Δημήτρης Δημόπουλος: Αυτό που με κάνει να γελάω είναι το αναπάντεχο

Η stand up comedy παράσταση «Καφρόκρεμα» του Δημήτρη Δημόπουλου ολοκληρώνει τον κύκλο της με μια περιοδεία σε διάφορους χώρους της Αθήνας. Μετά το «Αντί Διδακτορικού» και την «Υπερπαραγωγή», ο γνωστός κωμικός παρουσιάζει τα πιο σκωπτικά και ανατρεπτικά ως τώρα κείμενά του, αντιμετωπίζοντας κάθε θέμα που καταπιάνεται με αθώο ενθουσιασμό μα και ειρωνικό σκεπτικισμό ταυτόχρονα.

Με τι καταπιάνεται στην «Καφρόκρεμα»; Από τις σκέψεις του για το πώς γεννήθηκε ο ανθρώπινος λόγος και τι δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένο στη ζωή, μέχρι τους λόγους γιατί δεν θα καταφέρει ποτέ να κάνει καριέρα στη διαφήμιση. Το αποτέλεσμα; Μια παράσταση που κινείται με την ίδια ευκολία από την καφρίλα των πιο κρυφών σκέψεων όλων μας, ως την αφρόκρεμα των πιο ευγενών προθέσεών μας, ένας σταντ-απ μονόλογος και του ύψους, και του βάθους.

Με αφορμή τον νέο αυτό κύκλο – και τελευταίο – της «Καφρόκρεμας» εμείς μιλήσαμε μαζί του εφ’ όλης της ύλης. Για την ιδιαίτερη χρονική συγκυρία παρουσίασης της παράστασης μέσα στην πανδημία, για τα όρια της σάτιρας, το «μουδιασμένο» κοινό μετά από δύο σχεδόν χρόνια με απανωτούς περιορισμούς, την ψυχολογία του αλλά και την «παράλληλη» ζωή που ζει στον χώρο της Τέχνης.

Φωτογραφία: Δημήτρης Μαόφης

Αν δεν έχετε δει την «Καφρόκρεμα», να περιμένετε να δείτε τα πιο πρωτότυπα και σκωπτικά κείμενα μου ως τώρα. Αν την έχετε δει, να περιμένετε να δείτε πώς έχει διαμορφωθεί το τελικό κείμενο σε σχέση με τις πρώτες τους παρουσιάσεις. Ειδικά αν την είχατε δει πριν την παράσταση στον Πειραιά τον Νοέμβριο του 2018, δεν έχετε δει την πιο καίρια ατάκα που μου αποκαλύφθηκε επί σκηνής εκείνη τη βραδιά.

Δεν αισθάνομαι έτοιμος να την αποχαιρετίσω, ειδικά τώρα που ξεκίνησα να την παρουσιάζω ξανά και συνειδητοποίησα πόσο την ευχαριστιέμαι. Όμως πρέπει να αποχωριστούμε, για να προχωρήσω σε νέα κείμενα και να αφήσω πίσω μου μια παράσταση που, θέλοντας και μη, έχει συνδεθεί με την περίοδο και τις δυσκολίες της πανδημίας…

Φυσικά, καθώς στο σταντ-απ κάθε παράσταση είναι μια νέα ευκαιρία αναδιαμόρφωσης του υλικού σου και της παρουσίασης του, κάθε παράσταση είναι και μια νέα ευκαιρία να ανακαλύπτεις κάτι για τον εαυτό σου. Προσωπικά αυτό που ανακάλυψα είναι πόσο ανάγκη έχω τη ζωντανή επαφή με το κοινό, με ανατροφοδοτεί, με ανανεώνει και με εμπνέει. Αλλά αυτό μάλλον οφείλεται στο πόσο το στερήθηκα με την εφαρμογή των λόκνταουν και των μέτρων ασφαλείας.

Ειδικά στη σάτιρα, ο καταγγελτικός χαρακτήρας της επιβάλει την ενασχόληση του κωμικού με όσα δυσαρεστούν τον δημιουργό και το κοινό στο οποίο απευθύνεται.

Κάθε συμβάν μπορεί να εμπνεύσει τους κωμικούς, επαφίεται στην ιδιοσυγκρασία και τους καλλιτεχνικούς στόχους που θέτει καθένας για τον εαυτό του και τη διαδικασία της δημιουργίας του. Αν, για παράδειγμα, ένας κωμικός έχει ως καλλιτεχνικό στόχο του τον σχολιασμό της επικαιρότητας, τότε σχεδόν οφείλει να δεχτεί την επικαιρότητα ως υλικό του, είτε τον εμπνέει, είτε όχι. Ειδικά στη σάτιρα, ο καταγγελτικός χαρακτήρας της επιβάλει την ενασχόληση του κωμικού με όσα δυσαρεστούν τον δημιουργό και το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Προσωπικά η δυστοπική κατάσταση της πανδημίας περισσότερο μου τόνισε την πολιτική δυστοπία που βιώνουμε κατά τη διάρκεια της, είτε αυτή συνδέεται με την αντιμετώπισή της, είτε με την αντιμετώπιση άλλων κοινωνικών ζητημάτων.

