MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
29
ΜΑΡΤΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

Η Αλεξία Καλτσίκη και η Άννα Μάσχα μόλις διαπίστωσαν πως είναι συγγενείς

Θα μπορούσαν να είναι φίλες, συγγενείς ή κάτι τέτοιο. Να έχουν δουλέψει στην ίδια ομάδα, στα ίδια θέατρα, στα ίδια έργα. Η Αλεξία Καλτσίκη και η Αννα Μάσχα βρίσκουν, για πρώτη φορά, η μία την άλλη στη σκηνή του «Θερισμού» του Εθνικού θεάτρου και ανακαλύπτουν ξαφνικά πόσα πολλά τις συνδέουν στην Τέχνη και στον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο.Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή

author-image Στέλλα Χαραμή
Το φως του απογεύματος γίνεται σταδιακά σκοτάδι και η Αγίου Κωνσταντίνου λαμποκοπάει μουσκεμένη από τη βροχή. Στο μπαρ του Εθνικού, στον διθέσιο δερμάτινο καναπέ νομίζεις ότι κάθονται δυο φίλες. Μοιράζονται πατατάκια από το ίδιο πιάτο, μιλούν η μια για το γιο που περιμένει, η άλλη για το γιο που ήδη έχει, χασκογελάνε για εκείνο και για τ’ άλλο, περίπου σαν ν’ ανταλλάσσουν τα νέα της ημέρας.

Στην πραγματικότητα, η Αλεξία Καλτσίκη και η Αννα Μάσχα γνωρίστηκαν μόλις τώρα· για την ακρίβεια λίγους μήνες πριν, στην πρόβα του «Θερισμού», του νέου έργου του Δημήτρη Δημητριάδη που ανεβαίνει από τη Νέα Σκηνή σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. Στην πραγματικότητα, δεν χρειάζονταν να πουν πολλά για να διαπιστώσουν, όσα διαπιστώνει κι ένα εξωτερικό βλέμμα. Δύο σημαντικές πρωταγωνίστριες με παρόμοιες καταβολές, με κοινές περιοχές έρευνας κι ενδιαφέροντος, κοινές ανησυχίες εντός κι εκτός θεάτρου. Δυο γυναίκες που συγγενεύουν, που συμφωνούν και το επιβεβαιώνουν με την πιο απλή χειρονομία· αυτό το «έλα, πες κι εσύ».


Συνεργάζεστε για πρώτη φορά, παρότι συναντηθήκατε κάποια περίοδο στο «Αμόρε».

Αλεξία Καλτσίκη Συνεργάστηκα με το «Αμόρε» την ίδια περίοδο που ήταν εκεί η Αννα. Θυμάμαι, τότε την αναγνώριζα ως «κολόνα» του θεάτρου. Ωστόσο, εγώ είχα μια νομαδική συμπεριφορά στο θέατρο, έπαιρνα τους δρόμους!

Αννα Μάσχα Πρέπει και δημόσια να ομολογήσω πως είμαι φαν της Αλεξίας. Της το έχω πει πολλές φορές εξάλλου και την παρακολουθώ σταθερά.

Αλ. Καλ. Στο θέατρο, όπως και στη ζωή, υπάρχουν συγγένειες. Δεν είναι απαραίτητα ορατές, είναι σαν να υπάρχουν νήματα που ενώνουν τους ανθρώπους και όταν προσφέρονται οι κατάλληλες συνθήκες συνεργασίας, επιβεβαιώνονται. Από την στιγμή που συναντηθήκαμε με την Αννα διαπιστώσαμε πως είμαστε συγγενείς σ’ αυτό που κάνουμε. Έχω χαρεί πάρα πολύ, παραπάνω από πολύ.

Masxa Anna2
Ποιο είναι το θέατρο που εξακολουθεί να σας απασχολεί και να σας έλκει;


Αν. Μασ.
Δεν θα εγκλώβιζα το θέατρο που με απασχολεί μέσα σε ένα είδος, όχι. Δεν προτιμώ τον τρόπο του τάδε ή του δείνα. Άλλα είναι τα αιτήματα μου κι ας ακουστούν κλισέ. Καταρχάς, θέλω να υπάρχει επικοινωνία, αυτή που ωστόσο κατακτάται δύσκολα. Μια βαθιά επικοινωνία που τελικά μας επιτρέπει να συνδεόμαστε κι ας μην συμφωνούμε πάντα. Θέλω να πω ότι δεν είναι μόνο τα έργα, οι ρόλοι και οι συνεργασίες…

