Art-Meets-Fashion #1: Λένα Παπαληγούρα

Η μαμά μου λέει ότι όταν ήμουν 4 ετών με πήγε σε μια παράσταση της Ξένιας Καλογεροπούλου και εκεί της είπα ότι θέλω να γίνω σαν αυτούς! Νομίζω όμως ότι η συνειδητή απόφαση έγινε στο λύκειο όταν κάποια στιγμή πήγα στην πρόβα της θεατρικής ομάδας του σχολείου. Εκεί ένοιωσα μια αίσθηση ελευθερίας και είπα: εδώ πρέπει να είμαι, κάτι που με έκανε να πιστεύω ότι βρήκα αυτό που θέλω να κάνω.

Νομίζω με έκανε πολύ πιο επικοινωνιακή, μου ‘δωσε μια αίσθηση ελευθερίας και αυτή την περίεργη αίσθηση ότι δημιουργείς κόσμους από το τίποτα. Είναι κάπως σαν να κοροϊδεύεις το χρόνο, σαν να παίζεις λίγο με τη ζωή, σαν να νικάς τη ματαιότητα με έναν τρόπο. Έχεις μία αίσθηση ότι μπορείς να δημιουργήσεις τα πάντα στο θέατρο.

Πολλές… Η έκθεση δεν είναι εύκολο πράγμα και σίγουρα υπάρχει μεγάλη ανασφάλεια, καθώς κάθε 6 μήνες ψάχνεις δουλειά. Και κάθε φορά ξεκινάς από την αρχή, ξαναδοκιμάζεσαι, κρίνεσαι και φτάνεις τον εαυτό σου στα όρια του. Ως καλλιτέχνης πρέπει από τη μία να είσαι ανοιχτός και συγχρόνως να μπορείς να διαχειρίζεσαι τον εαυτό σου, να τον μανατζάρεις και να τον προστατεύεις. Την ώρα όμως της παράστασης η χαρά υπερισχύει του φόβου. Άλλη μια δυσκολία της δουλειάς είναι ότι επηρεάζει τις σχέσεις μας με ανθρώπους εκτός του χώρου. Ο άλλος, είναι δύσκολο να κατανοήσει ότι εσύ μπορεί να είσαι τρελαμένος επειδή κάνεις μία παράσταση. Απ’ την άλλη, εγώ λέω στον εαυτό μου δεν είσαι γιατρός, θέατρο κάνεις…

Υπάρχει κάτι που σε γεμίζει αισιοδοξία;

Αρκετά πράγματα. Το ένα έχει να κάνει με την ανταπόκριση του κοινού. Βλέπω ότι ο κόσμος έχει ανάγκη αυτό το «μαζί» και έρχεται στις παραστάσεις σαν να θέλει να συνυπάρξει κάπου, σαν να είναι ανάγκη τώρα πια το θέατρο. Το άλλο είναι η επικοινωνία και η αλληλεγγύη ανάμεσα στους συναδέλφους. Δεν είμαστε πια τόσο ανταγωνιστικοί, αλλά κατά κάποιο τρόπο είμαστε ενωμένοι και αφοσιωμένοι σ’ αυτό που κάνουμε. Δηλαδή προκειμένου να γίνει η παράσταση, όλοι βάζουν τον εαυτό τους λίγο πίσω. Αυτό εμένα με γεμίζει αισιοδοξία.

Φέτος έχεις μια πολύ δραστήρια θεατρική χρονιά

Ναι, βρίσκομαι σε δύο παραστάσεις στην «Κατερίνα» του Αύγουστου Κορτώ σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη στο θέατρο Θησείο και στον «Ματωμένο Γάμο» του Λόρκα σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα στο θέατρο Αποθήκη.

Πως κατορθώνεις και μοιράζεσαι σε δύο ρόλους που παίζονται συγχρόνως ακόμα και την ίδια ημέρα;

Νομίζω ότι το δύσκολο είναι να κάνεις πρόβα σε δύο πράγματα ταυτόχρονα. Στην πρόβα είναι η περίοδος που απαιτείται έρευνα και χρειάζεται να βουτήξεις πολύ στα πράγματα και να δουλέψεις και μόνος σου. Όταν πια η παράσταση πάρει το δρόμο της, αν έχεις βρει στις πρόβες έναν τρόπο να συγκεντρώνεσαι και να μπαίνεις στο ρόλο, τότε δεν είναι τόσο δύσκολο όσο φαίνεται. Βέβαια ακόμα κάθε φορά αναρωτιέμαι «είμαι αρκετή γι’ αυτό; θα αντέξει το πνεύμα μου, η ψυχή μου και το σώμα μου;». Αυτό είναι το άγχος μου κάθε φορά γιατί και οι δύο είναι παραστάσεις που απαιτούν μεγάλη αφοσίωση και πολύ ενέργεια. Όμως επειδή και τα δύο έργα μ’ αρέσουν και επειδή παίρνω πολύ χαρά και από τις δύο παραστάσεις, μόνο ευγνώμων μπορώ να πω ότι νοιώθω.

