Αποστολία Παπαδαμάκη: «Τα παιδιά δεν πρέπει να κινούνται προς την τεχνολογία σαν πρόβατα!»

Αυτήν την περίοδο σκηνοθετεί την παιδική παράσταση «Λάχανα και χάχανα» στο θέατρο Κάππα, μία παράσταση που αναδεικνύει τους κινδύνους της χρήσης της τεχνολογίας από τα παιδιά, αλλά και την ωφελιμότητα από αυτήν, αν χρησιμοποιηθεί δημιουργικά. Με αφορμή αυτήν την παράσταση, η σκηνοθέτης και χορογράφος μας μιλάει για το πόσο την επηρέασε η μητρότητα στο να σκηνοθετήσει το «Λάχανα και χάχανα», μας μιλάει για τα δικά της παιδικά χρόνια, ενώ μας εξηγεί ότι αυτό που την συγκινεί στις παραστάσεις, «είτε είναι παιδικό θέατρο, είτε γυμνό, είτε η Επίδαυρος, είναι το πόσο βγάζω την ψυχή μου ως δημιουργός, πόσο μπορώ να παρασύρω τους ερμηνευτές σε αυτό και πόσο μπορώ να παρασύρω το κοινό», όπως λέει χαρακτηριστικά.

-Σκηνοθετείτε την παιδική παράσταση «Λάχανα και χάχανα». Μιλήστε μας γι’ αυτήν.
Η παράσταση «Λάχανα και χάχανα» είναι ένα παιδικό μιούζικαλ που βασίζεται στα τραγούδια του Τάσου Ιωαννίδη, στα 3 cd που έχει βγάλει, τα οποία τραγουδάνε πια όλα τα παιδιά, με βάση το αναγνωστικό της Α Δημοτικού. Η παράσταση έχει μια πλοκή, στην οποία θίγονται διάφορα θέματα που απασχολούν πάρα πολύ τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς σήμερα. Το ένα είναι η τέχνη κι η τεχνολογία, δηλαδή κατά πόσο η τεχνολογία μπορεί να γίνει δημιουργική, όταν χρησιμοποιείται σωστά, αντί να είναι απαγορευτική, γιατί πολλοί γονείς φοβούνται. Η τεχνολογία, αν χρησιμοποιηθεί σωστά, μπορεί να βοηθήσει το παιδί να μην βγάλει κάνα απωθημένο αργότερα, δηλαδή στην εφηβεία του. Η τέχνη είναι απαραίτητη στη ζωή μας, έστω κι αν δεν ασχοληθούμε επαγγελματικά με αυτήν. Μας βοηθάει να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας όσο είμαστε μικροί, μέχρι την Δευτέρα δημοτικού. Όσο κοινωνικοποιούμαστε, τόσο μας πιάνουν τα κόμπλεξ. Η τέχνη μας βοηθάει λοιπόν να αναγνωρίσουμε την ταυτότητά μας και να έχουμε μια σιγουριά με τον εαυτό μας. Και τέλος, μας βοηθάει να αποκτήσουμε έναν πνευματικό σύντροφο, έναν χώρο όπου μπορούμε να ανατρέξουμε, όταν έχουμε προβλήματα κοινωνικά ή προσωπικά.