Αλ. Καλ. Τον τελευταίο καιρό με απασχολεί πολύ ο τρόπος δουλειάς μας. Το θέατρο είναι μια τέχνη που προσαρμόζεται πολύ στις ανάγκες της εποχής του, στο εδώ και τώρα. Οπότε νιώθω πως τα πράγματα πια τα κινεί η αγορά – με την έννοια του χρόνου δουλειάς. Πλέον δεν υπάρχει δυνατότητα να αφιερωθεί παραπάνω χρόνος σε κάτι που, ωστόσο, έχει ανάγκη από παραπάνω χρόνο. Ο χρόνος μπορεί να μοιάζει αρκετός για να ανεβάσεις μια παράσταση αλλά όχι για να ερευνήσεις πιο βαθιά. Εξασκείς τα μέσα σου με αυτά τα δεδομένα, των δύο μηνών πρόβας· δεν ψάχνεις παραπάνω ή δεν κάνεις βήματα πίσω. Όλα λειτουργούν με παραστασιακούς όρους. Κι αυτό με προβληματίζει.

Kaltsiki Alexia
Θα ήσασταν καλύτερες ηθοποιοί, ενδεχομένως πιο αποδοτικές, αν αυτός ο χρόνος σας δινόταν;

Αν. Μασ.
Πιο δημιουργικές ναι, θα ήμασταν.
Αλ. Καλ. Δεν ξέρω αν αυτό θα ήταν το ζητούμενο. Απλώς βλέπω ότι το θέατρο ακολουθεί μια πραγματικότητα – και πρέπει να την ακολουθήσεις κι εσύ στον ίδιο ρυθμό. Παρόλα αυτά, η τέχνη, η έρευνα θέλει χρόνο για να μετατοπιστεί ο ηθοποιός από το κέντρο του.

Αννα Μάσχα: Ίσως θα έπρεπε να είχα αρχίσει να ψάχνομαι εκτός ομάδας νωρίτερα


Η Αννα είναι παιδί μιας ομάδας, η Αλεξία πάλι όχι. Θα θέλατε, καθεμιά προσωπικά, να έχει εξελιχθεί κάτι διαφορετικά στην πορεία των πραγμάτων μέσα στο θέατρο;

Αν. Μασ.
Η ομάδα μου έχει κάνει καλό αν και ίσως, κάποια στιγμή με άφησε στάσιμη. Όταν γνωρίζεσαι πια τόσο καλά με τους άλλους, καμιά φορά μοιάζει να παγώνει ο χρόνος, ζεις μια βαρεμάρα. Βαριέσαι και τον εαυτό σου, σε βαριούνται και οι άλλοι, ξέρουν τι να περιμένουν από σένα με το που θα ανοίξεις το στόμα σου· κι εσύ δεν το ανοίγεις για να τους εκπλήξεις αλλά τ’ ανοίγεις με τον ίδιο τρόπο που το άνοιγες πάντα. Οπότε, ίσως, θα έπρεπε να είχα αρχίσει να ψάχνομαι αλλού νωρίτερα. Στην ζυγαριά όμως, τα καλά είναι πιο πολλά. Και την ίδια ώρα, εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία του καθενός. Το τι μπορεί να αντέξει ο καθένας… Θυμάμαι, για παράδειγμα, πως μου είχε κάνει πρόταση ο Λευτέρης Βογιατζής και δεν την δέχθηκα· ήμουν φυσικά στο «Αμόρε» αλλά φοβόμουν έτσι κι αλλιώς. Μου άρεσε η ομάδα μας, την “βρίσκαμε” με άλλο τρόπο, πιο παιχνιδιάρικο. Φυσικά και ζήλευα πολύ όταν έβλεπα τις παραστάσεις του Λευτέρη μα την ίδια ώρα σκεφτόμουν πως «δεν πειράζει». Με λίγα λόγια, αυτό που μου συνέβη στο θέατρο, ταίριαζε στο χαρακτήρα μου.

Αλεξία Καλτσίκη: Θα ήθελα να υπάρξει ένας χώρος όπου θα μπορώ να ψάχνω πραγματικά τα μέσα μου, κάνοντας τα πιο χαζά λάθη που μπορώ