Πώς προέκυψε η συνάντησή σου με την «Κατερίνα»;

Η Κατερίνα είναι μία διασκευή του μυθιστορήματος του Αύγουστου Κορτώ «Το βιβλίο της Κατερίνας». Η ιδέα να γίνει παράσταση ήταν του Γιώργου Νανούρη ο οποίος μου είπε ότι διαβάζοντας το βιβλίο, του ήρθαν στο μυαλό τα μάτια μου! Το βιβλίο δεν το ήξερα και όταν το πήρα στα χέρια μου το διάβασα απνευστί, συγκλονίστηκα και δέχτηκα αμέσως.

Τι ήταν αυτό που σε γοήτευσε στο έργο;

Η «Κατερίνα» μιλάει για τη σχιζοφρένεια, την μανιοκατάθλιψη δηλαδή, αλλά και για πολλά άλλα θέματα. Είναι ένα βιβλίο που ο Αύγουστος έγραψε για τη μητέρα του, οπότε μιλάει για ένα υπαρκτό πρόσωπο που είχε αυτή την ασθένεια. Ωστόσο πέρα από την αρρώστια της αναφέρεται και σε πολλά άλλα. Για τον τρόπο που πάλεψε η ίδια να ζήσει και να καταφέρει πράγματα ακόμα και αν ήταν πολύ άρρωστη, για τη σχέση της με το παιδί της, για την ομοφυλοφιλία του γιού της, για την βουλιμία του… Για μια Ελλάδα στην εποχή που η Κατερίνα ήταν νέα αλλά και για την εποχή που η Κατερίνα μεγάλωνε. Εγώ ουσιαστικά καλούμαι να δώσω τη φωνή μου και το σώμα μου για να βγάλουμε την Κατερίνα από το βιβλίο της.

Ποια ήταν η πρόκληση σ’ αυτό το ρόλο;

Η αγωνία μου στην αρχή ήταν το πώς θα φανεί το έργο στον Αύγουστο. Αν θα του αρέσει, αν θα καταφέρουμε να δώσουμε μία ολοκληρωμένη εικόνα για την αρρώστια της μητέρας του. Τώρα όμως νοιώθω τιμή που την υποδύομαι εγώ, γιατί νομίζω ότι η Κατερίνα πρέπει να ήταν ένα σπουδαίο κορίτσι.

Που πάτησες για να την προσεγγίσεις;

Αρχικά άντλησα υλικό από το ίδιο το βιβλίο που είναι φυσικά πολύ μεγαλύτερο από το θεατρικό κείμενο. Παράλληλα έκανα και αρκετή έρευνα για την αρρώστια. Πήγα στο Δρομοκαϊτιο, μίλησα με ψυχιάτρους. Το έκανα αυτό όχι γιατί πιστεύω ότι έτσι πρέπει να κάνει κάποιος, αλλά γιατί ήθελα εγώ να είμαι όσο το δυνατόν περισσότερο ενημερωμένη για να μπορέσω να πατήσω σε κάποια πράγματα ώστε μετά να ακολουθήσω το ένστικτο μου και να οδηγηθώ κάπου. Από την άλλη, μικρές στιγμές τρέλας και πανικού έχουμε όλοι στη ζωή μας. Αυτές τις μικρές στιγμές, προσπάθησα να τις μεγεθύνω και να καταλάβω πώς είναι κάποιος να βιώνει αυτή την κατάσταση όχι για λίγα λεπτά μέσα στην ημέρα του, άλλα για χρόνια. Έπειτα προσπάθησα να φανταστώ πως θα ήμουνα εγώ σαν μάνα ενός μικρού αγοριού και από εκεί και πέρα κάπως με συνεπήρε, και αφέθηκα να το χαρώ. Με οδήγησε όμως πάρα πολύ ωραία και ο Γιώργος ο Νανούρης.

