Αν και προέκταση του Φιλοπάππου, ο λόφος των Νυμφών αποτελεί μια σχετικά «άγνωστη» πράσινη γωνιά της πρωτεύουσας, μολονότι όλοι αναγνωρίζουν το κατεξοχήν τοπόσημό του, που διακρίνεται, φωτισμένο, το βράδυ από μακριά, τον θόλο του πρώτου αστεροσκοπείου της χώρας, που ανεγέρθηκε στην κορυφή του το 1846.
Αν και προέκταση του Φιλοπάππου, ο λόφος των Νυμφών αποτελεί μια σχετικά «άγνωστη» πράσινη γωνιά της πρωτεύουσας, μολονότι όλοι αναγνωρίζουν το κατεξοχήν τοπόσημό του, που διακρίνεται, φωτισμένο, το βράδυ από μακριά, τον θόλο του πρώτου αστεροσκοπείου της χώρας, που ανεγέρθηκε στην κορυφή του το 1846.
Στη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα, στις απαρχές του ελληνικού μοντερνισμού, μεταφέρεται ο επισκέπτης της έκθεσης «Ομάδα Τέχνη: 100 χρόνια», που διοργάνωσε η Εθνική Πινακοθήκη και φιλοξενείται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας.
Στην πατρίδα του φίλου και ομοτέχνου του Ανδρέα Εμπειρίκου επιστρέφει φέτος το καλοκαίρι ο Νίκος Εγγονόπουλος, καθώς το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Ελίζας και Βασίλη Γουλανδρή διοργανώνει και φιλοξενεί μια μεγάλη αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στη ζωγραφική, αλλά και σε άλλες πτυχές της δημιουργικής του πορείας, αναδεικνύοντας, με αυτόν τον τρόπο, την Άνδρο σε... πατρίδα του ελληνικού υπερρεαλισμού.
Ηχεί παράδοξο να δηλώσει κανείς ότι αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής μιας έκθεσης σύγχρονης τέχνης είναι ένας... αρχαϊκός κρατήρας του 570 π.Χ. Όχι όμως όταν αυτή η έκθεση φιλοξενείται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και έχει σαν θέμα της τον διάλογο ενός καλλιτέχνη παθιασμένου με την αρχαία Ελλάδα, όπως ο Σάι Τόμπλι, με εκθέματα από όλα τα στρώματα της αρχαιοελληνικής τέχνης.
Ένα καινούργιο πρόσωπο, πιο ανάερο και φιλικό, επιχειρεί να προσφέρει στον επισκέπτη της η 22η Art Athina, η ετήσια φουάρ σύγχρονης τέχνης που ανοίγει τις πύλες της από την Παρασκευή 26 έως και την Κυριακή 28 Μαΐου στο χώρο του Tae Kwon Do του Παλαιού Φαλήρου.
Το δυνατό φως του ήλιου εισβάλλει από τις πόρτες στη μικρή αίθουσα της γκαλερί Citronne, μαζί με τη θαλασσινή αύρα που ανεβαίνει από την παραλία του Πόρου. Το λευκό των τοίχων γίνεται ακόμη πιο εκτυφλωτικό, δημιουργώντας μια έντονη αντίθεση με τις μικροσκοπικές μορφές που, παραταγμένες κατά μήκος του τοίχου, συστρέφονται, με το βλέμμα στραμμένο προς τα εσώτερα βάθη, ή αντικρίζουν μετωπικά τον θεατή, προσφέροντας στο βλέμμα του τις ανοιχτές πληγές που η ζωή χάραξε ανεξίτηλα πάνω τους.
Αναλαμβάνοντας επικεφαλής ενός θεσμού που έχει σχεδόν την ίδια ηλικία με εκείνη, η Σταματία Δημητρακοπούλου γνωρίζει ότι όλα τα μάτια είναι στραμμένα επάνω της, αναμένοντας την ανανεωτική πνοή που καλείται να δώσει επανασχεδιάζοντας την ετήσια φουαρ της Αθήνας.
