MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
29
ΜΑΡΤΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Το σκοτεινό κινηματογραφικό σύμπαν του Robert Eggers μέσα από τις ταινίες του

Σήμερα είναι τα γενέθλια του Robert Eggers, ενός νέου σκηνοθέτη που με μόλις 6 ταινίες στο ενεργητικό του έχει ήδη καταφέρει να εδραιωθεί στον χώρο του horror.

author-image Nάνσυ Δεληγιώργη

Σήμερα, ο Robert Eggers, ο νέος σκηνοθέτης που με μόλις 6 ταινίες στο ενεργητικό του έχει ήδη καταφέρει να εδραιωθεί στον χώρο του horror και όχι μόνο, γιορτάζει τα 39α γενέθλιά του.

Γεννημένος σε μια μικρή αγροτική πόλη στο New Hampshire των ΗΠΑ, στις 7 Ιουλίου το 1983, ο Eggers ανακάλυψε από νωρίς την κλίση του στην δημιουργία, αφού έραβε στο χέρι τις δικές του στολές από την ηλικία των έντεκα ετών.

Ο τρόπος που σκέφτεται και βλέπει τα πράγματα γύρω του ως σκηνοθέτης σήμερα, επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από την παιδική του ηλικία, που “στιγματίστηκε” από το ανατριχιαστικό δάσος που απλωνόταν πίσω από το σπίτι που μεγάλωσε, τον αγρότη, προτεστάντη πατέρα του, αλλά και τις ετήσιες εκδρομές στο κοντινό Salem κάθε Halloween.

Αφού μετακόμισε στο Μπρούκλιν, συμμετείχε σε ανεξάρτητες και πειραματικές θεατρικές παραστάσεις, στις οποίες αναλάμβανε είτε τα σκηνικά και κοστούμια είτε τη σκηνοθεσία. Εκεί ήταν που το μεγάλο όνειρο του -η σκηνοθεσία- άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.

Με προτίμηση στις σκοτεινές και μυστικιστικές αφηγήσεις, οι πανέμορφα γυρισμένες και συνήθως ασπρόμαυρες ταινίες που γράφει και σκηνοθετεί ο Robert Eggers, με τον αδελφό του Max, είναι μελαγχολικά, σχολαστικά μελετημένα έργα τέχνης που σε τραβούν μακριά από τα πλαίσια της λογικής.

Ίσως το πιο εντυπωσιακό όμως είναι η αφοσίωση του Eggers στην ιστορική μελέτη, την οποία δεν έχει αμελήσει σε καμία ταινία του, βασισμένος πάντα στην λεπτομέρεια, χωρίς όμως να ξεχνά να δίνει την χαρακτηριστική του νότα, προσθέτοντας κάθε περίεργη ιστορία, παράδοση, μύθο, που μπορεί να ανακαλύψει.

Με μόλις έξι ταινίες στο ενεργητικό του -από τις οποίες μόνο οι 3 είναι μεγάλου μήκους- ο Robert Eggers μάς εισάγει σιγά σιγά στο κινηματογραφικό σύμπαν του, που είναι πάνω απ’ όλα συναρπαστικό. Ας το ανακαλύψουμε, ρίχνοντας μια ματιά στις έξι αυτές ταινίες.

Hansel & Gretel, 2007 Watch This Eerie Short Silent Film Adaptation of HANSEL & GRETEL From Director Robert Eggers — GeekTyrant

Ως γνωστόν, κάθε μεγάλο ταξίδι αρχίζει με τον δικό του τρόπο, και στην περίπτωση του Eggers ξεκίνησε με την αγάπη του για τον γερμανικό εξπρεσιονιστικό κινηματογράφο, η οποία κορυφώθηκε νωρίς, από το γυμνάσιο. Μετά από ένα σύντομο πέρασμα από μια σχολή υποκριτικής στη Νέα Υόρκη, αποφάσισε να πιάσει μια κάμερα και να διαμορφώσει με τον δικό του τρόπο το κλασσικό αυτό παραμύθι των αδελφών Grimm, το«Hansel & Gretel». Αυτή αποτελεί και την πρώτη παραγωγή με το όνομά του, η οποία κατέληξε να είναι μία ενδιαφέρουσα 26λεπτη εξωπραγματική ταινία μικρού μήκους, που εμφανίζει όλα τα πρώτα σημάδια της στιλιστικής του ταυτότητας. Η ιστορία δεν ανοίγει απαραίτητα πρωτότυπη, πορευόμενη στα χνάρια των Grimm.

