MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
08
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Αντώνης Καφετζόπουλος: Έχω κάψει τα καράβια προς όλα τα πολιτικά λιμάνια

Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Αντώνης Καφετζόπουλος ομολογεί πως δεν ήθελε να γίνει ηθοποιός – έγινε παρεμπιπτόντως. ΄Ορσον Γουέλς και Φεντερίκο Φελίνι ήθελε να γίνει.

Στέλλα Χαραμή | 04.10.2024 Φωτογραφίες: Θανάσης Καρατζάς

Πίσω στα 80s. Το άστρο του Αντώνη Καφετζόπουλου έχει ανατείλει για τα καλά κι εκείνος στέκεται πάνω στο κατάστρωμα ενός μικρού ιστιοφόρου που έχει αράξει στο λιμάνι ενός παραθαλάσσιου θέρετρου της Κυνουρίας. Αυτή είναι η πρώτη θολή εικόνα που ανακαλώ από τον Αντώνη Καφετζόπουλο, καθώς έρχεται αντιμέτωπος με τους groupies της εποχής οι οποίοι έχουν πληροφορηθεί (από στόμα σε στόμα) την άφιξη του στα νερά του χωριού. Διευκρινίζει πως, αν και έχουν περάσει κοντά 40 χρόνια από τότε, είναι ακόμα καλός καπετάνιος – και σίγουρα παραμένει εξίσου αγαπητός στο κοινό, στο οποίο «χρωστάει πολλά», όπως λέει.

Για την ώρα, φτάνει στο Θέατρο «Σημείο» με ένα τυπικό σκουτεράκι. Η πρόβα του «DumbWaiter», της σπάνιας παιζόμενης υπαρξιακής σάτιρας του Χάρολντ Πίντερ – που σκηνοθετεί η σταθερή του συνεργάτιδα Δανάη Σπηλιώτη – θα ξεκινήσει όπου να ‘ναι.

Μετά το «Τάο», την γκαγκστερική μαύρη κωμωδία, στην οποία συμπρωταγωνίστησε με το γιο του Γιώργο Καφετζόπουλο (σε κείμενο του τελευταίου) μοιάζει να υπενθύμισε στον Αντώνη Καφετζόπουλο τα θεατρικά «θέλω» και αβίαστα όλα όσα θέλησε και δεν έκανε ή θέλησε και δεν χόρτασε. Ένα διαλογικό speed run στα έργα, στις ημέρες, στα λάθη, τις ανησυχίες και στις προσδοκίες του Αντώνη Καφετζόπουλου είχε μόλις ξεκινήσει· λίγο πριν (τι ειρωνεία) ο dumbwaiter πάρει μπροστά.

Ο Αντώνης Καφετζόπουλος πρωταγωνιστεί στο έργο του Χάρολντ Πίντερ “The DumbWaiter” σε σκηνοθεσία Δανάης Σπηλιώτη.

Μπήκατε στις θεατρικές πρόβες, αμέσως μετά τα γυρίσματα της νέας ταινίας του Φίλιππου Τσίτου, τις «Δεξιώσεις».

Ναι, αφηγούμαστε την ιστορία ενός ανθρώπου ο οποίος, εξαιτίας της ακραίας ακεραιότητας που τον διακρίνει, φτάνει στο σημείο της απόλυτης φτώχειας, δεν έχει που να μείνει, τι να φάει. Και μπλέκει με μια παρέα δεξιωσάκηδων, οι οποίοι τρώνε στις δεξιώσεις. Και κάποια στιγμή, αναλαμβάνει να τους ανοίξει άλλους ορίζοντες.

Είστε κι εσείς άνθρωπος ακραία ακέραιος;

Όχι. Κανείς δεν είναι.

Το ρωτώ γιατί στο παρελθόν είχατε επενδύσει χρήματα στη δουλειά και, προκειμένου να ξεχρεώσετε, αγγίξατε μεγάλες οικονομικές δυσκολίες.

Πράγματι, ωστόσο τίποτα δεν είναι μαύρο – άσπρο. Ήταν ένας συνδυασμός κακής διαχείρισης και πραγμάτων που δεν ήθελα να κάνω. Ή δεν ήθελα να κάνω δύο πράγματα μαζί, κάτι που οι περισσότεροι συνάδελφοι μου κάνουν: Σφίγγουν τα δόντια και το πρωί συμμετέχουν σε γυρίσματα για ένα σίριαλ ενώ το βράδυ παίζουν στο θέατρο. Και καμιά φορά κάνουν πρόβες για το επόμενο έργο, ανάμεσα στις δύο σεζόν. Δεν ήθελα να μπω σε αυτή τη διαδικασία. Πλέον, δεν μπορώ κιόλας – γέρασα – αλλά κι όταν μπορούσα, δεν ενέδιδα. Δεν μπορείς να συγκεντρωθείς σε κάτι, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα καλά.

