Τα βιβλία και τα τραγούδια μιας καλοκαιρινής θεατρικής περιοδείας

Μέσα στο πούλμαν. Στα δωμάτια των ξενοδοχείων. Στην παραλία. Λίγο πριν την παράσταση. Εφοδιασμένοι με βιβλία και με μουσικές έχουν από καιρό αναχωρήσει για την ελληνική περιφέρεια, εκεί όπου το θέατρο εξακοντίζεται κάθε καλοκαίρι. Επτά ηθοποιοί πρωταγωνιστές σε περιοδεύουσες παραστάσεις – οι (αλφαβητικά) Λένα Δροσάκη, Στέλιος Ιακωβίδης, Δανάη Επιθυμιάδη, Ιωάννα Κολιοπούλου, Λένα Ουζουνίδου, Αργύρης Πανταζάρας, Γιώργος Παπαπαύλου – μοιράζονται τους τίτλους των βιβλίων που φόρτωσαν στη βαλίτσα, τα τραγούδια που φόρτωσαν στο mp3 και τους συνοδεύουν αυτές τις ήσυχες μέρες του Αυγούστου.

Λένα Δροσάκη – περιοδεύει με την παράσταση ««Οιδίπους – Ο μύθος της Ιστορίας του Κόσμου όπως τον είπαν οι Έλληνες» του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας σε σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη

Φεύγοντας για την περιοδεία πήρα μαζί μου ενα βιβλίο που είχα στο κομοδίνο μου καιρό τώρα και ήθελα να το διαβάσω, το «Φαρμακείον Εκστρατείας» του Μάνου Ελευθερίου. 

Στέλιος Ιακωβίδης, περιοδεύει με τον «Πλούτο» του Εθνικού θεάτρου σε σκηνοθεσία Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς

Κυκλοφορώ κι οπλοφορώ. Σταμάτης Κραουνάκης, Λίνα Νικολακοπούλου, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Αλκηστις Πρωτοψάλτη. Μια κασέτα που έφερε ο πατέρας μου στο σπίτι όταν ήμουν, μάλλον, έξι χρονών και από τότε δεν βγήκε από το οικογενειακό αυτοκίνητο. Μέχρι που βγήκε το κασετόφωνο από το αυτοκίνητο. Μετά έγινε cd, mp3 και ποιος ξέρει σε τι άλλο θα μεταμορφωθεί ακόμα για να συνεχίσει να μου θυμίζει τις πολύ πιο ήσυχες Αυγουστιάτικες – και όχι μόνο – μέρες. Η «Μαλάμω», το «Μαρόκο», τα «Μπουλούκια» μ’ ακολουθούν και τ’ ακολουθώ.

Ιωάννα Κολιοπούλου, περιοδεύει με τον «Ορέστη» του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος σε σκηνοθεσία Γιάννη Αναστασάκη

Στην βαλίτσα έβαλα «Το χαμένο νησί» του Μ. Καραγάτση.  Το βιβλίο αυτό από την πρώτη σελίδα σε ρουφάει. Ο τρόπος που περιγράφει τα φυσικά τοπία και την παραμόρφωσή τους είναι συγκινητικός. Και όλα όσα γράφονται είναι πάντα σε συνδυασμό με μια υπαρξιακή αναζήτηση του ήρωα, η οποία μοιάζει να είναι τόσο πηγαία κι αναπόφευκτη όταν ο άνθρωπος βρίσκεται στο φυσικό του περιβάλλον.

Στ’ αυτιά μου δεν σταματώ να έχω το Sunset Mission των Bohren & der Club of Gore. Ένας δίσκος που ακούγεται χειμώνα- καλοκαίρι. Mια μπάντα από τη Γερμανία, με ambient jazz ήχους, κινηματογραφική μουσική με χαρακτηριστικό το σαξόφωνο και το ηλεκτρικό πιάνο. Χρειάζεται καλό ηχοσύστημα για να εκτιμηθεί το σύνολο των οργάνων. Αργοί οι ρυθμοί, η απόλυτη αποσυμπίεση. Εκπέμπει μιαν ατμόσφαιρα σαν να βρίσκεσαι μέσα στο βυθό.

Δανάη Επιθυμιάδη, περιοδεύει με την «Ηλέκτρα» σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη

Στο μαύρο γκρι πουλμανάκι με τα φιμέ τζάμια, σύσσωμος ο θίασος, κάποιοι κοιμούνται, κάποιοι συζητάνε (ακούω διάσπαρτες φράσεις) ο αέρας έτρεχε με τόσα μποφόρ που οι κορυφές των δέντρων, δεν πρόλαβαν να καούν. Κοιτάζω έξω από το παράθυρο και σκέφτομαι τι καλοκαίρι, Θεέ μου; Καλαμιώνες, ευκάλυπτοι ολούθε, βρισκόμαστε στην ηλιόλουστη Κυλλήνη, είμαστε καθοδόν για Ιωάννινα κι εκεί λένε πως βρέχει καρεκλοπόδαρα (να θυμηθώ να δοκιμάσω βατραχοπόδαρα). Το soundtrack που ‘ντύνει’ αυτή την ενατένιση είναι multi culti και περιλαμβάνει από Ornella Vanoni μέχρι Ελένη Δήμου κι από Neil Young μέχρι το «You» των Ten Sharp. Τώρα ακούω το απόλυτο must του φετινού μου Αυγούστου: «In between love». Κάπως μου φαίνεται ταιριαστό σ’ αυτήν την κατάσταση μετεωρισμού που αισθάνομαι. Τελειώνει και το ξαναβάζω.

