Με την πένα της συγγραφέως: Χρυσοξένη Προκοπάκη, «Αβαρής», Εκδόσεις Στίξις

Και ήδη από το Δημοτικό σκαρφιζόμουν ιστορίες. Βυθιζόμουν σ’ έναν εντελώς δικό μου κόσμο, όπου μπορούσα να ζήσω με πλήρη ελευθερία. Νομίζω, η φαντασία είναι ο καλύτερος τρόπος για να προσεγγίσεις την πραγματικότητα, ειδικά όταν είσαι παιδί.

Το πρώτο βιβλίο ήταν το μυθιστόρημά μου «Μια τυχαία Ιφιγένεια» και έπειτα η νουβέλα του Γιώργου Δουατζή «Ο μουσουργός». Πολύ γρήγορα ακολούθησαν κι άλλα, κυρίως ποιητικά, αλλά και μεταφρασμένη πεζογραφία από εκλεκτές μεταφράστριες (Ελένη Γύζη και Ειρήνη Αργυρού-Κωστούλα). Είναι συγκινητικό να βλέπεις, ήδη από τα πρώτα σου βήματα, να σου εμπιστεύονται το έργο τους οι δημιουργοί. Χαίρομαι για κάθε ένα βιβλίο χωριστά από αυτά που έχουμε εκδώσει. Είναι η κατάθεση ψυχής των συγγραφέων, και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για μένα.

Η έκδοση ενός βιβλίου περιλαμβάνει πολλά στάδια, πολλές επαφές με ανθρώπους του χώρου. Και όλα απαιτούν χρόνο και ενέργεια. Οκτάωρο φυσικά δεν υπάρχει. Συνεχώς προκύπτουν νέες υποχρεώσεις που πρέπει να διευθετηθούν. Τηλεφωνήματα, μέιλ, συναντήσεις, αναγνώσεις χειρογράφων, επικοινωνία με ΜΜΕ, διορθώσεις, τυπογραφεία, βιβλιοπωλεία… τα πάντα μπορεί να στριμωχτούν μέσα σε ένα πρωινό πολλές φορές.

Από μόνο του ένα βιβλίο αποτελεί μια «συνάντηση» του συγγραφέα με τον αναγνώστη. Και είναι ζητούμενό μας αυτό να ενισχυθεί. Το βιβλίο δεν είναι απλώς άλλο ένα εμπορικό προϊόν, παρόλο που, δυστυχώς, συχνά αντιμετωπίζεται μόνον ως τέτοιο. Μέσα από το έργο του ο συγγραφέας τολμάει να μοιραστεί κομμάτια του εαυτού του, να εκτεθεί. Και είναι χρέος του εκδότη να τιμήσει αυτή την τόλμη.

Είναι μικρά σε μέγεθος και το καθένα έχει ιδιαίτερη θεματική. Η «Μοιραία μετάφραση» του Γιώργου Δουατζή είναι μια αληθινή ιστορία γραμμένη με τη μορφή ευθυμογραφήματος. Ύφος εντελώς καινούργιο για τον Γιώργο Δουατζή, τουλάχιστον όσον αφορά τα μέχρι τώρα βιβλία του. «Η Θεός» του Μιχάλη Σηφάκη είναι αποφθέγματα υπαρξιακά, πολιτικά, κοινωνικά και σε αρκετά απ’ αυτά εξυμνείται η γυναικεία υπόσταση, εξού και ο τίτλος. «Ο Μέλλον» του Στέφανου Τζιουβάρα, ένα παραμύθι για μικρούς και μεγάλους, για όλα τα πρέπει και τις κοινωνικές συμβάσεις που μας καθορίζουν. Ο Μ. Σηφάκης και ο Σ. Τζιουβάρας είναι πρωτοεμφανιζόμενοι συγγραφείς. Μού είχαν δώσει τα κείμενά τους εδώ και καιρό, τα οποία θεώρησα ότι έχουν λόγο ύπαρξης ως βιβλία. Και τέλος ο δικός μου ο «Αβαρής», που είναι τρεις θεατρικοί μονόλογοι.