Ο Hansel και η Gretel μπαίνουν στο δάσος και πέφτουν στα χέρια μιας μοχθηρής μάγισσας που σχεδιάζει να τα παχύνει, με σκοπό εν τέλη να τα φάει. Καθώς τα παραμύθια των Grimm έχουν μεταφραστεί σε πάρα πολλές γλώσσες, αυτά ήταν για πολλούς η πρώτη μας επαφή με έννοιες τρομακτικές και ανεξήγητες, όπως ο κανιβαλισμός και η μαγεία. Πάνω σε αυτά πατήματα διαμορφώθηκε ο τολμηρός σχεδιασμός και η αναχρονιστική οπτική του Eggers, που κάνουν αυτή την ταινία μικρού μήκους ένα συναρπαστικό παράδειγμα του μικρόκοσμου του Robert Eggers που όλοι γνωρίζουμε και αγαπάμε.

Ασπρόμαυρη και βουβή, η ταινία είναι γεμάτη γερμανικά εξπρεσιονιστικά στοιχεία. Το γεγονός ότι είχε πάρα πολύ χαμηλό προϋπολογισμό εν τέλη ήταν προς όφελός της, αφού ενίσχυσε τις τρομακτικές της διαθέσεις και αποτύπωσε την εικόνα και την αίσθηση του βωβού κινηματογράφου της δεκαετίας του 1920 με μεγαλύτερη πειστικότητα από ό,τι θα μπορούσε να κάνει οποιαδήποτε γυαλιστερή χολιγουντιανή παραγωγή. Μπορεί ο ίδιος, μιλώντας αργότερα για αυτή την παραγωγή να την παρουσίαζε ως “απαίσια”, του έδωσε ωστόσο το κίνητρο να εξελιχθεί, ενώ άνοιξε το δρόμο για όλα τα επόμενα έργα του.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑΦρίντα Κάλο: Η ζωή και το έργο μιας γυναίκας που έζησε χωρίς συμβιβασμούς12.09.2018

The Tell-Tale Heart, 2008 The Tell-Tale Heart (2008) | MUBI

Μέχρι πρόσφατα, η μόνη ελπίδα να δει κανείς αυτή τη μεταφορά του σύντομου μυθιστορήματος του Έντγκαρ Άλαν Πόε ήταν να αποκτήσει ένα από τα σπάνια αντίγραφα DVD, καθώς δεν υπήρχε στο διαδίκτυο τα τελευταία 10 χρόνια.

Το «The Tell-Tale Heart» γυρίστηκε σε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι, χτισμένο τον 19ο αιώνα κοντά στο New Hampshire κάτω από αντίξοες συνθήκες κατά τη διάρκεια μιας οκτάμηνης παραγωγής. Και παρόλο που η μεταφορά των λέξεων του Πόε στην οθόνη δεν είναι εύκολη υπόθεση, η ταινία δεν αποτελείται σχεδόν καθόλου από διάλογο και βασίζεται στην οπτική αφήγηση και στην αυστηρή σκηνοθεσία για να μαγέψει. Η ταινία δείχνει έναν υπηρέτη να επαναλαμβάνει τα καθήκοντά του, ενώ φροντίζει με προσοχή έναν ηλικιωμένο άνδρα που βρίσκεται πολύ κοντά στον θάνατο. Η κοινοτυπία της καθημερινότητας γίνεται αφόρητη για τον νεαρό μπάτλερ, ο οποίος σε μια κρίση οργής δολοφονεί εν ψυχρώ τον κύριο του σπιτιού.

Η έλλειψη μουσικής, οι μακροσκελείς λήψεις και ο παγετώδης ρυθμός είναι σαν να ξεπετάγονται μέσα από τα δράματα του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, καταφεύγοντας σε ένα ύφος που βρίσκεται ανάμεσα στη μινιμαλιστική λιτότητα και στον γοτθικό τόνο.