Έχετε δίκιο – αν και κατανοώ την ανάγκη του βιοπορισμού για πολλούς.

Εκτός από το βιοπορισμό, υπάρχει και η αίσθηση πως αν αφήσεις να περάσει μια ευκαιρία, θα χάσεις το τρένο. Αυτό οδηγεί πολλούς συναδέλφους να κάνουν πολλά μαζί, λένε «τώρα είναι η εποχή μου». Κι αυτό μετά γίνεται συνήθεια και φτάνουν στην ηλικία μου εξακολουθώντας να κάνουν το ίδιο πράγμα.

Ο συμβιβασμός είναι μια σοφή επιλογή

Τι σας φέρνει κάθε φορά στο θέατρο – εκτός από το βιοπορισμό;

Κυρίως είναι αυτή η δύναμη που με κινητοποιεί. Καταρχάς, ρωτάω τον εαυτό μου «μπορώ να το κάνω αυτό;». Γιατί υπάρχουν πράγματα που δεν μπορώ να κάνω. Έστω, λοιπόν, ότι μπορώ, σκέφτομαι αν με ενδιαφέρει κάτι πραγματικά ή αν θα το κάνω μόνο για να ζήσω. Κι εκεί πρέπει να πάρω την απόφαση: Αν το βιοποριστικό είναι πιεστικό θα υποκύψω· αν όχι, θα περιμένω το επόμενο που θα έρθει.

Άρα, έχετε κάνει και συμβιβασμούς;

Ναι, είμαι φίλιος με την ιδέα του συμβιβασμού. Θεωρώ πως οι άνθρωποι πρέπει συνέχεια να δοκιμάζουν τρόπους μέσα από τους οποίους μπορούν να συνεννοηθούν. Είμαστε κοινωνικά όντα σαν τους χιμπατζήδες – όχι σαν τα μυρμήγκια ή τις μέλισσες. Εμείς δεν έχουμε τυφλή υπακοή στην κοινωνικότητα γιατί ταυτόχρονα είμαστε και ακραία εγωϊστές. Οι εργάτριες μέλισσες δεν τα θέλουν όλα δικά τους – όπως οι άνθρωποι – κουβαλάνε απλώς το μέλι στη βασίλισσα. Οι άνθρωποι, πάλι, θέλουν να γίνουν βασιλιάδες. Αλλά πόσοι θα καταφέρουν να βρεθούν στην κορυφή ενός βουνού; Ως εκ τούτου, ο συμβιβασμός είναι μια σοφή επιλογή.

Θελήσατε να φτάσετε στην κορυφή του βουνού;

Εννοείται, δεν αποτέλεσα εξαίρεση. Κατά βάθος, όλοι οι ηθοποιοί πιστεύουμε ότι είμαστε ο καλύτερος ηθοποιός στον κόσμο. Όλοι όμως.

“Κατά βάθος, όλοι οι ηθοποιοί πιστεύουμε ότι είμαστε ο καλύτερος ηθοποιός στον κόσμο. Όλοι όμως” παραδέχεται.

Μήπως σας δόθηκε και η πάσα από το χώρο να πιστέψετε πως ήσασταν πολύ καλός ηθοποιός; Το ρωτώ γιατί ξεκινήσατε με συνεργασίες σπουδαίες: Έλλη Λαμπέτη, Γιάννης Φέρτης.

Μα ναι, δεν μπορείς να ξεκινήσεις αλλιώς. Ανεβαίνοντας στη σκηνή, αισθάνεσαι ότι πρέπει να πρωταγωνιστήσεις. Ακόμα κι οι πιο μικροί ρόλοι – στη στιγμή τους – πρωταγωνιστούν. Πάντως, δεν έχω παράπονο, έχω παίξει σημαντικούς ρόλους, κοντά σε σημαντικούς συναδέλφους κι έχω κάνει κι ένα σωρό πράγματα που – αν οι συνθήκες το επέτρεπαν – θα έπρεπε να έχω αποφύγει.

Μετανιώσατε;

Όχι, γιατί οι συνθήκες το επέβαλλαν. Δεν έκανα άλλη δουλειά. Πενήντα χρόνια ζω ως ηθοποιός.

