Ταρτούφος: Ο Αιμίλιος Χειλάκης ξεχωρίζει 8 ατάκες από το έργο του Μολιέρου
Με αφορμή το ανέβασμα της παράστασης στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης για τρεις βραδιές (24-26 Μαρτίου) ο πρωταγωνιστής και σκηνοθέτης της Αιμίλιος Χειλάκης επιλέγει για το Monopoli τα ωραιότερα αποσπάσματα από το εμβληματικό έργο του Μολιέρου.
Το έργο που ο συντηρητισμός και η λογοκρισία της εποχής του κράτησε στο σκοτάδι για πέντε χρόνια και είδε το φως της σκηνής μόνο χάρη στη στήριξη του βασιλιά Λουδοβίκου XIV, διαβάζει ξανά ο Αιμίλιος Χειλάκης και επιλέγει για τους αναγνώστες του Monopoli τα βασανιστικά, διαχρονικά εκείνα αποσπάσματα του που το καθιστούν κλασικό και αξεπέραστο μέσα στους αιώνες της ανθρώπινης υποκρισίας. Οπως προτρέπει και η Ντορίν η υπηρέτρια στο σπίτι του αστού Οργκόν «Καρναβάλι. Και θα ντυθούμε όλοι μας “πνεύμα και ηθική”» .
Αιμίλιος Χειλάκης- Άλκης Κούρκουλος Ταρτούφος, σχολιάζοντας την ανθρώπινη φύση: «Απίστευτη παράνοια οι άνθρωποι. Μανία που έχουν με τα όρια! Πρέπει ντε και καλά να τα περνούν. Τη λογική τη θεωρούν βραχνά, που τους κρατάει στάσιμους. Και ξαφνικά, μια μέρα των ημερών, τινάζουνε τα πάντα στον αέρα: κύρος, αξιοπρέπεια, τιμή περιουσία… Αυτό δεν είναι ελάττωμα – είναι αναπηρία!»
Αγγελος Μπούρας
Κλεάνθης, μιλώντας για την υποκρισία των σεμνών και ταπεινών: «Η πίστη έχει πολλά κοινά με τον ηρωισμό. Συχνά ο ήρωας και ο πιστός κομπάζουν και οι δύο. Όμως ο ήρωας φαίνεται στη μάχη –ό,τι κι αν πει ο ίδιος. Ο πιστός; Σ’ αυτόν μετρά κυρίως η σιωπή. Όσο πιο διακριτικά, σεμνά και ειλικρινά συμπεριφέρεται ο πιστός, τόσο πιο αληθινή είναι η πίστη του. Αυτόν να ακολουθείτε. Αλλά εσείς κάνατε άγιο τον κάθε θεατρίνο εγώ τουλάχιστον μπορώ ακόμα να διακρίνω την πίστη την πραγματική απ’ την υποκρισία,εσείς; Για σας φαντάζομαι δεν έχουν σημασία οι λέξεις. Ενδιαφέρεστε μόνο για την ουσία και η ουσία, φίλτατε, είναι πως θεωρείτε τη μάσκα και το πρόσωπο ένα και το αυτό. Ταυτίζετε την παρρησία με την ηθοποιία, τον κόσμο τον πραγματικό με τον φανταστικό και στις δουλείες σας –φυσικά- πάντα επιχειρείτε να «σπρώξετε» το κάλπικο νόμισμα για καλό».
Αθηνα Μαξίμου
Ελμίρα, αποκαλύπτωντας τα όπλα της γυναικείας καρδιάς: «Αχ, πώς φαίνεται ότι δεν ξέρετε τη γυναικεία καρδιά! Πόσο λίγο αισθάνεστε τη φλόγα που σκιρτά Πίσω από την ψυχρότητα, όταν αντιληφθούμε. Πως πλησιάζει η στιγμή που θα παραδοθούμε στο πάθος μας. Η συστολή και η αδιαφορία είναι τα έσχατα όπλα μας, όταν η επιθυμία μας ξεπερνά. Είναι πόλεμος ο έρωτας κι αφού φλεγόμαστε να πέσουμε στα χέρια του εχθρού, ας αντιτάξουμε κι εμείς κάποιον ασθενική -έστω- ντροπή, για την τιμή των όπλων».
