Είδαμε το Moonage Daydream, το ντοκιμαντέρ για τον David Bowie

«Όλοι οι άνθρωποι θα ήθελαν να έχουν εκτιμήσει τη ζωή περισσότερο», λέει σε ένα απόσπασμα συνέντευξης ο David Bowie, κι αν έπρεπε να επιλέξει κανείς ένα στοιχείο που φωτίζει το ντοκιμαντέρ – ή πιο σωστά, η οπτικοακουστική εμπειρία – Moonage Daydream, είναι αυτή ο ορμή, η λατρεία του Bowie για τη ζωή, η ανεξάντλητη περιέργειά του για τα πράγματα, η ανάγκη του να πειραματίζεται διαρκώς, να μην επαναπαύεται, να εξερευνά τον εαυτό του και τα μονοπάτια δημιουργίας και έκφρασης.

«Από τότε που ήμουν 16 χρονών, ήμουν αποφασισμένος να ζήσω τη μεγαλύτερη περιπέτεια», εμφανίζεται να λέει σε κάποιο άλλο σημείο αυτής της μη τυπικής βιογραφικής ταινίας, που δεν βασίζεται σε μια γραμμική αφήγηση, ούτε σε τρίτα πρόσωπα για να μιλήσει για το φαινόμενο Bowie. Αντιθέτως, ο σκηνοθέτης Brett Morgen επέλεξε να αποδώσει την ενέργεια, τη μαγεία του Bowie, με ένα καταιγιστικό, καλειδοσκοπικό μοντάζ, όπου αποσπάσματα συνεντεύξεων του «λεπτού λευκού Δούκα» μπλέκουν με σκηνές από ταινίες, συναυλίες, ηχογραφήσεις, αδημοσίευτο υλικό, όλα με τρομερή ηχητική επεξεργασία και τη μουσική να είναι αδιάκοπα παρούσα.

Άλλωστε ο σκηνοθέτης συνεργάστηκε με τον Tony Visconti, θρυλικό παραγωγό του Bowie, προκειμένου να επιμεληθεί το remastering στα τραγούδια που ακούγονται στην ταινία. Μια φαντασμαγορική – σχεδόν χωρίς ανάσα – σκηνοθεσία, την οποία για να απολαύσει κανείς στο μέγιστο προτείνεται η παρακολούθηση σε κινηματογραφική αίθουσα, ιδανικά τύπου IMAX.

Όπως έχει αναφέρει ο Brett Morgen σε συνεντεύξεις του, ένιωσε ότι καλύτερος τρόπος για να μεταφέρει την εμπειρία του Bowie, ήταν το να αφήσει εκείνον να κινήσει την αφήγηση, μιας και είναι ένας καλλιτέχνης αταξινόμητος, που δύσκολα μπορεί κανείς να περιγράψει με ακρίβεια. Και πόσο τον ευχαριστούμε για την επιλογή αυτή.

Στα 140’ που διαρκεί η ταινία, μεγαλύτερη έμφαση δίνεται στην πορεία του Bowie στις δεκαετίες ’70 και ’80, ενώ οι τελευταίες δυο δεκαετίες της ζωής του περνάνε πολύ πιο γρήγορα, χωρίς ωστόσο να λείπουν και κάποια αυτοβιογραφικά στοιχεία, όπως η αναφορά στα παιδικά του χρόνια και την «συναισθηματικά ακρωτηριασμένη» οικογένειά του, όπως ο ίδιος τη χαρακτηρίζει, αλλά και στη σημαντική επιρροή του ετεροθαλή αδελφού του στη διαμόρφωση του νεαρού David.

Ενδιαφέρον έχει η επιλογή του σκηνοθέτη ως προς τα αποσπάσματα των συνεντεύξεων που παραθέτει, στα οποία ο Bowie ξετυλίγει τις σκέψεις του για τη ζωή, την τέχνη, τη δημιουργία και την αναζήτηση του εαυτού του. Σε στιγμές μοιάζει να παρακολουθείς ένα φιλοσοφικό παραλήρημα, όπου ατάκες όπως «αυτό που κάνεις στη ζωή είναι το πιο σημαντικό, όχι ο χρόνος που σου δίνεται», διαδέχονται η μια την άλλη. Επαναλαμβάνεται σε σημεία; Ίσως, αλλά έχει και αυτό τη σημασία του, καθώς δείχνει την εμμονή του Bowie σε ορισμένες ιδέες, σε έναν συγκεκριμένο τρόπο αντιμετώπισης του κόσμου.

Η ταινία δημιουργήθηκε μετά από χρόνια έρευνας, είναι το πρώτο επίσημο ντοκιμαντέρ που έχει την έγκριση του Bowie Estate, μάλιστα ο σκηνoθέτης είχε συναντήσει το 2007 τον David Bowie και είχαν συζητήσει εκτενώς για τη συγκεκριμένη ιδέα. Δέκα χρόνια αργότερα, το 2017 και ένα χρόνο μετά το θάνατο του Bowie, η οικογένεια έδωσε πρόσβαση στο αχανές αρχείο του Bowie Estate, το οποίο ο Morgen μελετούσε επί δύο χρόνια: προσωπικά ημερολόγια, έργα ζωγραφικής και σκίτσα του Bowie, μαγνητοσκοπημένες συναυλίες, όπως το περίφημο live στο Earls Court το 1978, ανέκδοτο υλικό. Κατά τη διάρκεια αυτής της έρευνας, ο Morgen έπαθε καρδιακή προσβολή και ήταν σε κώμα για μια εβδομάδα. Όταν ανάρρωσε και επανήλθε στην έρευνά του, αισθάνθηκε πως η φιλοσοφική σκέψη του Bowie, όπως αποτυπωνόταν στις εκατοντάδες ώρες συνεντεύξεων που ο σκηνοθέτης είχε παρακολουθήσει, ήταν ένας οδηγός, ένα μήνυμα για την αναδιαμόρφωση και της δικής του ζωής.

Η επίσημη πρεμιέρα της ταινίας στην Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 28ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας στις 30 Σεπτεμβρίου 2022, σε μια ειδική προβολή στην αίθουσα Vmax Sphera των Village Cinemas στο The Mall Athens, εξασφαλίζοντας έτσι τις ιδανικές οπτικοακουστικές συνθήκες για αυτή την εμπειρία.

Υ.Γ. Όσοι πάντως αποχώρησαν πριν ολοκληρωθούν και οι τελευταίοι τίτλοι τέλους, έχασαν ένα ακόμη μήνυμα από τον Bowie.

Το soundtrack της ταινίας, που περιλαμβάνει 45 κομμάτια, θα κυκλοφορήσει στις 18 Νοεμβρίου 2022 από την Parlophone Records, με τίτλο: Moonage Daydream – A Brett Morgen Film