Πιάνω το βιβλίο μου. «Οι δαιμονισμένοι». Η σελίδα 133 όπου έχω κολλήσει μοιάζει απροσπέλαστη. Ισως φταίει που εμφανίστηκαν (πάλι!) καινούργια πρόσωπα τα ονόματα των οποίων τελειώνουν σε –βιτς και –οβνα∙ ίσως που όταν πήρα το βιβλίο από τη βιβλιοθήκη της μαμάς με κέρδισε εκείνο που είχε χοντρό εξώφυλλο αντί η καλή, η πιο σύγχρονη μετάφραση του Αρη Αλεξάνδρου. Όπως και να ‘χει, αφήνω τη σελίδα 133 τσακισμένη και το κλείνω. Ο Tom Waits θέτει ρητορικά ερωτήματα – in between love trying to scheme love, who can tell you what we may find? Αφήνομαι στη μαγική φωνή του και κλείνω τα μάτια μου.

Λένα Ουζουνίδου, περιοδεύει με τις «Θεσμοφοριάζουσες» σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου

Αυτές τις «ανήσυχες» μέρες του Αυγούστου θέλω να επιστρέφω στο Μάνο Χατζηδάκι διότι με ξεκουράζει, με ηρεμεί και με παρηγορεί.

Όσο για τα αναγνώσματα μου κουβαλώ πάντα μαζί μου βιβλία Αστρονομίας αφού με ενδιαφέρει πολύ αυτή η επιστήμη! Τι να πω; Είμαι περίεργο παιδί! Τα πιο βαθιά, τα πιο δύσκολα βιβλία τ’ αφήνω για το φθινόπωρο – δεν είναι εύκολο και να συγκεντρωθείς κάνοντας περιοδεία…

Αργύρης Πανταζάρας, περιοδεύει με τον «Αγαμέμνονα» σε σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις

Κάθε φορά που ετοιμάζω τα πράγματα μου για περιοδεία, όταν έρχεται η ώρα να διαλέξω βιβλία θέλω να τα πάρω όλα! Τα καλοκαίρια, πάντως, νιώθω μια έλξη προς την αρχαία ελληνική γραμματεία. Έχω ανάγκη να συνδεθώ με το λόγο και την ιστορία. 
Φέτος διάλεξα το Θουκυδίδη. Ήθελα να μελετήσω τον πόλεμο. Με βοηθάει η έννοια του πολέμου στο ρόλο του Κήρυκα, που υποδύομαι στον «Αγαμέμνονα». Ένας στρατιώτης που φέρει το μήνυμα της νίκης στην πατρίδα του και συνειδητοποιεί μέσα από τη φρίκη που αντίκρισε, μέσα από τα ίδια του τα λόγια, ότι δεν υπάρχει ούτε νίκη, μα ούτε και πατρίδα.
Θέλω να έρθω πιο κοντά στην Ιστορία μας. Στην Ιστορία όπως έχει καταγραφεί από μυαλά πιο αθώα από τα δικά μας, από κοντυλοφόρους που δεν τους χειρίζονταν στρατευμένοι ιστοριογράφοι. Όταν η μια πόλη πολιορκούσε την άλλη… Όταν ο ένας έβαζε φωτιά στον άλλον…
Ανάλογα με  συγκινούσε (παλιότερα) και με συγκινεί (ακόμα) ο «Επιτάφιος» του Περικλή… Και με τρομάζει. Ο λοιμός και οι λεπτομέρειες της πολιτικής και της στρατηγικής του ανθρώπινου νου.
Βέβαια δεν είναι και πολύ εύκολο να μελετήσεις… Ο θίασος, η παραγωγή, όλοι άνθρωποι που συναντάμε και οι χώροι που γνωρίζουμε, έχουν πολλά πράγματα να μας διδάξουν. Έτσι, πολλές φορές, σκέφτομαι ότι μπορώ να ανοίξω τα βιβλία μου και λίγο αργότερα!

Γιώργος Παπαπαύλου, περιοδεύει με την παράσταση ««Οιδίπους – Ο μύθος της Ιστορίας του Κόσμου όπως τον είπαν οι Έλληνες» του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας σε σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη

Το βιβλίο που επέλεξα να πάρω στη φετινή περιοδεία είναι το «Αντιθέτων διάλογοι και με τον ανήλεο χρόνο» της Κατερίνας Αγγελάκη Ρουκ. Με συγκινεί πάντα η ποίηση της, την καταλαβαίνω σ’ ένα μεγάλο βαθμό και μου ανασύρει συναισθήματα που πολλές φορές μένουν μέσα μου και δύσκολα βγαίνουν στην επιφάνεια.

Κάποιες άλλες ώρες, το τραγούδι που ακούω πολύ συχνά αυτό το καλοκαίρι είναι το «Πέφτει μια βροχή» του Γιάννη Σπανού σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου με τη συνταρακτική φωνή της Βίκυς Μοσχολιού. Το ανακάλυψα πολύ πρόσφατα κι έχω κολλήσει. «Ξένος περνάς και σαν ξένος τι σε νοιάζει που μια ζωή έχει πια κομματιαστεί» λέει κάπου.