Φαίδρα, από τη θεατρική ομάδα Μήδεια στο Θέατρο Δρόμος

Το «Ημερολόγιο»,  ένα “Αφιέρωμα στο Γιάννη Ρίτσο”, αποτελεί μια συλλογή αυτούσιων κειμένων από την “Τέταρτη Διάσταση” συνδυάζοντας ποιήματα από διάφορες ποιητικές συλλογές και στίχους του ποιητή τα οποία βρίσκονται νοηματικά κοντά στα επιλεγμένα κείμενα από την “Τέταρτη Διάσταση” που ουσιαστικά αποτελούν ποιητικούς θεατρικούς μονολόγους. Στόχος των επιλογών αυτών είναι η σύνδεση του τότε με το σήμερα. Αυτή η τόση διαχρονική γραφή του ποιητή και η σχέση του με τον χρόνο, τον άνθρωπο και τις ιδέες, εκφράζουν τα προβλήματα, τις αγωνίες και τα δικαιώματα του ανθρώπου, παραμένοντας πάντα επίκαιρος χτυπώντας μας το καμπανάκι της αφύπνισης.

Ένας νέος τριαντάρης κάνει ένα ταξίδι σαν ξένος μέσα στο χρόνο συμμετέχοντας σε δρώμενα από τις ζωογόνες μνήμες του παρελθόντος, φέροντας τις ζωοφόρες ελπίδες του μέλλοντος.

Το Ημερολόγιο ως αφιέρωμα στην ποιητική θεατρικότητα του Γιάννη Ρίτσου αποτελεί ένα μαθηματικό κοινωνικό μοντέλο που ενώνει το χώρο και τον χρόνο σε μια συνέχεια. Η Ιφιγένεια συναντά τον Ορέστη, η Ισμήνη αναπολεί την αδικία της, η Φαίδρα εξομολογείται την πραγματική ερωτική επιθυμία με πάθος, ενώ από το πίσω μέρος του δραματικού καμβά, μια ηλικιωμένη γυναίκα με τα μαύρα απολογείται ένα ανοιξιάτικο βράδυ για το παρελθόν, θέλοντας να χτίσει το παρόν, για να οδηγηθούμε με αυτό τον τρόπο σε έναν πικρό αποχαιρετισμό που αποτελεί ένα κοινωνικό μανιφέστο για όσα χρειάζονται να γίνουν στο μέλλον.

Ο Γιάννης Ρίτσος αντλεί την έμπνευσή του από τη μυθική ηρωίδα Φαίδρα, σύζυγο του βασιλιά Θησέα και μητριά του υιού του Ιππόλυτου. Η καταστροφική δύναμη του έρωτά της, τη φέρνει σε μια κατάσταση εσωτερικής πάλης μεταξύ τιμής και πόθου. Η ακρότητα των συναισθημάτων της και η αβάσταχτη ψυχική σύγκρουση, πιθανώς, γοητεύουν τον Ρίτσο ο οποίος γράφει ένα μονόλογο- εξομολόγηση στον οποίο η ηρωίδα εκφράζει όλον τον καταπιεσμένο της πόθο στο ερωτικό αντικείμενο. Δεν επιχειρείται η αλλαγή του ρου της ιστορίας, εφόσον και οι δύο ήρωες στο τέλος πεθαίνουν, όπως συνέβη τόσο στην ιστορία – μυθολογία όσο και στην τραγωδία.

Η Φαίδρα σπάει τη σιωπή της και παύει την εσωτερίκευση των συναισθημάτων που λειτουργούν αργά, βασανιστικά και αυτοκαταστροφικά εναντίον του ίδιου του εαυτού της. Η αναβεβλημένη ερωτική εξομολόγηση εκφωνείται με τη μορφή διαλογικού μονολόγου στον οποίο ο Ιππόλυτος, ως δεύτερο πρόσωπο, παραμένει σιωπηλός και αμέτοχος.

Η Φαίδρα είναι ένας ποιητικός μονόλογος για τον θηλυκό έρωτα και την πραγματική επιθυμία. Ουσιαστικά ο Ρίτσος κλήθηκε να εισδύσει στο θηλυκό ψυχισμό και να ανιχνεύσει τις εκφάνσεις του σε κατάσταση μιας ακραίας, εσωτερικής διαμάχης. Σε σχέση με την επιθυμία και κατ’ επέκταση την επιδίωξη της ηδονής, η Φαίδρα βιώνει το σφοδρό πάθος που δε συμμορφώνεται με τις κοινωνικές επιταγές εφόσον ο Ιππόλυτος είναι ο θετός υιός της. Η αρχή της πραγματικότητας αντικαθιστά την αρχή της ηδονής και η ηρωίδα καθηλώνεται σε μια σιωπή που την κατατρώει. Δηλώνοντας ρητά το πάθος της, τοποθετείται πέραν της αρχής της πραγματικότητας στην επιδίωξή της για συμμόρφωση με την πραγματική επιθυμία χωρίς ωστόσο να έχει αυτό το γεγονός αίσιο τέλος αφού συνεπάγεται το θάνατό της.

Η παράσταση παρουσιάζεται στο πλαίσιο του «Ημερολογίου», ένα αφιέρωμα στην ποιητική θεατρικότητα του Γιάννη Ρίτσου από την θεατρική ομάδα Μήδεια. Οι υπόλοιπες παραστάσεις του αφιερώματος στο Θέατρο Δρόμος: «Ισμήνη» – Κάθε Δευτέρα στις 2030 (έως 22/4/2024), «Σονάτα του Σεληνόφωτος» – Κάθε Πέμπτη στις 21:15 (έως 25/4/2024) και «Αποχαιρετισμός» – Κάθε Σάββατο στις 21:00 (έως 27/4/2024).