MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΠΕΜΠΤΗ
03
ΙΟΥΛΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΕΚΘΕΣΗ X
Allspice - Michael Rakowitz & Ancient Cultures: Η σύγχρονη τέχνη συναντά αρχαίους πολιτισμούς στο Μουσείο Ακρόπολης
Από 13/05/2025 έως 31/10/2025
Bad Girls, Big Dragons: Η νέα ατομική έκθεση της Στέλλας Καπεζάνου στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
Από 03/07/2025 έως 07/09/2025
Control - Command: Έκθεση του Πάνου Ματθαίου στην αίθουσα τέχνης έκφραση – γιάννα γραμματοπούλου
Από 19/06/2025 έως 19/07/2025
Cycladic Blues: Η Marlene Dumas στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Από 05/06/2025 έως 03/11/2025
In a Bright Green Field: Ομαδική έκθεση σύγχρονων Ελλήνων και Κυπρίων καλλιτεχνών στο Μουσείο Μπενάκη
Από 12/06/2025 έως 13/09/2025
Nήματα Eπιλογής: Ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών
Από 24/06/2025 έως 27/09/2025
Parliament: Ένα έργο «κοινωνικής χορογραφίας» του Michael Kliën στήνεται στο Μουσείο Μπενάκη
Από 12/06/2025 έως 27/07/2025
Surroundings: 13 έργα της Γερμανίδας εικαστικού Claudia Wieser ειδικά για την Εσπλανάδα του ΚΠΙΣΝ
Από 03/04/2025 έως 16/11/2025
Takis 1∞: Το Ίδρυμα Γουλανδρή γιορτάζει τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Takis με ένα μεγάλο αφιέρωμα
Από 22/06/2025 έως 02/11/2025
Untitled: H πρώτη έκθεση έργων του Jean-Michel Basquiat στην Ελλάδα
Από 22/05/2025 έως 02/08/2025
Walk Through Me: Έκθεση της Κατερίνας Μερτζάνη στην Γκαλερί Alma
Από 12/06/2025 έως 12/07/2025
Why Look at Animals?: Η νέα διεθνής ομαδική έκθεση του ΕΜΣΤ ζητά δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή
Από 15/05/2025 έως 15/02/2026
Win Knowlton: Αποτυπώνοντας στον καμβά την κλιματική αλλαγή
Από 15/05/2025 έως 27/09/2025
a Cabinet of Curiosities: 78 εικαστικοί καταλαμβάνουν τους χώρους του MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά
Από 13/02/2025 έως 31/08/2025
«Αναζητώντας την εικόνα» του Λάκη Παπαστάθη στο Μουσείο Μπενάκη
Από 03/04/2025 έως 20/07/2025
«Διαδρομές στην τέχνη»: Από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων
Από 24/05/2025 έως 02/11/2025
«Ιστορίες Ανεμελιάς» στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
Από 29/05/2025 έως 07/09/2025
Άνεμος, η ηχώ του τοπίου: Έκθεση της Αγγελικής Αντωνέα στην γκαλερί Art Project Space
Από 12/06/2025 έως 04/07/2025
Ένα Τηλεγράφημα στην αγαπημένη μου Suki: Έκθεση του Oscar Murillo στην Gagosian
Από 20/06/2025 έως 30/08/2025
ΑΣΚΤ: Ομαδική έκθεση των τελειόφοιτων του Εικαστικού Τμήματος
Από 25/06/2025 έως 11/07/2025
Ανατομία της Αρχιτεκτονικής: Έργα της Simone Leigh εκτίθενται στην Αγορά του ΚΠΙΣΝ
Από 28/04/2025 έως 31/10/2025
Γραφές και Χάρτες: Η νέα ατομική έκθεση της Βάσως Τρίγκα στο Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας
Από 06/09/2025 έως 05/10/2025
Διαιρεμένες Μνήμες 1940-1950: Το αποτύπωμα μιας ταραγμένης δεκαετίας μέσα από μια ψηφιακή έκθεση
Από 15/11/2021 έως 31/12/2026
Διαφημίζοντας την Ελλάδα: Ο ελληνικός τουρισμός των 60s μέσα από μάτια σπουδαίων καλλιτεχνών, στην Ύδρα
Από 25/03/2025 έως 31/10/2025
Η Εμμονή του Βλέμματος: Μια έκθεση για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Παναγιώτη Τέτση στην Εθνική Πινακοθήκη
Από 10/04/2025 έως 31/10/2025
Θραύσματα: Ένας εικαστικός φόρος-τιμής στην κλασική ωραιότητα στο καφέ του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου
Από 08/07/2025 έως 05/08/2025
Θόδωρος - Αντί αναδρομικής: Μια έκθεση αφιερωμένη στο έργο του σπουδαίου γλύπτη στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Από 08/02/2025 έως 08/02/2026
Λόφος Art Project: Σύγχρονες εικαστικές προσεγγίσεις στην αρχαιότητα
Από 28/06/2025 έως 31/07/2025
Μπορώ κι εγώ: Η αναπηρία των ζώων στο επίκεντρο μιας νέας έκθεσης στο ΠΕΣ Πολύτροπον
Από 05/07/2025 έως 12/07/2025
Προδανεισθείς Χρόνος: Ο κόπος του καλλιτέχνη μέσα απ’ το έργο του Γιάννη Παππά στο Μουσείο Μπενάκη
Από 20/02/2025 έως 27/07/2025
Σου στέλνω Μήλο CPT: Ομαδική έκθεση στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης
Από 06/07/2025 έως 03/08/2025
Τα "καπρίτσια" του Γκόγια στην Εθνική Πινακοθήκη
Από 22/01/2025 έως 30/09/2025
Τοπόσημα Διασύνδεσης: Έκθεση φωτογραφίας στο Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο
Από 01/07/2025 έως 20/07/2025
ΕΠΙΛΟΓΗ ΓΚΑΛΕΡΙ
ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΧΩΡΟ X Alma- Contemporary Art Gallery Art Project Space Gagosian Gallery Kourd Online The Intermission Έκφραση - Γιάννα Γραμματοπούλου Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή Αίθουσα Τέχνης Αθηνών Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος Λόφος art project Μουσείο Άλεξ Μυλωνά - Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Μουσείο Ακρόπολης Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης - Κεντρικό Κτίριο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης Δήμου Αθηναίων «Αγγελική Χατζημιχάλη» Μουσείο Μπενάκη - Κτήριο Οδού Πειραιώς Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο - Βιβλιοθήκη και Τυπογραφείο Βουλής Χώρος Τέχνης Πολιτιστικής Εταιρείας Σαρωνικού Πολύτροπον