Νομίζω πως ως ηθοποιός τα καταφέρνω καλύτερα απ’ όλα. Παρόλα αυτά, έχω κι εγώ τα απωθημένα μου

Έχετε κάνει πολύ κινηματογράφο, έχετε γράψει σενάρια, έχετε σκηνοθετήσει διαφημίσεις, υπήρξατε παραγωγός επιστημονικής εκπομπής, έχετε κάνει θέατρο, πολλές φορές και σε παραγωγές που δεν το περιμέναμε. Με τι έχετε συνδεθεί περισσότερο δημιουργικά;

Νομίζω πως ως ηθοποιός τα καταφέρνω καλύτερα απ’ όλα. Παρόλα αυτά, όπως όλοι οι άνθρωποι έχω κι εγώ τα απωθημένα μου.

Δηλαδή;

Θα ήθελα να ξέρω μουσική του Ωδείου, όχι ως αυτοδίδακτος. Θα ήθελα πάρα πολύ να ήμουν μουσικός. Όπως λέει και ο Φρανκ Ζάπα «Music is the best». Και δεν το είχα αυτό. Όταν μπήκα στο θέατρο, δεν ήθελα να γίνω ηθοποιός – έγινα παρεμπιπτόντως.

Αλλά ποιος ήταν ο στόχος;

΄Ορσον Γουέλς ήθελα να γίνω και Φεντερίκο Φελίνι.

Με μεγάλη, επίσης, αγάπη για τους αδερφούς Μαρξ, τον Τσάπλιν, τον Μπάστερ Κίτον. Κινηματογραφιστής, λοιπόν.

Ναι, ολόκληρος.

Πάντως, αναφορικά με τη μουσική την αγγίξατε στις παρυφές της – ως ηχολήπτης.

Η ηχοληψία μπήκε ως διαζευτικό στην υποκριτική ή το ανάποδο. Μου πρότειναν να παίξω στην «Αστροφεγγιά» και έπρεπε να αποφασίσω αν θα συνεχίσω να είμαι ηχολήπτης και λιγάκι ηθοποιός. Τότε θυμάμαι, η Λαμπέτη επέμενε να μου λέει: «Γίνε ηθοποιός, αυτό κάνεις καλά, άσε τις ηχοληψίες». Φυσικά, οικονομικά ήταν μια μεγάλη οπισθοχώρηση για μένα.

Όταν μια Λαμπέτη σας προτρέπει να γίνετε ηθοποιός, πως εγγράφεται μέσα σας αυτό;

Ε, την ακούς. Κι εγώ είχα άπειρο σεβασμό για τη Λαμπέτη. Ήμουν ένα από τα «παιδιά» της στα τελευταία της χρόνια στο θέατρο.

Δεν ήθελα να γίνω ηθοποιός – έγινα παρεμπιπτόντως. ΄Ορσον Γουέλς ήθελα να γίνω και Φεντερίκο Φελίνι

Απωθημένα μέσα στη δουλειά που τελικά αφιερωθήκατε έχετε αφήσει;

Πάρα πολλά! Θα ήθελα να είχα παίξει πολλούς περισσότερους κλασικούς ρόλους, αρχαίο δράμα – κυρίως Ευριπίδη – και περισσότερο Σαίξπηρ. Δεν τα χόρτασα.

Μου φαίνεται πως το τελευταίο διάστημα δίνετε άλλα σήματα για το θέατρο που σας ενδιαφέρει. Λίγο πιο υπαινικτικό, για πιο ασκημένο κοινό. Έχω άδικο;

‘Οχι, έτσι είναι αν και αυτά τα σήματα τα εκπέμπω καιρό. Από την εποχή του Μάμετ με τον «Αμερικάνικο Βούβαλο» – όπου αρχικά επρόκειτο μόνο να το σκηνοθετήσω αλλά εξαιτίας του ατυχήματος ενός ηθοποιού, μπήκα και στη διανομή. Επίσης, το ίδιο συνέβη και με την «17η νύχτα» του Απόστολου Δοξιάδη. Μάλλον, έχετε δίκιο, αυτό το θέατρο μου αρέσει.

Να υποθέσω, λοιπόν, πως ήταν δική σας ιδέα ο Χάρολντ Πίντερ για φέτος.

Είχα διαβάσει το έργο πριν από 20 χρόνια, τότε οι ανάγκες ήταν άλλες – μου είχε φανεί μικρό έργο σε διάρκεια και φοβόμουν πως κανείς παραγωγός δεν θα το αναλάβει. Πέρυσι, λοιπόν, σε μια κουβέντα με τη Δανάη (Σπηλιώτη) το ξαναθυμήθηκα αναζητώντας ένα κλασικό έργο για μικρό θέατρο. Άρχισα να σκαλίζω τα παλιά μου αναγνώσματα κι ανακάλυψα τον «Βουβό σερβιτόρο».

