Πειραματική Σκηνή Εθνικού – Και ξανά προς τη δόξα τραβά

Στο αίθριο του Rex, παρέες. Στα σκαλιά για το υπόγειο βήματα πολλά. Το φουαγιέ, φωτεινό, διαφορετικό. Κι η αίθουσα «Κατίνα Παξινού» το ίδιο αλλιώτικη, τόσο που δυσκολεύεσαι να την αναγνωρίσεις -χωρίς την παλιά σκηνή ιταλικού τύπου και τα βελούδινα καθίσματα. Ο Στάθης Λιβαθινός συγκινημένος. Ο Ανέστης Αζάς και ο Πρόδρομος Τσινικόρης με την κοντή ανάσα του άγχους. Και στην οθόνη, το γκρο πλαν του Νίκου Κούρκουλου να μιλάει για το θέατρο που ορίζεται από αγάπη.

Παρασκευή βράδυ και όλα, παλιά και νέα, φωνάζουν πως η Πειραματική Σκηνή του Εθνικού έχει ανοίξει. Ξανά. Οκτώ χρόνια μετά. Σαν να μην πέρασε μια μέρα; Οχι, λέει ο Στάθης Λιβαθινός, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού θεάτρου σήμερα, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Πειραματικής τότε. «Η νέα Πειραματική Σκηνή δεν θέλουμε να έχει καμία σχέση με ότι κάναμε εμείς – κι έτσι θα γίνει. Αυτά τα παιδιά θέλουμε να καταστρέψουν το παλιό με τολμηρές προτάσεις και ιδέες. Είναι μια νέα στιγμή που θα μας γεμίσει χαρές, περηφάνια, γέλια και κλάματα. Είναι η ώρα να δημιουργήσουμε ένα νέο κοινό που θα αιφνιδιάζουμε και θα εξοργίζουμε».

Εκείνο που μένει αδιαπραγμάτευτο είναι «η μεγάλη αγκαλιά που ανοίγουμε και βάζουμε μέσα της όλους τους νέους, ταλαντούχους καλλιτέχνες, από σήμερα και για πολλά χρόνια ακόμα». Ο ρόλος του πατέρα ανήκει σταθερά στο Λιβαθινό- τον επωμίζεται με την διάθεση να αφήσει τα «παιδιά» ελεύθερα. «Η Πειραματική είναι ένα παιδί ανεξάρτητο με πατέρα το Εθνικό» θα πει.

Και τα παιδιά – στο πρόσωπο τους αναγνωρίζεις τους νέους καλλιτεχνικούς υπευθύνους της Πειραματικής, τον Ανέστη Αζά και τον Πρόδρομο Τσινικόρη – έρχονται με τη φόρα των οραμάτων και των ονείρων. Τη «δημιουργία ενός χώρου ανοιχτού για νέες ομάδες, νέους καλλιτέχνες, ρεύματα και είδος γραφής». Ενός χώρου που θα συνδιαλέγεται άμεσα με το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι, με ότι συμβαίνει στη δημόσια σφαίρα, θα επαναπροσδιορίζει «τι είναι θέατρο και τι δεν είναι» και θα φλερτάρει έξω από τα σύνορα του «ώστε ο χώρος να λειτουργήσει σαν ένα αναγνωρίσιμο όχημα για την σύγχρονη ελληνική δημιουργία στη διεθνή σκηνή».

Έχουν ήδη επιλέξει καλλιτέχνες, Ελληνες και ξένους, που θα φροντίσουν να δώσουν μορφή στα σχέδια τους. Τη Γεωργία Μαυραγάνη με μια σπουδή για τα γηρατειά, την Πηγή Δημητρακοπούλου με μια έρευνα για την τρομοκρατία, το Γιάννο Περλέγκα με την γλυκιά εμμονή του στον Τόμας Μπερνχαρντ, τη Μαρία Πανουργιά να βουτάει στη σταλινική Ρωσία του Μπουλγκάκοφ και τη Μαρία Πρωτόπαππα να ξανακοιτάζει την αρχαία τραγωδία. Αλλά και τον Ελβετό περφόρμερ Κριστόφ Μαιρχανς να βγάζει γλώσσα στο δυτικό σύστημα διακυβέρνησης- και τον Καταλανό σκηνοθέτη Ροζέρ Μπερνά να στήνει τη δίκη του Αμλετ από την αρχή. Κάθε παράσταση θα «ανασαίνει» ένα μήνα (κάθε μήνα και μια πρεμιέρα) και θα δίνει 15 παραστάσεις.

Κι επιπλέον, το format του Open Stage: Κάθε Τετάρτη δράσεις και συζητήσεις για να συστήνουν νέους καλλιτέχνες. Και την Ανοιξη ένα θεματικό φεστιβάλ με τροφή από την 70ετία του Εμφυλίου Πολέμου.
Στο «-1» του Rex τα πειράματα έχουν ήδη ξεκινήσει με τις φεστιβαλικές παραγωγές που παρουσίασαν οι Τσινικόρης και Αζάς το περασμένο καλοκαίρι, τη «Μέση του δρόμου» και την «Υπόθεση Φαρμακονήσι», αντίστοιχα.

