2nd Nature: Έκθεση των Pieris.Architects στο Ωδείο Αθηνών

Πόσες «ανάσες» μπορεί να κρύβει μια «κατάδυση» σε ένα εμβληματικό τοπόσημο του μοντερνισμού στην καρδιά της Αθήνας; Πώς εμπνέει η σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική δημιουργία καταξιωμένους διεθνείς καλλιτέχνες; Εκπέμπει η αρχιτεκτονική… μυρωδιά και ήχο;
Η έκθεση «2nd Nature» – σε επιμέλεια των Pieris.Architects και σχεδιασμένη από κοινού με τον Δημήτρη Παπάζογλου (ιδρυτή του DpS Athens και μέλους της AGI) –, ερευνά τη συνάντηση τέχνης, design και βιωσιμότητας στο έργο του αρχιτεκτονικού γραφείου Pieris.Architects. Από τις 7 Νοεμβρίου 2024, στον πολυχώρο Ω2 στο Ωδείο Αθηνών, η «2nd Nature» προσκαλεί τον επισκέπτη σε ένα βιωματικό ταξίδι μέσα από επιλεγμένα έργα που έρχονται να αποκαλύψουν τις αρχές και τις προθέσεις της γνωστής ομάδας αρχιτεκτόνων.

Σε έναν κόσμο στον οποίο τα περιβαλλοντικά ζητήματα απασχολούν ολοένα και πιο ηχηρά τη δημόσια σφαίρα και, φυσικά, την αρχιτεκτονική κοινότητα, η δουλειά των Pieris.Architects εμφορείται από «οικο-συναισθηματική νοημοσύνη», μια έννοια που προωθούν διεθνώς από το 2002. Προσεγγίζουν την πρακτική της δόμησης βάσει των αρχών της αειφορίας, επιδιώκοντας ταυτόχρονα με τις προτάσεις τους να αφυπνίσουν αισθήσεις και συναισθήματα, να αναδείξουν τόσο τα υλικά χαρακτηριστικά όσο και την επιρροή του χώρου στην ψυχολογία του ανθρώπου. Οι αρχές της οικολογίας διέπουν τις κατασκευές τους. Τα κτίρια που σχεδιάζουν «εμπεριέχουν» νόημα, αναπνέουν, «αγκαλιάζουν» το φως της ημέρας, ενσωματώνονται στο φυσικό ή το αστικό τους περιβάλλον, σέβονται τη φύση και συνδιαλέγονται με την απείρως «αισθησιακή» δυναμική του χώρου.

Η εκθεσιακή αφήγηση αναπτύσσεται μέσα από επιλεγμένα πρότζεκτ του γραφείου σε πέντε αλληλένδετες θεματικές ενότητες.

