Πεδίον του ‘Αρεως: Μπορεί ο πολιτισμός να σώσει το πάρκο;

Ο ήχος που κάνουν τα πούλια συγχρονίζεται με το βήμα των περιπατητών. Μια παρέα από ηλικιωμένους παίζουν τάβλι στη σκιά της «Γαρδένιας». Στα παγκάκια τρεις γιαγιάδες κουνούν ρυθμικά τα πόδια τους στον αέρα, σαν κοριτσόπουλα. Μια άστεγη γυναίκα, με τον ακοίμητο φρουρό, το σκύλο της, παρατηρεί αμίλητη. Γυμνές πατούσες κάποιων (χρηστών άραγε;) που κοιμούνται στα παγκάκια, δεξιά κι αριστερά. Η μπάλα ενός πιτσιρικά περνάει κάτω από τα πόδια σου – πριν χαθεί στο ανοιχτό φρεάτιο και του κοστίσει ένα γερό κλάμα. Δρομείς με τους φωσφοριζέ εξοπλισμούς τους σε προσπερνούν ολοένα με βαριές ανάσες. Ένα αυτοκίνητο security σκανάρει διακριτικά τους γύρω διαδρόμους.

Κάπως έτσι, μοιάζει πλέον ένα καλοκαιρινό απόγευμα στο Πεδίον ‘Αρεως∙ κι όσο το ρολόι απομακρύνεται από τις μεσημεριανές ώρες τόσο γεμίζει με περισσότερο κόσμο τους διαδρόμους του.

Τυπικό στιγμιότυπο με ηλικιωμένους κυρίους να παίζουν σκάκι και τάβλι στη σκιά των δέντρων.

Στην βορειοδυτική πλευρά του πάρκου, ωστόσο, η κίνηση είναι έξω από τα συνηθισμένα. Περισσότεροι από 20 χορευτές τρεμοπαίζουν κόκκινα φτερά στα χέρια ακολουθώντας τις οδηγίες του χορογράφου Φωκά Ευαγγελινού, πηγαδάκια ηθοποιών – Σπύρος Παπαδόπουλος, Κατερίνα Λέχου, Κώστας Κόκλας στις πρώτες σειρές της πλατείας μαζί με το σκηνοθέτη και συγγραφέα της παράστασης, Μιχάλη Ρέππα. Κάμερες τηλεοπτικών καναλιών περιμένουν για δηλώσεις των πρωταγωνιστών. Και το πράσινο του Λυκαβηττού να φέγγει στον ορίζοντα της πόλης.

Εβδομήντα χρόνια μετά τα εγκαίνια των θρυλικών βαριετέ του Γιώργου Οικονομίδη, το θερινό «Άλσος» επαναλειτουργεί. Σε συνέχεια της επανίδρυσης του χειμερινού (από το Νοέμβριο του 2018) με επικεφαλής καλλιτέχνη τον Διονύση Σαββόπουλο, ο επιχειρηματίας Ηλίας Μαροσούλης δοκιμάζει να δράσει και στον ανοιχτό χώρο που συλλειτουργεί με το δημόσιο. Θέτοντας αναπόφευκτα το ερώτημα αν ο πολιτισμός μπορεί να σώσει το απαξιωμένο πάρκο.

Ο τελευταίος – που ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως ηλεκτρολόγος του Οικονομίδη και με τα πρώτα χρήματα που κέρδισε μπήκε στη θεατρική πιάτσα αγοράζοντας το «Αθηνά» – είναι αποφασισμένος να τελειώσει όπως άρχισε: Στο «Άλσος». Επενδύοντας χρήματα σε μια γκρίζα ζώνη του αθηναϊκού κέντρου που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως θρυαλλίδα στην αναζωογόνηση του.

Ο Μιχάλης Ρέππας σκηνοθετεί την παράσταση «Το δικό μας σινεμά» που εγκαινιάζει το θερινό Αλσος.