Ρενάτο Μόρντο, από τη σκηνή της Λυρικής στο Στρατόπεδο του Χαϊδαρίου

Τον πρώτο σκηνοθέτη της Λυρικής Σκηνής, όταν αυτή ακόμη αποτελούσε τμήμα του Εθνικού Θεάτρου, τιμά με μια μεγάλη έκθεση τεκμηρίων και φωτογραφιών η Γερμανική Σχολή Αθηνών.

Ρενάτο Μόρντο
Ρενάτο Μόρντο
author-image Σπύρος Κακουριώτης

Εβραίος από καταγωγή, Κερκυραίος από τον πατέρα του, Αυστριακός από τη μητέρα του, ο Ρενάτο Μόρντο υπήρξε ένας καλλιτέχνης που έζησε τον «αιώνα των άκρων». Η άνοδος του ναζισμού στη Γερμανία θα τον σπρώξει προς τον Νότο, όπου θα αναζητήσει καταφύγιο –πρώτα στην Πράγα κι ύστερα στην Αθήνα, το 1939, όπου θα σκηνοθετήσει την πρώτη παράσταση της Λυρικής Σκηνής. Προς το τέλος της Κατοχής θα βρεθεί στο Χαϊδάρι, αλλά θα επιβιώσει, σε αντίθεση με τους γονείς του, που εξοντώθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα.

