Μαίρη Μανωλέλλη: Ο βιγκανισμός πρεσβεύει μια ανώτερη μορφή του εαυτού μας

Για την Μαίρη Μανωλέλλη, ιδρύτρια της βραβευμένης ιστοσελίδας Vegan Times, ο βιγκανισμός αποτελεί μια στάση ζωής και μια μορφή κατανάλωσης που καλό είναι να υιοθετηθεί ευρέως. Η αγάπη και ο σεβασμός για τα ζώα, η επιτακτική όσο ποτέ ανάγκη να προστατέψουμε το περιβάλλον και να φροντίσουμε ουσιαστικά τον πλανήτη μας καθώς και τα οφέλη για την ανθρώπινη υγεία είναι για την ίδια, τρεις βασικοί λόγοι για να τον ασπαστεί κανείς.

Η αλλαγή αυτή, ωστόσο, όπως μάς εξομολογείται, θα επιτευχθεί, πρωτίστως, μέσα από τη σωστή και έγκυρη πληροφόρηση. Και αυτή είναι η κύρια ιδέα πίσω από τη δημιουργία της ιστοσελίδας της Vegan Times. Πρόκειται για έναν εύχρηστο “οδηγό” σχετικά με τον vegan τρόπο ζωής. Εκεί μέσα ο αναγνώστης θα βρει επιστημονικά τεκμηριωμένες πληροφορίες σχετικά με τον βιγκανισμό, για τα πλεονεκτήματα του και τις αξίες που αυτός πρεσβεύει, θα αντλήσει θάρρος και έμπνευση από ιστορίες άλλων vegan ατόμων, θα ανακαλύψει χρήσιμα vegan “εργαλεία”, όπως για παράδειγμα μια βάση πιστοποιημένων προϊόντων, εστιατορίων και καφέ, καθώς και συνταγές, θα λύσει τυχόν απορίες, θα ακούσει podcasts, θα διαβάσει ενδιαφέρουσες απόψεις. Θα βρει όλα όσα χρειάζεται για να πεισθεί ότι ήρθε η ώρα να κάνει το μεγάλο “βήμα”.

Η Μαίρη Μανωλέλλη μάς μιλάει, λοιπόν, για το Vegan Times.gr, τους λόγους για τους οποίους κάποιος πρέπει να υιοθετήσει τον βιγκανισμό, για τα σημαντικότερα οφέλη και τις παρανοήσεις που τον “ακολουθούν”. Μοιράζεται μαζί μάς τις σκέψεις της σχετικά με το γιατί οι άνθρωποι παρουσιάζονται διστακτικοί όσον αφορά τον vegan τρόπο ζωής αλλά και για το αν η χώρα μας έχει διαφορετική αντίληψη για αυτόν σε σχέση με το εξωτερικό.

Ο βίγκαν τρόπος ζωής είναι ένας σύγχρονος τρόπος διαβίωσης που βασίζεται στα δεδομένα και την ενσυναίσθηση.

Ο σκοπός του VeganTimes.gr είναι να τεκμηριώσει στο κοινό της Ελλάδας και ευρύτερα, ότι ο βίγκαν τρόπος ζωής είναι ένας σύγχρονος τρόπος διαβίωσης που βασίζεται στα δεδομένα και την ενσυναίσθηση. Για να το πω αντίθετα: υπάρχει η αντίληψη ότι οι βίγκαν είναι κάτι ακραία ευαίσθητοι τύποι, παθητικά επιθετικοί, επικίνδυνοι για την υγεία τους, που τα έχουν βάλει με τις παραδόσεις και θέλουν ξαφνικά να ξεχάσουμε ό,τι ξέρουμε για τη διατροφή (γενεών και γενεών…) και την κατανάλωση γενικότερα.