*** Το πρωί της Παρασκευής, ο Στάθης Λιβαθινός βρισκόταν στο πλευρό των άλλων «παιδιών» του Εθνικού, τους σπουδαστές της Δραματικής Σχολής. Δεν ήταν μόνος του. Ο νέος υπουργός Πολιτισμού Αρειστείδης Μπαλτάς, βρέθηκε στις εγκαταστάσεις της Πειραιώς προκειμένου να διαπιστώσει, ιδίοις όμμασι, την ακαταλληλότητα του κτηρίου που φιλοξενεί τη σχολή του Εθνικού από την ίδρυση της, δηλαδή από το 1930! «Το κτήριο είναι πολύ ωραίο, αλλά για άλλες χρήσεις. Οι ελλείψεις είναι εμφανείς, σε βαθμό ίσως επικίνδυνο για τους σπουδαστές. Θα προσπαθήσουμε να βρούμε κάποιο άλλο και να κάνουμε εδώ μερικές σωστικές επισκευές» δήλωνε ο υπουργός Πολιτισμού – σημειωτέον ο πρώτος που με αυτή την ιδιότητα επισκέπτεται την Δραματική Σχολή. Στη συνέχεια, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού συνόδεψε τον κ. Μπαλτά στο «Σχολείον», χώρο που ανήκει στον οργανισμό και προσφέρεται για την μετεγκατάσταση της σχολής.
Από το καλοκαίρι το ζήτημα της δραματικής όσο και η ίδρυση τμήματος σκηνοθεσίας στους κόλπους της αποτελεί σημείο έντονης τριβής ανάμεσα στον Στάθη Λιβαθινό και σε μερίδα του Διοικητικού Συμβουλίου του οργανισμού.

Το ρεπερτόριο της Πειραματικής Σκηνής αναλυτικά:

«Στη μέση του δρόμου» του Πρόδρομου Τσινικόρη
Εναρξη: 07/11/2015
Λήξη: 20/11/2015
Μετά την επιτυχημένη παρουσίασή του στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών ο Πρόδρομος Τσινικόρης μαζί με τους συνεργάτες του προσκαλεί τους θεατές σε μια διαφορετική περιήγηση – audiowalk στο κέντρο της πόλης, με αφετηρία την έρευνα γύρω από τους άστεγους της Αθήνας.
Σύλληψη – σκηνοθεσία: Πρόδρομος Τσινικόρης
Διανομή:
Μαρία Γάτου, Μπέσυ Ζαχάρη, Γιάννης Κώτσος, Λάμπρος Μουστάκης, Μιχάλης Σαμόλης, Ταϊλάν Τονάκ, Γιάννης Φωκάς

«Υπόθεση Φαρμακονήσι ή το Δίκαιο του νερού» του Ανέστη Αζά
Εναρξη: 14/11/2015
Λήξη: 22/11/2015
Με αφετηρία τον πνιγμό έντεκα ανθρώπων τον Ιανουάριο του 2014 κοντά στο Φαρμακονήσι, ο Ανέστης Αζάς και οι συνεργάτες του καταθέτουν μια παράσταση για τη στάση της δικαιοσύνης απέναντι στο μείζον ζήτημα των προσφύγων και των μεταναστών που έρχονται αντιμέτωποι με την Ευρώπη των κλειστών συνόρων.
Σκηνοθεσία: Ανέστης Αζάς
Διανομή: Βασίλης Κουκαλάνι, Άρης Λάσκος, Θεανώ Μεταξά, Γιώργος Μουτάφης, Γιονούς Μοχαμαντί, Μάρθα Μπουζιούρη

«Το γήρας – Ένα χορικό» της Γεωργίας Μαυραγάνη (Σύνθεση Κειμένου)
Εναρξη: 28/11/2015
Λήξη: 27/12/2015
Ένας εξαμελής “χορός” νέων ηθοποιών συναντά στη σκηνή έναν ισάριθμο “χορό” ηλικιωμένων. Μία θεατρική αφήγηση από μαρτυρίες, συνεντεύξεις και λογοτεχνικά κείμενα, συνθέτουν με άξονα το τρίτο στάσιμο από τον “Οιδίποδα επί Κολωνώ” του Σοφοκλή, μια παράσταση-ντοκουμέντο, για το συχνά αποσιωπούμενο θέμα των γηρατειών.
Σκηνοθεσία- μουσική επιμέλεια: Γεωργία Μαυραγάνη
Διανομή: Ναζίκ Αϊδινιάν, Φραντζέσκα Αλεξάνδρου, Χρυσή Βιδαλάκη, Ηλίας Κατέβας, Μαντώ Κεραμυδά, Δημήτρης Κερεστεντζής, Μάγδα Λέκκα, Δήμητρα Μητροπούλου, Δημήτρης Μπικηρόπουλος, Μάριος Παναγιώτου, Ελίνα Ρίζου