Σε αυτή τη γεμάτη περιπέτειες ζωή είναι αφιερωμένη η έκθεση φωτογραφιών και τεκμηρίων «Ρενάτο Μόρντο. Εβραίος, Έλληνας και Γερμανός. Η ζωή ενός καλλιτέχνη την εποχή των άκρων», που διοργανώνει η Γερμανική Σχολή Αθηνών, σε συνεργασία με την Κεντρική Υπηρεσία Πολιτικής Αγωγής Ρηνανίας-Παλατινάτου, που εγκαινιάζεται την Παρασκευή 5 Νοεμβρίου, στις 19.00, στις εγκαταστάσεις της Σχολής, στο Μαρούσι.

Πρόγραμμα της παράστασης του έργου του Ρενάτο Μόρντο, «Χαϊδάρι»

Έκθεση και ημερίδα

Η έκθεση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην παρουσίαση της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και πραγματεύεται τις καταστροφικές επιπτώσεις της στην Αθήνα και σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς και τις προσωπικές συνέπειες για τον Ρενάτο Μόρντο.

Την επιμέλεια της έκθεσης που θα παρουσιαστεί στην Αθήνα έχει ο ελληνιστής Torsten Israel (Μάνχαιμ και Αθήνα), ενώ για τη δημιουργία της συνεργάστηκαν ο Uwe Bader (Τόπος Μνήμης του στρατοπέδου συγκέντρωσης Οστχόφεν – Gedenkstätte KZ Osthofen) και η Marita Hoffmann (εκδοτικός οίκος LLUX, Λούντβιγκσχάφεν στον Ρήνο). Η έκθεση είχε φιλοξενηθεί για ένα σχεδόν χρόνο (Σεπτέμβριος 2020 – Ιούλιος 2021) στις εγκαταστάσεις του πρώην στρατοπέδου συγκέντρωσης του Οστχόφεν, στη Ρηνανία-Παλατινάτο.

Η έκθεση πλαισιώνεται από επιστημονική ημερίδα, στην οποία θα μιλήσουν ερευνητές από γερμανικά και ελληνικά πανεπιστήμια, με ταυτόχρονη διερμηνεία στη γερμανική και στην ελληνική γλώσσα. Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί στις 6 Νοεμβρίου, από τις 10.00-15.30, ενώ κατά την έναρξή της θα παρουσιαστούν, υπό μορφήν θεατρικού αναλογίου, αποσπάσματα από το θεατρικό έργο «Χαϊδάρι», στο οποίο ο Ρενάτο Μόρντο επεξεργάζεται λογοτεχνικά τις τραυματικές εμπειρίες που βίωσε. Το αναλόγιο θα πραγματοποιηθεί από μαθητές και μαθήτριες της Γερμανικής Σχολής, υπό τη διεύθυνση του αυστριακού σκηνοθέτη Martin Scharnhorst.

Ο Ρενάτο Μόρντο με παρέα φίλων στον Παρθενώνα, 26 Ιουνίου 1939

Ένας καλλιτέχνης στην εξορία

Ο Ρενάτο Μόρντο γεννήθηκε στη Βιέννη, στις 3 Αυγούστου 1894, από γονείς εβραϊκής καταγωγής. Σπούδασε γερμανικό πολιτισμό, φιλολογία, ιστορία της τέχνης και ιστορία της μουσικής στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και, στη συνέχεια, στην Ακαδημία Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της πρωτεύουσας των Αψβούργων (1914-1917).

Την επαγγελματική του σταδιοδρομία ως σκηνοθέτης ξεκίνησε το 1917 στο Δημοτικό Θέατρο του Κατοβίτσε, στην Πολωνία. Το 1920 διορίστηκε διευθυντής του Θεάτρου και της Λυρικής Σκηνής του Όλντενμπουργκ, στη Γερμανία, όπου εκσυγχρόνισε το ρεπερτόριο και εφάρμοσε ανανεωτικές ιδέες (1920-1923). Μεταξύ 1924 και 1932 εργάστηκε από διευθυντικές θέσεις στο Γερμανικό Λαϊκό Θέατρο της Βιέννης, στο Θέατρο Λόμπε του Μπρέσλαου, στη Δρέσδη και στο Ντάρμσταντ. Ανήσυχος από την άνοδο του ναζισμού και το διαφαινόμενο τέλος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, ο Μόρντο μετακινήθηκε στην Πράγα, όπου ανέλαβε τη διεύθυνση του Γερμανικού Θεάτρου και δίδαξε στην εκεί Γερμανική Ακαδημία Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών.