Για θεατρικά του απωθημένα: “Θα ήθελα να είχα παίξει πολλούς περισσότερους κλασικούς ρόλους, αρχαίο δράμα και περισσότερο Σαίξπηρ. Δεν τα χόρτασα”.

Νιώθετε πιο κοντά στην κωμωδία; Οι θεατές, αισθάνομαι, ότι σας έχουν καταχωρήσει περισσότερο ως κωμικό ηθοποιό.

Πιστεύω πως οι θεατές είναι πολύ ενημερωμένοι. Θυμούνται και ξέρουν πράγματα για μένα που, ακόμα, κι εγώ τα έχω ξεχάσει. Χρωστάω πολλά στο κοινό γιατί με έχει τοποθετήσει εκεί που πραγματικά θα ήθελα να ανήκω. Με εκτιμούν ως ηθοποιό και εκτιμούν την ευθύτητα μου ως ανθρώπου.

Τι σας έλκει στον «Βουβό σερβιτόρο»;

Ο Πίντερ είναι ένας πολύ σπουδαίος συγγραφέας στο μυαλό μου. Συντονίζομαι με αυτές τις ποιότητες, κατανοώ τι θέλει να πει και να συμβεί στη σκηνή. Αυτό το έργο ανήκει στην κατηγορία των κειμένων που φαινομενικά είναι κωμωδίες αλλά η ατμόσφαιρα είναι τρομερά δυσοίωνη. Υπάρχει μια απειλή. Πιστεύω πως το έγραφε απαντώντας στο « Περιμένοντας τον Γκοντό» του Μπέκετ. Αντί για την αναμονή του Γκοντό, εδώ οι δύο ήρωες περιμένουν κάτι να κατέβει από το ασανσέρ τροφίμων. Και τους φτάνουν εντολές σε αυτό το υπόγειο όπου εργάζονται που ακούγονται παράλογες – αλλά δεν είναι. Ο Πίντερ, λοιπόν, απάντησε στον Μπέκετ προσπαθώντας να αφαιρέσει τη μεταφυσική, γράφει για το εδώ και τώρα. Στον πάνω όροφο υπάρχει ένα πρόσωπο που επεμβαίνει στο υπόγειο με σχεδόν θεϊκές εξουσίες, αλλά είναι και τα δύο πραγματικοί χώροι. Ακόμα και ο τίτλος του είναι διφορούμενος: «Dumbwaiter» είναι ο πρωτότυπος τίτλος που, ενώ περιγράφει το ασανσέρ τροφίμων, μεταφράζεται και ως «χαζός σερβιτόρος», ενώ η λέξη waiter είναι και μια δήλωση αναμονής. Περιμένουν κι αυτοί.

Είστε υπομονετικός άνθρωπος;

Πολύ. Αυτό μπορώ να το πω με σιγουριά.

Τι άλλο μπορείτε να υποστηρίξετε με βεβαιότητα;

Όταν ασχολούμαι με κάτι, καταπιάνομαι με μεράκι. Ακόμα κι όταν έχω μπει σε επιλογές που δεν είναι δικές μου και δεν μου πολυαρέσουν, στην πορεία τις οικειοποιούμαι, τις κάνω δικές μου. Στο τελικό αποτέλεσμα, ο θεατής θέλω να εισπράξει πως ασχολήθηκα πολύ σοβαρά με αυτό. Και πως προσπάθησα να είναι ψυχαγωγικό – με κάθε έννοια. Επίσης, μπορώ να πω με σιγουριά πως είμαι καλός ναυτικός, σέβομαι τη θάλασσα δεν περιφρονώ τους κινδύνους, αλλά μου αρέσει να ανοίγομαι και στα βαθιά.

Το καπετανιλίκι σας διέπει γενικότερα; Επιδιώξατε, δηλαδή, να βρεθείτε επικεφαλής πρωτοβουλιών;

Όχι, δεν το έκανα ποτέ, αν και είχα πολλές ευκαιρίες να είμαι επικεφαλής θιάσων, να τρέξω τις δικές μου παραστάσεις. Προφανώς, κάπου υπάρχει και συνειδητή απόφαση πίσω από αυτό. Γιατί κάθε φορά που παρουσιαζόταν η ευκαιρία, επέλεγα να κάνω κάτι άλλο.

