Enter Afrofuturism στη Στέγη: οι επιμελητές μας συστήνουν το φεστιβάλ αφροφουτουρισμού

Οι επιμελητές του φεστιβάλ, Voltnoi & Quetempo, μας κατατοπίζουν σχετικά με τον κίνημα του αφροφουτουρισμού, την επιρροή που έχει ασκήσει εδώ και παραπάνω απο 20 χρόνια και για το περιέχομενο του φεστιβάλ που πραγματοποιείται στη Στέγη.

Πείτε μας λίγα λόγια για το κίνημα του αφροφουτουρισμού

Ο αφροφουτουρισμός είναι ένας νέος σχετικά όρος που ενώνει πολιτιστικές και πολιτικές πρακτικές των πληθυσμών της αφρικανικής διασποράς και παράδοσης που προεικόνισαν το μέλλον ή τον βίο στον πλανήτη μας, σε όλη τη διάρκεια της νεωτερικοτητας. Από τον 16ο αιώνα, την εποχή της σκλαβιάς τους στις φυτειες του νότου και των δυτικών Ινδιών έζησαν και αντιμετώπισαν συνθήκες που θα βίωναν οι βιομηχανικοί εργάτες 200 χρόνια μετά. Κάτω από αυτές τις απάνθρωπες συνθήκες ανέπτυξαν την μουσική και το τραγούδι ως τρόπο επικοινωνίας. Τραγουδώντας όλοι μαζί στις φυτείες της ζάχαρης προσπάθησαν να επιβραδύνουν τον ρυθμό εργασίας για να επιβιώσουν. Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει την δυναμική της μαύρης μουσικής που στο συγκεκριμένο παράδειγμα είναι επικοινωνία, είναι μουσική που αντανακλά την καθημερινή ζωή κάτι που δεν υπήρχε μέχρι τότε στη δυτική μουσική με τέτοιο «μοντέρνο» τρόπο. Αυτό το βασικό και ιστορικό παράδειγμα μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε ποιος είναι ο φουτουρισμός των πολιτιστικών πρακτικών που ανεπτυξαν οι πληθυσμοί της αφρικανικής διασποράς στον κόσμο. Τη δεκαετία του ‘90 ,που ο όρος εφευρίσκετε, βλεπουμε την παντοκρατορία της μαύρης μουσικής στην ποπ κουλτούρα μας που για 100 και πλέον χρόνια διατηρεί αυτό το αίσθημα της «μελλοντικότητας» ή της τεχνολογικής καινοτομίας στην παραγωγή της μουσικής και μας οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερες διαπιστώσεις για την καταγωγή της πολιτιστική ζωής στον πλανήτη μας.

Ποιες τέχνες επηρεάστηκαν πιο πολύ από το κίνημα;

Αρχικά μιλάμε για ένα φιλολογικό κίνημα. Δηλαδή για κάτι που αναζητά μέσα από την μουσική και την επιστημονική φαντασία τα βήματα ενός κόσμου που θα έρθει. Το ζήτημα της καλλιτεχνικής και τεχνολογικής καινοτομίας είναι ο πυρήνας αυτών των φιλολογικών συνδέσεων που κάνει ο αφροφουτουρισμός.

Τι επιρροή έχει αφήσει 20 και πλέον χρόνια μετά;

Η μαύρη μουσική είναι ένας πολιτιστικός ιός που εξαπλώθηκε σε όλη την Δύση και αποίκησε την καθημερινή ζωή απαντώντας με ένα τρόπο στην μοίρα που επεφύλασσε η αποικιοκρατία στους μαύρους πληθυσμούς. Άρα μιλάμε για κάτι μεγαλύτερο από μια απλή επιρροή.

Τι θα προτείνατε να δει/ακούσει κάποιος που ενδιαφέρεται για τον αφροφουτουρισμό αλλά δεν είναι ειδήμων;

Να ακούσει το κομμάτι Clear των Cybotron που είναι επηρεασμένο από την ηλεκτρονική μουσική των Γερμανών kraftwerk και δημιουργεί ένα νέο είδος μουσικής στα μέσα της δεκαετίας του 80 το electro, Στο Detroit των ΗΠΑ. Η μουσική παράδοση στο Detroit ήταν η Motown. Το παράδειγμα του Detroit Techno και electro μας οδηγεί σε κάποια συμπεράσματα για τις μεταμορφώσεις της μαύρης μουσικής που τα αναφέρουμε και πιο πάνω. Το Space is the Place του Sun Ra το ‘74 που προτείνει ένα φαντασιακό εξόδου από τις συνθήκες καταπίεσης των Αφροαμερικανών σε κάποιο άλλο πλανήτη. Το βιβλίο της φανταστικής λογοτεχνίας Kindred της Octavia Butler που χρησιμοποιεί το ταξίδι στο χρόνο από τη δεκαετία του 70 στις φυτείες του νότου 200 χρόνια πριν, ως μια συνθήκη που θα μιλήσει για τη θέση των Αφροαμερικανών στην αμερικανική ζωή.

Sun Ra Arkestra, Dopplereffekt, Actress, Moor Mother, A Guy Called Gerald, Nkisi. Πώς καταφέρατε να συγκεντρώσετε τόσο σπουδαία ονόματα σε ένα φεστιβάλ;

Η στέγη γραμμάτων και τεχνών του ιδρύματος Ωνάσση έχει εργαστεί για την κατάκτηση μιας υψηλής θέσης στον Παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη. Το Enter Afrofuturism είναι το μεγαλύτερο φεστιβάλ παγκόσμια που έχει γίνει μέχρι τώρα, για να παρουσιάσει και να χαρτογραφήσει το αφροφουτουριστικό ρεύμα σε ένα βάθος 60 ετών. Από την Sun Ra arkestra και τον actress ως τους oOtolith Group και την Tabita Rezaire. Στο επίπεδο της επιμέλειας εργαστήκαμε για περίπου ένα χρόνο επικοινωνώντας με τους καλεσμένους την θέληση μας και την αγάπη μας, για την πραγματοποίηση ενός τέτοιου φεστιβάλ. Ευτυχώς για όλους μας ανταποκριθήκαν, είμαστε πολύ χαρούμενοι για αυτό.

Ποια πράγματα μπορούμε να ανακαλύψουμε για τον αφροφουτουρισμό στις συζητήσεις των The Otolith Group, Reynaldo Anderson, Louis Chude-Sokei, Rasheedah Phillips, Nkisi, Abdul Qadim Haqq, Tabita Rezaire, Erik Steinskog;

Στους Reynaldo Anderson και Louis Chude-Sokei μπορεί κάποιος να μάθει για το τι σημαίνει η λογοτεχνία, η μουσική και οι τέχνες της αφρικανικής διασποράς στον κόσμο. Οι otolith group μας ταξιδεύουν μέσα από την ταινία τους και την ομιλία τους σε πολιτικά παραδείγματα που κρατούν από την αρχή της αποικιοκρατίας μέχρι σήμερα. ο designer Abdul Qadim Haqq για την εμπειρία του Detroit Techno. Η tabita rezaire ενώνει την ενώνει την αφρικανική παράδοση με τα νέα μέσα. Ο Erik steinskog τον αφροφουτουρισμο με την ποπ κουλτούρα. Η Rasheedah Phillips μας μιλάει για το αφροφουτουρισμο ως πρακτική στη ζωή μας. Η Nkisi με την μουσική της και την διάλεξη της για την εκλεκτική συγγένεια της αγγλικής ποπ κουλτούρας με τα sound system της Jamaica.