«Ισορροπία του Nash» της Πηγής Δημητρακοπούλου
Eναρξη: 08/01/2016
Λήξη: 31/01/2016
Με αφορμή τους «Δίκαιους» του Αλμπέρ Καμύ , λογοτεχνικά κείμενα, αλλά και την υπόθεση της 17 Νοέμβρη, η Πηγή Δημητρακοπούλου με την ομάδα της, θα επιχειρήσουν τη σύνθεση ενός νέου έργου για τους αξιακούς κώδικες των ανθρώπων , τη δικαιοσύνη, την έννοια της αυτοδικίας και την τρομο¬κρατία στην πρόσφατη ελληνική ιστορία.
Σκηνοθεσία – Δραματουργία: Πηγή Δημητρακοπούλου

«Ο Αδαής και ο Παράφρων» του Τόμας Μπέρνχαρντ
Eναρξη: 12/02/2016
Λήξη: 06/03/2016
Μια μεγάλη ντίβα της όπερας, πρόκειται να τραγουδήσει στον «Μαγεμένο Αυλό» του Μότσαρτ για διακοσιοστή εικοστή δεύτερη φορά… Εξαντλημένη από την πειθαρχία που έχει επιβάλλει στον εαυτό της και από την επαναλαμβανόμενη έκθεση της στην κρίση του κοινού, αποφασίζει να ματαιώσει τις προγραμματισμένες εμφανίσεις της και να αποσυρθεί με τον τυφλό πατέρα της στην εξοχή. Εκείνος όμως, αλκοολικός και φιλοχρήματος, έχει εναποθέσει όλη του τη ζωή στην τραγουδιστική καριέρα της κόρης του. Μια άγρια κωμωδία για την τραγωδία της τέχνης, της επιστήμης και της γονεΐκής χειραγώγησης.
Σκηνοθεσία: Γιάννος Περλέγκας
Διανομή: Ανθή Ευστρατιάδου, Γιάννης Καπελέρης, Χρήστος Μαλάκης, Γιάννος Περλέγκας

«Ο Μαιτρ και η Μαργαρίτα» του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ
Εναρξη: 18/03/2016
Λήξη: 24/04/2016
Μια τολμηρή σάτιρα με στόχο τους γραφειοκράτες της σταλινικής Μόσχας, ένα ονειρικό ταξίδι από τα γκρίζα κτίρια της Κα Γκε Μπε στις πεδιάδες της Ιουδαίας και το λόφο του Γολγοθά, και ένας παράφορος έρωτας ανάμεσα στη Μαργαρίτα και τον απόκληρο Μαιτρ, συνθέτουν το εμβληματικό έργο του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα που κινείται ευέλικτα ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία, την Καινή Διαθήκη και τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό.
Σκηνοθεσία: Μαρία Πανουργιά
Διανομή: Κώστας Αβαρικιώτης, Γιάννης Κλίνης, Θεανώ Μεταξά, Ηρώ Μπέζου, Blaine Reininger

«Η γλυκιά τυραννία του Οιδίποδα» της Μαρίας Πρωτόπαππα – βασισμένο στον “Οιδίποδα Τύραννο” του Σοφοκλή
Eναρξη: 06/05/2016
Λήξη: 29/05/2016
Μια «ιδιωτική» ερμηνεία για την «αφύσικη» ιστορία ενός ανθρώπου που ακολουθώντας την επιθυμία του για γνώση και εξουσία, εκδιώχθηκε από τον ασφαλή παράδεισο της ηδονικής μητρικής αγκαλιάς, και σήκωσε μέχρι τέλος το φορτίο του πραγματικού του «εγώ». Ένα φορτίο ασήκωτο, αντίτιμο ακριβό της επίγνωσης και της ηδονής.
Διασκευή – Σκηνοθεσία: Μαρία Πρωτόπαππα

Some use for your broken clay pots του Christophe Meierhans
Εναρξη: 06/04/2016
Λήξη: 07/04/2016
Ο Ελβετός περφόρμερ Christophe Meierhans δίνει μια διάλεξη- περφόρμανς καλώντας το κοινό να φανταστεί μια καινούργια κοινωνία βασισμένη σε νόμους διαφορετικούς, που θα απορρέουν από ένα νέο Σύνταγμα. Το δυτικό σύστημα διακυβέρνησης αναθεωρείται, και αντικαθίσταται από ένα πολίτευμα που θέλει να καλύψει τις ανάγκες και τις ιδιομορφίες του σήμερα.

Please, continue (Hamlet) του Roger Bernat
Εναρξη: 09/04/2016
Λήξη: 10/04/2016
Ο Άμλετ βρίσκεται κατηγορούμενος για τη δολοφονία του Πολώνιου. Κάθε φορά εκδικάζεται μια μοναδική δίκη: με πραγματικούς νομικούς λειτουργούς, που θα δικάζουν, θα καταγγέλλουν και θα υπερασπίζονται τον ήρωα, και με ηθοποιούς στους ρόλους του κατηγορούμενου Άμλετ, και των μαρτύρων Οφηλίας και Γερτρούδης.