Μαριάνθη Παντελοπούλου: Οι κοινωνικές και οικογενειακές σχέσεις έχουν πολύ βία από κάτω

Παράλληλα, η ηθοποιός μας μιλάει για την ταινία “Να κάθεσαι και να κοιτάς“, για το φαινόμενο της βίας στην ελληνική κοινωνία, αλλά και στο ελληνικό σινεμά. Επίσης, αναφέρεται στη γοητεία του κινηματογράφου, στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι νέοι ηθοποιοί και σε άλλα θέματα, σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης.  

-Ο τίτλος της ταινίας «Να κάθεσαι και να κοιτάς» στιγματίζει και μια στάση ζωής;
Ο τίτλος αυτό στιγματίζει κατά κάποιον τρόπο. Η κεντρική ηρωίδα, όμως, σε κάποια στιγμή της ταινίας αποφασίζει να κάνει το αντίθετο. Να μην κάθεται και να κοιτά, αλλά να πάρει θέση σε αυτά που συμβαίνουν γύρω της.

-Η δράση της ταινίας εκτυλίσσεται σε μια επαρχιακή κωμόπολη. Η ταινία πώς παρουσιάζει τη ζωή στην επαρχία;
Δείχνει μία όψη της επαρχίας πιο σκληρή, η οποία υπάρχει ανεξαρτήτως χώρας ή περιοχής. Κι ο σκηνοθέτης, πιστεύω, δεν ήθελε να εστιάσει σε μια συγκεκριμένη περιοχή, γι’ αυτό και δεν αναφέρουμε σε ποιόν τόπο συμβαίνουν τα γεγονότα. Θα μπορούσαμε να βρούμε τέτοιες καταστάσεις σε μια επαρχιακή πόλη όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και της Αμερικής ή της Αγγλίας, όπου οι άνθρωποι βρίσκονται ενταγμένοι μέσα σε κλειστές κοινωνίες. Ταυτόχρονα, δείχνει την προκατάληψη με την οποία αντιμετωπίζει η κοινωνία τους ξένους, είτε είναι Έλληνες που έρχονται στην κλειστή κοινωνία της επαρχίας, για να επαναπατριστούν, είτε είναι αλλοδαποί μετανάστες.

-Ο ρόλος σου στην ταινία ποιος είναι;
Παίζω την Ελένη, μία κοπέλα γύρω στα 30, η οποία λίγο σαν να έχει ξεχαστεί στο χωριό. Έχει κάποια εφόδια στην αρχή, για να προχωρήσει στη ζωή της, αλλά τελικά φαίνεται σαν να έμεινε στάσιμη στην κωμόπολή της και ακόμα χειρότερα, σαν να αυτοκαταστράφηκε.Ο ρόλος της Ελένης πράττει μέσα από κάποιες αδυναμίες που τη χαρακτηρίζουν και οι οποίες αναδεικνύουν τη βία που ίδια προκαλεί στον εαυτό της. 

-Οι αυτοκαστροφικοί ήρωες είναι πιο δύσκολοι ή πιο εύκολοι στην ερμηνεία τους από πιο νορμάλ χαρακτήρες;
Σε ένα πρώτο επίπεδο θα μπορούσες να πεις ότι είναι ευκολότεροι, γιατί έχουν πιο διακριτά χαρακτηριστικά. Στοχεύεις την έρευνα σου ή την οποιαδήποτε δουλειά που πρέπει να κάνεις, πολύ πιο συγκεκριμένα. Και σίγουρα είναι ρόλοι που έχουνε ζουμί και μπορείς να τους ερμηνεύσεις ποικιλοτρόπως. Νομίζω, όμως, ότι υπάρχει ο κίνδυνος σε τέτοιους ρόλους να πέσεις στην παγίδα της επιφανειακής προσέγγισης ή της καρικατούρας. Οπότε, ίσως, το πιο δύσκολο σε αυτούς τους ρόλους είναι να βρεις μια πειστική ισορροπία.

-Ποια είναι η σχέση σου με το σινεμά;
Μέχρι την ταινία αυτή, που γυρίστηκε πριν 2 χρόνια, είχα μικρή σχέση με τον κινηματογράφο. Πριν καν μπω σε δραματική είχα μικρή επαφή με τον χώρο, σε βοηθητικούς ρόλους σε ταινίες. Μετά από το «Να κάθεσαι και να κοιτάς» έκανα και μία ταινία μικρού μήκους, η οποία είναι ακόμα σε επεξεργασία.

-Η ταινία αυτή μιλάει για τη βία εναντίον των γυναικών, των μεταναστών, τη βία της εκδίκησης. Γιατί τόσες ταινίες στην Ελλάδα τελευταία έχουν ως θέμα τους τη βία;
Η βία είναι ένα στοιχείο της κοινωνίας που παρουσιάστηκε τον τελευταίο καιρό στον κινηματογράφο, αλλά και στη λογοτεχνία μας, με έναν τρόπο κάποιες φορές που φαίνεται ακραίος ή υπερβολικός. Αλλά αυτή η βία υπάρχει. Τα προηγούμενα χρόνια η βία ήταν ένα φαινόμενο, που δεν το αγγίζαμε. Υπάρχει. άλλωστε, και μία βία που δεν είναι άμεσα ορατή. Οι σχέσεις είτε είναι κοινωνικές, είτε οικογενειακές, έχουν πολύ βία από κάτω. 
Εμείς δεν σχολιάζουμε τη βια ως πράξη, αλλά τη χρησιμοποιούμε ως συνθήκη για να αφηγηθούμε σύγχρονους τρόπους διαβίωσης και συνύπαρξης. Τα προηγούμενα χρόνια σπάνια την αγγίζαμε με τόσο ευθύ τρόπο και σίγουρα δεν τη χρησιμοποιούσαμε ως τρόπο αφήγησης. Σε αυτό σύνεβαλε  και το ότι αυτή η διαπραγμάτευση υπάρχει αρκετά χρόνια πριν στις παραστατικές τέχνες στο εξωτερικό. Ένα παράδειγμα που μου έρχεται στο μυαλό είνα το In-Yer- Face Theatre της Αγγλίας των 90s (όπως η Σάρα Κέην) και το πως επηρέασε το ελληνικό θέατρο τις 2 τελευταίες δεκαετίες.