Από ποια υλικά είναι φτιαγμένο το μέλλον; Πώς το σκεφτόμαστε και πώς το σκέφτηκαν άλλοι, πριν από μας; Ακόμα, όταν μιλάμε για το μέλλον, για τι ακριβώς μιλάμε; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που απασχολούν τους σχεδιαστές και τους καλλιτέχνες που παίρνουν μέρος στην έκθεση Tomorrows, που διοργανώνει η Στέγη και φιλοξενείται στη Διπλάρειο Σχολή.Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου
Τον χώρο που ταυτίστηκε με την ύπαρξη και την καλλιτεχνική της δράση αποχαιρετά την Παρασκευή 19 Μαΐου η Εθνική Λυρική Σκηνή, έπειτα από 73 χρόνια αδιάκοπης λειτουργίας. Η ορχήστρα θα πάρει για μια τελευταία φορά θέση στην «τάφρο» του Θεάτρου «Ολύμπια», για ένα λυρικό «αντίο», ερμηνεύοντας το έργο με το οποίο η ΕΛΣ έκανε το πρώτο της βήμα ως αυτόνομος οργανισμός: την όπερα Ρέα, του Σπυρίδωνος Σαμάρα, με την οποία εγκαινίασε το νέο της σπίτι την 1η Απριλίου 1944, στον σκληρότερο χρόνο της γερμανικής κατοχής...
Όταν πριν από τέσσερα χρόνια το Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας αποφάσιζε να διοργανώσει την πρώτη «Νύχτα της Φιλοσοφίας», κανείς δεν ήξερε πώς θα αντιμετώπιζε το κοινό μια εκδήλωση που ουσιαστικά αποτελούσε έναν μαραθώνιο ομιλιών και συζητήσεων για θέματα «δύσκολα», όπως ο Λόγος ή η Ηθική, από νωρίς το απόγευμα μέχρι τις μικρές ώρες της νύχτας. Ένα κυρίως νεανικό κοινό ανταποκρίθηκε πρόθυμα στην πρόσκληση αυτή, δημιουργώντας μια αναπάντεχη κοσμοσυρροή, με περισσότερα από 3.000 άτομα να συγκεντρώνονται σε όλους του χώρους του Γαλλικού Ινστιτούτου.
Ένα εγκαταλελειμμένο συνεργείο αυτοκινήτων πάνω στη Λεωφόρο Συγγρού επέλεξε η εικαστικός Μαριάννα Λύρα για να «επανεκκινήσει» ένα έργο ζωγραφικής δημιουργημένο πριν από 20 χρόνια, προσδίδοντάς του σήμερα μιαν άλλη ζωή, σε τρεις διαστάσεις, χάρη στη μεταφορά του στη γλώσσα της γλυπτικής και τη περφόρμανς.Φωτογραφίες: Τάκης Αναγνωστοπουλος
Έχει καθιερωθεί ως η δεύτερη μεγάλη θερινή εικαστική έκθεση στην Άνδρο, αυτή που φιλοξενείται στο ιστορικό διατηρητέο κτίριο του Ιδρύματος Π. & Μ. Κυδωνιέως, στη Χώρα του νησιού, και υπό τον γενικό τίτλο «Πλόες» ανοίγει πανιά κάθε χρόνο γύρω στα τέλη Ιουλίου.
Συμπληρώνοντας ένα μήνα λειτουργίας και 120.000 επισκέψεις σε όλους τους εκθεσιακούς χώρους της, η documenta 14 προσφέρει στο κοινό μία ακόμη ημέρα με ελεύθερη είσοδο στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, την Πέμπτη 4 Μαΐου, από τις 11.00 το πρωί και έως τις 11.00 το βράδυ.
Ένα ποίημα που απέχει από εμάς τέσσερις αιώνες, τον Ερωτόκριτο, μετατρέπει σε μιούζικαλ ο Δημήτρης Μαραμής, έπειτα από παραγγελία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, παρουσιάζοντας την παράσταση που σκηνοθετεί και χορογραφεί ο Κωνσταντίνος Ρήγος από την Παρασκευή 5 Μαΐου στην Εναλλακτική Σκηνή της, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Με την επίσημη πρεμιέρα της ταινίας της Μαρίνας Γιώτη The Invisible Hands, στον κινηματογράφο Τριανόν την Πέμπτη 27 Απριλίου, συνεχίζεται το πρόγραμμα κινηματογραφικών προβολών της documenta 14, που θα φιλοξενηθεί, στο μεγαλύτερο μέρος του στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος.
