Έχουμε συνηθίσει τη θέση του θεατή. Στο θέατρο ή στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση, στην οθόνη του υπολογιστή ή στο κινητό, στη ζωή. Θέση ασφαλής, που προστατεύει όχι μόνο από τον κίνδυνο της έκθεσης που προϋποθέτει η συμμετοχή αλλά και από την ίδια την ενοχή για την αναπαυτική θέση του θεατή που επιλέγουμε. Φωτογραφίες: Πηνελόπη Γερασίμου

Μια ανοιχτή πρόσκληση στα Κύθηρα και το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο του νησιού αποτελεί η ταινία του Γιώργου Διδυμιώτη «Παραθεριστές της Ιστορίας», που προβάλλεται για πρώτη φορά την Τρίτη 26 Ιουνίου 2018, στις 21.00, στον δροσερό κήπο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, στο Θησείο, με ελεύθερη είσοδο.

Σε έναν χώρο ιστορικό για την ελληνική τέχνη, το Ωδείον Αθηνών, στο κέντρο της πόλης, φιλοξενείται από την Τετάρτη 20 Ιουνίου η 23η Art Athina, η μεγαλύτερη ετήσια εικαστική διοργάνωση στην Ελλάδα, που θα υποδέχεται το φιλότεχνο κοινό από σήμερα Πέμπτη έως και την Κυριακή 24 Ιουνίου.

Πού γεννήθηκαν τα «Εκατό χρόνια μοναξιάς»; Πού βρίσκεται το μυθικό Μακόντο; Πώς να έμοιαζαν, άραγε, οι ήρωες του θρυλικού μυθιστορήματος;

Πρόσωπα κατακερματισμένα, τεμαχισμένα, παραμορφωμένα: η ανθρώπινη μορφή κυριαρχεί στα 30 έργα που παρουσιάζει ο αμερικανός καλλιτέχνης George Condo στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στην έκθεση «George Condo at Cycladic», που φιλοξενείται από τις 8 Ιουνίου μέχρι τις 14 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Σταθάτου.

Η ζωή στάθηκε γενναιόδωρη στον Δημήτρη Μυταρά, παιδί κουρέα από τη Χαλκίδα που έγινε ένας από τους γνωστότερους (και πιο καλοπληρωμένους) σύγχρονους έλληνες ζωγράφους, δάσκαλος και ακαδημαϊκός· όμως στάθηκε και εξαιρετικά άδικη απέναντί του: το έργο του, στο σύνολό του, παραμένει στην πραγματικότητα μάλλον άγνωστο στο ευρύ κοινό· ο ίδιος πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του ουσιαστικά τυφλός, χτυπημένος από μια οπτική νευροπάθεια, οι ταλαιπωρίες της οποίας του στοίχισαν, πέραν των άλλων, και τη θέση του στην Ακαδημία Αθηνών, η οποία, με μια αληθινά ακατανόητη απόφαση, τον διέγραψε από τις τάξεις της...

Το όνομα ενός δρόμου στο Πάναμα Σίτι της Φλόριντα επέλεξε η Στέλλα Καπεζάνου ως τίτλο για την ατομική της έκθεση «Βrit Pond», την πρώτη που πραγματοποιεί στην Ελλάδα, η οποία εγκαινιάζεται την Πέμπτη 31 Μαΐου 2018 στην Evripides Art Gallery.

Με την Ελλάδα ως τιμώμενη χώρα και το «Όνειρο» ως κεντρικό του θέμα, την Παρασκευή 1η Ιουνίου και για ένα τριήμερο ανοίγει τις πύλες του το Φεστιβάλ Ιστορίας της Τέχνης, που διοργανώνεται για όγδοη συνεχή χρονιά στο Ανάκτορο του Φονταινεμπλώ, έξω από το Παρίσι.

Σε «γνώριμα» νερά επιστρέφει ο Γιάννης Χουβαρδάς στη δεύτερη συνεργασία του με την Εθνική Λυρική Σκηνή, σκηνοθετώντας την όπερα του μοραβού συνθέτη Λέος Γιάνατσεκ (1854-1928) Υπόθεση Μακρόπουλου, η οποία θα παρουσιαστεί από την Κεντρική Σκηνή της ΕΛΣ στις 20, 23 και 25 Μαΐου, κλείνοντας μια επιτυχημένη, από όλες τις απόψεις, χειμερινή σεζόν για το λυρικό μας θέατρο, την πρώτη ολοκληρωμένη στη νέα του στέγη.