Brothers, 2015

Το «Brothers» είναι μία 11λεπτη ταινία, που αρχικά προοριζόταν να αποτελέσει απόδειξη για τους επικεφαλής των στούντιο, προκειμένου ο Eggers να εξασφαλίσει επενδύσεις για το «The Witch».

Είναι φανερό, πως αυτή η ταινία χρησιμεύει ως μια ωραία βιτρίνα του Eggers, έτσι ώστε να παρουσιάσει τα σκηνοθετικά του προσόντα και το όραμά του και να πείσει τους παραγωγούς να δώσουν το πράσινο φως σε αυτό που τελικά θα γινόταν το μεγάλου μήκους ντεμπούτο του. Και μόνο το γεγονός πως αυτή η 11λεπτη “διαφήμιση” υπάρχει και μπορεί κανείς να την δει, αποδεικνύει την επιτυχία του.

Χωρίς κανείς να το περίμενε, ο σκηνοθέτης αξιοποίησε για άλλη μια φορά τη θρησκεία και τον μύθο, βασίζοντας την ιστορία στη βιβλική βεντέτα μεταξύ Κάιν και Άβελ, γεγονός που του επέτρεψε να διερευνήσει τη φύση της οικογενειακής διχόνοιας, ένα θέμα βαθιά ριζωμένο στα έργα του. Παρά την περιορισμένη διάρκεια της, η ταινία έχει μεγάλη δύναμη και καταφέρνει να αναδείξει το ταλέντο του Eggers στο μακάβριο, διατηρώντας επιδέξια την ένταση και τον τρόμο.

Η Μάγισσα, 2015 In The Witch, the devil is terrifying, but people are worse | The Verge

Η θρησκεία είναι ο θεμέλιος λίθος του κόσμου του Eggers, ένα στοιχείο, που διαφαίνεται μέσα από όλους τους χαρακτήρες του, διαμορφώνει τους ηθικούς τους κώδικες και τους συνδέει όλους μαζί με τελετουργίες και κοινές πεποιθήσεις. Το «The Witch» κατάφερε να αναποδογυρίσει κάθε κλισέ τρόμου, παραδίδοντας μια καυστική καταγγελία του θρησκευτικού φανατισμού και της διαβρωτικής επίδρασης που έχει σε στενά συνδεδεμένες κοινότητες.

The Witch | Pointblank

Η έμπνευσή του για το «The Witch» προήλθε από την έρευνα που έκανε σχετικά με τη ζωή των πουριτανών αποίκων, και πιο συγκεκριμένα, για τις δίκες μαγισσών του Σάλεμ. Ενώ οι δίκες αυτές σήμερα αντιμετωπίζονται ως αποτέλεσμα παράνοιας και λανθάνοντος μισογυνισμού, αξίζει να θυμηθούμε ότι, εκείνη την εποχή, οι Πουριτανοί πίστευαν πραγματικά στον κίνδυνο των μαγισσών. Γι’ αυτούς, οι μάγισσες δεν ήταν αφηρημένα, μυθικά όντα, αλλά μια ενεργή απειλή για τον τρόπο ζωής τους. Δεν υπήρχε διαχωρισμός μεταξύ της λαογραφίας και του “πραγματικού κόσμου”, διότι για τους Πουριτανούς η λαογραφία ήταν ο πραγματικός κόσμος.

The Witch (2015)

Η Anya Taylor-Joy στα γυρίσματα του «The Witch»

Η ταινία, η οποία έβαλε τον σκηνοθέτη, αλλά και την πρωταγωνίστρια Anya Taylor-Joy στο χάρτη, ακολουθεί μια οικογένεια που έχει εξοριστεί από το χωριό της και αναγκάζεται να αποσυρθεί σε ένα απομονωμένο εξοχικό στη μέση της ερημιάς της Μασαχουσέτης. Στις αρχές της δεκαετίας του 16ου αιώνα, αυτό είναι ό,τι πιο κοντινό σε θανατική καταδίκη. Η ξαφνική εξαφάνιση του νεογέννητου μωρού τους φυτεύει τους σπόρους της δυσπιστίας και οδηγεί σε πολλές αλληλοκατηγορίες μέσα στο σπίτι, και σύντομα η δυσπιστία και η παράνοια απειλούν να τους κατακλύσουν εντελώς. Οι περισσότερες συμβατικές ταινίες τρόμου θα σκέπαζαν τον υπερφυσικό κίνδυνο με μυστήριο τουλάχιστον για την πρώτη πράξη, αλλά μέσα σε δέκα λεπτά ο Eggers επιβεβαιώνει τους μεγαλύτερους φόβους μας – το κακό είναι προ των πυλών και έχει βάλει στο στόχαστρο αυτή την οικογένεια.

