Το «Mistero Buffo» (Κωμικό Μυστήριο) γράφτηκε το 1969 ως ένας προσωπικός μονόλογος του ίδιου του συγγραφέα (Ντάριο Φο) και στην συνέχεια έγινε παγκόσμια περιοδεία με την σύζυγό του Φράνκα Ράμε. Συγκεκριμένα παίχτηκε σ’ όλη την Ευρώπη, τον Καναδά και την Λατινική Αμερική από το 1969 έως το 1999. Παντού σημείωσε τεράστια επιτυχία. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το συγκεκριμένο έργο έχει μεταφραστεί σε 30 διαφορετικές γλώσσες! Αναγνωρίζεται ως ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα και δημοφιλή θεάματα στο μεταπολεμικό ευρωπαϊκό θέατρο και η παρουσίασή του στην Ιταλία οδήγησε το Βατικανό στο να το καταγγείλει ως «το πιο βλάσφημο έργο στην ιστορία του θεάτρου».
Πρόκειται ουσιαστικά για μια σειρά σύντομων μονολόγων με θέματα, που προέρχονται από τα βιβλικά απόκρυφα και δημοφιλείς ιστορίες της ζωής του Χριστού. Ο τίτλος του έργου είναι δανεισμένος από το «Mystery-Bouffe» του Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι.
Ο Ντάριο Φο (Βραβείο Νόμπελ, 1997) μεταγράφει τις εμβόλιμες κωμικές σκηνές των μεσαιωνικών λειτουργικών δραμάτων σε κείμενα, όπου το θείο και το ανθρώπινο δράμα ξαναδιαβάζονται τραγικωμικά, με έντονο κοινωνικοπολιτικό σχόλιο και καυστική αντιεξουσιαστική σάτιρα.
Στην πρώτη σκηνοθεσία του Νικορέστη Χανιωτάκη στο θέατρο Άνεσις, όπου έχει την καλλιτεχνική διεύθυνση μαζί με τον Γεράσιμο Σκαφίδα, το «Μίστερο Μπούφο» θα παιχτεί ακριβώς με τον τρόπο που επιθυμεί και ο ίδιος ο συγγραφέας του, χωρίς σκηνικά, ιδιαίτερα κοστούμια και περίτεχνους φωτισμούς. Κάθε παράσταση θα περιλαμβάνει διαφορετικές σκηνές, καθώς ο αριθμός των σκηνών είναι τόσο μεγάλος που δεν μπορούν να παρουσιαστούν σε μία μόνο παράσταση. Έξι ηθοποιοί ντυμένοι με δικά τους παλιόρουχα μας εισάγουν με σαφήνεια, καθαρότητα και χιούμορ στην ιστορία των λειτουργικών δραμάτων του Μεσαίωνα.
Τον Μεσαίωνα οι ιερείς για να αυξήσουν την προσέλευση των πιστών και να εντείνουν την θρησκευτική κατάνυξη έβαζαν απλούς ανθρώπους να αναπαριστούν σκηνές από τις Γραφές και τις ζωές των Αγίων. Στην αρχή εντός του ναού κι έπειτα πάνω σε άρματα στους δρόμους της πόλης. Όμως η συγκίνηση ήταν μεγάλη, συχνά δυσβάσταχτη κι έτσι δεν άργησαν να κάνουν την εμφάνισή τους κωμικές σφήνες. Η επιτυχία των κωμικών αυτών «παρενθέσεων» ανάγκασε τους ιερείς να αναθέσουν τη δουλειά στους «επαγγελματίες» ηθοποιούς της εποχής, τους γελωτοποιούς.
Τα κείμενα που χρησιμοποιούσαν οι γελωτοποιοί όμως, δεν ήταν πάντα αρεστά στον κλήρο, περιείχαν συχνά σκληρή, αλλά πλάγια κριτική στις πρακτικές της εκκλησίας και μιλούσαν για τον καθημερινό μόχθο των ανθρώπων και την σχέση τους με το Θεό μέσα από παρομοιώσεις με σκηνές των Γραφών που όλοι είχαν ακούσει. Τα κείμενα αυτά έπεσαν στα χέρια του Φο, ο οποίος κάνοντας μια δημιουργική ανασύνθεση και αναδεικνύοντας τους αντιήρωες κάθε ιστορίας, τα παρουσίασε στο «Μίστερο Μπούφο».