Όχι ιδιαίτερα, πέραν ορισμένων σχολιασμών κάπου-κάπου. Η «Καφρόκρεμα» συνεχίζει όπως πρωτογράφτηκε, όμως στις σημειώσεις για τα επόμενά μου κείμενα ανακύπτει εδώ και εκεί το θέμα. Μου είναι πολύ δύσκολο να καταπιαστώ με την πανδημία όσο παίζω και απέναντί μου έχω το κοινό με μάσκες, αισθάνομαι πως είναι η στιγμή μας να ξεχαστούμε λίγο.

Φωτογραφία: Γεράσιμος Δομένικος

Αυτό που έχω ανάγκη να βλέπω αυτή τη στιγμή είναι αρνητικά σελφ-τεστ! Το άγχος που αισθάνομαι πριν από κάθε παράσταση να μην ακυρωθεί λόγω νόσησής μου είναι απερίγραπτο και είναι ένα άγχος που το συμμερίζονται αρκετοί συνάδελφοι που το συζητάμε. Ειδικά λόγω του προγραμματισμού μου να κάνω μόνο μία παράσταση τον μήνα σε έναν μεγάλο χώρο, το άγχος πως μπορεί να χάσω αυτή τη μία μέρα δουλειάς και εξασφάλισης των μέσων βιοπορισμού μου… Καλύτερα να μην το σκέφτομαι άλλο!

Όχι, είμαι πάρα πολύ χαρούμενος με την εξέλιξη της σκηνής.

Το κοινό πλέον γνωρίζει τι είναι το σταντ-απ ως είδος, είναι εξοικειωμένο με τη φόρμα, αλλά κυρίως έχει πια και πλήθος κωμικών να παρακολουθήσει. Το νέα αίμα κωμικών έφερε μια τεχνογνωσία που δεν την είχαμε οι περισσότεροι όταν πρωτοξεκινήσαμε τότε, κάπου μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1990, επί δραχμής…

Είμαι πολύ χαρούμενος με την εξέλιξη της ελληνικής stand-up σκηνής.

Τα όρια της κωμωδίας υπάρχουν, αλλά είναι προσωπικά για κάθε κωμικό και κάθε θεατή. Τι εννοώ: ο κωμικός όταν γράφει τα κείμενά του, θα θέσει ο ίδιος τα όρια που κινηθεί καλλιτεχνικά. Επίσης τα όρια αυτά μπορεί να αλλάζουν ανά περίσταση: αλλιώς θα παίξω όταν παρουσιάζω τον μονόλογό μου και το κοινό έχει προσέλθει γι’ αυτό, αλλιώς θα παίξω όταν συμμετέχω σε μια εταιρική εκδήλωση. Αντίστοιχα ο θεατής θα ανακαλύψει τα δικά του όρια μόνο όταν φτάσει σε αυτά, μέχρι τότε μάλλον δεν τα γνωρίζει. Αυτό που δεν υπάρχει, και δεν πρέπει να υπάρχει, είναι η θεσμοθέτηση κάποιων ορίων κάθετα και οριζόνται δια νόμων.

Με το αναπάντεχο, αυτό που καταφέρνει να ξεφύγει από τους αισθητήρες της κωμικής ανάλυσης και θα με εκπλήξει.

Φωτογραφία: Νίκος Μύρτου

Έχω αγαπημένους κωμικούς και έχω επηρεαστεί από αυτούς, τα τρία παραδείγματα που δίνω πάντα είναι: Τζορτζ Κάρλιν, Έντι Ίζαρντ, Στιούαρτ Λι. Από τους συναδέλφους στην Ελλάδα, είναι φορές που πιάνω τον εαυτό μου να λέει καθώς γράφω ή παίζω «αυτό ήταν εντελώς Δούκογλου» ή «τώρα ήμουν εντελώς Χατζηπαύλου», αλλά νομίζω πως η μεγαλύτερη επιρροή που μου ασκούν οι συνάδελφοι είναι μέσω των συζητήσεών μας για την κωμωδία και το σταντ-απ.

Νομίζω πως αυτές οι «παράλληλες ζωές» δημιουργούν την ισορροπία μέσα μου. Και δεν σας κρύβω πως μου έχει λείψει πάρα πολύ να ξανασχοληθώ με το μουσικό θέατρο!

Αυτή η αβεβαιότητα με τον κορονοϊό ήταν (και είναι) εξουθενωτική.

Ναι. Ω, ναι. Περισσότερο ψυχολογικά όμως, παρά δημιουργικά. Αυτή η αβεβαιότητα ήταν (και είναι) εξουθενωτική.

Αυτό το διάστημα θέλω (και πρέπει) να πέσω με τα μούτρα να παραδώσω την τελευταία εργασία εξαμήνου στο μεταπτυχιακό που ξεκίνησα στη θεατρολογία (γιατί μέσα στον χαμό, θυμήθηκα να ξαναπάω στα θρανία!) και να πιάσω τη διπλωματική μου. Και όχι απλώς να την πιάσω, να την τελειώσω και στην ώρα της, γιατί παράλληλα θα γράφω καινούργια κείμενα τα οποία θέλω να είναι έτοιμα την επόμενη καλλιτεχνική περίοδο. Μέχρι τότε, περιοδεία σε Αιγάλεω, Αμπελόκηπους και Περιστέρι με την «Καφρόκρεμα» και Κύπρο, πάω τον Φεβρουάριο για πρώτη φορά στην Κύπρο για παραστάσεις!