Σκηνή από την παράσταση «Μαντάμα Μπατερφλάι» που σκηνοθέτησε για τη Λυρική Σκηνή ο Ρενάτο Μόρντο (25 Οκτωβρίου 1940)

Στην Ελλάδα

Μετά τη γερμανική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία, το 1939, ύστερα από πρόσκληση του Κωστή Μπαστιά, επικεφαλής του Εθνικού Θεάτρου, και κατ’ εισήγηση του Μανώλη Καλομοίρη, εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα μαζί με τη σύζυγό του, την ηθοποιό Τρούντε Βέσελι, και τον γιο τους Πέτερ, και προσλήφθηκε ως βασικό στέλεχος στη νεοϊδρυθείσα Εθνική Λυρική Σκηνή.

Ο Ρενάτο Μόρντο υπήρξε ο σκηνοθέτης της πρώτης παραγωγής της Λυρικής, της «Νυχτερίδας» του Γιόχαν Στράους, που παρουσιάστηκε τον Μάρτιο του 1940 στο τότε Βασιλικό Θέατρο. Πλάι του εργάστηκαν ο αυστριακός αρχιμουσικός Βάλτερ Πφέφερ, ο τσέχος χορογράφος Σάσα Μαχόφ και ο σκηνογράφος Κλεόβουλος Κλώνης. Αξίζει να σημειωθεί, μεταξύ άλλων, η συμμετοχή στο μπαλέτο του ποιητή Γιάννη Ρίτσου, με το ψευδώνυμο Γιάννης Βάμβας.

Η συνεργασία του με τη Λυρική θα συνεχιστεί με την «Μαντάμα Μπατερφλάι» του Τζάκομο Πουτσίνι, τον Οκτώβριο του 1940, την «Ρέα» του Σπυρίδωνος Σαμάρα τον Απρίλιο του 1944, ενώ μετά τον πόλεμο θα σκηνοθετήσει την «Διδώ» του Διονυσίου Λαυράγκα (Απρίλιος 1952), τον «Ιπτάμενο Ολλανδό» του Βάγκνερ (Μάιος 1952) κ.ά. Συνολικά, μεταξύ 1940 και 1952 σκηνοθέτησε για την Λυρική 19 όπερες και οπερέτες, σε 35 παραγωγές ή/και αναβιώσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ρενάτο Μόρντο είχε ξεχωρίσει τη νεαρή τραγουδίστρια της όπερας Μαρία Καλογεροπούλου, τη μετέπειτα Μαρία Κάλλας, την οποία και προώθησε.

Ο Ρενάτο Μόρντο σε νεανική ηλικία

Στο Χαϊδάρι

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής αντιμετώπισε πρόβλημα εργασίας, γι’ αυτό και συνεργάστηκε ως σκηνοθέτης με θιάσους του ελεύθερου θεάτρου, όπως ο θίασος της Μαρίκας Κοτοπούλη, του Κώστα Μουσούρη κ.ά. Το καλοκαίρι του 1944 συλλαμβάνεται από τους Γερμανούς και φυλακίζεται στο Στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, όπου και θα κρατηθεί μέχρι την απελευθέρωση.

Μετά την αποφυλάκισή του, θα γράψει το θεατρικό έργο «Χαϊδάρι», όπου αναπλάθει τις τραυματικές εμπειρίες της ζωής του στο στρατόπεδο. Το έργο, με τον υπότιτλο «12 σκηνές σκλαβιάς και λευτεριάς», θα ανέβει δυο βδομάδες μετά την Απελευθέρωση, στις 28 Οκτωβρίου 1944, στο θέατρο Κοτοπούλη-Rex, που τότε διηύθυνε ο Βασίλης Λογοθετίδης. Η σκηνοθεσία είναι του ίδιου, η μουσική επιμέλεια του Μιχάλη Βούρτση και τα σκηνικά – κοστούμια του Γιώργου Ανεμογιάννη. Στο έργο συμμετείχαν οι ηθοποιοί Δημήτρης και Ρίτα Μυράτ, Χρήστος Τσαγανέας, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ΟλυμπΣτέλιος Βόκοβιτς, Νίτσα Τσαγανέα, Δημήτρης Λυγίζος, Βίλμα Κύρου, Νάσος Κεδράκας κ.ά.