Πώς στήθηκε η παράσταση;

Νομίζω ότι δουλέψαμε πολύ ωραία μαζί και με τον Γιώργο και με τον Λόλεκ, γιατί η παράσταση, αν πρέπει κάπως να την χαρακτηρίσω, θα ‘λεγα πως είναι «ένα μίνι θεατρικό live», σαν μια συναυλία για τη ζωή της Κατερίνας. Ο Λόλεκ είναι μαζί μου ζωντανά στη σκηνή και με τη μουσική του δίνει ένα πολύ συγκεκριμένο στίγμα στην παράσταση. Και ο Γιώργος Νανούρης είναι μαζί και είναι σαν να μου δείχνει το δρόμο. Όπως δηλαδή ο Αύγουστος έδωσε φωνή στην μητέρα του, έτσι και ο Γιώργος μου δίνει φωνή και δείχνει στους θεατές τί πρέπει να δουν από την Κατερίνα. Περισσότερα δεν σας λέω, να το δείτε.

Περίμενες να έχει τόσο μεγάλη επιτυχία;

Συνήθως όταν προετοιμάζομαι για μία παράσταση δεν σκέφτομαι πως θα πάει. Η «Κατερίνα» είναι μια πολύ «χειροποίητη» παράσταση και για εμάς ήταν ένα μεγάλο στοίχημα αν θα έχει επιτυχία. Είναι φτιαγμένη από την ψυχή μας και θέλαμε να δούμε αν αυτό το πράγμα το αισθανόμαστε μόνο εμείς ή θα το νιώσει και το κοινό. Είναι μεγάλη χαρά ότι το αισθάνεται. Η ανταπόκριση του κόσμου εμένα τι να πω, με έχει συγκινήσει πάρα πολύ.

Πες μας και για το “Ματωμένο Γάμο”. Τι διαφορετικό έχει αυτή η παράσταση;

Νομίζω ότι αυτό που προσπάθησε ο Κακλέας και όλη η ομάδα, είναι να δούμε τον πυρήνα του έργου. Καμιά φορά, όταν τα έργα είναι τόσο όμορφα και τόσο ποιητικά, μαγευόμαστε από την ποίηση, και μένουμε εκεί, δεν βλέπουμε τί κρύβεται πίσω από αυτήν. Στη συγκεκριμένη παράσταση, μάς αποκαλύφθηκε μία πολύ μεγάλη σκληρότητα του Λόρκα, που κρύβεται πίσω από την ωραία του ποίηση και η οποία αφορά πολύ το σήμερα. Εγώ είχα στο μυαλό μου ότι ο Λόρκα είναι ένας ρομαντικός συγγραφέας. Τώρα πια θα έλεγα ότι είναι ένας επαναστάτης επί της ουσίας. Όχι μόνο επειδή πέθανε όπως πέθανε, αλλά επειδή ο τρόπος που έγραψε εκείνη την εποχή ήταν πραγματικά επαναστατικός. Ακόμα και ο τρόπος που ανέβαζε τα έργα με τον περιπλανώμενο θίασό του νομίζω ότι πραγματικά δείχνει κάτι πολύ ελεύθερο και πολύ δημιουργικό.

Πώς το εκφράζετε αυτό μέσα στην παράσταση;

Στην παράσταση ψάξαμε ακριβώς αυτή την εσωτερικότητα, αυτή την σκληρότητα και αυτή την αλήθεια των χαρακτήρων που τους κάνει να φεύγουν από μικροί καθημερινοί ήρωες και να γίνονται τραγωδία. Μιλάμε για ένα ερωτικό πάθος το οποίο ακούγοντας κανείς το στόρι του θα μπορούσε να πει ότι πρόκειται για μία σαπουνόπερα ή για ένα καψουροτράγουδο. Γιατί όντως σήμερα έχουν ευτελιστεί αυτά τα πάθη, παντού γύρω μας μιλάμε για μια γυναίκα δύο άντρες, έ και σιγά… Αλλά είναι ο τρόπος που ο Λόρκα μιλάει για αυτό το άλυτο ερωτικό πάθος που κυριεύει τις ψυχές και που κάνει τα έργα του βαθιά υπαρξιακά. Αυτό ψάξαμε να βρούμε και για ‘μενα το έχει πετύχει η παράσταση, και είμαι περήφανη γι’ αυτό.