Αλ. Καλ.
Στο μυαλό μου αυτό που ορίζει μια ομάδα είναι ο κοινός στόχος. Συνθήκη που έχω αισθανθεί δουλεύοντας τόσο με το Λευτέρη Βογιατζή όσο και με τον Ανατόλι Βασίλιεφ. Μπορεί να μην υπήρχε ονομασμένη ομάδα αλλά ήταν εξίσου ισχυρός ο στόχος και το ζητούμενο για όλους. Κάτι με ένωνε με τους άλλους. Με αυτή την έννοια, ως ένα σημείο ακούμπησα την έννοια της ομάδας. Από την άλλη πιστεύω πολύ αυτό που είπε η Αννα: Πως ο καθένας κάνει αυτό που μπορεί και αντέχει. Η πραγματικότητα σου αποδεικνύει τι αληθινά θέλεις. Από την άλλη, εκείνο που θα ήθελα, ειδικά μεγαλώνοντας, είναι να υπάρξει ένα τοπίο, ένας χώρος όπου θα μπορώ να ψάχνω πραγματικά τα μέσα μου, κάνοντας τα πιο χαζά λάθη που μπορώ. Μου λείπει η αίσθηση ότι εδώ είμαστε για να κάνουμε λάθη. Πιστεύω ότι αυτό είναι αναγκαίο, ένας χώρος πραγματικής ανταλλαγής.

Kaltsiki Masxa4
Έχει ένα παραπάνω ενδιαφέρον – στη βάση του ψαξίματος – ότι συστήνετε ένα καινούργιο έργο και μάλιστα ελληνικό;

Αν. Μασ.
Αχ, ναι έχει. Κι έχει και την απενοχοποίηση ότι δεν υπάρχει προηγούμενο. Ξέρεις ότι δεν παίζεις τον «Αμλετ» για χιλιοστή φορά. Μου αρέσει η φρεσκάδα του καινούργιου και το κατάλαβα και πέρυσι αυτό παίζοντας σε έργο του Τριαρίδη.


Θεωρείτε πως το ελληνικό κείμενο θα έπρεπε να έχει γνωρίσει μεγαλύτερη άνθιση στα χρόνια της κρίσης;

Αν. Μασ.
Θυμάμαι από την εποχή του «Αμόρε»- όπου είχαμε σταθερά εικόνα για την παραγωγή καινούργιων έργων στο εξωτερικό, στην Αγγλία και στη Γερμανία – μου είχε κάνει εντύπωση η διαρκής παραγωγή όπου μέσα σε 100 νέα κείμενα υπήρχαν και πέντε εξαιρετικά. Επομένως δεν είναι μόνο η κοινωνική συνθήκη που μπορεί να επιβάλλει μιαν άνθηση αλλά και η στήριξη του νέου έργου. Γιατί ακόμα κι αν κάποιος γράψει ένα ωραίο έργο, πως ανεβαίνει αυτό; Στο «Αμόρε» για παράδειγμα παίρναμε επιδότηση από το υπουργείο Πολιτισμού και είχαμε στήσει ένα εργαστήρι θεατρικών συγγραφέων, το οποίο ήταν εξαιρετικά δημιουργικό.

Αλεξία Καλτσίκη: Yπάρχουν ακόμα άνθρωποι που αγαπούν τη ζωή τόσο, ώστε και τα δυσάρεστα αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της

Αλ. Καλ. Ακριβώς. Δεν νομίζω ότι έχει να κάνει τόσο με το ότι δεν γράφονται έργα αλλά περισσότερο με το πως βρίσκουν το δρόμο τους μέχρι τη σκηνή. Θα πρέπει να υπάρχουν και οι θεσμικοί μηχανισμοί που να δημιουργούν τις κατάλληλες βάσεις. Εξάλλου, για μένα παραμένει ένα μεγάλο ερώτημα το πως διαχειρίζεσαι την κρίση μέσα από υλικά τέχνης. Ο άνθρωπος βομβαρδίζεται τόσο πολύ από την πραγματικότητα που είναι ένα μεγάλο ζήτημα να μπορέσεις να την μετατρέψεις σε κάτι άλλο. Νομίζω πως χρειάζεται μιαν απόσταση για να διαχειριστείς την κρίση επί της ουσίας.

 

Αννα Μάσχα: Eξακολουθούμε να ζούμε σε μια μισογυνική κοινωνία, παρά τα σοβαρά άλματα προς τα μπρος

Τι καινούργιο διαπραγματεύεται ο Δημήτρης Δημητριάδης στον «Θερισμό»;

Αν. Μασ.
Το έργο μιλάει για μια τεράστια κρίση αλλά όχι για την κρίση όπως τη βιώνουμε.

Τότε; Πως ερμηνεύεται η έννοια του θερισμού;


Αν. Μασ.
Μέσα στο έργο ο θερισμός είναι ο θάνατος, το δρεπάνι. Αργότερα, δουλεύοντας στο κείμενο, θυμήθηκα ξανά την η ελληνική σοφία που λέει «ότι σπείρεις, θα θερίσεις». Αισθάνθηκα δηλαδή πως μιλάμε και για τη σοδειά, τον απολογισμό μιας κατάστασης.