Μια «μυστική» γωνιά της Αθήνας, κρυμμένη ανάμεσα στη βαριά κυκλοφορία της Ιεράς Οδού και τις πλέον οχληρές δραστηριότητες της βιομηχανίας διασκέδασης στο Γκάζι, έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει ο επισκέπτης της έκθεσης Γεωμετρίες, που διοργανώνεται από τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, στα κτίρια και στους κήπους του.

Ένα μεγάλο πολύχρωμο πορτρέτο του Ανδρέα Εμπειρίκου, φιλοτεχνημένο με βάση τη γνωστή φωτογραφία του ποιητή, σκυμμένου ελαφρά προς τα εμπρός, με το τσιγάρο στο χέρι, υποδέχεται τον επισκέπτη της γκαλερί Ζουμπουλάκη, όπου παρουσιάζεται η καινούργια έκθεση έργων του Γιάννη Ψυχοπαίδη, που είναι εμπνευσμένα από την «Οκτάνα», αυτό το ποιητικό «μανιφέστο ελευθερίας», όπως το χαρακτηρίζει.

Στον αρχιτέκτονα Δημήτρη Μανίκα και το έργο του είναι αφιερωμένη η έκθεση που εγκαινιάζεται την Τετάρτη 28 Μαρτίου στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, με αφορμή τη δωρεά του αρχείου του προς τα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου, που πραγματοποιήθηκε το 2017.

Σε μια από τις παλαιότερες και πλουσιότερες βιβλιοθήκες της πρωτεύουσας, στη Γεννάδειο, φιλοξενείται η καινούργια δουλειά της εικαστικού Αλεξάνδρας Αθανασιάδη, με τίτλο «Έργα πέρα από τις γραφές του Καβάφη», εστιασμένη στην έννοια της γραφής και τον φορέα της, το βιβλίο.

Λίγες μέρες πριν από τη «διπλή γιορτή», μια κοσμική, την επέτειο της Επανάστασης του ’21, και μια θρησκευτική, τον Ευαγγελισμό, επέλεξε να δώσει το «παρών» ο εικαστικός Χρήστος Μποκόρος, εγκαινιάζοντας την Τρίτη 20 Μαρτίου την έκθεση «Ηρωικά αναστάσιμα», μια επιλογή έργων του που επικεντρώνονται στην ανοιξιάτικη πορεία προς την ανάσταση.

Μια μικρή Πινακοθήκη περιμένει τον επισκέπτη στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, φιλοξενώντας 160 έργα τέχνης ελλήνων καλλιτεχνών, επιλεγμένα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος, που αποτελούν μια επιτομή της ελληνικής ζωγραφικής του 19ου και του 20ού αιώνα, στις πλέον αναγνωρίσιμες –και αναγνωρισμένες– τάσεις της.

Διατρανώνοντας την απόφασή τους να υπερασπιστούν με κάθε τρόπο το δικαίωμα της καλλιτεχνικής έκφρασης και το δικαίωμα της προάσπισης της εργασίας τους, οι εργαζόμενοι και συντελεστές της παράστασης «Jesus Christ Superstar» διοργανώνουν την Πέμπτη 1/3/2018, στις 18.00, έξω από το θέατρο «Ακροπόλ», συγκέντρωση διαμαρτυρίας, καλώντας την πολιτεία και τους κοινωνικούς φορείς της πόλης να αντισταθούν στη λογοκρισία που επιχειρείται να τους επιβληθεί, να πάψουν να παριστάνουν τον «Πόντιο Πιλάτο» και να δώσουν «μια ξεκάθαρη απάντηση πως ο φόβος δεν θα περάσει στην τέχνη».

Λίγες εκατοντάδες μέτρα από εκεί όπου τελούνταν τα λεγόμενα «Μικρά» ή «εν Άγραις Μυστήρια» στις όχθες του Ιλισού, τον ίδιο μάλιστα μήνα, τον Ανθεστηριώνα, που ταυτίζεται περίπου με τον δικό μας Φεβρουάριο, τα Ελευσίνια Μυστήρια, ακολουθώντας την αντίστροφη διαδρομή, «επιστρέφουν» στην πόλη που τα καθιέρωσε, την Αθήνα...

Όταν το προηγούμενο καλοκαίρι το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών άνοιξε για πρώτη φορά τους Κήπους του στη σύγχρονη εικαστική δημιουργία, πυροδοτώντας έναν ζωντανό διάλογο του εμβληματικού οργανισμού με την πόλη και τους πολίτες, ο πρόεδρός του Νίκος Θεοχαράκης είχε κάνει λόγο για το «πρώτο από τα πολλά βήματα» που το Μέγαρο προετοίμαζε προς αυτήν την κατεύθυνση.

