MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
29
ΜΑΡΤΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΑΠΟΨΗ

Αντιμέτωποι με το ήθος των ηθοποιών

Μαζικές παραιτήσεις, μαζικές καταλήψεις, μαζικές διαμαρτυρίες και αντιδράσεις. Μια άποψη για τα αντανακλαστικά των ηθοποιών απέναντι στη μηδενιστική διαχείριση των σπουδών τους.

KEIMENO: Στέλλα Χαραμή | 13.02.2023 Φωτογραφία εξωφύλλου: Σπύρος Χατζηαγγελάκης/ Φωτογραφίες κειμένου: Μάριος Λώλος

Τους τελευταίους δύο μήνες έντασης, στην κορυφή του πολιτισμένου διαλόγου που αντιτίθεται στο Προεδρικό Διάταγμα 85/2022, τοποθετώ το επιχείρημα του αναπληρωτή καθηγητή του τμήματος Θεατρικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γρηγόρη Ιωαννίδη. Ο κ. Ιωαννίδης – (και) ένας εκ των παραιτηθέντων καθηγητών στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου – σημείωνε πως το ΠΔ αντανακλά μια στερεοτυπική αντίληψη για το «τι σημαίνει ηθοποιός», η οποία έλκει την καταγωγή της από την δεκαετία του ’50 και του ’60.

Σύμφωνα με αυτήν ο/η ηθοποιός δεν κατοχυρώνεται στην κοινωνική συνείδηση ως επάγγελμα· ή τουλάχιστον ως ‘σοβαρό’, ευυπόληπτο επάγγελμα. Πόσες κοινές ιστορίες δεν έχουν μοιραστεί πρωταγωνιστές και πρωταγωνίστριες μεγαλύτερων γενεών, μιλώντας για τον αντίκτυπο που είχε η απόφαση τους να γίνουν ηθοποιοί στο οικογενειακό τους περιβάλλον ή τον στενό τους περίγυρο, εκπορευόμενες από αυτόν τον άκρατο συντηρητισμό;

Από την συγκέντρωση – συναυλία συμπαράστασης το βράδυ του Σαββάτου, έξω από τις εγκαταστάσεις του Εθνικού στο Rex της Πανεπιστημίου. @Μάριος Λώλος

Ως σπουδές που δεν έγιναν

Με την ίδια απαξίωση, ως αυταρχικός γονιός (που δεν ακούει κουβέντα), έρχεται αυτή τη στιγμή η Ελληνική Πολιτεία, εκπροσωπούμενη εν χορώ από τρία υπουργεία (Εσωτερικών, Παιδείας και Πολιτισμού) και, υποβαθμίζει τους τίτλους σπουδών – ενός συστήματος που – παρεμπιπτόντως – η  ίδια έθρεψε επί δεκαετίες. Για την ακρίβεια δεν τους υποβαθμίζει· κάνει κάτι πολύ χειρότερο: Τους χαρακτηρίζει ως μη γενόμενους. Μια τριετής, εντατική και αξιόπιστη σπουδή (ειδικά από τις κρατικές μας σχολές, όπως και από μερίδα ιστορικών ιδιωτικών σχολών που μπορεί να κοστίζει έως και 10.000 ευρώ) δεν σημαίνει τίποτα για την Ελληνική Πολιτεία· τίποτα περισσότερο από την γνώση ενός αποφοίτου Λυκείου.

Εξ ου και το άκριτο τσουβάλιασμα των ηθοποιών στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Κι αν δεν αναγνωρίζεται η σπουδή, πολλώ μάλλον δεν θα αναγνωρίζεται και το καθαυτό επάγγελμα. Ιδού, η εγκυρότητα της τοποθέτησης Ιωαννίδη που δεν μπορεί καν να ‘κατεδαφιστεί’ ως «αντιπολιτευτικό επιχείρημα» – όπως είθισται να διαχειρίζονται τα αρμόδια υπουργεία κάθε διαφωνούντα, με τις πράξεις του, λόγο.