Το άνοιγμα ενός θεάτρου με δυνητική χωρητικότητα 2.000 ατόμων, το οποίο ανεβάζει ένα μουσικοθεατρικό υπερθέαμα πρωταγωνιστών με τίτλο «Το δικό μας σινεμά» – μια βουτιά μνήμης αλλά και μυθοπλασίας στα παρασκήνια της Φίνος Φιλμ – δεν μπορεί παρά να θέσει νέα δεδομένα κίνησης και χρήσης στο πάρκο και την γύρω περιοχή που έχει υποβαθμιστεί συστηματικά την τελευταία δεκαετία. «Από τη στιγμή που αξιοποιούμε ένα κομμάτι του δημόσιου χώρου και της μνήμης της πόλης, αυτή η χειρονομία δεν μπορεί παρά να αξιολογηθεί ως πολιτική πράξη. Κι επειδή ανήκω στη γενιά του ‘όχι’ και της αμφισβήτησης κι επειδή έχω σιχαθεί αυτή την τακτική, πλέον στέκομαι μόνο δίπλα σ’ εκείνους που έχουν κάτι να προτείνουν. Κι αυτή εδώ η κίνηση που καταθέτει ο Ηλίας Μαροσούλης προτείνει κάτι για την Αθήνα. Ρισκάροντας εννοείται» τονίζει ο Μιχάλης Ρέππας.

Το ιστορικό «’Αλσος» του Οικονομίδη και πάλι σε λειτουργία από τον επιχειρηματία, Ηλία Μαροσούλη.

Το τοπίο στο Πεδίον Άρεως – το ταυτισμένο με τη μεταπολεμική, θεατρική ιστορία της Αθήνας – είχε αρχίσει να αλλάζει από πέρυσι το καλοκαίρι. Η επιχείρηση της Αστυνομίας στο τέλος του περασμένου Αυγούστου, σε μια προσπάθεια να απομακρύνει τις ομάδες περιθωρίου, χρηστών ουσιών, εμπόρων και εκδιδόμενων που λυμαίνονται το πάρκο την τελευταία δεκαετία, κρίθηκε ως η μοναδική αποτελεσματική από τους κατοίκους της γύρω περιοχής – που μέχρι τότε είχαν κουραστεί να διαμαρτύρονται στις Αρχές, στο Δήμο Αθηναίων, στην Περιφέρεια και στα αρμόδια υπουργεία ως φωνή βοώντος εν τη ερήμω. «Πάνω από τρία χρόνια προσπαθούμε να κινητοποιήσουμε την κοινή γνώμη και τους φορείς» σημειώνει ο κάτοικος της περιοχής, δημοσιογράφος και διαχειριστής της σελίδας «Πεδίον Άρεως – Το πάρκο μας» (που ήδη μετρά 7.000 μέλη) Δημήτρης Καλαντζής.

Δ. Καλαντζής: Πάνω από τρία χρόνια προσπαθούμε να κινητοποιήσουμε την κοινή γνώμη και τους φορείς

«Η κατάσταση την τελευταία τριετία θύμιζε θρίλερ. Το πάρκο ήταν αφώτιστο, κάθε λογής παράνομη δραστηριότητα λάμβανε χώρα εδώ, κάθε πρωί μετρούσαμε τραυματίες ανάμεσα στους χρήστες και διαρρήξεις στα γύρω σπίτια. Δύο χρόνια πριν οργανώσαμε ένα κάλεσμα για να φωτίσουμε το πάρκο με ίδια μέσα. Συγκεντρώθηκαν 2.500 άνθρωποι με κεριά και φαναράκια σε μια απόλυτα ειρηνική διαδήλωση. Από πλευράς της Περιφέρειας Αττικής (υπό στην εποπτεία της οποίας τελεί το Πάρκο), που μέχρι τότε μας αγνοούσε, μας κατηγόρησαν ότι επιχειρούμε να δυσφημήσουμε το έργο της Ρένας Δούρου. Πάντως, η πρωτοβουλία μας, ‘ξύπνησε’ κάπως τα πράγματα και τα ΜΜΕ άρχισαν να καλύπτουν το ζήτημα με κάποια συνέπεια».

Το αναψυκτήριο της εμβληματικής «Γαρδένιας» παραμένει κλειστό.

Το Μάιο του 2018, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση τολμά αυτό που κανείς άλλος δεν είχε επιχειρήσει στα χρόνια της υποβάθμισης του πάρκου: Να το ενεργοποιήσει με μια σειρά πολυήμερων υπαίθριων πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Είχε, εξάλλου, το τέλειο επιχείρημα. Το, παρεμβατικό στην πόλη, Fast Forward Festival που πέρυσι συμπλήρωνε την πέμπτη χρονιά παρουσίας του στα αθηναϊκά πράγματα. «Δουλεύοντας στους θεματικούς άξονες της μνήμης, της ταυτότητας, της Ιστορίας και του εκτοπισμού αποφασίσαμε να μπούμε στο πάρκο που ως χώρος συμπυκνώνει τη σύγχρονη ελληνική Ιστορία» παρατηρεί η Κάτια Αρφαρά, επιμελήτρια του Φεστιβάλ και καλλιτεχνική διευθύντρια θεάτρου και χορού της Στέγης.

