Στη Ρωσία του 13ου αιώνα, ο πρίγκιπας Αλέξανδρος Νιέφσκι ηγείται της αντίστασης κατά της εισβολής των αιμοβόρων Τευτόνων Ιπποτών. Αφού ενισχύει το εξασθενημένο ηθικό του λαού, στήνει παγίδα στον εχθρό, παρασύροντάς τον με το βαρύ οπλισμό του στην παγωμένη λίμνη Τσουντ, η οποία γίνεται τάφος τους. γυρισμένη μέσα στα πλαίσια του σοσιαλιστικού ρεαλισμού και του μοντέλου του θετικού ήρωα, η ταινία του Αϊζενστάιν δεν είναι μια απλή αγιογραφία ενός εθνικού ήρωα της Ρωσίας, αλλά μια σινέ-όπερα.
Ο σκηνοθέτης ζήτησε από το διάσημο συνθέτη Σεργκέι Προκόφιεφ να γράψει πρώτα τη μουσική και στη συνέχεια δούλεψε πάνω στα πλάνα και το ρυθμό της ταινίας ως να είχε να κάνει με μια φιλμο-μουσική παρτιτούρα. Το αποτέλεσμα είναι μια υποβλητική οπτικο-ακουστική σύνθεση, όπου η μουσική δεν υπερκαλύπτει το θέαμα, αλλά λειτουργεί αντιστικτικά απέναντί του. Ταυτόχρονα, οι ηθοποιοί, το ντεκόρ και τα άλλα στοιχεία της εικόνας, χρησιμοποιούνται μ’ έναν απόλυτα πλαστικό και στιλιζαρισμένο ύφος, ώστε να φτάσουν σε μια αφαίρεση συγγενική με τη μουσική, με αποτέλεσμα ‘η εικόνα να γίνεται ήχος και ο ήχος εικόνα’. Η ταινία συνάντησε τεράστια επιτυχία κι επηρέασε γενιές σκηνοθετών στην απεικόνιση των μαχών.
