Είδαμε το «Ραμόνα travel» για το Φεστιβάλ Αθηνών- Η Μπλανς τραγουδά μπουζούκια κι εκδικείται!

Η Ραμόνα (Καρυοφυλλιά Καραμπέτη) είναι μία κοπέλα από το Διδυμότειχο, με μια ζωή που παρουσιάζει ομοιότητες με αυτήν της Μπλανς από το Λεωφορείον ο πόθος». Η παράσταση έχει τη φιλοδοξία να μετατρέψει την ιστορία της στην ιστορία αυτού του τόπου. Έτσι, εκτός από τις αναφορές στην ηρωίδα του Τένεσυ Ουίλιαμς, αγγίζει και άλλα θέματα όπως τα λαϊκά τραγούδια, την κουλτούρα της μικροαστικής τάξης της επαρχίας, την κατοχή, τον εμφύλιο, τη σκληρότητα των ανταρτών, τη βία εις βάρος των γυναικών, την εσωτερική μετανάστευση και άλλα ζητήματα της ελληνικής ιστορίας. Η φιλοδοξία, όμως, να μιλήσεις για όσο περισσότερα ζητήματα μπορείς, συχνά δημιουργεί προβλήματα συνοχής και κατανόησης. 

Το σκηνικό είναι ένα λαϊκό, φτωχικό σπίτι, με μια τηλεόραση ανοιχτή, μια κρεβατοκάμαρα μ’ έναν νέο άνθρωπο κατάκοιτο και μια κουζίνα. Από την ανοιχτή τηλεόραση βλέπουμε σκηνές από την ταινία «Λεωφορείο ο πόθος» (1951) σε σκηνοθεσία Ηλία Καζάν με τους Μάρλον Μπράντο και Βίβιαν Λη.
Οι συσχετισμοί του Ραμόνα travel με το «Λεωφορείο ο Πόθος» είναι αρκετοί. Ο Ζλαταν (Κρις Ραντάνοφ), ο άντρας της Στέλλας (Λένα Δροσάκη) αδερφής της Ραμόνα δεν είναι Πολωνός, αλλά Βούλγαρος μετανάστης με βίαιο, εκρηκτικό χαρακτήρα που κάποια στιγμή βιάζει τη Ραμόνα. Κι αυτή, αντί να βρεθεί στο τρελάδικο, φεύγει και τριγυρνά στα σκυλάδικα της επαρχίας. 

Όταν κάποια στιγμή επιστρέφει στο σπίτι, αποκαλύπτει στην αδερφή της την ιστορία του βιασμού και οι δυό τους ενώνουν τις δυνάμεις τους για να εκδικηθούν το σύζυγο της Στέλλας σκοτώνοντάς τον με δηλητήριο, μέσα από μια τελετουργία που θυμίζει εξορκισμό.

Και μέσα από το θάνατο του βιαστή, και την αυτοκτονία της Ραμόνα έρχεται η κάθαρση και η αναγέννηση του μέχρι τότε κατάκοιτου νέου (Δημήτρης Μοθωναίος), τον οποίο φρόντιζε η Ραμόνα.  


Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη έχει έναν πολύ δύσκολο ρόλο καθώς συνδυάζει πρόζα και τραγούδι. Μιλά με εξαιρετική φυσικότητα τη θρακιώτικη ντοπιολαλιά αποφεύγοντας την παγίδα της καρικατούρας. Κατορθώνει να ερμηνεύσει πολύ πειστικά το ρόλο της γυναίκας που έχει υποφέρει πολύ στη ζωή της, αλλά έχει σκληρύνει τρομακτικά από τις δυσκολίες. Αλλά και στους τραγικούς μονολόγους, όπου αφηγείται μαρτύρια της αποδίδει έξοχα το συναίσθημα. 

Ο Κρις Ραντάνοφ επίσης ήταν καλός στο ρόλο του Ζλατάν. Βούλγαρος και ο ίδιος έχει την άνεση να μιλάει στη γλώσσα του σε αρκετές στιγμές, όπου από την σκηνοθεσία επιδιώκεται να δημιουργείται μια κωμική Βαβέλ στις στιχομυθίες των χαρακτήρων. Κατάφερε να αναδείξει την άγρια και την τραγική διάσταση του ήρωά του, αλλά και να αποφορτίζει σε κάποια σημεία την δραματικότητα των σκηνών με κάποιες αστείες δράσεις και ατάκες του. Ο Δημήτρης Μοθωναίος είχε έναν σύντομο και περίεργο ρόλο στο έργο. Πρέπει να του αναγνωρισθεί ότι κατάφερε να μιλήσει τα θρακιώτικα κι αυτός σαν να είναι φυσική του γλώσσα. Αντίθετα, η Λένα Δροσάκη δυσκολευόταν φανερά με αυτή την προφορά, ενώ έβγαζε και μια υπερβολική δραματικότητα σε κάποια σημεία. Είχε όμως και δυνατές στιγμές πάθους και απελπισίας, στις οποίες έπαιζε πολύ αξιόλογα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Το Ραμόνα travel είναι ένα σε κάποια σημέια δυσνόητο αφηγηματικά μεταμοντέρνο κολάζ, με στοιχεία από το Λεοφωρείο ο Πόθος, από μπουζούκια, από την καταπίεση της γυναίκας στην ελληνική ιστορία, τον εμφύλιο κ.α. Έχει αστείες και τραγικές στιγμές και ιδίως στο ξεκίνημα ισορροπεί με αρμονία. Το δυνατό της στοιχείο είναι οι καλές ερμηνείες των αξιόλογων ηθοποιών, με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη να ξεχωρίζει με τη φυσικότητα και το πάθος της. Θα μπορούσε, πάντως, να ήταν κάπως πιο σύντομο προς το φινάλε.

Γιώργος Σμυρνής