Επειδή τα πράγματα είναι πιο σύνθετα από αυτό, χρειαζόμαστε πληροφορίες, επιστημονικά τεκμηριωμένες για να καθαρίσει το τοπίο. Η Vegan Times ήρθε να τεκμηριώσει μέσα από έγκυρες πηγές και φιλοσοφική συζήτηση, γιατί ο βιγκανισμός είναι μία μορφή κατανάλωσης και μία στάση ζωής που είναι καλό να υιοθετηθεί ευρέως.

Το περιεχόμενο του www.vegantimes.gr είναι θεωρητικό και πρακτικό. Θα διαβάσετε πληροφορίες για την θρεπτικότητα της vegan διατροφής, το περιβαλλοντικό αποτύπωμά της, για το γιατί πρέπει να αλλάξει η αντίληψη που έχουμε για τα ζώα, αλλά επίσης θα βρείτε πιστοποιημένα vegan προϊόντα, vegan συνταγές, συνεντεύξεις και γλωσσάρι για να λύνονται εύκολα οι απορίες.

@unsplash

Η ιδέα της δημιουργίας του site υπήρχε πάντα μέσα μας χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Βρισκόμαστε πολλά χρόνια στην πρώτη γραμμή συζητήσεων σε ομάδες στα θέματα του βιγκανισμού. Σε κάθε συζήτηση ανακαλύπταμε ότι οι άνθρωποι κατατάσσονται σε δύο ομάδες. Σε εκείνους που όταν τους παρατίθενται δεδομένα τα μελετάνε και είναι ανοικτοί σε αξιολόγηση και αναθεώρηση της στάσης ζωής τους, και σε ανθρώπους που δεν έχουν αυτή τη δεξιότητα.

Θεωρήσαμε χρέος μας προς τους πρώτους να δημιουργήσουμε μία πλατφόρμα όπου θα μπορούν να βρουν έγκυρες πληροφορίες για τον vegan τρόπο ζωής.

Ο άνθρωπος πρέπει να καταστεί ελεύθερος να κάνει επιλογές. Και η ελευθερία κατακτιέται μέσα από τη γνώση, η γνώση απομακρύνει τον φόβο και δίνει δύναμη στον άνθρωπο να επανατοποθετείται στη ζωή του και να αγνοεί τα στερεότυπα. Η πιο χρήσιμη λειτουργία του web site λοιπόν είναι η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του ατόμου που σκέφτεται να εδράσει την κατανάλωσή του σε μη ζωικές πηγές, μέσα από την επιστημονική γνώση και την φιλοσοφική αναθεώρηση της προσωπικής καταναλωτικής συμπεριφοράς.

Στο vegantimes.gr κάποιος θα βρει πλούσια πληροφόρηση σε θέματα υγείας, περιβαλλοντικού αντικτύπου, και σεβασμού της προσωπικότητας των ζώων. Θα διαβάσει ιστορίες άλλων vegan, θα βρει υγιεινές vegan συνταγές, podcasts, εμπειρίες από ταξίδια, και επίσης θα βρει μία πολύ μεγάλη βάση με πιστοποιημένα vegan προϊόντα και υπηρεσίες που μπορεί να εμπιστεύεται.

Νομίζω ότι είναι πολλοί οι λόγοι για να ασπαστεί κάποιος τον βιγκανισμό.

Με αυτή σας την ερώτηση έχετε με ακρίβεια συνοψίσει τις 3 βάσεις του βιγκανισμού: Ζώα, περιβάλλον, άνθρωπος. Ο βιγκανισμός πρεσβεύει μια ανώτερη μορφή του εαυτού μας. Ανακαλέστε στο μυαλό σας τον σκεπτόμενο ενήλικα. Περιστοιχίζεται από πληροφορίες αντικρουόμενες μεταξύ τους και ζει ένα προσωπικό σύστημα πεποιθήσεων και αξιών με πολλές αντιφάσεις.