• Συγκεκριμένα:
  Στις «Απηχήσεις δομών» (Echoes of Structure) περιλαμβάνονται έργα μεγάλης κλίμακας, μεταξύ των οποίων η βραβευμένη πρόταση για το Μητροπολιτικό Υδατοδρόμιο της Αττικής και το Αθλητικό, Πολιτιστικό & Περιβαλλοντικό Πάρκο Αγίας Παρασκευής στην Αθήνα. Εδώ, όμως, θα έχουμε την ευκαιρία να ανακαλύψουμε και το «The SPOT» (Sustainable Practices of Tomorrow), ένα κτίριο στο Πανεπιστήμιο Πατρών που έχει σχεδιαστεί και κατασκευάζεται με ουδέτερο ανθρακικό ισοζύγιο και καινοτόμα υλικά δόμησης, ενώ η υλοποίησή του πραγματοποιείται μέσω τρισδιάστατης ρομποτικής εκτύπωσης με σκυρόδεμα – μια σύγχρονη πρακτική που εφαρμόζεται για πρώτη φορά σε πραγματική κλίμακα στην Ελλάδα.
• Στα «Οπτικά Ημερολόγια» (Visual Diaries) αποτυπώνεται η διαδικασία της δουλειάς του γραφείου μέσα από σχέδια, μακέτες, πρακτικά από συναντήσεις και εργαστήριά τους κ.λπ. Μέσα από την παρουσίαση του παραπάνω υλικού, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να αντιληφθεί την πολύπλευρη διαδικασία σχεδιασμού των έργων τους.
• Στη θεματική «Αγγίζοντας το περιβάλλον» (Softness of the Environments) παρουσιάζονται έργα των Pieris.Architects, διαφορετικής κλίμακας, υλοποιημένα και μη, που εντάσσονται αρμονικά σε αγροτικές περιοχές και νησιωτικά τοπία. Ανάμεσά τους το «Olon» glamping στη Μήλο, το βραβευμένο ξενοδοχείο «Tella Thera» στον νομό Χανίων στην Κρήτη, η βραβευμένη «ηφαιστειακή κατοικία» στη Σαντορίνη κ.λπ.
• «Αγκαλιάζοντας το απροσδόκητο» (Embracing the Unexpected), το κοινό θα «καταδυθεί» σε μια εικαστική εγκατάσταση, καρπό συνεργασίας των Pieris.Architects και του αρχιτέκτονα τοπίου Κάρολου Χανικιάν (ιδρυτή της Greenways) και σε επιμέλεια φωτισμού του μηχανικού φωτισμού Γιώργου Σαμολαδόπουλου (δημιουργού της Site Specific). Το συγκεκριμένο έργο εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται και αλληλεπιδρά με τη φύση, μέσα από την προσέγγιση των Pieris.Architects στην οικολογία.
• Τέλος, η πέμπτη θεματική, με τίτλο «Πνοή» (Breathing Matter), θέλει να λειτουργήσει ως το νήμα, το οποίο συνδέει και φέρνει σε συνομιλία το έργο των Pieris.Architects με επιλεγμένες δημιουργίες διεθνών καλλιτεχνών, που υπογραμμίζουν τη ζωτική σχέση φύσης, αρχιτεκτονικής και design. Μέσα από την εκλεπτυσμένη υλικότητά τους, τα εν λόγω έργα έρχονται να αναδείξουν την οπτική των δημιουργών-συνεργατών σε θέματα κλιματικής αλλαγής, ενέργειας καθώς και αρχιτεκτονικής. Η διεθνής αρχιτέκτονας και designer Crina Arghirescu Rogard θα συμμετάσχει με το χειροποίητο «Narcissus Mirror_series 2», φτιαγμένο από κομμάτια ανακυκλωμένου δέρματος – μια συνεργασία με την Aurore Vullierme. Ο Todd Marshard θα παρουσιάσει τρία έργα από την όμορφη κεραμική του δουλειά, μια τέχνη παραδοσιακά βιώσιμη και με χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα. Η Roxane Revon φέρνει στην Αθήνα αέρινα υφάσματα από ρίζες σιταρόχορτου. Επίσης, εδώ οι Pieris.Architects θα παρουσιάσουν δικά τους χρηστικά γλυπτά αντικείμενα, όπως η τριλογία «Kellert tables» από επαναχρησιμοποιημένο μάρμαρο και η κουνιστή καρέκλα «Kavos» που κατασκευάστηκε με τρισδιάστατη εκτύπωση από ανακυκλωμένα δίχτυα ψαράδων.

Την αισθητηριακή εμπειρία που ενορχηστρώνουν οι Pieris.Architects «ντύνει» με τα ηχοτοπία της η καλλιτέχνης ήχου και αρχιτέκτονας Βίρνα Κούτλα, ως ένα ακόμα μέσο για την εξερεύνηση του χώρου. Τα πρότζεκτ των Pieris.Architects έχουν αποτυπωθεί μέσα από τον φακό του Γαβριήλ Παπαδιώτη, ενώ ο βραβευμένος κινηματογραφιστής Γιάννης Μισουρίδης αποτυπώνει την ιστορία του γραφείου μέσα από τις αφηγήσεις των ανθρώπων του.

Καθώς το «2nd Nature» είναι ένα εγχείρημα με έντονη εκπαιδευτική διάσταση και πυρήνα τη βιωσιμότητα, όλες οι κατασκευές και οι προθήκες είτε θα ανακυκλωθούν είτε θα επαναχρησιμοποιηθούν μετά το τέλος της έκθεσης.

