Jozef Fruček: “Το Kireru μιλά για την αρπαγή της Ευρώπης με σύγχρονους υπαινιγμούς”
Οι αφίσες στο μετρό που απεικονίζουν μια χορεύτρια να φωνάζει κάτι με μεγάλη ένταση, και οι οποίες διαφημίζουν την παράσταση “Kireru”, είχαν φροντίσει ήδη να προσελκύσουν το ενδιαφέρον και να εξάψουν τη φαντασία. Το νέο έργο της διεθνώς γνωστής ομάδας χορού RootlessRoot, έκανε πρεμιέρα την Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, για ν’ αποτελέσει μία ακόμα πολύ ενδιαφέρουσα προσθήκη στο “άλμπουμ” του σύγχρονου χορού και των μοντέρνων θεαμάτων. Με πολλούς συμβολισμούς, με μια ομάδα χορευτών που χειρίζονται άψογα τον συνδυασμό τεχνικής αρτιότητας και φαινομενικής παρέκκλισης, και υπό τη συνοδεία της εξαιρετικής ζωντανής μουσικής από τον ίδιο τον John Parish (συχνό συνεργάτη της PJ Harvey) και την μπάντα του, η παράσταση δίνει πολλή “τροφή” για σκέψεις και σχόλια σχετικά με τον πολιτισμό μας και τις σύγχρονες κοινωνίες. Μια “ανάσα” πριν την πρεμιέρα, το ένα από τα δύο βασικά μέλη των RootlessRoot, ο Jozef Fruček, μας μίλησε για το “Kireru”, που σημαίνει… κάτι σαν “ξέσπασμα” στα ιαπωνικά, εισάγοντάς μας στη φιλοσοφία της νέας τους παραγωγής.Συνέντευξη στην Αργυρώ Σταυρίδη
Πόσο καιρό δουλεύατε πάνω σ’ αυτό το project, από την σύλληψη της ιδέας μέχρι τις πρόβες;
Με το θέμα που πραγματεύεται η παράσταση, ασχολούμαστε εδώ και αρκετό καιρό. Απλά περιμέναμε την κατάλληλη στιγμή για να προσκαλέσουμε τους ανθρώπους με τους οποίους θέλαμε να το δουλέψουμε. Το project ως “Kireru”, ξεκίνησε όταν συζητούσαμε και αναλύαμε με τον Martin Kubran (δραματουργό του Σλοβακικού Εθνικού Θεάτρου) το όλο κόνσεπτ, με κείμενα και εικόνες. Και αυτό, περίπου μισό χρόνο πριν καν πατήσουμε το πόδι μας στο στούντιο. Έτσι συνολικά μέχρι πριν την πρεμιέρα, μας πήρε πάνω από ένα χρόνο για να ετοιμάσουμε και να ολοκληρώσουμε το “Kireru”.
Γιατί μια ιαπωνική λέξη για τίτλο;
Δανειστήκαμε τη λέξη “kireru” από την ιαπωνική γλώσσα γιατί είναι μια λέξη που βρίσκεται έξω και μακριά από τις δικές μας πολιτισμικές προσλήψεις. Λίγοι ξέρουν τι σημαίνει, κι έτσι αμφισβητούμε, ρωτάμε και απαιτούμε την εξήγησή της. Αυτό δεν θα συνέβαινε αν π.χ. χρησιμοποιούσαμε λέξεις όπως “ξέσπασμα” ή “αμόκ”, γιατί όλοι ξέρουν τι σημαίνουν και έχουν μια συγκεκριμένη εικόνα γι’ αυτές. Το “kireru” είναι μια νέα λέξη που υπάρχει εδώ και μόλις μία δεκαετία, ίσως και λίγο παραπάνω, γι’ αυτό αντιπροσωπεύει με σχετική ακρίβεια την σύγχρονη κοινωνία. Ωστόσο η παράσταση είναι πολύ ευρωπαϊκή, νομίζω ότι αντικατοπτρίζει αυτό που είναι η Ευρώπη σήμερα.
Το έργο εστιάζει μόνο στη στιγμή του “ξεσπάσματος” ή ασχολείται επίσης με το “πριν” και το “μετά”;
Το “Kireru” είναι ένα έργο για την “αρπαγή της Ευρώπης”. Όχι για την ίδια την ιστορία από την μυθολογία και το περιεχόμενό της, αλλά για τα τόσα πράγματα που υπονοεί ο τίτλος. Στην σκηνή δεν είμαστε βίαιοι, ούτε θέλουμε να μιλήσουμε ακριβώς για την κρίση ή το τέλος του κόσμου. Αναφερόμαστε βέβαια στο τι συμβαίνει γύρω μας, και με αυτή την έννοια πρόκειται για ένα έργο πολιτικό, με καθαρό μήνυμα. Αλλά δεν καταδεικνύουμε αυτά που βλέπουμε ήδη στους δρόμους και στην τηλεόραση, νομίζω ότι πάμε λίγο παραπέρα. Η δημιουργικότητά μας δεν περιορίζεται στην οικονομική κρίση, δεν υπάρχει κάτι να σχολιάσεις πάνω σ’ αυτό, όλοι ξέρουν τι συμβαίνει, ειδικά οι Έλληνες ξέρουν πολύ καλά τι έχει γίνει και τι έρχεται. Η Λίντα (Καπετανέα, το έτερο μέλος των RootlessRoot) κι εγώ ενδιαφερόμαστε περισσότερο για το ανθρώπινο στοιχείο μέσα σε όλο αυτό το χάος που δημιουργήσαμε.