Το φθινόπωρο του μακρινού 1955, ο διάσημος κοινωνιολόγος Πιερ Μπουρντιέ (1930-2002) δεν είναι ακόμα παρά ένας φοιτητής φιλοσοφίας που δεν έχει ολοκληρώσει την διδακτορική του διατριβή. Όταν κληθεί να υπηρετήσει στον γαλλικό στρατό, θα βρεθεί για δυο χρόνια στην Αλγερία, μια αποικιακή κοινωνία που έπειτα από σκληρούς αγώνες θα κατακτήσει την ανεξαρτησία της. Στις έρευνές του, και στις φωτογραφίες που τις συνοδεύουν, αποτυπώνει τη νέα κοινωνία που αναδύεται μέσα από τη φωτιά του πολέμου...
Τέχνη άμεσα συνδεδεμένη με τη δυνατότητα πολλαπλής αναπαραγωγής του έργου της, η χαρακτική υπήρξε περισσότερο «λαϊκή» απ’ ό,τι η ζωγραφική, απευθυνόταν σε ένα μαζικότερο κοινό, ενώ τα έργα της γνώρισαν ευρύτερη εξωκαλλιτεχνική χρήση. Μια τέτοια χρήση ήταν η διακόσμηση των χαρτονομισμάτων, που εξέδιδε η Τράπεζα της Ελλάδος, το Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της οποίας παρουσιάζει από σήμερα την έκθεση «Αλέξανδρος Κορογιαννάκης (1906-1966): Χαρακτική», τιμώντας έναν καλλιτέχνη που το έργο του έφτασε στα χέρια όλων, κατά την περίοδο της Κατοχής και της πρώτης μεταπολεμικής εποχής.
Η μέρα που η αυλαία της documenta 14 θα ανοίξει και τυπικά, εγκαινιάζοντας μια διπλή έκθεση, η οποία, φιλοξενώντας 160 καλλιτέχνες φιλοδοξεί για τρεις μήνες να «καταλάβει» την πόλη και το φαντασιακό των κατοίκων της, έφτασε. Το Σάββατο 8 Απριλίου εγκαινιάζεται και επίσημα το αθηναϊκό σκέλος της, που θα συνεχιστεί μέχρι τις 16 Ιουλίου, σε 40 περίπου χώρους τέχνης –ή μη τέχνης– προτού παραδώσει τη σκυτάλη στο Κάσελ, έχοντας μέχρι τότε «μάθει από την Αθήνα»...
Τα φώτα έσβησαν στην αίθουσα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Η αυλαία σηκώθηκε, αποκαλύπτοντας, μέσα στο μισοσκόταδο, μερικές δεκάδες ανθρώπους καθισμένους σε καρέκλες πάνω στη σκηνή. Κάτω από τις οδηγίες του μαέστρου Rupert Hubert, άρχισαν να εκτελούν, άλλοι χτυπώντας τα πόδια, άλλοι τα χέρια, άλλοι φωνάζοντας, ένα μουσικό χάπενινγκ, που δεν ήταν άλλο από τον ιστορικό Επίκυκλο του Γιάννη Χρήστου. Όταν, λίγο αργότερα, τα φώτα άναψαν, αναγνωρίσαμε στα πρόσωπα των περφόρμερ τους επιμελητές και τους καλλιτέχνες που βρίσκονται στην Αθήνα για να συμμετάσχουν στη documenta 14.
Λίγες ημέρες πριν τα επίσημα εγκαίνια στις 8 Απριλίου και την λεπτομερή παρουσίαση του προγράμματός της, η documenta 14 έδωσε στη δημοσιότητα το πρόγραμμα των εκδηλώσεων της πρώτης «αθηναϊκής» εβδομάδας της.
