“Τα χάρτινα λουλούδια” στο Ιλίσια: Η αρχόντισσα και ο αλήτης

Πρόκειται για μια ποιητική περισσότερο εξερεύνηση της ανθρώπινης φύσης μέσα από το κλασικό σχήμα του έρωτα άντρα- γυναίκας. Ένας περιθωριακός τύπος, ο Μπαρακούντα (τον οποίο ερμηνεύει ο Άρης Σερβετάλης) εισβάλλει στη ζωή της μοναχικής και πληγωμένης μεσοαστής Εύας (Κατερίνα Λέχου). Αρχικά της κουβαλάει τα ψώνια, σαν να είναι ο ταπεινός χαμάλης. Ο Μπαρακούντα εκλιπαρεί την Εύα να τον φιλοξενήσει στο σπίτι της, διότι κάποια αποβράσματα τον περιμένουν στην γωνία, για να τον μαχαιρώσουν. Δισταχτική η Εύα τελικά τον συμπονά. Η συμπόνια γίνεται συμπάθεια, η συμπάθεια έρωτας και οι διαφορές τους γεφυρώνονται ή σκεπάζονται από την ανάγκη. Υπάρχουν σοβαρά κενά στον καθένα από τους δύο, που ο άλλος καλείται να καλύψει, όχι πάντα με ιδιαίτερη προθυμία.

Τα χάρτινα λουλούδια είναι μια μεταφορά που παίζει κομβικό ρόλο στο έργο. Ο Μπαρακούντα μαθαίνει την Εύα να φτιάχνει χάρτινα λουλούδια- στην θεατρική αναπαράσταση δεν υπάρχει κανένας ρεαλισμός στην αποτύπωση αυτής εικόνας, ίσως και για σκηνικούς λόγους, αλλά και για να τονισθεί ότι δεν είμαστε σίγουροι πως όντως ο πρωταγωνιστής τα έφτιαχνε τόσο καλά, όσο του έλεγε η Εύα. Σε κάποιο σημείο, μάλιστα, ο Μπαρακούντα επιτίθεται στην Εύα, γιατί πιστεύει ότι του λέει μόνο όσα θέλει να ακούει, αλλά δεν πιστεύει η ίδια λέξη από όσα του λέει. Κάτι, που ως ένα βαθμό και η ίδια η Εύα αναγκάζεται να παραδεχθεί.

Σύμφωνα με την Κατερίνα Λέχου, στην συνέντευξη που μας παραχώρησε, τα χάρτινα λουλούδια υπονοούν το εξής: “Το λουλούδι για μένα είναι ένας φυσικός οργανισμός. Από την στιγμή που γίνεται χάρτινο, νεκρώνεται.” Από την πλευρά του ο Άρης Σεβετάλης, που ερμηνεύει τον άλλο πόλο, τον άνδρα, που φτιάχνει και τα χάρτινα λουλούδια, υποστηρίζει το εξής: “Ένα χάρτινο λουλούδι μπορείς να το κατασκευάσεις εσύ. Είναι μια χειροτεχνία, που ανάλογα με την φαντασία σου, καθορίζεις εσύ το σχήμα και το μέγεθος του λουλουδιού. Παίρνεις τη ζωή στα χέρια σου, κατά κάποιο τρόπο. Έχεις τη δυνατότητα να αλλάξεις κάποια πράγματα.”

Το κείμενο του Wolff είναι κατά κύριο λόγο ποιητικό. Παρά την ταξική προσέγγιση που προσπαθεί να βάλει μέσα, τελικά το κοινωνιολογικό περιεχόμενο του κειμένου και η πολιτική του διάσταση αποτελούν πολύ μικρό κομμάτι της εξίσωσης. Ούτε τα συναισθήματα όμως και η μετάβαση από την ταξική απόσταση στην ένωση του έρωτα και στην κοινή ψυχική πορεία εξηγούνται πάρα πολύ πειστικά. Το έργο πατάει στην αυθαιρεσία του αλληγορικού λόγου ποιητική αδεία, αλλά δεν είναι τόσο ευφάνταστες οι μεταφορές που χρησιμοποιεί, ενώ ο ρεαλισμός εναλλάσσεται με τον σουρεαλισμό κατά το δοκούν του συγγραφέα, χωρίς όμως να βγαίνει με φυσικότητα μέσα από την πλοκή του έργου ή να έρχεται σε διάλογο με αυτήν. Στην ουσία δεν υπάρχει και πολύ story στο έργο. Τα καλύτερα σημεία του κειμένου, κατά την άποψή μου, είναι κάποιες παραδοξολογικές ατάκες που εκστομίζουν οι δύο ήρωες σε αρκετά σημεία της παράστασης.

Τα κενά του κειμένου αναπληρώνει η σκηνοθεσία του Κώστα Φιλίππογλου σε σημαντικό βαθμό. Ο σκηνοθέτης με την διεθνή εμπειρία και με σπουδαίους δασκάλους του παγκόσμιου θεάτρου, δημιουργεί μοντέρνες θεατρικές εικόνες. Είναι ένα θέατρο του σκηνοθέτη, που δεν βασίζεται σε κάποιο ιδιαιτέρως δυνατό κείμενο. Η ερμηνεία της Λέχου είναι ικανοποιητική και ευαίσθητη, αλλά όχι με μεγάλες εξάρσεις. Επειδή το έργο και η σκηνοθετική ματιά του Φιλίππογλου δίνουν μεγάλη έμφαση στην κίνηση και στο σωματικό θέατρο, η παράσταση ταιριάζει “γάντι” στον Άρη Σερβετάλη. Ο ηθοποιός με τις σπουδές πάνω στον χορό θυμίζει με την ερμηνεία του εποχές του “Δύο” του Παπαϊωάννου. Προσωπικά, έμεινα πολύ περισσότερο ικανοποιημένος από τις εικόνες του σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς, παρά από το έργο του Wolff, το οποίο βρήκα αρκετά μονότονο. Ο ρυθμός πάντως της σκηνοθεσίας δεν αναπλήρωνε αυτή τη μονοτονία του λόγου.

Σε γενικές γραμμές, τα Χάρτινα Λουλούδια είναι μια παράσταση που ποντάρει στην εικόνα και στο σωματικό θέατρο και όχι στον λόγο. Κυριαρχεί το όραμα του σκηνοθέτη και όχι του συγγραφέα, εκ των πραγμάτων, γιατί το κείμενο δεν είναι αρκετά δυνατό. Είναι μια δουλειά μοντέρνα ως προς την σκηνοθετική άποψη και τις εικόνες, που προσφέρει ένα χορταστικό θέαμα σε ένα κοινό εκπαιδευμένο στο “θέατρο του σκηνοθέτη”.