Pieris.Architects
Πρωτοπόροι στον χώρο του βιώσιμου σχεδιασμού, οι Pieris.Architects (pierisarchitects.com) δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, μέσα από τα γραφεία τους σε Αθήνα, Λονδίνο και Λευκωσία. Αποστολή τους να δημιουργήσουν καινοτόμες κατασκευές που υπηρετούν τόσο την αισθητική όσο και τη λειτουργικότητα. Τα έργα τους εντάσσονται με γνώση, σεβασμό και βαθιά κοινωνική συνείδηση στο εκάστοτε πλαίσιο (αστικό, φυσικό και πολιτιστικό τοπίο). Το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας περιλαμβάνει έργα διαφορετικής κλίμακας και λειτουργιών – από δημόσιους χώρους και υποδομές έως κτίρια γραφείων, τουριστικά καταλύματα, συγκροτήματα κατοικιών και κατοικίες κατά παραγγελία.

Δημιουργικό «παιδί» του Κωνσταντίνου Πιερή, το γραφείο μετρά πέντε δεκαετίες γόνιμης διαδρομής. Το 2003 και το 2004 αντίστοιχα εντάχθηκαν στο δυναμικό του η δρ Στέλλα Πιερή και ο Πιέρος Πιερής, αφού απέκτησαν εργασιακή εμπειρία σε εταιρείες εγνωσμένου κύρους στο Ηνωμένο Βασίλειο. H ενεργή παρουσία τους προσέφερε στους Pieris.Architects μια ανανεωμένη ματιά στον κόσμο και μια βαθύτερη δέσμευση για καινοτομία και βιώσιμο σχεδιασμό.

Οι Pieris.Architects έχουν κερδίσει την αναγνώριση σε διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς τόσο ως γραφείο όσο και οι επικεφαλείς τους. Μεταξύ άλλων έχουν λάβει τα βραβεία Stephen Welsh και Barton Wilmore και έχουν τιμηθεί με πολυάριθμες διακρίσεις σε σημαντικούς θεσμούς, π.χ. από το Ινστιτούτο Van Alen (ΗΠΑ), το 9/12 (Ταϊβάν) καθώς και το Best Emerging Practice under 40. Το 2012, ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, απένειμε στον Κωνσταντίνο Πιερή το Εθνικό Βραβείο Συνολικής Προσφοράς για τη συμβολή του στην αρχιτεκτονική και το δομημένο περιβάλλον σε διεθνές επίπεδο.

Κωνσταντίνος Πιερής
Ιδρυτικό στέλεχος των Pieris.Architects, ο Κωνσταντίνος Πιερής ξεκίνησε την σταδιοδρομία του στην Κύπρο στην «Σταυρίδης – Πιερής και Συνεργάτες» ως επικεφαλής του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Μετά την τουρκική εισβολή εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και ίδρυσε αρχιτεκτονικό γραφείο στην Αθήνα το 1974. Έχει ολοκληρώσει με επιτυχία περισσότερα από 100 έργα, μεταξύ των οποίων υψηλού προφίλ οικιστικές αναπτύξεις, το βραβευμένο ολυμπιακό κολυμβητήριο για τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων στη Βάρη, κτίρια γραφείων για την Κυπριακή Εταιρεία Τηλεπικοινωνιών (Cyta), ξενοδοχειακές αναπτύξεις και εμπορικά κέντρα. Σήμερα είναι ο διευθυντής της εταιρείας Pieris.Architects. Στη διάρκεια μιας καριέρας 50 και πλέον ετών θεωρείται οραματιστής στην τοποθέτηση των βάσεων για τον βιώσιμο σχεδιασμό και την κατασκευή. Ο Κωνσταντίνος Πιερής ασχολείται ενεργά σε διάφορα στάδια της διαδικασίας σχεδιασμού και κατασκευής: από την εκπόνηση διερευνητικών μελετών υλοποίησης και την επιλογή των καταλληλότερων υλικών έως τις στρατηγικές ανάπτυξης και ολοκλήρωσης των έργων.