Μια έκθεση που επιχειρεί να καταγράψει την σύγχρονη ιστορία της τέχνης τη στιγμή που συμβαίνει, με τίτλο «Θεωρήματα: Παραγωγικά και αξιωματικά συστήματα», έκανε «ποδαρικό» για το 2018, με τα εγκαίνιά της το βράδυ της Πέμπτης 8 Φεβρουαρίου, στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Μια κουβαρίστρα με κόκκινο νήμα πρόσφεραν για καλωσόρισμα οι υπεύθυνοι του Γαλλικού Ινστιτούτου της Αθήνας σε όσους έφταναν στην οδό Σίνα, το μεσημέρι της Τρίτης, για να παρακολουθήσουν την παρουσίαση του προγράμματος των πολιτιστικών του δράσεων για το 2018. Ένα κόκκινο νήμα που θέλει να ενώσει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον, ένα γραφιστικό στοιχείο που βρίσκεται στην καρδιά του φετινού προγράμματος, που είναι αφιερωμένο στα 111 χρόνια της παρουσίας του Ινστιτούτου στην Ελλάδα, με γενικό τίτλο «Μνήμη(ες) του μέλλοντος».

«Να τα εκατοστήσετε!» Αυτήν την ευχή άκουγες απ’ όλους το βράδυ της Δευτέρας, στην κατάμεστη αυλή και στο φουαγιέ του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, όπου ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος κάλεσε φίλους και συνεργάτες για να γιορτάσουν μαζί τη συμπλήρωση είκοσι χρόνων από τη δημιουργία του θεάτρου.

Ένας ολόκληρος θεατρικός κόσμος, όπως τον οραματίστηκε αλλά και τον έπλασε με τα ίδια του τα χέρια ο σκηνογράφος και ενδυματολόγος Δαμιανός Ζαρίφης, απλώνεται στα «έγκατα» του κτιρίου του Ωδείου Αθηνών, στον ατμοσφαιρικό υπόγειο πολυχώρο του. Μέσα από τα σπαράγματα της δουλειάς του, που φιλοξενούνται στην έκθεση «Ο παλμός του σχεδίου», η οποία διοργανώνεται με αφορμή τα δέκα χρόνια από τον πρόωρο θάνατό του, ιχνηλατείται το θεατρικό τοπίο που αρχίζει να διαμορφώνεται στα χρόνια της Μεταπολίτευσης και φτάνει σχεδόν μέχρι τις μέρες μας...

Χρονιά πολλά υποσχόμενη για τον χώρο της τέχνης το 2017, ολοκληρώνεται αφήνοντας πίσω της τα «απόνερα» μιας διεθνούς διοργάνωσης, ένα καινούργιο μουσείο, καθώς και πολλές εκκρεμότητες που κληροδοτεί στο 2018. Όπως και μερικές καλές εκθέσεις...

Μουσεία και αίθουσες τέχνης έχουν βάλει τα γιορτινά τους και, αλλού λιγότερο αλλού περισσότερο, φιλοξενούν εκθέσεις που αγγίζουν το πνεύμα των ημερών. Κάτι οι αργίες, κάτι η χαλαρότερη διάθεση, η βόλτα στην πόλη μπορεί να αποδειχθεί πλουσιότερη για τις αισθήσεις όταν συνδυάζεται με τη γνωριμία με το έργο παλιών ή νεότερων καλλιτεχνών. Μια τέτοια βόλτα κάναμε κι εμείς και σας προτείνουμε ενδεχόμενους σταθμούς.

Ποιος είναι άραγε ο πρωταγωνιστής της παράστασης του ολλανδού συνθέτη και σκηνοθέτη Μισέλ φαν ντερ Αα στη Στέγη, στις 15 και 16 Δεκέμβρη; Η μουσική; Το θέατρο; Ο κινηματογράφος; Όλα αυτά μαζί, και πίσω τους ένα πρόσωπο: Ο Φερνάντο Πεσόα...

Ποιος είναι άραγε ο πρωταγωνιστής της παράστασης του ολλανδού συνθέτη και σκηνοθέτη Μισέλ φαν ντερ Αα στη Στέγη, στις 15 και 16 Δεκέμβρη; Η μουσική; Το θέατρο; Ο κινηματογράφος; Όλα αυτά μαζί, και πίσω τους ένα πρόσωπο: Ο Φερνάντο Πεσόα...

Έξι μήνες πριν από την 23η της διοργάνωση, η Art Athina, η ετήσια φουάρ της Αθήνας, δίνει μια «πρόγευση» του προγράμματός της και καλεί τους Αθηναίους στο καθιερωμένο πλέον εικαστικό ραντεβού του τέλους του έτους, προαναγγέλλοντας ταυτόχρονα σημαντικές αλλαγές στην καλοκαιρινή της διοργάνωση.