Χειμερία Νάρκη
Η ταινία που κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα πέρσι στις Κάννες, η “Χειμερία νάρκη” του σημαντικότερου Τούρκου σκηνοθέτη Νουρί Μπιλγκέ Τσεϋλάν βγαίνει στους ελληνικούς κινηματογράφους.
Ο Αϊντίν είναι ένας συνταξιούχος ηθοποιός που έχει ανοίξει δικό του ξενοδοχείο σε ένα χωριό της Καππαδοκίας, στην κεντρική Ανατολία. Πάμπλουτος, δεν έχει επαφή καθόλου με την πραγματική ζωή και τις δυσκολίες των ανθρώπων γύρω του, καθώς είναι κλεισμένος στους τέσσερις τοίχους του ξενοδοχείου του και οι μόνοι άνθρωποι τους οποίους συναναστρέφεται είναι η νεαρή γυναίκα του, Νιχάλ, με την οποία έχει μια θυελλώδη σχέση, και η αδελφή του, Νετζλά, η οποία υποφέρει λόγω του πρόσφατου διαζυγίου της. Τον χειμώνα, καθώς το χιόνι αρχίζει να πέφτει, το ξενοδοχείο γίνεται καταφύγιο, αλλά κι ένα αναπόδραστο μέρος που οξύνει τις μεταξύ τους έριδες. Τα οικονομικά προβλήματα μιας φτωχής οικογένειας, που δεν έχει να πληρώσει το νοίκι στον Αϊντίν γίνεται καταλύτης στην εξέλιξη των σχέσεων των πρωταγωνιστών.
Το έργο του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϋλάν έχει αρκετά στοιχεία από ρώσικη λογοτεχνία, ιδίως τον Τσέχωφ, χωρίς πάντως να φτάνει στο λυρισμό και την ποίηση του σπουδαίου δραματουργού. Τα χιονισμένα τοπία, άλλωστε, της τουρκικής επαρχίας θυμίζουν Ρωσικό Χειμώνα. Οι διάλογοι είναι συνεχείς και κυριαρχούν της εικόνας, σε μια ταινία που κρατάει παραπάνω απο 3 ώρες. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης έχει παραδεχθεί ότι αρχικά είχε στα χέρια του υλικό 200 ωρών. Πάντως και τα 196 λεπτά, που διαρκεί η ταινία, μετά το τελικό μοντάζ, δείχνουν πολλά.
Υπάρχει αρκετή ευφυΐα στην ανάπτυξη των χαρακτήρων, ενώ υπάρχει μια ευαισθησία στα κοινωνικά προβλήματα και την ανισότητα, σε ένα μάλλον απαισιόδοξο έργο. Χιονισμένα τοπία και δυνατές εικόνες κάνουν αραιά και πού την εμφάνιση τους, αναδεικνύοντας το εικαστικό ταλέντο του δημιουργού, το οποίο θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιηθεί περισσότερο. Παράλληλα, οι ερμηνείες των Τούρκων ηθοποιών είναι πολύ πειστικές και παρουσιάζουν τους χαρακτήρες τους σε πολλά επίπεδα. 
Ωστόσο, πρόκειται για ένα έργο που δεν κάνει μεγάλες αποκαλύψεις. Το ότι χιονίζει στην Τουρκία το Χειμώνα, μπορείς να το φανταστείς. Το ίδιο κι ότι οι φτωχοί περνούν χειρότερα από τους πλούσιους ή ότι ένα ζευγάρι με διαφορά ηλικίας θα αντιμετωπίσει προβλήματα στη σχέση του. Στο ψυχολογικό κομμάτι, όμως, το έργο πραγματοποιεί αριστοτεχνική διείσδυση στα εσώψυχα των κεντρικών χαρακτήρων του.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Πρόκειται για ένα μεγάλο σε διάρκεια έργο, το μεγαλύτερο που κέρδισε ποτέ το Χρυσό Φοίνικα, κι ένα έργο που απευθύνεται στους σκληροπυρηνικούς σινεφίλ. Ο συνεχής διάλογος, η αργόσυρτη πλοκή και οι πολλές επαναλήψεις το κάνουν κάπως δύσκολο στην παρακολούθηση για το ευρύ κοινό (και όχι μόνο).
Γιώργος Σμυρνής
