Poor Things: Μια ματιά στα “behind the scenes” της νέας ταινίας του Γιώργου Λάνθιμου

To “Poor Things”, η νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, με την οποία κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο 80ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, έρχεται στις αίθουσες την Πρωτοχρονιά – τι καλύτερο δώρο από αυτό- ενώ για όσους πρόλαβαν, έγιναν ήδη κάποιες περιορισμένες προβολές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Πρωταγωνιστεί η Emma Stone ως Bella Baxter, μια νεαρή γυναίκα που γνωρίζει τον κόσμο για πρώτη φορά, όταν την επαναφέρει στη ζωή ο ανορθόδοξος επιστήμονας, Dr. Godwin Baxter (Willem Dafoe). Μαζί με τον δικηγόρο Duncan Wedderburn (Mark Ruffalo), ξεκινά ένα ταξίδι που θα τη βοηθήσει να ανακαλύψει ποια είναι στα αλήθεια. 

Καθώς η ταινία κυκλοφόρησε στην Αμερική ήδη από τις 8 Δεκεμβρίου και οι συνεντεύξεις και οι αναλύσεις “πέφτουν βροχή”, δύσκολα κανείς να μην έχει “φάει” κάνα δυο spoiler! Ωστόσο, αξίζει να διαβάσετε για το πώς δημιουργήθηκε αυτή η ταινία πριν – ή και αφού – τη δείτε, spoiler free! Ακολουθούν τα behind the scenes που βρήκαμε πιο ενδιαφέροντα…

Η ταινία βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο του Alasdair Gray, που εκδόθηκε το 1992. Ο Λάνθιμος αφού το διάβασε, προσέγγισε τον συγγραφέα προκειμένου να αποκτήσει τα δικαιώματα για να το μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη. Αυτό έγινε το 2009! Ο Gray υποδέχθηκε τον Λάνθιμο στην Γλασκόβη και του έδειξε όλα τα μέρη που είχε συμπεριλάβει στο μυθιστόρημα. Δυστυχώς, μια τέτοια παραγωγή πήρε χρόνια για να την γυρίσει και ο συγγραφέας πέθανε το 2019. Σύμφωνα με τον Λάνθιμο “Ήταν ένας αξιαγάπητος άνθρωπος. Δυστυχώς, πέθανε λίγα χρόνια πριν γυρίσουμε την ταινία, αλλά ήταν πολύ ιδιαίτερος και ενεργητικός. Ήταν 80 κάτι χρονών [όταν γνωριστήκαμε] και μόλις πήγα εκεί, είχε δει τον Κυνόδοντα και είπε ‘Έβαλα τον φίλο μου να παίξει το DVD γιατί δεν ξέρω πως να χρησιμοποιήσω αυτά τα πράγματα αλλά πιστεύω ότι είσαι ένας πολύ ταλαντούχος νέος'”.

ATSUSHI NISHIJIMA/SEARCHLIGHT PICTURES

Το σενάριο υπογράφει ο Tony McNamara, ο οποίος έγραψε – μαζί με τη Deborah Davis – και αυτό του “The Favourite”, της προηγούμενης ταινίας του Λάνθιμου. Ο McNamara δήλωσε για το βιβλίο ότι “όλοι οι άντρες λένε την ιστορία της Bella. Και 700 σελίδες μετά, λέει εκείνη την ιστορία της μέσα σε δύο σελίδες, και δεν έχει καμία σχέση με όσα έλεγαν οι άντρες. Οπότε αυτό ήταν ένα από τα κλειδιά: Αυτή είναι μια ταινία για μια γυναίκα και για όλους τους ανθρώπους που προσπαθούν να ελέγξουν το σώμα της, τις ιδέες της και την εμπειρία της στη ζωή”.

Ενώ ακόμη γύριζαν το “The Favourite” -την πρώτη συνεργασία Λάνθιμου και Stone – ο Λάνθιμος άρχισε να της μιλάει για τον ρόλο της Bella. Εκείνη μαγεύτηκε από τον χαρακτήρα και την ευκαιρία που της δόθηκε. “Η ιδέα του να πάω πίσω από το μηδέν, να δω τον κόσμο από την αρχή και να μην έχω ντροπή γύρω από την απόλαυση, τη χαρά ή τον πόνο. Το να τα ζήσω όλα για πρώτη φορά, αυτό ήταν το πιο συναρπαστικό πράγμα για μένα” δήλωσε η Emma.