Χρωστάω πολλά στο κοινό γιατί με έχει τοποθετήσει εκεί που πραγματικά θα ήθελα να ανήκω. Με εκτιμούν ως ηθοποιό και εκτιμούν την ευθύτητα μου ως ανθρώπου

Αυτό μπορώ να το διακρίνω και αλλού: Δεν έχετε περάσει σχεδόν καθόλου από κρατικά θέατρα.

Μόλις πέρυσι για πρώτη φορά δούλεψα με το ΚΘΒΕ.

Αυτό ήταν κάτι που, επίσης, προσπεράσατε ή που και οι διευθυντές των οργανισμών δεν ανακίνησαν ως ένδειξη εκτίμησης στο πρόσωπο σας;

Πράγματι, δεν το επιδίωξα· αλλά ποτέ και κανείς από το Εθνικό Θέατρο, επί Μινωτή, Κούρκουλου, Χουβαρδά και επόμενων δεν μου πρότεινε ένα ρόλο. Το αντίθετο συνέβη. Πρόσφατα, μάλιστα επί Γιάννη Μόσχου, πρότεινα ν’ ανεβάσουμε ένα έργο του Όρσον Γουέλς, βασισμένο στο Μόμπι Ντικ με μένα ως πρωταγωνιστή και σκηνοθέτη. Υπήρχαν και ποιοτικά κι εμπορικά χαρακτηριστικά σε αυτή την πρόταση που, κατά την γνώμη μου άξιζαν· και αν ήμουν καλλιτεχνικός διευθυντής σε έναν τέτοιο οργανισμό θα το σκεφτόμουν σοβαρά.

Δεν μπορώ να γνωρίζω τα της συγκεκριμένη πρότασης αλλά θα μου φαινόταν πολύ φυσικό να έχετε υπάρξει πρωταγωνιστής σε κρατική σκηνή, δεδομένης της πορείας σας.

Ναι, αλλά δεν έγινε.

Ακούγεστε πολύ cool μ’ αυτό.

Είμαι cool με αυτά τα πράγματα· δεν θεωρώ ότι υπήρξε κάποια συνομωσία ή κάποιοι με αντιπαθούσαν και με απέκλεισαν. Μάλλον, δεν προέκυψε η ιδέα να με συμπεριλάβουν σε κάποιο ρόλο. Οπότε τι να κάνουμε!

Είπατε νωρίτερα τη φράση «αν ήμουν διευθυντής κρατικού οργανισμού». Ήρθαν ποτέ τέτοιες προτάσεις;

Όχι, ποτέ.

Αν και είχα πολλές ευκαιρίες να είμαι επικεφαλής θιάσων, να τρέξω τις δικές μου παραστάσεις δεν το έκανα ποτέ. Προφανώς, κάπου υπάρχει και συνειδητή απόφαση πίσω από αυτό

Σας απωθεί η ιδέα της ανάληψης τέτοιων καθηκόντων;

Εξαρτάται από τον οργανισμό, τη χρονική στιγμή και τους πολιτικούς προϊστάμενους· αν αισθανόμουν ότι θα μπορούσα να συνεννοηθώ με αυτούς τους ανθρώπους. Αν ερχόταν, ας πούμε, μια πρόταση ως αντίβαρο σε κάτι άλλο που θα ήθελαν να αποφύγουν γιατί να μπλέξω άδικα με τα εσωτερικά πολιτικά παιχνίδια; Πάντως για να συμβούν τέτοια πράγματα πρέπει να τα επιδιώξεις: Να σηκώσεις το τηλέφωνο, να μιλήσεις με τους σωστούς ανθρώπους, να κάνεις lobbing, να εξασφαλίσεις την πολιτική υποστήριξη – γιατί, τουλάχιστον στην Ελλάδα – αυτές οι θέσεις έχουν και πολιτικές πτυχές. Κι επειδή δεν ανήκα σε κάποιο κόμμα, μάλλον δεν είχα και την ευκαιρία να προταθώ.

Εκτιμώντας τις κοινωνικές αλλαγές: “Μια μικρή σοφία που έχω αποκομίσει από τη ζωή είναι πως τα μεγάλα πράγματα συμβαίνουν με ραγδαίο τρόπο. Ως εκ τούτου, μπορεί κάποια μέρα να ξυπνήσουμε και να τρίβουμε τα μάτια μας. Δεν ξέρω πως και με τι τρόπο αλλά πάντα περιμένω ότι όσα θα συμβούν, θα είναι σαρωτικά”.