Η υποβάθμιση των πτυχίων των σχολών παραστατικής τέχνης @Μάριος Λώλος

Μαύρες τρύπες στην καλλιτεχνική εκπαίδευση

To δυστυχέστερο είναι πως το Προεδρικό Διάταγμα δεν είναι απλώς μια ατυχής απόφαση, πλημμελέστατα δε ειλημμένη – κρίνοντας από τα υπουργικά επιχειρήματα που διατυπώνονται τις τελευταίες εβδομάδες μέχρι και την γραπτή πρωθυπουργική παρέμβαση. Είναι η συνέχεια, μιας πεπερασμένης, παρωχημένης ιδεολογίας που ψαλιδίζει ή εξορίζει την τέχνη από τα βασικά υλικά της μαθητείας, της καλλιέργειας κριτικής σκέψης, αισθητικής και έκφρασης. Αρκεί να θυμίσουμε την σκανδαλώδη κατάργηση των καλλιτεχνικών μαθημάτων από την διδακτέα ύλη του Λυκείου με απόφαση του υπουργείου Παιδείας το 2020. Είχε προηγηθεί ο περιορισμός των καλλιτεχνικών μαθημάτων σε τρεις ώρες την εβδομάδα στο Δημοτικό (απόφαση που υλοποιήθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2016) και σε δύο στο Γυμνάσιο!

Όχι μόνο κατά την τελευταία τριετία, αλλά διαχρονικά – και με ελάχιστες εξαιρέσεις – η Ελληνική Πολιτεία αντιμετωπίζει την καλλιτεχνική εκπαίδευση (σε όλες της τις βαθμίδες) μέσα από ένα σύμπλεγμα ενοχής, αδιαφορίας και απαξίωσης. Φτάνοντας στον σημερινό θεαματικό μηδενισμό της – που εκτός των πρακτικών εργασιακών προβλημάτων που δημιουργεί – έχει και ηθικές αποχρώσεις. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας: Είναι η κορύφωση μιας άδικης και ανήθικης τακτικής – όπως ‘ανήθικος’ ή ‘ελευθέρων ηθών’ θεωρούνταν (κατά την αναχρονιστική αντίληψη που αναφέραμε νωρίτερα) ο/η ηθοποιός. Κι ας η ετυμολογία της ιδιότητας του μαρτυρά το αντίθετο.

Μήνυμα από την πρώτη συγκέντρωση έξω από την κατάληψη του Εθνικού Θεάτρου στο κτίριο Τσίλερ. @Μάριος Λώλος

Εν όψει της συνάντησης

Αργά χθες το απόγευμα, κοινοποιήθηκε η πρόθεση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να συναντήσει την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου αντιπροσωπείες διδασκόντων των κρατικών Δραματικών Σχολών που παραιτήθηκαν (σε διάστημα 72 ωρών) και επικεφαλής σωματείων των εργαζόμενων (ΣΕΗ, ΠΟΘΑ). Φαίνεται πως ο απόηχος των αλλεπάλληλων παραιτήσεων, των αλλεπάλληλων καταλήψεων σχεδόν σε όλα τα κρατικά εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας που συνδέονται με παραστατικές τέχνες και η συλλογική, ειρηνική φωνή (περισσότερων από 5.000 ηθοποιών, χορευτών, σπουδαστών) που υψώθηκε για δύο βράδια κατά μήκος της Αγίου Κωνσταντίνου και της Πανεπιστημίου, έφτασε μέχρι του Μαξίμου.

Μένει να αποδειχθεί αν η συνάντηση θα εξελιχθεί σε διάλογο ουσίας ή σε προεκλογικό ελιγμό. Το βέβαιο είναι πως, κανένας άλλος θιγόμενος εργασιακά κλάδος – συμπεριλαμβανομένων και των μαζικών κινητοποιήσεων της πανδημίας – δεν έχει δράσει συλλογικά όσο οι ηθοποιοί και οι καλλιτέχνες, γενικότερα. Τουλάχιστον αυτό, περιγράφει ένα ήθος – κοινωνικά και πολιτισμικά πολύτιμο.

Περισσότερα από Art & Culture
VIMA_WEB3b