Φεστιβαλικά notes #5: Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς, «Το γεφύρι του Δρίνου»

Σκέψεις, στιγμιότυπα, εντυπώσεις από την παράσταση «Το γεφύρι του Δρίνου» που βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Σέρβου νομπελίστα Ιβο Αντριτς, που είδαμε στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, την Παρασκευή 9 Ιουνίου.

10.06.2017

Είδα περισσότερους γνωστούς αυτή τη φορά στο προαύλιο του Χώρου Η, της Πειραιώς 260. Είδα κάμποσους από το σταθερό κοινό του Φεστιβάλ των περασμένων χρόνων. Και είδα κοινό ανάμεικτο, διαφορετικών κατηγοριών και ηλικιών. Να ήταν η αναγνωρισιμότητα του σκηνοθέτη; Να ήταν η διαρκής γοητεία του βιβλίου του Ιβο Αντριτς; Μπορεί και τα δύο.

Nikita Milivojevic Press 6 photo Marilena Stafylidou

Είδαμε

Ο Χώρος Η ήταν αυτός που είχε αλλάξει όψη αυτή τη φορά. Αφού ο Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς, με την καθοριστική συμβολή του Κέννυ ΜακΛέλλαν στα σκηνικά, έστησε ένα γεφύρι και δύο όχθες! Μάλιστα. Η σκηνή κοβόταν στα δύο από μια κατασκευή-γεφύρι και οι θέσεις των θεατών ήταν μοιρασμένες στην κάθε… όχθη του.

Μπαίνοντας οι πέντε ηθοποιοί της παράστασης (νέοι αλλά ταλαντούχοι όλοι τους) κάτι έφτιαχναν από τα κομμάτια ενός τεράστιου χάρτη των Βαλκανίων. Τελικά έφτιαξαν έναν… χαρτάνθρωπο, που πάνω του έβλεπες θάλασσες, αλλά έβλεπες και τις χώρες. Των Βαλκανίων και τις γειτονικές τους. Οταν έσβησαν τα φώτα είδαμε και το… ποτάμι. Ενα μεγάλο μακρόστενο πανί στην οροφή του Χώρου Η, πάνω από τα κεφάλια όλων μας, φωτιζόταν σαν να ρέει νερό και μπορούσαμε ν’ ακούσουμε τη βουή στις όχθες του. Από εκείνο το σημείο, ξεκίνησε η ιστορία του γεφυριού, η ιστορία των Βαλκανίων και των λαών της Βαλκανικής δηλαδή. Κι εκεί μπροστά στα μάτια μας οι πέντε ηθοποιοί έγιναν βεζύρηδες, Εβραίοι ραββίνοι, ορθόδοξοι κληρικοί, μουσουλμάνοι, χωρικοί…

Και πέρασαν μπροστά μας, μέσα από το συγκλονιστικό κείμενο του Ιβο Αντριτς (πολύ καλή η μετάφραση της δραματοποίησης από την Ισμήνη Ραντούλοβιτς), οι μύθοι και οι παραδόσεις των Βαλκανικών χωρών -ίδιες και διαφορετικές εδώ και αιώνες-, οι μορφές της εξουσίας, η υποταγή των κατοίκων, οι προσπάθειες εξέγερσης, τα χρόνια συμβίωσης, τα χρόνια των πολέμων, οι εθνικισμοί, οι ιδεολογίες, με βασικό πρωταγωνιστή το κείμενο. Το οποίο σεβάστηκε και ανέδειξε με ξεχωριστή ευαισθησία ο Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς. Και δημιούργησε στιγμές συγκίνησης (η σκηνή με τη Σοφία Κόκκαλη και το νυφικό-σάβανο ήταν από τις πιο αισθαντικές της παράστασης).

Με ελάχιστα σκηνικά μέσα. Με τη μουσική του Δημήτρη Καμαρωτού να συνοδεύει το κείμενο του Ιβο Αντριτς. Με τους φωτισμούς του Νίκου Βλασόπουλου και την κίνηση της Amalia Bennett, στα βασικά συστατικά της παράστασης. Λιτά, αλλά ουσιαστικά. Ισα για να υπογραμμίζουν τις ταυτότητες των ανθρώπων και των εποχών. Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα έμενε στη θέση του γεφύρι του Δρίνου, παρ’ όλα όσα συνέβαιναν. Ωσπου έπεσε στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Και από τότε τίποτα δεν είναι στη θέση του… Και οι λαοί των Βαλκανίων έμειναν είτε στη μία όχθη, είτε στην άλλη…

Η επίγευση

Θερμό το χειροκρότημα των θεατών (ελάχιστες θέσεις κενές στον Χώρο Η) για όλους τους συντελεστές. Είχε αγγίξει τους περισσότερους η παράσταση του Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς. Κι αν ήθελε λίγο παραπάνω σφίξιμο, ε, αυτό είναι στα αναμενόμενα της πρώτης μέρας (δεύτερη και τελευταία μέρα, Σάββατο 10 Ιουνίου).

Ακούσαμε στο φουαγιέ

Ισως καλούσε έξω η πανσέληνος της Παρασκευής. Ισως η Παρασκευή η ίδια. Πάντως αρκετοί κάθισαν για after στο κυλικείο έξω από τον Χώρο Η. Παρέες παρέες. Για την παράσταση δεν ακούσαμε πολλά, αλλά όσα ακούσαμε θετικά ήταν. Και κάποιοι αναρωτήθηκαν αν θα πάει και το χειμώνα η παράσταση. Κανείς δεν μπορούσε να απαντήσει με σιγουριά. Ετσι κι αλλιώς σε ποια θεατρική χειμωνιάτικη αίθουσα μπορεί να στηθεί ένα τέτοιο γεφύρι; Μετά όμως είδαμε ότι παραγωγός της παράστασης είναι ο Μανόλης Σάρδης και αμέσως σκεφτήκαμε ότι το θεάτρο «Θησείον» είναι χωρισμένο έτσι, σαν δύο όχθες, με μια σκηνή-γεφύρι στη μέση. Λέτε;