Και ο ρόλος σου στο Ματωμένο Γάμο;

Η «Νύφη» είναι ένας δύσκολος και υπέροχος ρόλος, τον οποίο δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα μπορούσα να παίξω. Πάντα είχα στο μυαλό μου ότι αυτός ο ρόλος ταιριάζει σε μια πιο ισπανίδα μία καστανο- λατίνα! Όταν που το πρότεινε ο Γιάννης Κακλέας χάρηκα πάρα πολύ γιατί είναι ένα υπέροχο έργο και γιατί τον εκτιμώ πολύ και ήθελα να ξαναδουλέψω πολύ μαζί του.

Ποιο συναίσθημα σου προξενεί αυτή η γυναίκα;

Αισθάνομαι ότι σε όλο το έργο προσπαθεί να σωθεί από το πάθος της αλλά αυτή η προσπάθειά της, την οδηγεί τελικά στην καταστροφή. Είναι σαν ο Λόρκα μέσα απο αυτήν να λέει ότι «ευτυχία είναι να ζείς τη ζωή όσο πιό κοντά στο ένστικτό σου και όταν αντιστέκεσαι στο ένστικτο και στην επιθυμία σου θα οδηγηθείς στην καταστροφή». Απ’ την άλλη καταφέρνει να ζήσει μία στιγμή απόλυτου έρωτα, που είναι η στιγμή λίγο πριν τους συλλάβουν και σκοτώσουν τον Λεονάρντο. Και αυτή η στιγμή μπορεί να είναι μία ολόκληρη ζωή. Αυτό που με τρομάζει βέβαια είναι ότι ίσως οι άνθρωποι είμαστε ικανοί να ζήσουμε μια τέτοια στιγμή μόνο υπό την απειλή του τέλους, γιατί αυτοί οι δύο άνθρωποι παραδίνονται στον έρωτα μόνο όταν πια ξέρουν ότι θα τους σκοτώσουν.

Και μια που μιλάμε για μόδα, πες μας όταν ήσουν μικρή έβαζες τα ρούχα της μαμά σου και πόζαρες μπροστά στον καθρέφτη;

Υπάρχει κοριτσάκι που δεν το ‘κανε αυτό και μάλιστα κοριτσάκι που θα γίνει ηθοποιός; Το έκανα, αλλά όχι σε υπερβολικό βαθμό και νομίζω ότι μικρότερη ήμουν πιο κοκέτα από ότι τώρα.

Ποιο είναι το καθημερινό σου στιλ;

Εξαρτάται από το αν δουλεύω ή όχι. Συνήθως ντύνομαι κάζουαλ αλλά μ’ αρέσουν και τα λίγο πιο ροκ και εκκεντρικά ρούχα. Καμιά φορά οι φίλες μου που τα βλέπουν λένε τι είναι αυτό πάλι; Όταν όμως δουλεύω φοράω αυτό που με βολεύει, αυτό που κάνει τη ζωή μου εύκολη. Σ’ αυτή τη φάση θα με δεις άβαφη, μ’ ένα κολάν, μία φόρμα και δεν με νοιάζει καθόλου! Γενικά όμως μ’ αρέσει η ωραία αισθητική, τα ωραία ρούχα και όταν έχω χρόνο και βιτρίνες θα χαζέψω και όταν είμαι εντάξει οικονομικά θα αγοράσω κάτι και θα το φορέσω με χαρά.

Έχεις κάποιο στιλιστικό πρότυπο;

Όχι. Θαυμάζω ξεχωριστά πράγματα. Μπορεί να θαυμάσω μία εμφάνιση ή κάποια στοιχεία από κάποια εμφάνιση αλλά δεν έχω κάποιο πρότυπο. Γενικά βασίζομαι στην επιθυμία μου και στην όρεξή μου εκείνη τη στιγμή. Και όσον αφορά σε κοστούμια παράστασης πάντα πιστεύω ότι για να κρίνεις ένα κοστούμι πρέπει να το δεις σε σχέση με το ρόλο. Αν τον υπηρετεί σωστά και προσθέτει κάτι στην ερμηνεία. Αλλιώς λέμε τί ωραίο ρούχο αλλά δεν λέμε τι ωραία υποκριτική.

Έχεις κάποιο ρούχο ή κάποιο αξεσουάρ που δεν αποχωρίζεσαι με τίποτα, που είναι το φετίχ σου;

Δεν αποχωρίζομαι ποτέ ένα κολιεδάκι που μου έκανε δώρο η μαμά μου όταν έγινα 18 ετών. Όλα τ’ άλλα τα αποχωρίζομαι!