PHOTO: ATSUSHI NISHIJIMA/SEARCHLIGHT PICTURES

Για να χτίσουν τον χαρακτήρα και το ταξίδι του, εφηύραν πέντε στάδια μεταμόρφωσης, από το να θυμίζει νήπιο στην αρχή μέχρι την ωριμότητα που αποκτά προς το τέλος. Κι αυτά τα στάδια έπαιξαν κομβικό ρόλο στο να τη βοηθήσουν στην ερμηνεία της καθώς δεν τραβούσαν με χρονολογική σειρά κι έπρεπε να πηγαίνει μπρος και πίσω σε κάθε στάδιο ανάλογα με το ποιο σημείο της ταινίας γύριζαν κάθε μέρα.

Οι πρόβες των ηθοποιών κράτησαν τρεις εβδομάδες πριν τα γυρίσματα. Σύμφωνα με τον Mark Ruffalo “ήταν τρεις εβδομάδες παιχνιδιού. Το μόνο που κάναμε ήταν να παίζουμε θεατρικά παιχνίδια. Κι αν ποτέ διαβάζαμε μια σκηνή, το οποίο πρέπει να ήταν 10% του χρόνου, πετούσαμε μια μπάλα ο ένας στον άλλον κατά τις ατάκες ή παλεύαμε μεταξύ μας προσπαθώντας να πούμε τις ατάκες μας ή λέγαμε όσα βρίσκαμε πιο ενδιαφέροντα για το πρόσωπο του καθενός και γιατί ανάμεσα στις ατάκες. Το μαθαίναμε αλλά το μαθαίναμε μέσα από το να το νιώσουμε. Και ταυτόχρονα, χαλαρώναμε μεταξύ μας και γινόμασταν πολύ ελεύθεροι και παιχνιδιάρικοι”.

PHOTO: YORGOS LANTHIMOS/SEARCHLIGHT PICTURES

Μια πολύ προφανής επιρροή θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η ταινία “Frankenstein” (1931) του James Whale. Σύμφωνα με τον διευθυντή φωτογραφίας Robbie Ryan η πιο συχνή ταινία στην οποία αναφέρονταν ήταν το “Bram Stoker’s Dracula” (1992) του Francis Ford Coppola. “Ο Γιώργος έτεινε προς αυτό επειδή χρησιμοποιούσαν πολλά πρακτικά εφέ και εφέ στην κάμερα: μινιατούρες, πειραγμένη προοπτική και προβολές”. Ο Λάνθιμος, επίσης, είχε δώσει στον σεναριογράφο ως αναφορές για τον τόνο και την ατμόσφαιρα, τις ταινίες “And the Ship Sails On” (1983) του Federico Fellini, “Belle de Jour” (1967) του Luis Buñuel και “Young Frankenstein” (1974) του Mel Brooks.

Ενώ ο Λάνθιμος γυρίζει τις ταινίες του σε πραγματικές τοποθεσίες, κατάλαβε ότι για αυτήν εδώ την ταινία δεν μπορεί να κάνει το ίδιο. “Από την αρχή σκέφτηκα ότι πρέπει να χτίσουμε τα πάντα, ακόμη και τους εξωτερικούς χώρους, σε στούντιο, για να έχουμε απόλυτο έλεγχο του πώς θα φαίνονται όλα” έχει δηλώσει και συνέχισε λέγοντας “Χρησιμοποιώντας πολύ παραδοσιακές τεχνικές και αισθητικές μαζί με την τεχνολογία που έχουμε διαθέσιμη, φάνηκε ότι θα είναι ο καλύτερος τρόπος”.

Οι επικεφαλής του τμήματος σκηνογραφίας ήταν η Shona Heath και ο James Price. Στα Origo Studios στη Βουδαπέστη έχτισαν το σπίτι των Baxter, ένα πλοίο, έναν οίκο ανοχής και τις πόλεις της Αλεξάνδρειας και του Λονδίνου. Την Λισαβόνα την έχτισαν εξίσου από το μηδέν στα Korda Studios, από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.

