «η τέχνη είναι τίποτα. Είναι ανάσα. Απ’ την ανάσα περνάει κανείς και στην ανάσα μένει»…

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Καλλιτέχνης: Avigdor Arikha
Χώρος: Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού, Κουμπάρη 1, 210-36.71.000
Διάρκεια Έκθεσης: 19/06/2019 - 1/08/2019
Είσοδος: 7€, μειωμένο 5€
Περισσότερα από Art & Culture
VIMA_WEB3b