-Η τέχνη κι η τεχνολογία είναι σε σύγκρουση;
Πολλοί καλλιτέχνες χρησιμοποιούν την τεχνολογία προς όφελος της τέχνης. Όμως εδώ εμείς θίγουμε το θέμα τέχνη και τεχνολογία στο παιδί. Ένα μικρό παιδί δεν μπορεί να κρίνει σε ποιο ποσοστό η τεχνολογία είναι δημιουργική. Εμείς προσπαθούμε να περάσουμε στο παιδί το μήνυμα της επιλογής σε σχέση με την τεχνολογία. Να μην κινείται δηλαδή το παιδί προς την τεχνολογία σαν να είναι πρόβατο. Σαν να είναι φυτό.
-Εσείς μικρή παρακολουθούσατε παιδικό θέατρο;
Εγώ μικρή μεγάλωσα στην Αλεξανδρούπολη, μέχρι τα 18 μου. Εκεί δεν είχε ούτε θέατρο, ούτε σχολή χορού, ούτε τίποτα. Πρώτη φορά είδα θέατρο μετά τα 19, που πήγα στην Θεσσαλονίκη. Επομένως, δεν έχω παρακολουθήσει παιδικό θέατρο. Όμως σκηνοθετούσα παιδικό θέατρο με τα παιδιά της γειτονιάς μου στο πεζοδρόμιο. Έπαιξα πολύ ως παιδί κι όταν παίζεις αναπτύσσεται η φαντασία σου, κάτι που σήμερα τα παιδιά δεν έχουν την δυνατότητα να το κάνουν. Και μετά οι γονείς μου ανακάλυψαν ότι έχω κάποιο ταλέντο και με έγραψαν στον αθλητισμό, ρυθμική γυμναστική, ενόργανη βόλεϊ, γιατί δεν υπήρχε κάτι το αντίστοιχο.

– Το γεγονός ότι είστε μητέρα έχει παίξει ρόλο στο να σκηνοθετήσετε παιδική παράσταση;
Έχει παίξει τεράστιο ρόλο. Είναι ο βασικός λόγος, γιατί ο γιος μου άκουγε τα τραγούδια του Γιάννη Ιωαννίδη πολύ πριν εγώ τον συναντήσω. Όταν τον συνάντησα και μου πρότεινε να κάνουμε αυτήν την παράσταση, χάρηκα πάρα πολύ. Είναι η πρώτη φορά που σκηνοθετώ παιδικό θέατρο και θεώρησα ότι εκεί μπορώ να βγάλω όλο αυτό το κομμάτι του εαυτού μου, που είναι ένα θεατρικό ή ένα χορευτικό παιδί.

-Το παιδικό θέατρο είναι ένα βήμα για να αγαπήσουν τα παιδιά το θέατρο και στην συνέχεια να το παρακολουθούν και ως ενήλικες;
Το παιδικό θέατρο είναι ένα όχημα, για να το παρακολουθούν μετά ως ενήλικες. Όμως, πρέπει να πω ότι το παιδικό θέατρο είναι πιο δύσκολο από το θέατρο ενηλίκων, γιατί τα παιδιά είναι πιο ειλικρινείς θεατές. Δεν έχουν τον καθωσπρεπεισμό και τον κώδικα που έχουν οι μεγάλοι. Ένα παιδί, αν η παράσταση δεν το αφορά, δεν θα καθίσει ήσυχο. Το στοίχημα λοιπόν είναι πιο δύσκολο στο παιδικό θέατρο.

-Η παράστασή σας απευθύνεται και στους γονείς;
Σαφώς. Είναι φτιαγμένη με ένα πολύ επίκαιρο σενάριο. Στο τέλος τα παιδιά βάζουν τον κακό να υπογράψει λαχανομνημόνιο και ο δήμαρχος της Λαχανοχαχανοχώρας δηλώνει ότι θα επιστρέψει ό,τι είχε καταχρασθεί. Είναι πολύ επίκαιρο με πολύ χιούμορ και πολλές αλήθειες μέσα. Οι γονείς μας δίνουν μπράβο, γιατί αφορά κι αυτούς. Κι είναι πολύ σημαντικό μια παράσταση να αφορά και τους γονείς και τα παιδιά, γιατί μοιράζονται κάτι από κοινού. Δυστυχώς ο γονιός έχει σήμερα τόσες υποχρεώσεις, που όταν γίνεται απόλαυση μια παράσταση που μοιράζεται με το παιδί του, για μας είναι μεγάλο κέρδος.

-Με ποια κριτήρια επιλέξατε τους ηθοποιούς και τους χορευτές;
Έκανα καστ, όπως στις ταινίες, για να βρω τους πιο κατάλληλους ηθοποιούς και χορευτές, που να ταιριάζουν στους χαρακτήρες της παράστασης, αλλά να έχουν ταλέντο στο τραγούδι, στο χορό και στην σκηνική παρουσία. Οι χορευτές μας λένε κείμενο και τραγουδάνε και οι ηθοποιοί μας τραγουδάνε και χορεύουν. Οι ερμηνευτές της παράστασης φτιάχνουν ένα πολύ καλό ομαδικό πνεύμα και βοηθάνε ο ένας τον άλλο πάνω στην σκηνή.