Ξεκινώντας από τα ζώα: Νιώθει ότι θέλει να αγαπάει τα ζώα αλλά ταυτόχρονα τα σκοτώνει για να τα φάει. Στη συνείδησή του επικρατεί ότι τα αγαπάει. Θέλει η ανθρωπότητα να σεβαστεί την άγρια ζωή, αλλά επισκέπτεται και ψυχαγωγείται με τα φυλακισμένα ζώα-δείγματα στους ζωολογικούς κήπους και τα ενυδρεία. Στη συνείδησή του επικρατεί ότι τα φροντίζει. Γνωρίζει ότι για να παραχθεί το γάλα χρειάζεται μία μητέρα και ένα βρέφος, το οποίο βρέφος καταλήγει να ονομάζεται μοσχαράκι γάλακτος στις αγορές. Στη συνείδησή του επικρατεί η χαμογελαστή αγελάδα που είδε στη συσκευασία ενός προϊόντος και το cool κοτόπουλο σε χιουμοριστική στάση. Σε μια πιο extreme έκφανση της αντίφασης θα δούμε ανθρώπους δηλώνουν ότι αγαπούν τα ζώα και επιλέγουν προϊόντα που περιέχουν ζωικά γάλατα, μέλι, κ.τ.λ. για τρυφηλότητες όπως να καθαρίσουν το δέρμα τους και τα μαλλιά τους, και όχι για να τραφούν.

@unsplash

Ο βίγκαν τρόπος ζωής εναρμονίζεται με μια ανώτερη μορφή του εαυτού μας που θα την βρούμε στα παιδιά. Αν σκύψουμε και ακούσουμε τα παιδιά μας θα μας πουν ότι δεν θέλουν να βλάπτουν κανένα ζώο, ότι θέλουν να έχουν φίλους και να παίζουν με ειρήνη μέσα στο φυσικό περιβάλλον του πλανήτη. Τα παιδιά έχουν έμφυτη πρόνοια. Ο ενήλικας διαχειρίζεται την φωνή και τις ανάγκες των παιδιών μέσα από την εξουσία που νομίζει (λανθασμένα) ότι κατέχει δικαιωματικά. Και έχει καταλήξει να δημιουργεί πλαίσια διαβίωσης εξοντωτικά για τον ίδιο, τα παιδιά του και την φύση, κατά βάση επειδή μιμείται τους άλλους – την κοινότητά του.

Η vegan διατροφή προστατεύει υπέρμετρα το περιβάλλον διότι έχει τη δύναμη να ταΐσει τον πλανήτη με μόνο το 25% της καλλιεργήσιμης γης που χρειαζόμαστε σήμερα!

Ο σύγχρονος άνθρωπος θέλει το περιβάλλον να είναι υγιές και προσπαθεί να ικανοποιήσει αυτή την συνθήκη. Η αλήθεια είναι ότι ο σύγχρονος πολίτης στην ελληνική κοινωνία δεν έχω καταλάβει ακόμα πώς προσπαθεί να πετύχει την προστασία του περιβάλλοντος. Θεωρούμε ότι κάποιος μεγαλύτερος από εμάς με την έννοια του ισχυρότερου οφείλει να μας σώσει. Έχουμε εναποθέσει την τύχη μας και την ευθύνη των καταναλωτικών και συμπεριφορικών μας επιλογών στους άλλους, τους ισχυρότερους. Οι οποίοι ισχυρότεροι εξαρτώνται από εμάς (διότι χρειάζονται την ψήφο μας) και δεν παίρνουν εύκολα αποφάσεις που μας ξεβολεύουν. Και επιπλέον άμα δεν καταφέρουν να μας προστατέψουν τους μαυρίζουμε.

Η vegan διατροφή προστατεύει υπέρμετρα το περιβάλλον διότι έχει τη δύναμη να ταΐσει τον πλανήτη με μόνο το 25% της καλλιεργήσιμης γης που χρειαζόμαστε σήμερα! Που σημαίνει ότι το υπόλοιπο 75% της γης μπορεί να δοθεί πίσω στο οικοσύστημα ώστε να ξαναδημιουργηθούν δάση που θα μειώσουν την ατμοσφαιρική ρύπανση, ενώ ταυτόχρονα θα μειωθούν 1) η ρύπανση στον υδροφόρο ορίζοντα και στις θάλασσες από την μη χρήση βελτιωτικών στις καλλιέργειες, 2) η επίθεση που δέχεται η βιοποικιλότητα εξαιτίας της εντατικής χρήσης της γης. Επίσης θα εξοικονομεί πολύτιμο νερό (αυτό που δεν θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ζωοτροφών).

