MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΠΕΜΠΤΗ
28
ΜΑΡΤΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

Ο Μισέλ φαν ντερ Αα στη Στέγη για το «Βιβλίο της ανησυχίας»

Ποιος είναι άραγε ο πρωταγωνιστής της παράστασης του ολλανδού συνθέτη και σκηνοθέτη Μισέλ φαν ντερ Αα στη Στέγη, στις 15 και 16 Δεκέμβρη; Η μουσική; Το θέατρο; Ο κινηματογράφος; Όλα αυτά μαζί, και πίσω τους ένα πρόσωπο: Ο Φερνάντο Πεσόα…

author-image Σπύρος Κακουριώτης

Η ενασχόλησή του με τον πορτογάλο συγγραφέα και το «Βιβλίο της ανησυχίας», έργο μυθικό, που ο Πεσόα κατέλειπε στο αρχείο του και εκδόθηκε 50 χρόνια μετά τον θάνατό του, μια μακροσκελέστατη «αυτοβιογραφία χωρίς γεγονότα», ξεκίνησε πριν από οκτώ χρόνια, όταν ο Μισέλ φαν ντερ Αα κλήθηκε να συμμετάσχει στη διοργάνωση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από την αυστριακή πόλη Λιντς.

Δημιούργησε τότε μια μουσική παράσταση με βάση το κείμενο του Πεσόα, προορισμένη να ερμηνευτεί από τον σπουδαίο Κλάους Μαρία Μπραντάουερ, ενώ στο φιλμ που τη συνοδεύει πρωταγωνιστεί η τραγουδίστρια φάντο Άνα Μούρα. Συνδυασμός γοητευτικός, που σύντομα κατέληξε να σημαδέψει και τον ίδιο.

Δεν είναι τυχαίο ότι με αυτή τη λέξη, «Ανησυχία» (Disquiet), ονόμασε τη δισκογραφική του εταιρεία. «Μου αρέσει σαν λέξη και, κατά κάποιον τρόπο, αντιπροσωπεύει την προσωπικότητά μου», είπε στους δημοσιογράφους που τον συνάντησαν τη Δευτέρα στη Στέγη, άρτι αφιχθέντα από το χιονισμένο Άμστερνταμ, προκειμένου να προετοιμάσει την ελληνική εκδοχή του «Βιβλίου της ανησυχίας», σε νέα μετάφραση στα ελληνικά (Άννυ Σπυράκου), με πρωταγωνιστή τον ηθοποιό Μιλτιάδη Φιορέντζη, που συνοδεύει το σύνολο σύγχρονης μουσικής Ergon Ensemble.

VAN 1

Το «Βιβλίο της ανησυχίας» του Μισέλ φαν ντερ Αα αποτελεί μια υβριδική παράσταση όπου συμμετέχουν «συνεργατικά» κινηματογράφος, μουσική και λόγος.

Ο ίδιος την αποκάλεσε «παράσταση εναλλασσόμενων προοπτικών», καθώς κάθε φορά ένα διαφορετικό στοιχείο καταλαμβάνει το προσκήνιο, συνομιλώντας με τα υπόλοιπα και διατηρώντας ταυτόχρονα την αυτονομία του. «Είναι μια πρακτική που χρησιμοποιώ κι όταν σκηνοθετώ όπερα», προσέθεσε. Συνθέτης, λοιπόν, ή σκηνοθέτης; «Πριν απ’ όλα συνθέτης που σκηνοθετεί», απαντά, «αλλά πλέον είναι ιδιότητες που δεν διαχωρίζονται».

«Αυτό που με εντυπωσίασε στο έργο του Πεσόα είναι ότι αναφέρεται στον εαυτό του ως παρατηρητή της ζωής. Νομίζω πως αυτό κάνουμε σήμερα οι περισσότεροι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και, επιπλέον, επεξεργαζόμαστε διαρκώς νέες εκδοχές του εαυτού, όπως ο Πεσόα με τα δεκάδες ετερώνυμά του. Νομίζω πως αυτό τον συνδέει με την εποχή μας», παρατηρεί ο ολλανδός σκηνοθέτης.

Michel van der Aa The Book of Disquiet IMG 4363 p

«Ο αφηγητής ζει τη ζωή μέσα από το όνειρο και το όνειρο είναι πιο ζωντανό από τη ζωή. Αυτό είναι που ήθελα να πετύχω με την παράσταση αυτή», συμπληρώνει, τονίζοντας ότι το «Βιβλίο της ανησυχίας» έχει τη μορφή ημερολογιακών καταγραφών, κάτι που αφήνει χώρο σε ερμηνείες. Ο ίδιος έκανε μήνες να αποφασίσει ποιες καταγραφές θα χρησιμοποιήσει για να προχωρήσει στη δική του.

«Το κείμενο είναι γραμμένο σε ντοκιμαντερίστικο ύφος. Περιγράφει τον τρόπο που ζει μέσω της φαντασίας, του ονείρου, των ετερωνύμων, μιλά για όσους συναντά στα όνειρά του. Είναι λοιπόν ένα έργο για τη δύναμη της φαντασίας, για τη δύναμη της τέχνης», λέει ο Μισέλ φαν ντερ Αα, για να παρατηρήσει αμέσως μετά πως, η προηγούμενη ολλανδική κυβέρνηση επιτέθηκε σε αυτήν τη δύναμη της τέχνης, ακολουθώντας μια καταστροφική πολιτική που κατάργησε κάθε οικονομική ενίσχυση προς τις τέχνες. «Βρεθήκαμε στον πάτο», είπε, «ελπίζω πως αυτό θα αρχίσει να αλλάζει». 

Michel van der Aa The Book of Disquiet IMG 0526 p

Περισσότερα από Art & Culture
VIMA_WEB3b