Δρ Στέλλα Πιερή
Εταίρος στο γραφείο Pieris.Architects, η Στέλλα Πιερή διαθέτει ως μηχανικός εξειδίκευση σε τεχνικά θέματα κατασκευής, καθώς και εκτενή εμπειρία στον σχεδιασμό αειφόρων έργων, όπως ιδιωτικές κατοικίες, ξενοδοχειακές υποδομές, κτίρια γραφείων, οικιστικά έργα μεγάλης κλίμακας και δημόσια έργα χαμηλού ενεργειακού αποτυπώματος, σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς φορείς. Η βιώσιμη ανάπτυξη και η οικο-συναισθηματική διάσταση της αρχιτεκτονικής βρίσκονται στον πυρήνα της δουλειάς της και είναι οι αξίες που πρεσβεύει στον δημόσιο αρχιτεκτονικό διάλογο. Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ και κατέχει διδακτορικό από το Ε.Μ.Π. με ειδίκευση στον σχεδιασμό ξενοδοχειακών καταλυμάτων μηδενικών εκπομπών άνθρακα και ενέργειας. Έχει διδάξει στο Ε.Μ.Π. (2009-2017) «Σύνθεση και Κατασκευή» και στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (2017-2018) «Εφαρμογή Βιοκλιματικών Παθητικών Συστημάτων στα Κτίρια» στο πρόγραμμα Zero Spaces. Έχει προσκληθεί ως ομιλήτρια σε ακαδημαϊκά ιδρύματα στο εξωτερικό και έχει συμμετάσχει ως μέλος κριτικής επιτροπής σε σημαντικούς εθνικούς και διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς.

Πιέρος Πιερής
Εταίρος στους Pieris.Architects, ο Πιέρος Πιερής φέρνει την εξειδίκευσή του στην πρακτική και εποπτεύει την εφαρμογή βιώσιμων αναδυόμενων τεχνολογιών στα έργα. Αντιλαμβάνεται την αρχιτεκτονική ως την τέχνη και την επιστήμη της βελτίωσης της ζωής των ανθρώπων και περιγράφει τη φιλοσοφία του γραφείου ως έναν συνδυασμό ενδελεχούς έρευνας, παιγνιώδους πειραματισμού και διανοητικής προσέγγισης. Πιστεύει στη διαδικασία σχεδιασμού που βασίζεται στην προσεκτική ανάλυση διαφόρων παραμέτρων που επηρεάζουν κάθε έργο, όπως το πλαίσιο, ο πολιτισμός, το κλίμα, η τοπική και παγκόσμια οικονομία. Είναι απόφοιτος της Bartlett School of Architecture του University College London. Παράλληλα με την αρχιτεκτονική πρακτική έχει υπάρξει προσκεκλημένος ομιλητής σε διάφορα ακαδημαϊκά ιδρύματα και μέλος σε κριτικές επιτροπές εθνικών και διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών. Η αρθρογραφία του περιλαμβάνει συνεργασίες με την ιστορική εφημερίδα «Τα Νέα της Τέχνης».

Δημήτρης Παπάζογλου
Ο πολυβραβευμένος designer Δημήτρης Παπάζογλου είναι ιδρυτής του διακεκριμένου DpS Athens Studio. Εδώ και τρεις δεκαετίες δημιουργεί ολοκληρωμένες σχεδιαστικές λύσεις για σημαντικούς φορείς στην Ελλάδα, όπως η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ), το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, το Φεστιβάλ Επιδαύρου Αθηνών (ΑΕΦ), το Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας (DISFF), καθώς και για εμβληματικές διεθνείς εταιρείες και ιδρύματα, όπως οι Nike, Huawei, The New York Times, Μουσείο Ορσέ, Κέντρο Πομπιντού, Volvo Ocean Race κ.ά. Έχει κερδίσει τρεις μεγάλους Πανελλήνιους Διαγωνισμούς Σχεδίου (για το rebranding της ΕΒΕ, του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και του DISFF). Το 2022 ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας Ελλάδος για την επισταμένη έρευνα και τη δουλειά του σε σχέση με την εθνική ταυτότητα της Ελλάδας. Το 2023 έγινε μέλος της Alliance Graphic International (AGI), που συγκεντρώνει στους κόλπους της τους πιο σημαντικούς σχεδιαστές στον κόσμο.

Κάρολος Χανικιάν
Επικεφαλής της ομάδας σχεδιασμού Greenways, ο Κάρολος Χανικιάν εργάζεται ως αρχιτέκτονας τοπίου από το 1997. Η εταιρεία του αναλαμβάνει έργα διαφορετικής κλίμακας στην Ελλάδα, το Ντουμπάι, την Κύπρο, το Μονακό, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Μαλδίβες, υπογράφοντας από το concept έως τον σχεδιασμό. Η εκτεταμένη εμπειρία και γνώση του όσον αφορά στις φυτεύσεις και τις σχετικές εργασίες τού επιτρέπουν να διαχειρίζεται και να επιβλέπει απαιτητικά πρότζεκτ σε συνεργασία με μεγάλες ομάδες τεχνικών και εργαζομένων. Ο Κάρολος Χανικιάν έχει διδακτική εμπειρία 18 και πλέον ετών. Δίδαξε στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής Τοπίου των Πανεπιστημίων της Πενσυλβάνια και Μπέρκλεϋ, στο Τμήμα Εσωτερικού Σχεδιασμού στον ΑΚΤΟ και στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών.