Κι όμως είχατε πάντα πολιτική άποψη για τα πράγματα. Θεωρείτε ότι κι αυτό έπαιξε το ρόλο της;

Νομίζω ναι. Κι εγώ στη θέση κάποιου πολιτικού, αν είχα απέναντι μου κάποιον άνθρωπο που, κάθε τόσο, εκφράζει την άποψη του κριτικά και προς όλες τις πλευρές του πολιτικού φάσματος δεν θα τον ήθελα στην ομάδα μου. Θέλουν να ξέρουν σε τι Θεό πιστεύεις. Αν σήμερα κατακεραυνώνεις τη ΝΔ κι αύριο το ΣΥΡΙΖΑ πως να σε εμπιστευτεί ο πολιτικός;

Πριν από καμιά δεκαετία είχατε εμπλακεί με το κόμμα των Οικολόγων Πρασίνων, αργότερα στηρίξατε το Ποτάμι και βρεθήκατε στην αντιδημαρχία επί Γιώργου Καμίνη. Καλά τα λέω;

Ναι, αλλά υπάρχει ένα ακόμα ιδιαίτερα… στιγματιστικό συμβάν, όπου πολλές πλευρές … λύσσαξαν: Την εποχή που Αριστερά και Δεξιά ήθελαν να απαλλαγούν από το ΠΑΣΟΚ και όλα έδειχναν πως ο Κώστας Καραμανλής, ο τεμπέλης, θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός, θεώρησα ότι έπρεπε να υπάρξει ένα αντίβαρο – οπότε και υποστήριξα τον Γιώργο Παπανδρέου ο οποίος, τότε, περνούσε τη χίπικη άνοιξη του: Από τις γλάστρες με μαριχουάνα στα μπαλκόνια μέχρι τα Σύμφωνα Συμβίωσης και το γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων. Αυτή μου η κίνηση αντιμετωπίστηκε έως και βίαια – ακόμα θυμάμαι ένα άρθρο του Κωνσταντίνου Ζούλα, τεσσάρων σελίδων που με κατακεραύνωνε ως παιδί του ΠΑΣΟΚ και ως κρατικοδίαιτου καλλιτέχνη, ενώ από την Αριστερά υπονοούσαν ότι τα είχα πάρει για να υποστηρίξω τον Παπανδρέου. Φυσικά με είχαν μισήσει και οι ΠΑΣΟΚοι γιατί σε μια συγκέντρωση είχα πει τη φράση «Διάλυσε το, το τιμημένο», εννοώντας το παλιό ΠΑΣΟΚ. Οπότε καταλαβαίνετε πως έχω κάψει τα καράβια προς όλα τα λιμάνια. Δεν υπάρχει επιστροφή.

Απελπισμένος νιώθω επειδή η ανθρωπότητα βρίσκει συνέχεια εμπόδια να πράξει πάνω σε αυτό που είναι ζήτημα ζωής και θανάτου: Να σκεφτεί το άμεσο μέλλον για το κλίμα και την επιβίωση μας ως είδος

Όλα αυτά σήμερα που σας κατατάσσουν πολιτικά;

Όπως έχω πει, στο ‘κόμμα’ των πολιτευόμενων πολιτών. Αυτών που νοιάζονται για την πολιτική, για όσα συμβαίνουν και έχουν άποψη την οποία διατυπώνουν. Αλλά δεν ανήκω σε κάποιο κόμμα. Μόνο ως νέος ανήκα στο ΕΚΚΕ.

Κοιτάζοντας τριγύρω την πραγματικότητα είστε απελπισμένος ως πολίτης;

Απελπισμένος νιώθω επειδή η ανθρωπότητα βρίσκει συνέχεια εμπόδια να πράξει πάνω σε αυτό που είναι ζήτημα ζωής και θανάτου: Να σκεφτεί το άμεσο μέλλον για το κλίμα και την επιβίωση μας ως είδος. Κατά τα άλλα, τα ελληνικά κόμματα, η ελληνική πολιτική σκηνή μοιάζουν λίγο με οπερέτα. Μοιάζουν με μεγάλα τα δράματα μα αν ξύσεις λίγο την επιφάνεια αποκαλύπτεται ένα χάχανο. Είναι δράματα γελοία. Η μόνη δραματική κατάσταση που έχω ζήσει στην Ελλάδα ήταν όταν η Χούντα έκανε το πραξικόπημα στην Κύπρο, προκαλώντας την εισβολή των Τούρκων. Όλα τα άλλα ήταν κωμωδία.

Ήταν και η μεγάλη οικονομική κρίση κωμωδία;

Όχι, απλώς η συλλογικότητα μας ήταν υπεύθυνη γι’ αυτήν την κατάληξη. Ζούσαμε σε μια πλαστή ευημερία, δανεική.

