Ίχνη στον Χρόνο: Διπλή έκθεση του Γιάννη Ψυχοπαίδη στον Πόρο

Με κοινή θεματική τα «Ίχνη στον χρόνο», η γκαλερί Citronne του Πόρου αφιερώνει το φετινό εικαστικό καλοκαίρι της στον Γιάννη Ψυχοπαίδη, διοργανώνοντας δύο διαφορετικές ατομικές εκθέσεις του, που εγκαινιάζονται το Σάββατο 8 Ιουνίου: Το «Λεμονοδάσος: Ημερολόγια ενός καλοκαιριού» στον χώρο της γκαλερί, στην παραλία του Πόρου, στις 8.30 μμ και «Το αλφάβητο: Αρχαϊκό παλίμψηστο», που φιλοξενείται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου (και εγκαινιάζεται την ίδια μέρα στις 7.00 μμ), σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων.

Τα βιβλία αποτελούν τον κοινό τόπο των δύο αυτών εκθέσεων: Βιβλία ως υλικά αντικείμενα, όπως στην έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου ο ζωγράφος παρουσιάζει 24 εικαστικά βιβλία, όσα και τα γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου, παραπέμποντας στις ομηρικές ραψωδίες·βιβλία ως μνημονικά ίχνη, όπως το «Λεμονοδάσος»του Κοσμά Πολίτη,το εμβληματικό μυθιστόρημα με φόντο τον Πόρο και την απέναντι ακτή του Γαλατά, το οποίο αποτελεί την αφετηρία για τα 67 έργα που εκτίθενται στο χώρο της Citronne.

Ο ίδιος ο Γιάννης Ψυχοπαίδης ονομάζει τα έργα του αυτά «εικαστικά ημερολόγια»,καταγραφή μέσα από την οποία αναδύεται μια προσωπική αφήγηση, που αρδεύεται, όπως σε όλα τα έργα του καλλιτέχνη, από τη συλλογική μνήμη, τη μνήμη της δικής του γενιάς, της γενιάς του ’60, για την οποία στάθηκε καθοριστική η συνάντηση με τα έργα μιας προηγούμενης γενιάς, αυτή του ’30, στην οποία αναφέρεται σταθερά το έργο του.

Έργο από τη συλλογή «Λεμονόδασος: Ημερολόγια ενός καλοκαιριού» στη γκαλερί Citronne

Όπως σημειώνει ο ίδιος, ο κύκλος αυτών των έργων αποτελεί «τα εικαστικά ημερολόγια ενός καλοκαιριού, μιας ανθισμένης φύσης γεμάτη κίτρινους, ευωδιαστούς, ξινόπικρους καρπούς. Συνθέσεις με αποκλειστικό θέμα το δάσος από λεμόνια, μαζί με καθημερινά αντικείμενα του φυσικού περιβάλλοντος που τυχαία βρίσκονται γύρω μας και άλλα που τα έχει βγάλει το κύμα στην ακτή, οργανώνουν άθελά τους μια μακριά και ατελείωτη “νεκρή φύση”, που οι εικόνες της και η γεύση της μπορεί να συνεχίζονται και να μας ευωδιάζουν στο άπειρο».

Έργο από τη συλλογή «Λεμονόδασος: Ημερολόγια ενός καλοκαιριού» στη γκαλερί Citronne

Έργο από τη συλλογή «Λεμονόδασος: Ημερολόγια ενός καλοκαιριού» στη γκαλερί Citronne

Τα έργα της ενότητας αυτής αναπτύσσονται σε μαύρο φόντο, με κεντρικό και κοινό σημείο της εικαστικής σκηνοθεσίας το λεμόνι, καρπό που συνδέεται όχι μόνο με τον Πόρο και την ταυτότητά του αλλά ευρύτερα με το μεσογειακό, φυσικό και πολιτισμικό τοπίο.

Ο Γιάννης Ψυχοπαίδης επαναπροσεγγίζει τη «νεκρή φύση», σε μια σκηνοθεσία όπου τα λεμόνια συνυπάρχουν με φαινομενικά ετερόκλητα αντικείμενα, όπως θραύσματα αγαλμάτων, καρτ ποστάλ, φωτογραφίες, εργαλεία κ.ά., δημιουργώντας, μέσα από αυτή τη συνάντηση, ίχνη από μνήμες,«επιστρώσεις του χρόνου, οι οποίες συγχέουν τις περιόδους μεταξύ τους, αλλά ταυτοχρόνως καλλιεργούν την ιδέα του “γραπτού μνημείου”, του ντοκουμέντου”, όπως σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης, ιστορικός τέχνης Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη. Ο ρεαλιστικός τρόπος της αποτύπωσης και η εικαστική τεχνική τους ψευδοκολάζ εντείνουν την αίσθηση αυτή.