Επιπλέον των παραπάνω, η παραγωγή προϊόντων από τη χρήση γης είναι υπεύθυνη για το ένα τρίτο των εκπομπών των αερίων θερμοκηπίου και με την vegan διατροφή μπορούμε να τις μειώσουμε έως 70%.

11 εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι ετησίως οφείλονται σε διατροφή που περιέχει λίγα φυτικά τρόφιμα και πολλά ζωικά.

Από την άλλη, τα οφέλη της βίγκαν διατροφής για την υγεία είναι αναρίθμητα. Η διατροφή είναι εδώ και καιρό ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου παγκοσμίως για την θνητότητα και την νοσηρότητα από χρόνια νοσήματα (καρδιοαγγειακά νοσήματα, διαβήτης τύπου ΙΙ, νεφροπάθειες, καρκίνους, κ.ά.), τα οποία προκαλούν πρόωρους θανάτους και μειώνουν την ποιότητα ζωής. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η κακή διατροφή (λίγα λαχανικά και όσπρια, λίγα δημητριακά ολικής, πολλά ζωικά) είναι υπεύθυνη για τους περισσότερους θανάτους τόσο παγκοσμίως, όσο και σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές. 11 εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι ετησίως οφείλονται σε διατροφή που περιέχει λίγα φυτικά τρόφιμα και πολλά ζωικά.

Αυτές τις πληροφορίες δεν θα τις διαβάσουμε στις ειδήσεις, δεν θα τις δούμε στις διαφημίσεις. Βρισκόμαστε σε καθεστώς ελεύθερης οικονομίας που σημαίνει ότι η προσφορά επηρεάζεται από τη ζήτηση και κατ’ επέκταση η ζήτηση κατευθύνει τους παραγωγικούς πόρους. Ούτε θα μας τις πει το κράτος. Η σχέση κράτους – πολίτη στην Ελλάδα είναι ανώριμη ακόμα με αποτέλεσμα τα σοβαρά θέματα να μην συζητιούνται.

Ας κρατήσουμε ότι συμβάλλουμε έμπρακτα, καθοριστικά στο αποτέλεσμα που βιώνουμε ως κοινωνία και ότι κάθε ένας μεμονωμένα έχει τη δύναμη να επηρεάσει το σύστημα. Νομίζω ότι είναι πολλοί οι λόγοι για να ασπαστεί κάποιος τον βιγκανισμό.

Να συνεχίσουν να επενδύουν σε γνώσεις γύρω από τον βίγκαν τρόπο ζωής, να συνδεθούν με άλλους βίγκαν και να μην αλληλεπιδράσουν για το θέμα με το μη βίγκαν περιβάλλον, τους φίλους και συγγενείς, έως ότου αισθανθούν πραγματικά δυνατοί μέσα στην επιλογή τους.

Είναι σημαντικό όταν κάποιος ορθώνει το ανάστημά του στα στερεότυπα του περιβάλλοντός του να έχει επίγνωση της μετάβασης που έχει κάνει και γνώσεις για να γίνει σεβαστή η επιλογή του. Γι’ αυτό χρειάζεται χρόνος να εστιάζει στον στόχο για το πώς θα λύσει τα πρακτικά του προβλήματα αυτά της vegan υγιεινής διατροφής και να νιώσει ότι είναι καλά ενημερωμένος σε διάφορα θέματα που άπτονται της διατροφής και μπορεί να τον κάνουν ευάλωτο στις συζητήσεις με τους άλλους.

