Συν + Πλην: “Όσα η καρδιά μου στην καταιγίδα” στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν

Το έργο

Η «Πρώτη αγάπη» είναι το κύκνειο άσμα του Ιωάννη Κονδυλάκη. Την ολοκληρώνει λίγους μήνες πριν από το θάνατο του, το 1920. Πρόκειται για μια ιστορία ανεπίδοτου έρωτα και ένα χρονικό προς την ενηλικίωση με αφετηρία ένα χωριό της Κρήτης, κάπου στις αρχές του 19ου αιώνα.

Ο έφηβος Γιωργής, ένα αμούστακο παλικαράκι, νιώθει το σκίρτημα του πρώτου έρωτα μέσα από μια σφοδρή σύγκρουση: Ερωτεύεται το Βαγγελιώ, ένα κορίτσι με τα διπλά του χρόνια, συναντώντας τις αντιδράσεις της, πανταχού παρούσας, παρεμβατικής μάνας του μα και της τοπικής κοινωνίας που θα εγκρίνει μόνο το θέλγητρο για συνομήλικα κορίτσια. Ομως, δεν είναι το μόνο εμπόδιο που θα συναντήσει ο άγουρος έρωτας του. Το Βαγγελιώ θα αρρωστήσει βαριά από φυματίωση και σύντομα η νέα εικόνα της παραπαίουσας αγάπης του θα φθείρει την εξιδανίκευση που μέχρι πρότινος απολάμβανε…

Μέσα από ένα μοτίβο ρεαλιστικής αφήγησης, ο Κονδυλάκης εμβαθύνει σε ένα ρομαντικό μύθο, με ισχυρές ενέσεις στο φαντασιακό πεδίο αλλά και με ψυχαναλυτική τόλμη που τροφοδοτεί τόσο η επιθυμία και το βίωμα ενός ανολοκλήρωτου έρωτα όσο και ο ίδιος έρωτας ως σκαλοπάτι ενηλικίωσης.

Πάνω σε αυτό το πλούσιο υλικό με το κρητικό γλωσσικό ιδίωμα να το χαρακτηρίζει, επαναλειτουργεί ο συγγραφέας Ακης Δήμου. Καταρχάς, εκσυγχρονίζει την γλώσσα του κειμένου, την φέρνει πιο κοντά στα μέτρα της εποχής – χωρίς ωστόσο να την στερεί από το ποιητικό μέγεθος και την πυκνότητα της. Επιπλέον, αξιοποιεί την έτσι κι αλλιώς προοδευτική ματιά του Κονδυλάκη για να προωθήσει ηθικά τους ήρωες σε πιο σημερινές καταστάσεις. Εδώ βλέπουμε το γιο να ξεσπά και να εξεγείρεται στον ασφυκτικό έλεγχο της μητέρας, αμφισβητώντας την «αγιότητα» της, την κοπέλα να λειτουργεί απενοχοποιημένη από τα τυραννικά συναισθήματα για ένα νεότερο αγόρι, αλλά και το τέταρτο πρόσωπο (τον ξάδελφο του Γιωργή) να εκδηλώνει την καταπιεσμένη και απωθημένη του φύση, την έλξη του προς άλλους άνδρες.

Πρόκειται δηλαδή για μια ολοκληρωμένη διασκευή της «Πρώτης αγάπης» που ωστόσο δεν αλλοιώνει ούτε τα πρόσωπα ούτε αποδομεί την ατμόσφαιρα της νουβέλας.

Τα Συν (+)

• Η προσεγμένη διασκευή. Οι Bijoux de Kant αναθέτουν στον Ακη Δήμου την επεξεργασία της «Πρώτης αγάπης», ο οποίος παραδίδει μια ευαίσθητη, διεισδυτική εργασία πάνω στο πρωτότυπο, διατηρώντας τις ποιότητες και τις αξίες του.

• Η συνέπεια στο ελληνικό έργο. Η ομάδα των Bijoux de Kant δίνει σταθερά το στίγμα της μέσα από ελληνικά έργα ή ποιητικές μετασκευές τους, αναδεικνύοντας την πληθωρικότητα παραγκωνισμένων μέσα στο χρόνο έργων. Η «Πρώτη αγάπη» σηματοδοτεί την παρθενική ενασχόληση τους με την κρητική λογοτεχνία.

• Οι δυναμικές ερμηνείες. Ο ανανεωμένος θίασος ερμηνευτών δίνει καινούργια πνοή στις αναγνώσεις της ομάδας. Στην κορυφή στέκεται η Τάνια Τσανακλίδου καθώς επιστρέφει πανηγυρικά σε μεγάλους ρόλους με μια ερμηνεία αυθεντικότητας, υπενθυμίζοντας το «χρυσό» άγγιγμα που φροντίζει να χαρίζει σε κάθε καινούργια εμφάνιση της. Πλαισιωμένη εδώ από τους νεότερους Γιάννη Παπαδόπουλο, Νικόλα Αγγελή και Λένα Δροσάκη να γίνονται θερμοί αγωγοί του λόγου και των συναισθημάτων του.

• Η εικαστική ταυτότητα. Η άλλη πάγια επιλογή των Bijoux de Kant, οι εικαστικές εγκαταστάσεις με τις οποίες κοσμούν τις παραστάσεις τους, επιβεβαιώνεται κι εδώ μέσα από την λιτή αλλά συνεκτική δουλειά του Ανδρέα Κασάπη που κινείται στο χώρο του συμβόλου.

Τα Πλην (-)

• Οι φωτισμοί. Σε αντίθεση με προηγούμενες δουλειές της, η Χριστίνα Θανάσουλα κινήθηκε σε πολύ απλές γραμμές, στερώντας από ατμόσφαιρες την εξέλιξη της σκηνικής λειτουργίας.

• Η στασιμότητα της Λένας Δροσάκη. Οι αλλεπάλληλες συνεργασίες της με την ομάδα των Bijoux de Kant έχουν περιορίσει το λεξιλόγιο της φέρελπιδος ηθοποιού σε μια συγκεκριμένη φόρμα, από την οποία επείγει να αποδράσει πριν εγκλωβιστεί στο δεδομένο της επαρκούς ερμηνείας.

Το Άθροισμα (=)

• Από τις πληρέστερες παραγωγές των Bijoux de Kant πάνω σε ρομαντικά κείμενα με μεγάλο ατού την Τάνια Τσανακλίδου.