Αλ. Καλ.
Τα έργα του Δημητριάδη έχουν κάτι σκοτεινό που τα κινεί αλλά μ’ έναν περίεργο τρόπο αναζητούν μια λύτρωση, ένα φως. Ακόμα και ο θεριστής λοιπόν εμφανίζεται σαν μια φωτεινή διέξοδος. Στο έργο, οι ήρωες είναι παραθεριστές και την ίδια ώρα θερίζουν και θερίζονται.

Kaltsiki Alexia3
Τι στηλιτεύεται εδώ;

Αν. Μασ.
Η πτώση του Δυτικού πολιτισμού ή τουλάχιστον η διαφαινόμενη πτώση. Και την ίδια ώρα, ως δείγμα πολιτισμού, όσα κάνουν οι γονείς στα παιδιά τους. Ο τρόπος με τον οποίο τα μεγαλώνουμε προδίδει πως δεν επενδύουμε σε έναν προχωρημένο πολιτισμό, δεν τους ανοίγουμε πόρτες· κάνουμε αυτό που μάθαμε με κάποια λίγα, μικρά κοινωνικά βηματάκια μπροστά. Είναι μια σκέψη για το πως περνάει το δώρο του πολιτισμού από γενιά σε γενιά.

Masxa Anna
Πώς αντιλαμβάνεστε τη συζήτηση για την πτώση του δυτικού πολιτισμού; Μέσα από ποια συμπτώματα;


Αν. Μασ.
Με την ολοένα και αυξανόμενη αδιαφορία των ανθρώπων· την αυξανόμενη ιδιώτευση, την αποχή μας από τα κοινά. Κι επειδή είναι πρόσφατος ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, εξακολουθούμε να ζούμε σε μια μισογυνική κοινωνία, παρά τα σοβαρά άλματα προς τα μπρος. Πάντως δεν θεωρώ ότι βιώνουμε κάποια τρομερή πτώση. Πάντα, ο ανθρώπινος πολιτισμός πηγαίνει μπροστά και πίσω. Ενίοτε και πολύ πιο πίσω, από μπροστά…

Αλ. Καλ. Εγώ είμαι πολύ μπερδεμένη. Νιώθω ότι χρειάζεται να δώσω – και πράγματι δίνω – έναν αγώνα για να διατηρήσω μια καθαρή σκέψη και κρίση. Αυτό γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο. Και την ίδια ώρα, έρχεται η διαπίστωση για τους ανθρώπους της προηγούμενης από μένα γενιάς, της γενιάς των γονιών μου, ότι ο κόσμος τους καταποντίζεται. Από την άλλη, κάπου, αναγνωρίζω κι ελπίδα. Πριν από τρία χρόνια περιοδεύσαμε με το «θείο Βάνια» και σταθμεύσαμε στη Σάμο. Στο ξενοδοχείο όπου μέναμε, φιλοξενούνταν πρόσφυγες και μετανάστες όλων των κοινωνικών τάξεων και είδα στα μάτια τους μια ανακούφιση γιατί έζησαν. Ναι, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που αγαπούν τη ζωή τόσο, ώστε και τα δυσάρεστα αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της.


Βρίσκετε πως οι άνθρωποι έχουν μετακινηθεί μέσα σε όλο αυτό το χάος σε καλύτερες περιοχές του εαυτού τους;


Αλ. Καλ
. Δεν έχω ξεκαθαρίσει αν είναι ζήτημα συγκυρίας ή ηλικίας αλλά έχω νιώσει ότι έχω μετατοπιστεί. Κι επίσης βλέπω ότι η κατάσταση προκαλεί διαφόρων ειδών συσπειρώσεις. Πάρε παράδειγμα το θέατρο. Έχεις μεγαλύτερη ανάγκη τον άλλο και είσαι πιο έτοιμος να παραδεχθείς ότι τον έχεις.

Αν. Μασ. Δοκιμάζονται πάρα πολλά σε μια κρίση, οι αξίες, οι αντοχές σου. Τουλάχιστον οι δικές μου αντοχές έχουν αλλάξει. Βεβαίως, η κρίση συνέπεσε με τη γέννηση του γιου μου και δοκιμάστηκα σε πολλά επίπεδα. Πάντως πριν από αυτό ήμουν πιο λιπόψυχη, τώρα πιστεύω ότι μπορώ να αντέξω πολλά.

Kaltsiki Masxa2

Περισσότερα από Πρόσωπα
VIMA_WEB3b