-Μουσική και μνήμη. Ποια είναι η σχέση των δύο εννοιών;
Πιστεύω πως ό,τι τραγούδι, ακούμε όταν είμαστε παιδιά, χαράζεται στην μνήμη μας για όλη μας την ζωή. Δενόμαστε συναισθηματικά μαζί τους, είτε με ευχάριστα είτε με δυσάρεστα συναισθήματα. Είναι πολύ σημαντικό τι ποιότητας μουσική ακούει το παιδί. Πρέπει να προσέχουμε τι μουσική ακούμε σπίτι μας και τι μουσική βάζουμε στα παιδιά μας.

-Η παράσταση είναι μιούζικαλ. Έχετε σκηνοθετήσει μιούζικαλ στο παρελθόν;
Έχω σκηνοθετήσει όπερα, οπερέτα και βαριετέ. Το βαριετέ είναι ένα είδος θεάτρου που έχει πολλά διαφορετικά μιούζικαλ. Έχω επίσης σκηνοθετήσει μουσικά συγκροτήματα με βίντεο, κουκλοθέατρο κτλ κι έχω κάνει τα περισσότερα γνωστά τραγούδια των μιούζικαλ, αλλά όχι αυτούσιο μιούζικαλ. Και πολύ μουσικό θέατρο.

-Έχετε δημιουργήσει αρκετά τολμηρές χορογραφίες στο παρελθόν. Δεν αισθάνεσθε να καταπιέζεσθε σε μια παιδική παράσταση;
Στις χορογραφίες που εμφάνιζα γυμνό, ο λόγος που ο θεατής αισθανόταν την πρόκληση δεν ήταν το γυμνό ως γυμνό, γιατί γυμνό έχουμε δει στην Αθήνα σε πάρα πολλές παραστάσεις. Ήταν ο τρόπος που χειριζόμουν την συναισθηματική έκθεση του χορευτή ή του ηθοποιού και αυτό συγκινούσε τον θεατή. Το πόσο εκτίθεται ο ερμηνευτής πάνω στην σκηνή είναι που κάνει το γυμνό δυνατό ή αδύναμο. Στις περισσότερες παραστάσεις το αποτέλεσμα ήταν πολύ συγκινητικό. Δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσω το γυμνό, για να δημιουργήσω συναισθήματα. Απλά για τα συγκεκριμένα έργα ήταν απαραίτητο το γυμνό και τα συγκεκριμένα έργα πήγαν σε 40 χώρες σε όλον τον κόσμο με πολύ μεγάλη επιτυχία. Εμένα εκείνο που με συγκινεί στις παραστάσεις, είτε είναι παιδικό θέατρο, είτε γυμνό, είτε η Επίδαυρος, είναι το πόσο βγάζω την ψυχή μου ως δημιουργός, πόσο μπορώ να παρασύρω τους ερμηνευτές σε αυτό και πόσο μπορώ να παρασύρω το κοινό. Και όλα αυτά με μέτρο σε ποιους απευθύνομαι και γιατί κάνω αυτό το έργο.

-Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας;
Να παιχτούν τα Λάχανα και χάχανα όσο γίνεται. Παράλληλα κάνω και κάποιες δράσεις εκπαιδευτικές σε σχέση με την παράσταση. Παιχνίδια μουσικοχορευτικής αγωγής στο τέλος της παράστασης, κάποια σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς. Αμέσως μετά θα κάνω μία περφόρμανς εγώ η ίδια με τον Γιώργο Παλαμιώτη στο μπάσο και τον Αντώνη Στρούζα που θα χορεύει μαζί μου στο Καμπ το Νοέμβριο με τίτλο One inch of love is one inch of shadow. Θα είναι μια περφόρμανς, που θα συμβαίνει σε όλους τους χώρους του κτηρίου. Και μετά ξεκινάω κάποιες διεθνείς συνεργασίες με την Τουρκία και την Ιταλία για παραστάσεις χορού που θα κρατήσουν ένα χρόνο.