Βέρνερ Χέρτζογκ: «Σημασία έχει ο έρωτας»

Τον γνωρίζουμε τον Βέρνερ Χέρτζογκ ως σκηνοθέτη ταινιών που δοκιμάζουν έντονα τα όρια της ανθρώπινης αντοχής απέναντι κυρίως στα στοιχεία της φύσης. Στις ιστορίες του ο άνθρωπος μοιάζει είτε αποπροσανατολισμένος είτε δέσμιος των πολιτικών και πολιτισμικών του καταβολών.

Στα 70ς-80ς σχεδόν κάθε ταινία του («Fitzcarraldo», «Αγκίρε, η οργή του θεού», «Το αίνιγμα του Κάσπαρ Χάουζερ», «Νοσφεράτου» κ.α.) ήταν must για τους σινεφίλ, ενώ τα τελευταία χρόνια αν και αραίωσε τις κινηματογραφικές δουλειές του – εστιάζοντας κυρίως στο ντοκιμαντέρ- κέρδισε παγκόσμια φήμη με το υποψήφιο για Όσκαρ «Συναντήσεις στο τέλος του κόσμου» και κυρίως το «Grizzly Man» που περιέγραφε την τραγική ιστορία ενός ακτιβιστή και λάτρη των αρκούδων που επέλεξε να ζήσει κοντά τους μέχρι που εκείνες τον κατασπάραξαν!

Πριν από λίγες μέρες βρέθηκε καλεσμένος της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση για μια ζωντανή συνέντευξη ενώπιον κοινού με συντονιστή τον θεωρητικό κινηματογράφου και επί χρόνια φίλο του, Πολ Χολντενγκρέιμπερ, που επίσης είναι ιδρυτικός εκτελεστικός διευθυντής του Onassis Los Angeles. Το επόμενο πρωί, μια ολιγομελής ομάδα από έλληνες πολιτιστικούς συντάκτες και κινηματογραφικούς κριτικούς (ανάμεσα τους κι εμείς), είχε μαζί του μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη, από την οποία ξεχωρίζουμε τα πιο σημαντικά σημεία της.

Ο Πολ Χολντενγκρέιμπερ, Ιδρυτικός Εκτελεστικός Διευθυντής του Onassis Los Angeles (OLA) και Ιδρυτής & Διευθυντής της πολιτιστικής σειράς LIVE from the NYPL της Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Νέας Υόρκης από το 2004 έως το 2018 συνάντησε τον Βέρνερ Χέρτσογκ στη Στέγη.

«Είτε αφορά στον έρωτα – τον οποίο θεωρώ ως το πιο σημαντικό ίσως πράγμα στη ζωή αλλά για να το μάθω αυτό έπαθα γνώρισα μεγάλες ήττες- είτε στην αντίληψη για τον κόσμο, η περιέργεια είναι το άλφα και το ωμέγα για να προχωράς. Χωρίς την περιέργεια δεν μπορείς να αντιληφθείς τι ακριβώς συμβαίνει γύρω σου. Μεγάλωσα σε ένα μικρό ορεινό χωριό της Βαυαρίας, περικυκλωμένο από τεράστια βουνά. Μικρός αναρωτιόμουν τι βρίσκεται πίσω από αυτά. Ίσως η περιέργεια μου να ανακαλύψω τι βρίσκεται πέρα από αυτά τελικά να με οδήγησε στο σινεμά. Δεν ξέρω. Η περιέργεια με έκανε όχι μόνο σκηνοθέτη αλλά και ταξιδευτή αφού βρέθηκα για γυρίσματα στα πιο απίθανα μέρη του πλανήτη. Αυτό όμως που λειτουργεί σε μένα σαν κινητήρια δύναμη, για άλλους δεν σημαίνει τίποτα. Ο Φελίνι για παράδειγμα γύρισε όλες τις ταινίες του στη Ρώμη, από την οποία δεν έφυγε ποτέ».

«Δεν υπάρχουν αναλογίες σε σχέση με αυτό που ζούμε σήμερα και με κάποια συγκεκριμένη ιστορική εποχή από το παρελθόν. Η κρίση αυτή είναι πρωτόγνωρη και είναι σημαντική η μελέτη της ιστορίας για να κατανοήσουμε πως φτάσαμε ως εδώ, ποιες είναι οι αιτίες που την δημιούργησαν. Το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης όμως είναι εκείνο που θα μείνει όταν ξεπεραστούν όλα τα προβλήματα αν και πολύ φοβάμαι πως η φυγή της Μεγάλης Βρετανίας θα είναι ένα σοβαρό πλήγμα. Όμως ένα τέτοιο ειρηνικό σχέδιο – μην ξεχνάμε τους δύο μεγάλους πολέμους- είναι κρίσιμο να επιτευχθεί ακόμη και αν καθυστερήσει πολύ. Άλλωστε είναι κάτι που δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ και πουθενά ως τώρα».

«Δεν με πείθουν όσοι κάνουν διαλογισμό καθισμένοι σε στάση νούφαρο. Η ψυχολογία, η ψευτο-φιλοσοφία του new age είναι πράγματα όχι απλώς ανούσια αλλά και εξοργιστικά. ψευδαισθήσεις».

«Λάτρεψα τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό λόγω του αρχαιολόγου παππού μου. Θεωρώ τον Λεωνίδα και τους 300 Σπαρτιάτες αυθεντικούς ήρωες γιατί έμειναν πιστοί στις αρχές τους αν και ήξεραν ότι ο θάνατος τους περιμένει, ενώ η πράξη τους είχε και σαφή ενωτικό χαρακτήρα για την Ελλάδα. Έχω ταξιδέψει αμέτρητες φορές στην Ελλάδα, έχω κάνει γυρίσματα στα νησιά και μέχρι πριν από μερικά χρόνια μιλούσα σχετικά καλά την ελληνική γλώσσα. Πάντα βρίσκω έναν καλό λόγο για να επιστρέψω στη χώρα σας».

«Ζω με την γυναίκα μου με την οποία είμαστε μαζί εδώ και 24 χρόνια, 8 μήνες και 11 ημέρες στο Λος Άντζελες που είναι ένας όμορφος και παρεξηγημένος τόπος. Τα πιο σπουδαία πράγματα των τελευταίων 50- 60 χρόνων ξεκίνησαν από εκεί. Στο Λ.Αντζελες βρήκα πραγματικά την ευτυχία αφού είναι ένας τόπος ουσιώδης και με τρομερή ενέργεια, ενώ οι άνθρωποι είναι πολύ ζεστοί και φιλικοί. Επίσης το μυστικό ενός ευτυχισμένου γάμου είναι να προσέχεις πάντα τον σύντροφο σου. Σε όλα: να τον ακούς και να τον φροντίζεις. Είναι καθημερινή δουλειά!».