Άδεια κυκλοφορίας στο όνομα του Ρενάτο Μόρντο αμέσως μετά τα Δεκεμβριανά

Απόλυση από τη Λυρική

Η φυλάκισή του στο Χαϊδάρι, αλλά και το γενικότερο κύμα εκκαθαρίσεων μέσα στο Εθνικό Θέατρο έπειτα από τα Δεκεμβριανά και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, στοίχισαν στον Ρενάτο Μόρντο τη δουλειά του, καθώς απολύθηκε από τη Λυρική Σκηνή ως κομμουνιστής. Θα συνεχίζει τη συνεργασία του με θιάσους του ελεύθερου θεάτρου (Μανωλίδου – Αρώνη – Χορν, Σταυρίδη – Στολίγκα, Σοφίας Βέμπο, Γιώργου Παππά, Μερκούρη – Χατζίσκου κ.ά.), θα συμμετάσχει μάλιστα και ο ίδιος στον θίασο Μουσούρη – Μόρντο – Ανεμογιάννη.

Μολονότι η συνεργασία του με την Λυρική Σκηνή θα αποκατασταθεί μετά το τέλος του Εμφυλίου, ο Μόρντο θα εγκαταλείψει την Ελλάδα το 1947, για να εργαστεί στην Όπερα της Άγκυρας (1947-1952), στο Τελ Αβίβ (1952) και στο Κρατικό Θέατρο του Μάιντς (1952-1955). Πέθανε στο Μάιντς της Γερμανίας στις 5 Νοεμβρίου 1955.

Ο γιος Πέτερ, η Τρούντε Βέσελι και ο Ρενάτο Μόρντο μπροστά στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, στα 1940

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Χώρος: Γερμανική Σχολή Αθηνών
Διάρκεια Έκθεσης: 5-26 Νοεμβρίου 2021
Είσοδος: Ελεύθερη είσοδος με προεγγραφή στο: https://www.dsathen.gr/el/anakoinoseis/online-registration-tool-2
Πληροφορίες Χώρου: Δημοκρίτου 6, Μαρούσι, 210.6199260-5
Περισσότερα από Art & Culture
Σχετικά Θέματα
Art & Culture
Ζιλιέτ Μπινός και Ουαζντί Μαουάντ δίνουν «Όρκο» στην Επίδαυρο
Art & Culture
70 χρόνια “Αντιγόνη” στην Επίδαυρο και το αίνιγμα παραμένει
Αφιέρωμα
1η Ιουλίου και ακόμη δεν έχω κατεβάσει τα καλοκαιρινά. Με νιώθεις;
Art & Culture
Οι Green Day μέσα από 10 θρυλικές live στιγμές – Η αντίστροφη μέτρηση για το EJEKT ξεκίνησε
Αφιέρωμα
Το EJEKT Festival γίνεται 20 και το γιορτάζει – Όσα θα δούμε και θα ακούσουμε σε 2 εκρηκτικές βραδιές
Αφιέρωμα
Μικρές βαλίτσες, μεγάλες ιστορίες: 10 παιδικά βιβλία για τις καλοκαιρινές διακοπές!
Art & Culture
«Η όπερα του μέλλοντος από τη μήτρα του παρελθόντος»: Η Λυρική παρουσιάζει το πρόγραμμά της για τη σεζόν 2025-26
Art & Culture
Στην πρόβα: «Ηλέκτρα» για το Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου – Το πένθος της ταιριάζει
Art & Culture
Το ελληνικό καλοκαίρι δεν είναι μόνο μια χαρούμενη καρτ ποστάλ
Art & Culture
Το Εθνικό Θέατρο κάνει ανασκαφή στον άγνωστο Ευριπίδη
Art & Culture
Καλοκαίρι με θέατρο: Οι παραστάσεις αρχαίου δράματος που ταξιδεύουν στην Ελλάδα
Art & Culture
Σφήκες: Όταν ο αριστοφανικός λόγος γίνεται έκκληση για δικαιοσύνη - μέσα από τις φυλακές Κορυδαλλού