Το «The Witch» είναι σίγουρα μια τρομακτική ταινία, αλλά από τις αργόσυρτες, από αυτές που σταδιακά χαράσσονται στο μυαλό και στοιχειώνουν τα όνειρά σου για πολύ καιρό μετά τους τίτλους τέλους. Υπάρχει ένας αδιαμφισβήτητος τρόμος που διαχέεται σε όλη την αφήγηση και είναι αισθητός από το πρώτο λεπτό, αλλά ποτέ δεν εκδηλώνεται με επιτηδευμένους τρόπους. Ο Eggers χτίζει αριστοτεχνικά ένα κρεσέντο κλιμακούμενης υστερίας πριν καταλήξει σε μια ανατριχιαστική κορύφωση, που άφησε εποχή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑΑπό τον Ρόμπερτ Έγκερς μέχρι τον Άρι Άστερ: Αυτοί οι νέοι σκηνοθέτες φέρνουν τη νέα εποχή στις ταινίες θρίλερ12.09.2018

Ο Φάρος, 2019 Keeping Secrets: Diving into the Folklore and Myths Behind 'The Lighthouse' - Bloody Disgusting

Ο Robert Eggers τελειοποίησε και επέκτεινε το ταλέντο που έδειξε στο φολκλορικό ντεμπούτο του με το εφιαλτικό δράμα που αποτελεί το «The Lighthouse». Αφορά δύο φαροφύλακες που έχουν εγκλωβιστεί σε ένα παράκτιο νησί το 1890, όπου αναγκάζονται να αναμετρηθούν μεταξύ τους ως μοναδικοί κάτοικοι για τέσσερις εβδομάδες. Ο Tom Wake (Robert Pattinson), ο νεότερος και πιο σπουδαγμένος φαινομενικά από τους δύο, επιμελείται τις πιο απλές δουλειές, ενώ ο γκρίζος και γέρος Ephraim Winslow (Willem Dafoe) είναι υπεύθυνος για το φως του φάρου.

Από μεθυσμένα ξεσπάσματα, φωνές γλάρων, θραύση κυμάτων και οράματα γοργόνων, το «The Lighthouse» ξετυλίγεται σαν ένα κακό όνειρο, φλερτάροντας με τον ελληνικό μύθο, την ψυχολογία του Wake και τη λοβκραφτική αξία σε μια κάθοδο στην τρέλα. Η ιστορία εξερευνά εξίσου το βάρος της απομόνωσης και της τρέλας μέσα από τις κακουχίες των δύο πρωταγωνιστών της, θολώνοντας τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και παραληρήματος, καθώς ανταλλάσσουν χαμόγελα και θαλασσινά τραγούδια μεταξυ τους κατά τη διάρκεια της ψυχωτικής τους κρίσης.

Drunken Sailors & Movie Stars: The Making of 'The Lighthouse' - Rolling Stone

Το ταλέντο του Eggers να δημιουργεί κλειστοφοβικές ατμόσφαιρες έγινε πιο εμφανές από ποτέ. Γυρισμένο με μια μονόχρωμη 43άρα κάμερα, μοιάζει εκπληκτικά μεταφορικό, αλλόκοτο αλλά γειωμένο, σαν μια γνήσια αναπαράσταση της εποχής του που με κάποιο τρόπο κατάφερε να γλιστρήσει στο παρόν.