«Εδώ ας σταθώ...» Με τον καβαφικό στίχο κατά νου, φαίνεται, το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ και οι συνεργάτες του αποφάσισαν φέτος να πραγματοποιήσουν μια στάση, προκειμένου να αναστοχαστούν αλλά και να αξιολογήσουν την πορεία του ομώνυμου βραβείου, που απονέμεται κάθε δυο χρόνια σε έναν Έλληνα ή Κύπριο σύγχρονο καλλιτέχνη, δημιουργώντας εδώ και 18 χρόνια «μια πλατφόρμα για νέους, πάνω στην οποία θα βασιστούν για να δημιουργήσουν», όπως τόνισε ο εμπνευστής του βραβείου, Δάκης Ιωάννου.
Περικοπές των Ευαγγελιστών, καθώς και άλλων ιερών κειμένων, έτσι όπως τα παρέφρασαν τέσσερις σύγχρονοι Έλληνες συγγραφείς, ακολουθώντας μια δημιουργική πρακτική αιώνων, από την οποία γεννήθηκαν μερικά από τα σπουδαιότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ζωντανεύει η ηθοποιός Ράνια Οικονομίδου, στο πλαίσιο των «Ημερών Λατρευτικής Μουσικής», την Τρίτη και την Τετάρτη, στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ.Σε αυτό το μουσικό αναλόγιο, την πρωταγωνίστρια του θεάτρου μας θα συνοδεύει στο πιάνο ο Αντώνης Ανισέγκος, καθιερωμένος στην αυτοσχεδιαστική σκηνή συνθέτης και πιανίστας, ο οποίος ζει και εργάζεται στο Βερολίνο. Μέσα από τη συνάντησή τους αναμένεται να προκύψει ένας ενδιαφέρων και κυρίως απρόβλεπτος διάλογος, όπως λέει και η ίδια η πρωταγωνίστρια, μιλώντας στο monopoli.gr.
Το δικό τους καλωσόρισμα στη documenta 14 και τους 6.500 διεθνείς επισκέπτες της, που αναμένονται κατά τη διάρκεια των εγκαινίων στην Αθήνα, προετοιμάζουν οι αίθουσες τέχνης της πόλης, προτείνοντας έναν εικαστικό περίπατο στο έργο περισσότερων από 150 καλλιτεχνών, υπό τη σκέπη του Gallery Walk.
Στην performance artist Ελίζα Σόρογκα απονεμήθηκε, το βράδυ του Σαββάτου 25 Μαρτίου, το βραβείο της 11ης Διεθνούς Έκθεσης Arte Laguna της Βενετίας, στην κατηγορία «Performance και Video Art», για το έργο της «Women in Agony» (Γυναίκες σε αγωνία), μια περφόρμανς που εστιάζει στη δραματική σχέση του ανθρώπου με την καταναλωτική κοινωνία του σήμερα.
Πλήρης ημερών, ο ζωγράφος Άλκης Πιερράκος άφησε την τελευταία του πνοή το βράδυ της Τετάρτης 22 Μαρτίου στη Ναύπακτο, την πόλη που μνημείωσε μέσα από το έργο του, ιδιαίτερα τη σειρά Lepanto, που είχε αφιερώσει στην ιστορική ναυμαχία που έγινε στα ανοιχτά του λιμανιού της, το 1571.
Κρατώντας επτασφράγιστο μυστικό τα ονόματα και τα έργα των καλλιτεχνών που θα συμμετάσχουν σε αυτήν, η documenta 14, μαζί με τον Δήμο Αθηναίων και το άρτι συσταθέν «Δίκτυο Πολιτισμού της Αθήνας», παρουσίασε το μεσημέρι της Τρίτης τους 34 πολιτιστικούς οργανισμούς και χώρους της Αθήνας που θα «εποικίσει» η σημαντικότερη διεθνής έκθεση σύγχρονης τέχνης, από τις 8 Απριλίου έως τις 16 Ιουλίου 2017.
Σε έναν χώρο από τον οποίο... δεν έφυγε ποτέ επιστρέφει ο ζωγράφος Χρήστος Μποκόρος, παρουσιάζοντας, από την Πέμπτη 23 Μαρτίου, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, μια επανέκθεση έργων του, με τίτλο Νόστος αδήλων.