Πώς προέκυψε η συνεργασία με τον John Parish;
Απλά έτυχε να βρεθούμε στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή. Ήταν από ‘κείνες τις “μαγικές” στιγμές, που δεν χρειάζεται να εκβιάσεις τίποτα. Τα πάντα προέκυψαν πολύ αυθόρμητα. Του είπαμε ότι θα μας ενδιέφερε μια συνεργασία. Ο John είχε δει τη δουλειά μας στο Λονδίνο και συμφώνησε να φτιάξουμε μαζί αυτό το νέο έργο. Είπε μάλιστα ότι ευχόταν να κάνει μια συνεργασία σε ένα τέτοιου είδους project. Αισθάνθηκε ένα ισχυρό επικοινωνιακό “δέσιμο” με τον “ωμό” τρόπο ομιλίας μας, του είχε αρέσει πολύ και είχε γελάσει βλέποντάς με να χτυπιέμαι και να φωνάζω στο προηγούμενο έργο μας.
Στο promo portfolio της παράστασης (βλ. video), με την υπογραφή τού Πάρι Μέξη, βλέπουμε σύμβολα, μυστηριακές εικόνες και σύντομα μανιφέστα. Ποια ακριβώς είναι η σχέση τους με την παράσταση;
Το μανιφέστο ήταν έκτασης μερικών σελίδων. Πολύ μεγάλο για να χρησιμοποιηθεί ολόκληρο, έτσι ο Πάρις με το σπουδαίο ταλέντο του να επιλέγει τα πιο σημαντικά στοιχεία, δημιούργησε ένα μικρό κλιπ με ό,τι ήταν πολύ ζωτικό για το δημιούργημά μας. Είναι ένας συνδυασμός των κειμένων μας (των δικών μου, της Λίντα και του Martin Kubran) και στοιχείων από το σκηνικό της παράστασης.
Το “Kireru” θα παρουσιαστεί και στο εξωτερικό;
Μακάρι να ήμασταν τόσο γνωστοί και “διάσημοι”, που η δουλειά μας να πωλούνταν πριν ακόμη ολοκληρωνόταν και έκανε πρεμιέρα. Δεν έχουμε φιξάρει ακόμα πόλεις και ημερομηνίες, αλλά σύντομα θα γίνει κι αυτό. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουμε κάνει πάνω από 270 παραστάσεις στο εξωτερικό, έτσι ελπίζω ότι θα υπάρξει ενδιαφέρον να μας προσκαλέσουν. Αλλά, για να είμαι ειλικρινής, πρέπει να πω ότι αυτή η παραγωγή είναι αρκετά ακριβή για περιοδεία. Κόσμος βέβαια θα έρθει να μας δει, γι’ αυτό ποτέ δεν ξέρεις. Θα σας κρατάμε ενήμερους!
Την 1η Νοεμβρίου κάνει πρεμιέρα άλλο ένα νέο έργο σας, το “Bulldog Ant”, στην Ελβετία. Πείτε μας κάποια πράγματα γι’ αυτό
Αυτό το έργο είναι με 11 χορευτές, νομίζω ότι οπτικά είναι πολύ πρωτοποριακό. Στη διάρκειά του δημιουργούμε ένα χάρτη του μυαλού διαστάσεων 8×4 και βάφουμε ολόκληρη τη σκηνή. Και για να μην “προδώσουμε” και το στυλ μας ρίχνουμε στο πάτωμα τεράστια ξύλινα ρινίσματα (σαν αυτά που βλέπουμε κάτω από ράγες τρένου). Η αλήθεια είναι ότι θα ήθελα πολύ κάποιες δουλειές που έχουμε παρουσιάσει στο εξωτερικό, να έρχονταν και στην Ελλάδα.
Υπάρχετε ως RootlessRoot εδώ και έξι χρόνια, είστε πολύ δραστήριοι ως ομάδα και έχετε κερδίσει διεθνή αναγνώριση. Πώς θα περιγράφατε τη δημιουργική φάση στην οποία βρίσκεστε τώρα;
Δεν ξέρω αν έχουμε διεθνή ανανώριση, αλλά είναι πάντα ωραίο να το ακούς. Οι RootlessRoot αυτή τη στιγμή ανακαλύπτουν εντελώς καινούργιους τρόπους δημιουργίας. Εισέρχονται νέα στοιχεία στη δουλειά μας και σιγά σιγά μας προσκαλούν σε events που δεν είναι καθαρά θεατροκεντρικά. Αυτή τη χρονιά δουλέψαμε και δουλεύουμε για την Μπιεννάλε της Βενετίας πάνω σε ένα project γλυπτικής, και επίσης δημιουργήσαμε ένα pro series project για το Impulstanz Vienna, για ένα workshop στο οποίο χρησιμοποιείται ενάμισης τόνος πηλού. Υπάρχουν τόσα καινούργια πράγματα ν’ ανακαλύψουμε, μαθαίνουμε και αλλάζουμε συνεχώς.
Τον Δεκέμβριο θα έρθει στον κόσμο και ένα νέο μέλος της οικογένειας που έχετε φτιάξει με τη Λίντα Καπετανέα. Έχοντας την εμπειρία τού να είναι μαζί σας το πρώτο σας παιδί τις ώρες που δουλεύατε, είστε διατεθειμένοι να κάνετε το ίδιο και αυτή τη φορά;
Ααα, θα δούμε, αλλά νομίζω ότι θα “πεθάνουμε” αν συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι κάνουμε τώρα και στο μέλλον. Αν και το να πεθάνεις για την οικογένεια και τη δουλειά που αγαπάς, είναι ο καλύτερος τρόπος για ν’ αφήσεις αυτό τον κόσμο! Ανυπομονούμε για τα νέα αυτά δεδομένα στη ζωή μας και για τις υπέροχες εμπειρίες που θα φέρουν!