Οργανώνοντας μια πολύμηνη ιστορική, ανθρωπολογική και κοινωνική έρευνα πεδίου για την οποία συνεργάστηκαν περφόρμερς, ειδικοί και ομάδες χρήσης του πάρκου, «αποπειραθήκαμε να αναδείξουμε τις ποικίλες όψεις του. Θεωρήσαμε ότι η δύναμη της Τέχνης είναι ικανή να φέρει σε επαφή τους κόσμους του πάρκου, να ενισχύσει το δημόσιο διάλογο – που όπως ανέφεραν και οι καλλιτέχνες μας ήταν ένας χώρος ‘έτοιμος να εκραγεί από τις εσωτερικές αντιφάσεις του’».

Κ. Αρφαρά: Ξεπεράσαμε το ταμπού, τη μονοδιάστατη αντιμετώπιση του πάρκου που συνήθως περιστρέφεται γύρω από το περιβάλλον παραβατικότητας

Η Κάτια Αρφαρά, παιδί του κέντρου και της εποχής που τα θερινά θέατρα άντεχαν ακόμα στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, είδε ανθρώπους να επιστρέφουν ή ακόμα και να έρχονται για πρώτη φορά στο Πεδίον Άρεως με όχημα τις δράσεις του Fast Forward Festival. «Από εκεί που είχαμε ένα στιγματισμένο πάρκο, που λειτουργεί σαν γκρίζα ζώνη στην πόλη, διαπιστώσαμε ότι υπάρχει η προοπτική να γίνει ξανά ορατό. Καταρχάς, κάναμε το πρώτο βήμα για επόμενες πολιτιστικές λειτουργίες. Και οπωσδήποτε, ξεπεράσαμε το ταμπού, τη μονοδιάστατη αντιμετώπιση του πάρκου που συνήθως περιστρέφεται γύρω από το περιβάλλον παραβατικότητας. Κι όμως, το Πεδίον Άρεως είναι ένας πολύσημος χώρος τον οποίο πρέπει επειγόντως να επαναφέρουμε στην πολιτιστική καθημερινότητα της Αθήνας∙ σε συνεργασία πάντα με τους αρμόδιους θεσμούς και τις κοινότητες της περιοχής».

Από τις περσινές εκδηλώσεις της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση στο Πεδίο ‘Αρεως.

Αυτήν την περίοδο ο, άρτι εκλεγείς ως Κοσμήτορας, και καθηγητής Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Παναγιώτης Τουρνικιώτης επιβλέπει διπλωματική εργασία με αναφορά στο μέλλον και την προοπτική αναγέννησης του Πεδίου Άρεως – εν όψει δε και της εγκατάστασης δύο σταθμών Μετρό πέριξ του πάρκου σε ορίζοντας δεκαετίας.

Εκτιμώντας πως οι πολιτιστικές δράσεις θα συμβάλλουν σίγουρα στην ενεργοποίηση του, επισημαίνει μερικές εξίσου κρίσιμες παρεμβάσεις που θα αναθερμάνουν τη σχέση του πάρκου με τον αστικό ιστό. «Τα όρια στο Πεδίον Άρεως δεν λειτουργούν φιλικά προς την πόλη. Πρέπει να δημιουργηθούν διαμπερείς κινήσεις, φιλικές δίοδοι από και προς το πάρκο. Για παράδειγμα, η εγκατάσταση του σταθμού λεωφορείων στην οδό Μαυροματαίων φορτίζει το δρόμο κυκλοφοριακά συμβάλλοντας στην κακή επικοινωνία της πόλης με το πάρκο από τα δυτικά. Το ίδιο συμβαίνει και στο μέτωπο της Αλεξάνδρας. Αντίστοιχα, οι μάντρες από την πλευρά της Πλατείας Αιγύπτου ή τα ψηλά κάγκελα στο ύψος του αγάλματος της Αθηνάς δίνουν την εντύπωση μιας οχύρωσης. Το πάρκο κλείνει προς τα έξω, είναι σαν να φωνάζει ‘εδώ δεν μπαίνετε, γιατί κινδυνεύετε’. Άλλο προβληματικό σημείο η πλατεία Πρωτομαγιάς. Η βύθιση του δρόμου προκαλεί στο πάρκο μια τομή, που εμποδίζει κάθε είδους πρόσβαση» επισημαίνει.