Οπωσδήποτε παίζει ρόλο η οικογένεια και το πλαίσιο που γεννήθηκε και μεγάλωσε κάποιος. Τα εργαλεία που έχει αναπτύξει για να προσαρμόζεται ή όχι στις συνθήκες, κατά πόσο αποδέχεται τη διαφορετικότητα, κατά πόσο νιώθει μεγαλύτερη ασφάλεια στη μίμηση – συμπεριφερόμαστε όλοι με όμοιο τρόπο, άρα νιώθω ασφάλεια κοινωνικού χαρακτήρα, ή είμαι OK να διαφοροποιηθώ. Έχει να κάνει επίσης με το πόσο αρέσει σε κάποιον να εξελίσσει τον εαυτό του.

Ένα άλλο στοιχείο που κάνει τους ανθρώπους διστακτικούς είναι το timing που έρχονται σε επαφή με την ιδέα του vegan τρόπου ζωής. Είναι σε θέση εκείνη την περίοδο να ασχοληθούν, να αξιολογήσουν την ιδέα, ή έχουν άλλες προτεραιότητες;

Σε εμένα, για παράδειγμα, η ιδέα κοιμόταν 5-6 χρόνια. Ώσπου σε μια περίοδο ενός μηνός περίπου, χωρίς πολλά-πολλά, έφερα τον κόσμο τούμπα στη ζωή μου. Άλλοι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με το ερέθισμα και ξυπνάνε την επόμενη ημέρα vegan. Άλλοι ποτέ. Συνοψίζοντας, ο δισταγμός υπάρχει και εδράζεται σε εξωγενείς παράγοντες. Με την ιδέα του βιγκανισμού, επί της αρχής, συμφωνούν όλοι.

Το site απευθύνεται σε όλους και προσπαθεί με εκλαϊκευμένο τρόπο να διαχύσει επιστημονική πληροφορία στην κοινωνία.

Όσοι είμαστε βίγκαν δεν θέλουμε ντε και καλά να ισοπεδώσουμε τις παραδόσεις μας.

Οι πιο διαδεδομένες παρανοήσεις είναι:

• Πώς παίρνεις πρωτεΐνη;
• Το μέλι δεν ήξερα ότι δεν το τρώνε οι vegan
• Το μέλι είναι θρεπτικό
• Είσαι βίγκαν, μήπως είσαι και αναρχικός;
• Ο βίγκαν υποφέρει γευστικά
• Ο βίγκαν είναι επικίνδυνος για την υγεία του

Είναι διαφορετική η αντίληψη βέβαια. Είτε γιατί το σύστημα αξιών των κοινωνιών είναι διαφορετικό, είτε γιατί οι άνθρωποι έχουν άλλα χαρακτηριστικά και ο τόπος τους είναι ψυχρότερος ή ζεστότερος. Έχω επισκεφθεί κοινωνίες που είναι εκπαιδευμένες να σκέπτονται περισσότερο με γνώμονα τα δεδομένα και κοινωνίες περισσότερο θεοκρατικές. Η κάθε μία με έχει αντιμετωπίσει διαφορετικά ως vegan.

Όμως, κάνοντας ανασκόπηση σκέφτομαι ότι όλοι οι άνθρωποι ακόμα και σε διαφορετικές κοινωνίες έχουν παρόμοιες αντιστάσεις σε σχέση με τις παραδόσεις τους. Απλώς, σε κάποιες κοινωνίες οι αντιστάσεις κάμπτονται ευκολότερα.

Κι εδώ μου δίνεται η ευκαιρία να πω ότι όσοι είμαστε βίγκαν δεν θέλουμε ντε και καλά να ισοπεδώσουμε τις παραδόσεις μας. Θέλουμε να κρατήσουμε εκείνες τις παραδόσεις που μπορούν να είναι διαχρονικές στο πλαίσιο της μη βίας, ενώ εκείνες που εμπεριέχουν βία τις απορρίπτουμε και τις αλλάζουμε. Εάν είχαν τα ίδια μέσα διαβίωσης με εμάς οι πρόγονοί μας, το ίδιο θα σκέφτονταν.