Στον ελληνικό υπερρεαλισμό στρέφεται, για μία ακόμη φορά, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Άνδρου, του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, αφιερώνοντας το φετινό καλοκαίρι στον σπουδαιότερο έλληνα υπερρεαλιστή ζωγράφο, αλλά και γνωστότερο –μετά τον Ανδρέα Εμπειρίκο– ποιητή που μετέγραψε στη δική του γλώσσα τη σουρεαλιστική επανάσταση, τον Νίκο Εγγονόπουλο (1907-1985).
Θετικές και αρνητικές σκέψεις για το έργο "Καλιγούλας" του Αλμπέρ Καμύ που παρουσιάζεται στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά σε σκηνοθεσία Αλίκης Δανέζη-Knutsen, με τον Γιάννη Στάνκογλου στο ρόλο του Ρωμαίου Αυτοκράτορα.
Μπήκαν στη σκοτεινή αίθουσα της Στέγης από την πλαϊνή είσοδο, την ώρα που στην οθόνη τελείωνε ένα εισαγωγικό βίντεο. Φορώντας μαύρα ρούχα και φυσικά τη μάσκα του γορίλα, το σήμα κατατεθέν τους. Κρατούσαν στο χέρι μια μπανάνα, προσφέροντάς την τους θεατές, προκαλώντας αμήχανα γέλια. Ύστερα, ανέβηκαν στη σκηνή και συστήθηκαν: «Είμαι η Φρίντα Κάλο», «Είμαι η Ζουμπέιντα»...
Ανανεωμένη, με καινούργια πρόσωπα και προτάσεις, η Art Athina, η μεγαλύτερη εικαστική διοργάνωση στην Ελλάδα, ετοιμάζεται για το ετήσιο ραντεβού της με το φιλότεχνο κοινό, προκειμένου να παρουσιάσει όσα συμβαίνουν σήμερα στο χώρο της ελληνικής, αλλά και διεθνούς, τέχνης.
Η εικόνα τους, κορίτσια με μάσκες γορίλα που εισβάλλουν ξαφνικά σε μουσεία και γκαλερί γεμίζοντας τον χώρο με τις αφίσες και τα συνθήματά τους, είναι ίσως γνωστή: Είναι οι Guerrilla Girls, μια ανώνυμη ριζοσπαστική φεμινιστική ομάδα, που εξακολουθεί να θέτει επιτακτικά το ίδιο ερώτημα, τριάντα χρόνια μετά την ίδρυσή της: «Γιατί μόνο γυμνές οι γυναίκες μπαίνουν στο μουσείο;»
Μπορεί οι δημοσιογράφοι που βρέθηκαν την Τρίτη στο Κάσελ, στην πρώτη παρουσίαση στον διεθνή τύπο της documenta 14, να μην έγιναν κατά πολύ σοφότεροι σχετικά με το πρόγραμμα που θα παρουσιάσει από τις 8 Απριλίου στην Αθήνα, έμαθαν όμως έναν από τους βασικούς φιλοξενούμενους του Μουσείου Fridericianum, της παραδοσιακής έδρας της documenta, που δεν θα είναι άλλος από το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Την πρώτη ημέρα της άνοιξης, τουλάχιστον ημερολογιακά, διάλεξε η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου για να πραγματοποιήσει την πρώτη της επίσημη συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης προς τους δημοσιογράφους. Ίσως γι’ αυτό επέλεξε να παρομοιάσει τον χώρο του πολιτισμού με κήπο, που πρέπει «να τον καθαρίσουμε, να τον καλλιεργήσουμε, να διορθώσουμε ό,τι έχει στραβώσει».Σπύρος Κακουριώτης
Ο σχεδόν ταυτόχρονος θάνατος του Γιάννη Κουνέλλη και του Δημήτρη Μυταρά ήταν διπλό χτύπημα για τον κόσμο της τέχνης, τόσο της ελληνικής όσο και της παγκόσμιας, καθώς και οι δύο αυτοί εικαστικοί σηματοδότησαν με το έργο τους τις καλλιτεχνικές εξελίξεις κατά τη διάρκεια της πολιτιστικής έκρηξης της δεκαετίας του ’60.