Για τα κοστούμια που ήδη έχουν συζητηθεί πολύ μιας και είναι πραγματικά εξαιρετικά, εργάστηκε η Holly Waddington. Παρόλο που η εποχή που διαδραματίζεται η ταινία είναι η βικτωριανή, η Waddington θέλησε να ξεφύγει από τα αυστηρά όρια. “Ήξερα ότι δεν θα ήθελε να είναι ένα δράμα εποχής ή προφανώς επιστημονική φαντασία ή απλώς μόδα. Έπρεπε να έχει μια ενδιάμεση, δύσκολο να καταταχθεί, ανεξήγητη ποιότητα” δήλωσε η ίδια. Της ήρθε η ιδέα να δημιουργήσει κομμάτια που να παρομοιάζουν διάφορα μέρη του σώματος ή την αίσθηση της σάρκας και των εσωτερικών οργάνων αλλά και του ροζ χρώματος που παραπέμπει στο δέρμα. “Πολλά ήταν αναφορές σε γυναικεία μέρη του σώματος” έχει πει η Waddington.

Ξεφεύγοντας από τους κανόνες της βικτωριανής εποχής, ξέφυγε και από τους κορσέδες. Πέρα από μια σκηνή, η Bella δεν φοράει ποτέ κορσέ, ούτε και οι άλλοι γυναικείοι χαρακτήρες. “Όλοι συμφωνήσαμε εξαρχής ότι αυτή η γυναίκα δεν θα φορούσε ποτέ κορσέ. Δεν θα έμπαινε στα δεσμά ή να μπει το κορμί της σε ένα συγκεκριμένο σχήμα. Απλώς έμοιαζε λάθος ως κόνσεπτ για μια ταινία που έχει ένα φεμινιστικό μήνυμα αν το κάναμε αυτό” σύμφωνα με την Waddington. Φυσικά, αξίζει να τονίσουμε ότι τα ρούχα της εξελίσσονται όπως εξελίσσεται και ο ίδιος της ο χαρακτήρας, ταιριάζοντας στα πέντε στάδια που προαναφέρθηκαν.

Σύμφωνα με τη Nadia Stacey, υπεύθυνη για το μακιγιάζ και τα μαλλιά, “Ο Γιώργος θέλει να βλέπουμε το δέρμα και τις πιθανές ατέλειές του, θέλει να βλέπεις πραγματικά το άτομο. Αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον ως υπεύθυνη για μαλλιά και μακιγιάζ, το να πηγαίνω προς την απλότητα”. Φυσικά αυτό δεν ισχύει για όλους τους χαρακτήρες, καθώς ο Willem Dafoe έπρεπε να κάνει μακιγιάζ με προσθετικά. Ο ίδιος έχει δηλώσει για τη διαδικασία “Τέσσερις ώρες στην αρχή και δύο ώρες στο τέλος κάθε μέρα -Έρχομαι στις 3 το πρωί, κάθομαι στην καρέκλα, κάνω διαλογισμό και προσπαθώ να αντέξω το να στέκομαι ακίνητος. Δεν μπορείς να κοιμηθείς γιατί είναι ήδη πολύπλοκο το ότι πρέπει να συνεργάζεσαι με τους ανθρώπους που σου τοποθετούν το μακιγιάζ” συμπληρώνοντας, μάλιστα, ότι του αρέσει να δουλεύει με μια μάσκα.

Τα μαλλιά της Bella, επίσης, άλλαζαν μήκος κατά τη διάρκεια της ταινίας. “Συνέχεια άλλαζα το μήκος τους μέχρι να πάμε στο Παρίσι που είναι μακριά σχεδόν μέχρι το πάτωμα. Είναι σήμα κατατεθέν του ποια είναι η Bella καθώς δεν δεσμεύεται από τις κοινωνικές νόρμες. Εκείνη την εποχή, οι γυναίκες δεν θα άφηναν τα μαλλιά τους ελεύθερα και κάτω κατά αυτόν τον τρόπο. Δεν θα ήταν σωστό.” δήλωσε η Stacey.