Crina Arghirescu Rogard
Αρχιτέκτων και interior designer, η Crina Arghirescu Rogard συνδυάζει στη δουλειά της την ευρωπαϊκή διαχρονική αισθητική με μια αίσθηση πολυτελούς νεωτερικότητας επιδιώκοντας να δημιουργεί απροσδόκητες αλλά αρμονικές συνθέσεις. Μετά τις σπουδές της στην περίφημη Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου του Μιλάνου μετακόμισε στο Παρίσι όπου εργάστηκε για την Charles Zana, μια από τις πιο γνωστές γαλλικές εταιρείες σχεδιασμού εσωτερικών χώρων. Το 2013 δημιούργησε το δικό της γραφείο αρχιτεκτονικής και design κι έκτοτε υπογράφει μια ευρεία γκάμα έργων, από το Παρίσι και την Καζαμπλάνκα μέχρι τη Νέα Υόρκη και το Μαϊάμι. Οι προτάσεις της επιδιώκουν να υπηρετούν τις αξίες της κομψότητας, της ποίησης και της τόλμης, δίνοντας έμφαση στη σημασία του φωτός και στα εκλεπτυσμένα υλικά. Έχουν παρουσιαστεί σε διακεκριμένες εκδόσεις όπως οι The New York Times, Architectural Digest, Wallpaper Magazine, New York Magazine και Elle Decor.

Todd Marshard
Άφησε τη Νέα Υόρκη και μια διαδρομή 25 χρόνων στη φωτογραφία μόδας για να εγκατασταθεί στην Πάρο και να αφοσιωθεί στην κεραμική. Για όλα «φταίει» η επίσκεψη πριν μερικά χρόνια στο εργαστήριο κεραμικής μιας φίλης του. Σύντομα η ενασχόληση με τον πηλό θα του προσέφερε μια νέα δημιουργική διέξοδο και μια γείωση θεραπευτική ενώ ένα νέο επαγγελματικό μονοπάτι θα ανοιγόταν όταν η Donna Karan θα επέλεγε τα κεραμικά του για το Urban Zen. Η αγάπη του για τη φύση και την αγνότητα των μορφών και των υφών της αποτελούν την κινητήριο δύναμη για τα έργα του.

Roxane Revon
Βραβευμένη σκηνοθέτις και σκηνογράφος, η bio-artist Roxane Revon (γεν. 1986) αναπτύσσει τα τελευταία χρόνια πολυμεσικές εγκαταστάσεις και εικαστικά έργα έχοντας τη βάση της στο Μπρούκλιν. Μεγάλωσε στη Νότια Γαλλία και σπούδασε φιλοσοφία στο Μονπελιέ και τη Σορβόννη, πριν συνεχίσει τις σπουδές της στο Yale School of Drama. Πειραματίζεται με βιοϋλικά για να δημιουργήσει «παλίμψηστα» έργα που καταπιάνονται με τη ζωή, τον χρόνο και τις αναμνήσεις. Χρησιμοποιώντας καινοτόμες τεχνικές γλυπτικής και εκτύπωσης σε μυκήλιο αλλά και μέσα από τη δημιουργία καμβάδων από ρίζες μάς καλεί να επαναπροσεγγίσουμε την πολυεπίπεδη ιστορία του περιβάλλοντός μας και την ευθύνη μας απέναντι στον κόσμο που κατοικούμε. Η δουλειά της έχει εκτεθεί στο Μουσείο CICA, το Rockefeller Center, το Γαλλικό Ινστιτούτο Alliance Francaise (FIAF), σε γκαλερί στη Νέα Υόρκη, το Χονγκ Κονγκ και το Μιλάνο και σε διοργανώσεις όπως η Μπιενάλε της Βενετίας, το Armory Fair satellite, το Art on Paper NY και το Miami Aqua.