Έργο από τη συλλογή «Λεμονόδασος: Ημερολόγια ενός καλοκαιριού» στη γκαλερί Citronne

«Εικόνες μιας γλώσσας που αναρωτιέται για τη χαμένη ενότητα του παρόντος με το παρελθόν» χαρακτηρίζει τα 24 έργα της σειράς «Το αλφάβητο» ο Γιάννης Ψυχοπαίδης, «γράμματα, φάκελοι, καρτ-ποστάλ, σύρματα, σχοινιά, δημόσια έγγραφα και καταναλωτικά προϊόντα συνομιλούν με εικόνες του αρχαίου κόσμου και γίνονται τα φανερά ίχνη ενός διαλόγου ανάμεσα στο χθες και το σήμερα».

Έργο από την ενότητα «Το Αλφάβητο» που θα παρουσιαστεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου

Έργο από την ενότητα «Το Αλφάβητο» που θα παρουσιαστεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου

Πλάι στα 24 αυτά μισόκλειστα-μισάνοιχτα βιβλία, η σκηνοθεσία του Ψυχοπαίδη προσθέτει δύο πρόσφατα έργα, αποτυπώματα του Μουσείου: ένα γυναικείο αγαλμάτιο του 4ου αι. π.Χ. από την Τροιζήνα και ένα πόδι ανδριάντα των ρωμαϊκών χρόνων από το ιερό του Ποσειδώνος στην Καλαύρεια του Πόρου. Ατόφια ή αλλοιωμένα, τα δύο αυτά εκθέματα, έτσι όπως τα συνέλαβε ο ζωγράφος, υπερτίθενται και εισάγουν τοπία προσφυγιάς: τη δια θαλάσσης απόδραση, τον εγκλωβισμό πίσω από συρματοπλέγματα…

Έργο από την ενότητα «Το Αρχαϊκό Παλίμψηστο» που θα παρουσιαστεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου

«Τα αρχαία αγάλματα, παρόντα στα έργα του Ψυχοπαίδη με τη μορφή φωτογραφικών ή ζωγραφικών απεικονίσεων, αποκτούν υλική υπόσταση και περιστοιχίζουν τα σύγχρονα έργα, ως ιδανικοί συνομιλητές για τα καίρια ερωτήματα που ο ίδιος θέτει», σημειώνει η αρχαιολόγος Μαρία Γιαννοπούλου, συνεπιμελήτρια της έκθεσης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου.

Έργο από την ενότητα «Το Αρχαϊκό Παλίμψηστο» που θα παρουσιαστεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου

Ο Γιάννης Ψυχοπαίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1963-1968) και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές, με υποτροφία του γερμανικού κράτους, στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου (1970-1976). Μέλος της καλλιτεχνικής ομάδα Α (1965),ιδρυτικό μέλος της ομάδας «Νέοι Έλληνες Ρεαλιστές» (1971-1973) και του Κέντρου Εικαστικών Τεχνών (Αθήνα, 1974,1976). Ήταν επίσης μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας 10/9 του Μονάχου (1975). Υπήρξε προσκεκλημένος του καλλιτεχνικού προγράμματος του Δυτικού Βερολίνου DAAD (1977). Στα 1970-1976 έζησε και εργάστηκε στο Μόναχο,στα 1977-1986 στο Βερολίνο,στα 1986-1992 στις Βρυξέλλες. Το 1994 εκλέχθηκε καθηγητής στην ΑΣΚΤ και το 2012 ομότιμος καθηγητής. Εκτός από την Ελλάδα, έχει παρουσιάσει έργα του σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε Αγγλία, Αίγυπτο, Αλβανία, Αλγερία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία (Ανατολική και Δυτική), Γιουγκοσλαβία, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ισραήλ, Ιταλία, Καναδά, Κίνα, Κύπρο, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Ρουμανία, Σουηδία, Τουρκία κ.α., σε ιδιωτικές γκαλερί, πινακοθήκες και μουσεία.