Ταρτούφος, καθώς εξομολογείται τον έρωτά του στην Ελμίρα με λόγια που θα μπορούσαν να ακούγονται σε λαϊκά τραγούδια:
«Κυρία μου, συμβαίνει η αγάπη μας προς τον Θεό να μην μας απαλλάσσει από τα συναισθήματα που μας γεννά η πλάση. Και ο επίγειος έρωτας συνήθως μας δονεί με την αιώνια ομορφιά, που έχει εκφραστεί στα έργα του Δημιουργού κατά το μεγαλείο της παντοδυναμίας του. Κυρία μου, το θείο κάλλος εξεικονίστηκε στ’ ωραίο πρόσωπό σας με τρόπο απαράμιλλο. Η φλόγα των ματιών σας, που κατακτά κάθε καρδιά, καίει στων καλλονών σας το ιερό ακοίμητη. Ω πλάσμα αγγελικό, ευχαριστώ τον Ύψιστο, που έπλασε αυτή την τέλεια ύπαρξη, αυτό το πρόσωπο, αυτό το κάλλος το απερίγραπτο. Ο έρωτας δονεί την ύπαρξή μου, αγαπητή κυρία, σας ποθώ. Το έκρυψα, όταν ένιωσα να με κυριαρχεί. Σκέφτηκα πως ο ρυπαρός δαίμονας της λαγνείας σας είχε κάνει απατηλό σκεύος της απωλείας και μ’ έβαζε σε πειρασμό ν’ αφήσω του Θεού τον δρόμο και να κυλιστώ στον βούρκο του Κακού. Και ξαφνικά φωτίστηκε κατάβαθα η ψυχή μου απ’ την ιδέα πως αυτός ο έρωτας -καλή μου, φως ιλαρό μου! -δεν μπορεί να είναι αμαρτωλός, αφού απευθύνεται σ΄εσάς, το πλάσμα που ο Θεόςστόλισε με το μεγαλείο όλων των αρετών – ουράνιων κι επίγειων. Τολμώ να πω, λοιπόν, ευθέως πως παραδόθηκα στην όμορφη ψυχή σας κι ελπίζω, ο ανάξιος, στη συγκατάθεσή σας. Κυρία, ελεήσετε την άπορη καρδιά μου, αυτό μονάχα σας ζητά η ασημαντότητά μου. Οι ελπίδες και οι πόθοι μου, τα πάθη, η συντριβή της ταραγμένης μου ψυχής έχουν κατατεθεί στο ιερό ταμείο σας. Εσείς την ευτυχία της ύπαρξής μου ορίζετε -εσείς τη δυστυχία».
Μαριάννα, αναφερόμενη στην καταπίεση της γυναίκας μέσα στην οικογένεια: «Δυστυχισμένη με θέλετε πατέρα μου; Τι έφταιξα; Γιατί, εσείς που με γεννήσατε, θέλετε να υποστώτέτοιο σκληρό μαρτύριο, που ισοδυναμεί με θάνατο; Από μικρή έδειχνα υποταγή τυφλή στις αποφάσεις σας, μα τώρα δεν μπορώ, δεν γίνεται, απαλλάξτε με από την πατρική πυγμή σας. Μην με κάνετε να στρέψω στον Θεό το βλέμμα –αγαπημένε μου πατέρα!- και να πω πως άδικα γεννήθηκα, πως ήρθα ορφανή στον κόσμο. Σας εκλιπαρώ, σας εξορκίζω εμπρός στον Ύψιστο που μας κοιτά και βλέπει τι περνώ μην εξαντλείτε πάνω μου την πατρική εξουσία. Αν δεν εγκρίνετε αυτόν που θα ‘θελα εγώ να πάρω, μην με δώσετε τουλάχιστον σ’ αυτό το πλάσμα που μου προξενεί μονάχα αηδία. Μην με καταδικάζετε, θάνατος ζωντανός θα είναι όλη μου η ζωή κοντά του».