-Ποια είναι η γοητεία του της εμπειρίας του να συμμετέχεις σε μία ταινία;
Με γοητεύει ο τρόπος που διαφορετικοί άνθρωποι, από πολλές ειδικότητες, συνεργάζονται, για να δημιουργηθεί ένα πλάνο. Η ησυχία και η συγκέντρωση που υπάρχει, όταν γυρίζεται ένα πλάνο, είναι κάτι πολύ ενδιαφέρον. Επίσης, είναι πολύ διαφορετικός ο τρόπος, με τον οποίο πρέπει να σκεφτείς και να επεξεργαστείς ένα ρόλο στο σινεμά. Υπάρχει στον κινηματογράφο μία τελείως διαφορετική διαδικασία, στο πώς θα βγει το τελικό αποτέλεσμα στη μεγάλη οθόνη μετά από μία ημέρα γύρισμα, από αυτό που συμβαίνει στο θέατρο, όπου υπάρχει η συνεχής επανάληψη.

-Πρωταγωνιστείς φέτος στη «Διαβολιάδα» του Ναμπούκοφ στο Bios. Φέτος ανέβηκαν πολλές παραστάσεις έργων που εκθέτουν τα πρώην κομμουνιστικά καθεστώτα. Γιατί συνέβη αυτό;
Ναι, το πρόσεξα κι εγώ αυτό! Ίσως οφείλεται στο ότι στην Ελλάδα ζούμε μια μεταβατική περίοδο. Επίσης, υπήρξε μια μεταβατική περίοδος από τα προηγούμενα καθεστώτα σε εκείνες τις χώρες από τα προηγούμενα καθεστώτα (πχ Τσαρική Ρωσία) προς τον σοσιαλισμό και στη συνέχεια από το σοσιαλισμό προς τον καπιταλισμό. Οπότε, βρίσκουμε κάποιες ταυτίσεις με την ελληνική κατάσταση. Συν τοις άλλοις, η Ελλάδα ήταν σε έναν ψευδεπίγραφο σοσιαλισμό επί 30 χρόνια. Οπότε, βρίσκουμε Οπότε βρίσκουμε παραλληρισμούς, όπως η ένταση της γραφειοκρατείας ή η αλλοίωση της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα από αυτή την γραφειοκρατία.

-Ποιες είναι οι δυσκολίες για μία νέα ηθοποιό στο χώρο και πώς ήταν τα πρώτα σου βήματα ως ηθοποιός;
Όποιες είναι οι δυσκολίες για μία μεγάλη ηθοποιό (όχι μόνο σε ηλικία), είναι και για μία νέα ηθοποιό, αλλά επί χίλια. Κοίτα, στο επάγγελμα αυτό, όπως στους ελεύθερους επαγγελματίες γενικότερα, μένεις συχνά ξεκρέμαστος και παλεύεις από την αρχή, για να κάνεις αυτό που είναι η ανάγκη σου, το μεράκι σου, αλλά και να ζήσεις από αυτό. Οι δυσκολίες είναι παρόμοιες για τους ηθοποιούς, όπως και σε άλλα επαγγέλματα. Εγώ βγήκα από μια δραματική σχολή της Νέλης Καρά και ήμουν σε θολά νερά. Γενικά, για τους ηθοποιούς είναι κοινός τόπος να τελειώνουν μία σχολή και να λένε «και τώρα τι;». Αγχώνεσαι για τα μαθήματα και το πώς θα τελειώσεις τη σχολή, αλλά αυτά δεν είναι ούτε καν η αρχή. Η αρχή είναι αφού τελειώσεις τη σχολή. Μετά από μία δουλειά που είχα στο φεστιβάλ, γνωρίστηκα με τον Άρη Λιάσκο και την Ελεάνα Τσίχλη που δημιούργησαν τη θεατρική ομάδα Ubuntu. Σε αυτή τη θεατρική ομάδα Ubuntu βρήκα μία στέγη. Αυτό ήταν μια ευτυχής συγκυρία για μένα.

-Ποιο είναι το επίπεδο των δραματικών σχολών στην Ελλάδα;
Δεν το θεωρώ τόσο κακό. Ωστόσο, έχει ελλείψεις και κακές υποδομές. Και σε κάποιες περιπτώσεις, λόγω της έλλειψης χρημάτων, οι ιδιωτικές δραματικές σχολές κάνουν εκπτώσεις ως προς την επιλογή μαθητών (και κάποιες φορές των καθηγητών), για να υπάρχουν πάντα δίδακτρα. Μπορεί να παίρνουν άτομα που δεν ενδιαφέρονται τόσο. Όταν φτιάχνεις ένα έτος, φτιάχνεις μια ομάδα ανθρώπων, που θα είναι για χρόνια μαζί. Κι είναι σημαντικό να το προσέξεις αυτό. Δε μιλάω για τη δική μου σχολή. Μιλάω για το σύνολο των σχολών.