Μεγαλώνοντας σχολιάζει: “Κουβαλάω συναίσθημα του 70άρη. Αισθάνομαι γερο-σοφός”.

Ήσασταν φοιτητής επί Χούντας. Τι ίχνη σας άφησε αυτό το βίωμα;

Ήμασταν πολύ θυμωμένοι και για καιρό.

Αναγνωρίζετε θυμό στις νέες γενιές;

Πολύ θυμό. Απλώς τώρα τα παιδιά ξεσπούν βίαια μεταξύ τους. Είναι πάντα στο χείλος του να πλακωθούν. Κι αυτή η οργή εκφράζεται σε παρέες που αποκτούν χαρακτηριστικά συμμορίας, σε πολύ ρηχά πράγματα. Φυσικά, η εφηβεία είναι μια βαθιά οργανική ανατροπή, αλλά εδώ δεν έχει κατεύθυνση. Και η εξέγερση των μαθητών με αφορμή την δολοφονία του Γρηγορόπουλου ήταν προοίμιο της σημερινής κατάστασης.

Θα μπορούσατε να ξαναδείτε νεανικά κινήματα αντίδρασης στην πολιτική κατάσταση;

Μια μικρή σοφία που έχω αποκομίσει από τη ζωή είναι πως τα μεγάλα πράγματα συμβαίνουν με ραγδαίο τρόπο. Ως εκ τούτου, μπορεί κάποια μέρα να ξυπνήσουμε και να τρίβουμε τα μάτια μας. Δεν ξέρω πως και με τι τρόπο αλλά πάντα περιμένω ότι όσα θα συμβούν, θα είναι σαρωτικά.

Πως τα πηγαίνετε γενικότερα με τη νεότερη γενιά;

Παίρνω ενδιαφέροντα ερεθίσματα αλλά το ερώτημα είναι πως εκείνοι τα πάνε με μένα. Κρίνοντας από τις συνεργασίες στο θέατρο, κάνω παρέα με τους νεότερους καλλιτέχνες.

Τα ελληνικά κόμματα, η ελληνική πολιτική σκηνή μοιάζουν λίγο με οπερέτα. Μοιάζουν μεγάλα τα δράματα, μα αν ξύσεις λίγο την επιφάνεια αποκαλύπτεται ένα χάχανο

Μέσα από αυτές τις συνεργασίες ανακαλείτε και το νεαρό Αντώνη, το φοιτητή στο Οικονομικό της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ;

Όχι αλλά προσπαθώ να θυμάμαι πως ήμουν νέος και ποιες ήταν οι αναζητήσεις μου. Θέλω να βρίσκω αναλογίες.

Γιατί εγκαταλείψατε το Πανεπιστήμιο;

Μπήκα κυρίως για να αποδείξω στον εαυτό μου ότι μπορώ να περάσω σε μια σχολή και να κερδίσω χρόνο στα μάτια των γονιών μου ότι «τώρα είμαι φοιτητής, μη με πρήζετε». Ήμουν εξ αρχής αποφασισμένος ότι δεν θα μπορούσα να ενσωματωθώ σε αυτή την επιστήμη. Φυσικά ήταν και η εποχή τόσο λάθος αφού έμπαινες στα αμφιθέατρα και οι καθηγητές μιλούσαν με μισόλογα γιατί δεν μπορούσαν να αναφερθούν ελεύθερα στις αρχές και στη φιλοσοφία του Δικαίου. Ήταν μια πολύ μίζερη κατάσταση.

Τι δεν θέλετε να βιώσετε ως εμπειρία από τα δυσοίωνα που μέλλουν στο είδος μας;

Στην ηλικία που είμαι δεν θα ζήσω και πολλά. Πιστεύω, ωστόσο, πως η μεγάλη κλιματική κατάρρευση που γίνεται εκθετικά – κι όχι γραμμικά – δεν θα με προλάβει.

“Αν καταφέρεις να μειώσεις τη δυστυχία ή τους λόγους που κάνουν τους γύρω σου δυσαρεστημένους, τότε έχεις κάνει κάτι πολύ καλό στη ζωή σου” λέει ο Αντώνης Καφετζόπουλος.

Μιλάτε με άνεση για την ηλικία σας. Είστε συμφιλιωμένος με το πέρασμα του χρόνου;

Το κάνω και εκ του πονηρού για να μου απαντήσουν «ότι δεν μου φαίνεται». Παίρνω ικανοποίηση από αυτό – να μην φαίνομαι.

Τι μετράει περισσότερο: Να μην φαίνεσαι ή να είσαι;

Να είσαι.