Το πρώτο προέκυψε με αφορμή ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο στο Κέντρο Ψυχοθεραπείας και Εκπαίδευσης Gestalt Foundation όπου φοιτώ τα τελευταία δύο χρόνια και το δεύτερο ανέβηκε ως μονόπρακτο στο ίδιο πλαίσιο. Η εκπαίδευση αυτή είναι μία διαδικασία πολύ ξεχωριστή και γόνιμη που σε φέρνει αντιμέτωπο με τον εαυτό σου, την ίδια σου την ύπαρξη μέσα στον κόσμο. Το τρίτο κείμενο είναι παλαιότερο. Και τα τρία κείμενα πάντως έχουν δομή και ρυθμό σαν τις σκέψεις που ξεπετάγονται μέσα μας, ασυνείδητα, καταιγιστικά, πολλές φορές αφιλτράριστα.

Θεωρώ ότι η επαφή με το βιβλίο είναι κυρίως μία συνάντηση με τον εαυτό μας, με αφορμή το ταξίδι του συγγραφέα, που τολμάει να εκτεθεί, να φωτίσει μια δική του πτυχή. Αν ο αναγνώστης καταφέρει να μετακινηθεί έστω και λίγο από αυτό που έχει χτίσει μέσα στα χρόνια και έχει παγιωθεί, είναι ένα σημαντικό κέρδος.

Στο «μαζί» χρειάζεται να υπάρχουμε ως αυτόνομα όντα.

Αλλάζουμε διαρκώς και παράλληλα αλλάζει και η κοινωνία. Είμαστε όλοι προϊόντα του περιβάλλοντος στο οποίο έχουμε ζήσει και διαμορφωθεί. Όσο για τις προσταγές που η κοινωνία προσπαθεί συχνά να μας επιβάλλει, αυτές οφείλουμε να τις κρίνουμε σταδιακά ωριμάζοντας, άλλες να κρατήσουμε και από άλλες να απαλλαγούμε. Το δύσκολο συχνά είναι να τις εντοπίσουμε.

Άλλωστε, πολλές φορές, αυτά ταυτίζονται με τα δικά μας. Μπορεί να χάσουμε τον εαυτό μας μέσα στους άλλους, αλλά τον ξαναβρίσκουμε πάλι μέσα από αυτούς. Έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλο.

Θυμάμαι έναν στίχο του Αντόνιο Ματσάδο, που πριν από χρόνια είχα δει γραμμένο σ’ έναν τοίχο: «Διαβάτη, δρόμος δεν υπάρχει. Τον δρόμο τον φτιάχνεις περπατώντας» (σε ελεύθερη μετάφραση). Και συμφωνώ μ’ αυτό.

την οποία εκτιμώ πολύ και πάντα με τιμάει με την εμπιστοσύνη της. Και η δική μου επόμενη ιστορία βέβαια, είναι ήδη στο τυπογραφείο. Οι «Ημιτελείς» είναι ένα μυθιστόρημα με μουσική υπόκρουση την Ημιτελή Συμφωνία του Σούμπερτ. Και οι ήρωες είναι εύθραυστοι άνθρωποι που πρέπει να φανούν δυνατοί, για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Χρειάζεται όμως πάντα να είσαι δυνατός;

Για μένα η έκδοση είναι το τελικό στάδιο μιας μεγάλης και συχνά επίπονης διαδικασίας. Είναι σημαντικό το μοίρασμα του έργου σου. Είναι ανθρώπινη ανάγκη. Η επαφή μας με τον κόσμο. Όμως πριν απ’ αυτό, έχουν προηγηθεί πολλές αναμετρήσεις με τον εαυτό, με τις αξίες του καθενός, με το πώς στέκεται στον κόσμο. Κι αυτό είναι ένα ταξίδι που, παρά τις δυσκολίες του, είναι απολαυστικό.