Βραβείο Booker 2020: Οι υποψηφιότητες – έκπληξη του μεγάλου λογοτεχνικού θεσμού
Οι έξι υποψηφιότητες της φετινής Σύντομης Λίστας του Βραβείου Booker, για το καλύτερο αγγλόφωνο μυθιστόρημα, ανακοινώθηκαν, με απουσία ηχηρών ονομάτων, αναπάντεχες συμμετοχές και το βλέμμα στραμμένο στη διαφορετικότητα.
Με έναν αέρα ανανέωσης και ενθουσιασμού ανακοινώθηκε η Σύντομη Λίστα των υποψηφιοτήτων για το φετινό βραβείο Booker, προκαλώντας έκπληξη τόσο στον λογοτεχνικό κόσμο, όσο και στο αναγνωστικό κοινό. Στις φετινές έξι υποψηφιότητες, οι οποίες προάγουν όσο ποτέ άλλοτε στην ιστορία του θεσμού την πολυφωνία και την πολυπολιτισμικότητα, συμπεριλαμβάνονται τέσσερις πρωτοεμφανιζόμενοι συγγραφείς, ενώ δεν έλειψαν και οι «μεγάλες» απουσίες, με την πολυβραβευμένη Hilary Mantel και το τελευταίο μέρος της τριλογίας της σχετικά με τον Thomas Cromwell, «The Mirror and the Light», να μη βρίσκεται ανάμεσα στους φιναλίστ.
Από τους φετινούς 6 υποψήφιους οι πέντε γεννήθηκαν ή ζουν πλέον στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ οι τέσσερις κατάφεραν να βρεθούν στη Σύντομη Λίστα των βραβείων Booker πραγματοποιώντας ένα εντυπωσιακό ντεμπούτο. Στους πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς περιλαμβάνονται οι Diane Cook («The New Wilderness»), Avni Doshi («Burnt Sugar»), Douglas Stuart («Shuggie Bain») και Brandon Taylor («Real Life»).
Από πάνω αριστερά οι υποψήφιοι συγγραφείς (με τη φορά του ρολογιού): Avni Doshi, Tsitsi Dangarembga, Douglas Stuart, Maaza Mengiste, Diane Cook και Brandon Taylor.
Την εξάδα συμπληρώνει η Ζιμπαμπουανή συγγραφέας Tsitsi Dangarembga, με το μυθιστόρημα της «This Mournable Body», η προσπάθεια επιβίωσης μιας γυναίκας στην μετα-αποικιοκρατική Ζιμπάμπουε. Η Dangarembga πρόσφατα συνελήφθη σε αντικυβερνητική, ειρηνική διαδήλωση στο Χαραρέ, με τη δίκη να αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 18 Σεπτεμβρίου. Τέλος, η Maaza Mengiste, η πρώτη Αιθιοπιανή συγγραφέας που έφτασε μέχρι τη Σύντομη Λίστα των βραβείων Booker, με το μυθιστόρημα της «The Shadow King» –η ιστορία των καθημερινών ανθρώπων που ξεσηκώθηκαν κατά τη διάρκεια της ιταλικής εισβολής στην Αιθιοπία το 1935- ολοκληρώνει τη λίστα με τους υποψηφίους.
Άλλα θέματα με τα οποία καταπιάνονται τα έξι υποψήφια μυθιστορήματα είναι η κλιματική αλλαγή, η άνοια, ο ρατσισμός και η ομοφοβία. Αξιοπρόσεκτο είναι, επίσης, το γεγονός ότι από τους υποψήφιους τίτλους οι τέσσερις προέρχονται από ανεξάρτητους εκδότες.
Λίγα λόγια για τον θεσμόΤο Βραβείο Booker απονέμεται κάθε χρόνο στο καλύτερο αγγλόφωνο μυθιστόρημα, με τις υποψηφιότητες από το 2014 να περιλαμβάνουν οποιονδήποτε συγγραφέα – ανεξαρτήτου εθνικότητας- γράφει στην αγγλική γλώσσα και το έργο του έχει εκδοθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο. Απόφαση που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις εκ μέρους της βρετανικής εκδοτικής βιομηχανίας, η οποία εξέφρασε ανησυχίες για κυριαρχία των Αμερικανών συγγραφέων στον θεσμό. Φέτος η κριτική επιτροπή είχε να επιλέξει ανάμεσα σε 162 βιβλία για τη δημιουργία της Σύντομης Λίστας, με τον νικητή, ο οποίος θα ανακοινωθεί στις 17 Νοεμβρίου, να διεκδικεί το έπαθλο των 50 χιλιάδων λιρών.
Η ανακοίνωση των φετινών βραβείων Booker προκάλεσε θετικές και αρνητικές αντιδράσεις. Η περσινή νικήτρια Bernadine Evaristo (μοιράστηκε το βραβείο με τη σπουδαία Margaret Atwood) έγραψε στο twitter: «Είμαι τόσο ενθουσιασμένη από την πιο ρηξικέλευθη Σύντομη Λίστα του 21ου αιώνα (…) οι πιο φρέσκιες οπτικές και αφηγήσεις βρίσκονται ανάμεσα στις περισσότερο υποεκπροσωπούμενες φωνές, όχι;». Από την άλλη πλευρά η μυθιστοριογράφος Amanda Craig δήλωσε απογοητευμένη από την κυριαρχία των Αμερικανών συγγραφέων στη Σύντομη Λίστα.
Από την πλευρά των κριτών η εκδότρια Margaret Busby σημείωσε ως προς την παρουσία Αμερικανών συγγραφέων: «Δώσαμε σημασία στα ίδια τα βιβλία και όχι στο γεγονός αν κάποιος είναι Βρετανός ή όχι. Η επιλογή έγινε με βάση τα όσα πιστεύαμε ότι προσφέρουν τα συγκεκριμένα βιβλία και όχι τις Εθνικότητες».