Άρα τι συναίσθημα έχετε;

Κουβαλάω συναίσθημα του 70άρη. Αισθάνομαι γερο-σοφός.

Τα ελληνικά κόμματα, η ελληνική πολιτική σκηνή μοιάζουν λίγο με οπερέτα. Μοιάζουν μεγάλα τα δράματα, μα αν ξύσεις λίγο την επιφάνεια αποκαλύπτεται ένα χάχανο

Μοιράζεστε σοφίες, συνήθως;

Στο θέατρο λέω – με όλους τους τρόπους – στους συναδέλφους να «μην παίζουν θέατρο». Επειδή το μέσο είναι ο εαυτός μας και είμαστε δέσμιοι του, πρέπει να συμφιλιωνόμαστε με αυτόν και να τον χρησιμοποιούμε στο έπακρο. Να μην παίζεις με τα συναισθήματα, να προσπαθείς να εξαπατήσεις τον κόσμο πως, όντως, τα έχεις μέσα σου – το οποίο είναι μια μεγάλη εξαπάτηση. Ο ΄Ορσον Γουέλς έχει πει πως «ο ταχυδακτυλουργός είναι ένας ηθοποιός. Καταφέρνει να σας εξαπατήσει νομίζοντας ότι το νόμισμα εμφανίστηκε πίσω από το αυτί σας».

Επί της ζωής ποια είναι η σοφία σας;

Αν καταφέρεις να μειώσεις τη δυστυχία ή τους λόγους που κάνουν τους γύρω σου δυσαρεστημένους, τότε έχεις κάνει κάτι πολύ καλό στη ζωή σου.

Είχα περάσει μια περίοδο που δεν ήμουν καλά ψυχολογικά, έπαιρνα αγωγή για κλινική κατάθλιψη, και αναρωτιόμουν για το νόημα να υπάρχω. Ευτυχώς αυτό ξεπεράστηκε

Θα λέγατε πως έχετε βιώσει ευτυχία;

Τα παιδικά μου χρόνια ήταν πολύ ευχάριστα γιατί στην Κωνσταντινούπολη, όπου γεννήθηκα, δεν μας άγγιξε ο Β΄ Παγκόσμιος, δεν υπήρξε ακραία πείνα ή φοβερές διχόνοιες. Μέχρι που άρχισαν τα εθνικιστικά ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα και χρειάστηκε να τα μαζέψουμε και να φύγουμε. Εγώ χάρηκα που θα ερχόμουν προς τη Δύση – είχα αρχίσει να ακούω και γκρουπ όπως οι Animals – αλλά ως πρόσφυγες ζήσαμε πολλή μιζέρια.

Μεγαλώνοντας, άλλαξαν τα πράγματα;

Όλα τα είχε η ζωή. Είχα περάσει μια περίοδο που δεν ήμουν καλά ψυχολογικά, έπαιρνα αγωγή για κλινική κατάθλιψη, είχα ενοχές για τα πάντα, δεν ήθελα να βλέπω κανέναν και αναρωτιόμουν για το νόημα να υπάρχω. Δεν είχα αυτοκτονικές τάσεις και ευτυχώς αυτό ξεπεράστηκε. Πλέον, δεν είμαι σε αγωγή.

Τι αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον σας;

Πολλά πράγματα – κυρίως πρόσωπα.

Στηρίζεστε στους φίλους, στην οικογένεια σας;

Κάπως έτσι. Αν και ο καλύτερος μου φίλος είναι πάντα η σχέση που έχω, την εποχή που την έχω. Στην δική μου περίπτωση η φιλία δεν αποκλείει τον έρωτα. Έχω υπάρξει πολύ ερωτευμένος με φίλες μου. Φυσικά, ζηλεύω αυτούς που έχουν κολλητούς.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Το έργο του Χάρολντ Πίντερ “Τhe dumb waiter” κάνει πρεμιέρα στις 18 Οκτωβρίου στο Θέατρο Σημείο (Χαριλάου Τρικούπη 4, Καλλιθέα).

Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος
Σκηνοθεσία: Δανάη Σπηλιώτη
Σκηνικά-Κοστούμια: Πάρις Μέξης
Μουσική: Δημήτρης Χατζηζήσης
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Διανομή: Αντώνης Καφετζόπουλος, Μιχάλης Τιτόπουλος

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Πέμπτη έως Σάββατο 21.00 & Κυριακή 20.00
Προπώληση εισιτηρίων https://www.more.com/theater/the-dumb-waiter-tou-xarolnt-pinter-1/

Περισσότερα από Πρόσωπα