Π. Τουρνικιώτης: Τα όρια στο Πεδίον Άρεως δεν λειτουργούν φιλικά προς την πόλη

Ανάμεσα στις εισηγήσεις του κ. Τουρνικιώτη, προκειμένου να ενισχυθεί η κίνηση των επισκεπτών του πάρκου από νωρίς το πρωί μέχρι τις πρώτες βραδινές ώρες, είναι η επαναλειτουργία του Green Park καθώς και μικρών περιπτέρων – αναψυκτηρίων (όπου κανείς μπορεί να προμηθευτεί νερό ή σνακ) ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, η μέριμνα καλύτερου φωτισμού και η αναζωογόνηση των ζωνών παιχνιδιού στο πάρκο. «Ποιος δεν έχει παίξει μπάλα στις αλάνες του Πεδίου;» λέει, δηλώνοντας πως και ο ίδιος έχει υπάρξει ένα από τα παιδιά που ανατράφηκαν παίζοντας στο εσωτερικό του. «Με απλές κινήσεις», τονίζει, «μπορούμε να εξασφαλίσουμε άμεσα ένα χώρο περιπάτου που συνδέει την Κυψέλη με τα Εξάρχεια. Από τη στιγμή δε, που δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα στη διαμόρφωση του πάρκου».

Ο καθηγητής του ΕΜΠ, Παναγιώτης Τουρνικιώτης εισηγείται πως «Με απλές κινήσεις μπορούμε να εξασφαλίσουμε άμεσα ένα χώρο περιπάτου που συνδέει την Κυψέλη με τα Εξάρχεια».

Στα αποστεωμένα πρόσωπα κάποιων επισκεπτών του πάρκου – που, εννοείται, πως εξακολουθούν να κυκλοφορούν εντός του – είναι εύκολο να διακρίνεις τη μεγαλύτερη πρόκληση στη λειτουργία του. Οι, παντός είδους, κινητοποιήσεις της τελευταίας χρονιάς έχουν απωθήσει την πιάτσα των ναρκωτικών κατά μήκος της Δροσοπούλου. Τα βράδια, ο δρόμος που διατέμνει την Κυψέλη είναι, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, απροσπέλαστος. Το, μέχρι τώρα, πρόβλημα του Πεδίου Άρεως, δηλαδή, έχει γίνει πρόβλημα της Κυψέλης.

Μ. Παπαδημητρίου: Εκτιμώ ότι η περιοχή δεν θα μπορέσει ν’ ανέβει οικιστικά, τουλάχιστον όχι άμεσα

Ωστόσο, η ζημιά που έχει γίνει στην οικιστική όσο και στην εμπορική ζώνη πέριξ του πάρκου είναι αδιαπραγμάτευτη. Η Μαρία Παπαδημητρίου, κάτοικος της οδού Μαυροματαίων – ένα δρόμο υπόδειγμα για την αστική πολυκατοικία – εξωθήθηκε στη λύση της πώλησης του διαμερίσματος της το φθινόπωρο του 2018. «Στην δική μου πολυκατοικία παραμένουν ακόμα δύο κατοικημένα διαμερίσματα – τα υπόλοιπα είναι άδεια. Προσπάθησα να το νοικιάσω με κάθε τρόπο αλλά τα σπίτια είναι μεγάλα και δεν εξυπηρετούν τους νέους που συνήθως επιλέγουν στο κέντρο. Εκτιμώ ότι η περιοχή δεν θα μπορέσει ν’ ανέβει οικιστικά, τουλάχιστον όχι άμεσα. Η τελευταία πενταετία ήταν τραγική. Φανταστείτε την αυλή του σπιτιού σας να κατοικείται από αναίσθητους χρήστες που ενίοτε έκαναν εκεί ή στο πεζοδρόμιο και την ανάγκη τους. Υψώσαμε κάγκελα, μεγαλώσαμε τα παρτέρια, βάλαμε τα κουδούνια στην εξώπορτα, φτάσαμε δηλαδή να αυτοφυλακιστούμε για να προστατευθούμε από αυτή την κατάσταση. Καλούσαμε σε βοήθεια την Αστυνομία που προέβαινε σε συλλήψεις αλλά την επόμενη μέρα ήταν όλοι πίσω. Αναγκαζόμασταν εμείς οι κάτοικοι να ερχόμαστε αντιμέτωποι με ασθενείς ανθρώπους. Ήταν μια εξαιρετικά δυσάρεστη κατάσταση» συνοψίζει η κ. Παπαδημητρίου γέννημα θρέμμα της περιοχής. «Το σκέφτηκα πολύ για να φύγω» συνεχίζει. «Όμως, η περιοχή έχει εκπέσει εντελώς, έχουν κλείσει τα γύρω μαγαζιά, οι φούρνοι, τα ζαχαροπλαστεία. Στην Μαυροματαίων επεκτάθηκε η άθλια κατάσταση που επικρατούσε στο πάρκο: Βρώμα, δυσωδία, ανασφάλεια, μηδενικός φωτισμός. Το Πεδίον Αρεως ήταν πλήρως εγκαταλελειμμένο από όλους τους περιφερειάρχες κι εμείς μαζί του. Συνειδητοποίησα, λοιπόν, πως η ζωή μου δεν ήταν πια εκεί∙ έπρεπε να φύγω».