Καλυμμένο από ατελείωτους συμβολισμούς, αλλοπρόσαλλες εικόνες και μεταφορές, το «The Lighthouse» είναι μια ταινία που όχι μόνο ανταμείβει τις επαναλαμβανόμενες προβολές, αλλά σχεδόν τις απαιτεί για να απορροφηθεί πλήρως. Ακριβώς αυτό το πέπλο ασάφειας είναι που την καθιστά μια από τις πιο μοναδικές και γοητευτικές ταινίες της νέας εποχης, μια ταινία που μοιάζει ταυτόχρονα ατελείωτα αινιγματική και απείρως ερμηνευτική.

Ο Άνθρωπος απ’ τον Βορρά (The Northman), 2022

The Northman ReviewΊσως είναι πολύ νωρίς για να εκφέρουμε απόλυτη άποψη για το νέο έπος που δημιούργησε ο Eggers για τους Βίκινγκς, το «The Northman». Αποτελεί ένα πολυαναμενόμενο έργο εποχής που περιγράφεται από τον ίδιο του τον δημιουργό ως ένας γάμος ανάμεσα στη γενναία δράση του «Conan The Barbarian» και τον θρησκευτικό πνευματισμό του «Andrei Rublev».

Σε πολλούς τομείς, το «The Northman» εκπληρώνει αυτή την ύψιστη υπόσχεση – δικαιολογώντας τον προϋπολογισμό των 90 εκατομμυρίων δολαρίων και το all star cast σε μια περιπέτεια που απλώνεται σε όλη τη Σκανδιναβία και εμφανίζει την ίδια προσοχή στη λεπτομέρεια και την άψογη αυθεντικότητα κάθε άλλης παραγωγής του Eggers.

Björk plays a scary seeress in 'The Northman' exclusive clip - News Leaflets

Η ιστορία επικεντρώνεται γύρω από τον Amleth (Alexander Skarsgård), έναν ξεροκέφαλο πρίγκιπα που έχει βγει εκτός εαυτού, χάνοντας κάθε ίχνος λογικής, που ορκίζεται να εκδικηθεί τη δολοφονία του πατέρα του (Ethan Hawke) και να διεκδικήσει το βασίλειό του από τα χέρια του θείου του (Claw Bang). Αυτό αποτελεί τον κεντρικό πυρήνα της αφήγησης, μια κλασική ιστορία ανεκπλήρωτων προφητειών και μοίρας που βρίσκει τις ρίζες της στον ίδιο σκανδιναβικό μύθο του 10ου αιώνα που ενέπνευσε τον Άμλετ του Shakespeare. Ευτυχώς, ο Eggers δεν επιχειρεί ποτέ να δοξάσει την εκδίκηση, παρουσιάζοντάς την όχι ως κάτι που υπόσχεται καλό τέλος, αλλά ως μια προσπάθεια που κατατρώει τα πάντα μανιωδώς, κάνοντάς μας να αναλογιστούμε τη βίαιη φύση της.

Why 'The Northman' was worth the fight for Robert Eggers - Los Angeles Times

Ο ηθοποιός Alexander Skarsgård μαζί με το καστ και τα μέλη του συνεργείου στα γυρίσματα του «The Northman» (Aidan Monaghan / Focus Features).

Βάζοντας όλες τις ταινίες του σε μια κλίμακα, το «The Northman» είναι αναμφίβολα το πιο φιλόδοξο εγχείρημα του Eggers μέχρι σήμερα.

Ξεκινώντας από ταινίες μικρού μήκους που έβγαζε με την δική του κάμερα για να πειραματιστεί, έφτασε σήμερα στο να μπορεί να γυρίσει μια ταινία τόσο μεγάλης εμβέλειας. Φαίνεται πως ο Robert Eggers έχει καταφέρει να βρει το πάτημα του, μπορεί να διαμορφώσει τον ίδιο του τον εαυτό, είναι σε θέση να εκφράσει όλα αυτά τα περίεργα, τα φολκλορικά και μακάβρια που διαβάζει στα βιβλία που τόσο αγαπά, φέρνοντάς τα στην ζωή με τις υπέροχες παραγωγές του.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑΟ Άνθρωπος απ’ τον Βορρά: 10 λόγοι για να δεις το έπος του Ρόμπερτ Έγκερς12.09.2018

Περισσότερα από Σαν σήμερα
VIMA_WEB3b