Απόγευμα στο Πάρκο: ‘Ωρα για παιχνίδι και για τους τετράποδους φίλους.

Σε πείσμα των συνθηκών – μολονότι ήταν πολλές οι φορές που σκέφτηκε ν’ ακολουθήσει το παράδειγμα της κ. Παπαδημητρίου -βρέθηκε και η επιχείρηση του Γιώργου Κουκουλά. Εγκατεστημένη στην βορειανατολική άκρη του Πεδίου Άρεως από το 1989, στο ισόγειο μιας επίσης αστικής πολυκατοικίας, τα γραφεία της «Κουκουλάς Α.Ε.» έπεσαν θύμα ληστείας δύο φορές μέσα σε 1.5 χρόνο ενώ καθημερινές ήταν οι δολιοφθορές έξω από το κατάστημα και στα γύρω παρκαρισμένα αυτοκίνητα. «Όταν ήρθαμε εδώ πριν από ακριβώς 30 χρόνια τίποτα δεν προμήνυε αυτή την κατρακύλα. Από το 2004, ο χάρτης της περιοχής είχε αρχίσει να αλλάζει αλλά η τελευταία τριετία ήταν η χειρότερη από ποτέ» παρατηρεί.

Γ. Κουκουλάς: Για να υπάρξει καθημερινή χρήση, πρέπει να δοθούν και ήπια κίνητρα χρήσης. Αλλιώς το πάρκο θα παραμείνει ένα σπίτι χωρίς έπιπλα

Τους τελευταίους μήνες η κατάσταση είναι αισθητά βελτιωμένη επιβεβαιώνει και ο ίδιος «αρκεί να μην έγκεται κι αυτή στο πλαίσιο της προεκλογικής περιόδου» σημειώνει. «Ούτε η χρήση έχει πάψει, ούτε το στέκι της ανδρικής πορνείας τα βράδια όπου χρήστες και μετανάστες εκδίδονται για 5 και 10 ευρώ. Παρόλα αυτά, στη διάρκεια της ημέρας, το σκηνικό είναι διαφορετικό. Βλέπει κανείς κόσμο να μπαίνει άφοβα στο πάρκο με τα παιδιά του, με το σκύλο του, ανθρώπους να τρέχουν ή να διαβάζουν την εφημερίδα τους στα παγκάκια. Δεν μπορεί παρά αυτό να προκαλεί μια κάποια αισιοδοξία». Ο κ. Κουκουλάς εκτιμά ως θετική εξέλιξη την βραδινή κίνηση που θα εξασφαλίζει το «Άλσος» στο πάρκο και ελπίζει να είναι αυτή μια αρχή για σειρά πρόσθετων πολιτιστικών χρήσεων – όπως ένα θερινό σινεμά. «Για να υπάρξει καθημερινή χρήση, πρέπει να δοθούν και ήπια κίνητρα χρήσης. Αλλιώς το πάρκο θα παραμείνει ένα σπίτι χωρίς έπιπλα. Και είναι κρίμα».

Η κυκλοφορία χρηστών εντός του Πάρκου έχει περιοριστεί αισθητά τους τελευταίους μήνες.

Πάγιο αίτημα των κατοίκων που έχουν συγκροτήσει μια κίνηση για την προστασία του πάρκου είναι το πέρασμα του στην διαχείριση του Δήμου Αθηναίων. «Συμβαίνει το εξής παράδοξο στην περίπτωση του Πεδίου Άρεως: Το πάρκο βρίσκεται στον έλεγχο της Περιφέρειας Αττικής και τα πεζοδρόμια έξω από αυτό στο Δήμο. Φανταστείτε το αλαλούμ της συνεννόησης για βασικά ζητήματα, πόσω μάλλον για την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια. Εμείς ζητάμε το πάρκο να λειτουργήσει επιτέλους σε μια λογική Εθνικού Κήπου» επισημαίνει ο Δημήτρης Καλαντζής.

Ο νέος δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης έχει εκφραστεί υπέρ της αλλαγής διοικητικού καθεστώτος στο Πάρκο – κάτι που αιτούνται και οι κάτοικοι.

Ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Κώστας Μπακογιάννης τάσσεται ξεκάθαρα υπέρ αυτής της διοικητικής μετατόπισης δηλώνοντας, σε διάλογο με τους κατοίκους της περιοχής, πως «έφτασε επιτέλους η ώρα το Πεδίον του Άρεως να περάσει στο Δήμο Αθηναίων. Αυτό που μετράει στην πραγματική ζωή είναι πως ο δημότης θα πρέπει να ξέρει από πού να ζητάει το λογαριασμό. Αυτό που λέμε ‘τα παράπονά σας στο Δήμαρχο ‘ εμείς το εννοούμε».

Κ. Μπακογιάννης: Να μετατρέψουμε το Πεδίον του Άρεως σε πολιτιστικό κέντρο της πόλης

Στο σχέδιο του δημάρχου – την υλοποίηση του οποίου αναμένεται να δούμε τα επόμενα χρόνια – ο πολιτισμός διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην ενεργοποίηση του πάρκου. «Αυτό που πάνω απ’ όλα χρειάζεται είναι μια επίθεση Πολιτισμού. Να μετατρέψουμε το Πεδίον του Άρεως σε πολιτιστικό κέντρο της πόλης. Να το δούμε σαν ευκαιρία να αναδείξουμε τη δημιουργική βιομηχανία, να δώσουμε στους πολιτιστικούς φορείς της πόλης τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν το πάρκο και τελικά να το καταστήσουμε ένα λαμπερό, φιλόξενο προορισμό» υπόσχεται ο κ. Μπακογιάννης. Βάσει της πρότασης του, το οποίο το Πεδίον Άρεως θα λειτουργεί σαν ενοποιητικός σύνδεσμος μεταξύ του επίσης πολύπαθου Πολυτεχνείου, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και του Ακροπόλ.

Η τελευταία ανάπλαση του Πάρκου που ολοκληρώθηκε το 2010 το προίκισε με χιλιάδες δέντρα και θάμνους.

Από τον τελευταίο όροφο του όμορου (και συνονόματου) ξενοδοχείου Παρκ, κοιτάζοντας το Πεδίο Άρεως από ψηλά, τα χιλιάδες δέντρα και θαμνώδη καλύπτουν τα πάντα με το πράσινο πέπλο τους. Η φύση επιβάλλεται καθοριστικά στο χώρο και διακόπτει τη συνέχεια του χτισμένου περιβάλλοντος, οπτικοποιώντας τη σημασία του πάρκου και τη θέση του στον κοινωνικό διάλογο της πόλης.

Το Πεδίον Άρεως εξακολουθεί (και πρέπει) να είναι ένας κοινός τόπος∙ κάτι που ερμηνεύει γιατί ο πολιτισμός φώλιασε τόσες φορές μέσα του με τα θέατρα του Οικονομίδη, του Ομήρου Αθηναίου, του Μάνου Κατράκη, της Αλίκης Βουγιουκλάκη και τώρα με την αναζωογόνηση του Άλσους. Κοινός τόπος γιατί συνοψίζει ιστορικά αλλά και επί του παρόντος την προσδοκία για το πώς πρέπει να μοιάζει αυτή η πόλη. Όπως πολύ εύστοχα τόνισε και η φιλοξενούμενη καλλιτέχνις της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, Τσάπλια Ολγα Γκεγκόροβα (που έδρασε στο πάρκο ως μέλος της κολεκτίβας Chto Delat) «οποιοδήποτε πάρκο είναι μια προβολή του Παραδείσου επί της Γης. Οπότε, όσο παραμελημένο και αν είναι, περιέχει μέσα του την ιδέα ενός ιδανικά οργανωμένου χώρου, της σχέσης μεταξύ του ανθρώπου και της φύσης, αλλά και των ανθρώπων μεταξύ τους, την εικόνα μιας ιδεατής κοινωνίας».