Δημήτρης Παπαχαραλάμπους: Τα τραγούδια έρχονται και με βρίσκουν τις πιο ανύποπτες ώρες

Πείτε μας λίγα λόγια για το “Χορό των ημερών”;
Είμαι πολύ ικανοποιημένος από τη συνάντηση με τον Χρυσόστομο Καραντωνίου και τον Πάνο Παπαϊωάννου. Ο Χρυσόστομος, ένας εξαιρετικός κλασικός κιθαρίστας, που θήτευσε για πολλά χρόνια με τον Νίκο Μαμαγκάκη, έδειξε στο δίσκο αυτό το εύρος της ώριμης πια μουσικής του παιδείας και τις ενορχηστρωτικές του ικανότητες. Με τον Πάνο Παπαϊωάννου είχαμε συνεργαστεί και στον προηγούμενο δίσκο και μου άρεσε πάρα πολύ η φωνή του. Αποφασίσαμε κόντρα σε όλες τις αντιξοότητες να κάνουμε αυτή τη δουλειά. Καθοριστικός παράγοντας ήταν οι Αγώνες Δημιουργίας Ελληνικού Τραγουδιού της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Τότε είδαμε σε μια τελική μορφή τα τραγούδια κι αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε τη δυναμική τους.

Σε αυτό το διαγωνισμό διακριθήκατε…
Ναι, το τραγούδι «Τα μεροκάματα» μάς χάρισε το βραβείο κοινού. Ήταν το πρώτο σημάδι ότι επικοινωνούμε με τους ανθρώπους. Ευτυχώς το τραγούδι αγκαλιάστηκε αμέσως. Το ζήτησαν τα ραδιόφωνα και μετά υπήρξε ενδιαφέρον από τη δισκογραφική εταιρεία Feelgood Records και έτσι προέκυψε ο δίσκος.

Ποιοι άλλοι συμμετείχαν σ’ αυτή τη δουλειά;
Είχαμε την τύχη να συνεργαστούμε με πολύ καλούς μουσικούς και τραγουδιστές, τη Δήμητρα Γαλάνη, τον Παντελή Θαλασσινό και μια πολύ σημαντική νέα φωνή την Λαμπρινή Καρακώστα κι εύχομαι αυτός ο δίσκος να είναι και γι’ αυτή ένα σκαλί, για να
προχωρήσει, γιατί το αξίζει.

Πόσο δύσκολο είναι να μπει κάποιος στο χώρο;
Μιλώντας προσωπικά θα έλεγα ότι είναι πολύ δύσκολο. Έγραφα πολλά χρόνια πριν δω τα τραγούδια μου να δημοσιοποιούνται, αλλά ίσως αυτό έχει να κάνει και με μια προσωπική δυσκολία να προωθήσω τη δουλειά μου. Έχω γράψει ένα τραγούδι που μου θυμίζει αυτή μου την τάση, το «Γράμματα στη θάλασσα». Συνήθως έστελνα σε καλλιτέχνες τραγούδια ταχυδρομικώς, αλλά δεν διαβάζονταν ή ήταν δύσκολο να αξιολογηθούν, γιατί όλοι κατακλύζονται από τέτοιες προτάσεις. Γι’ αυτό ακριβώς, βέβαια, μπορώ να θεωρηθώ και πάρα πολύ τυχερός, αφού κάποια στιγμή έτυχε να ανοίξει το δικό μου φάκελο ο Σωκράτης Μάλαμας. Είχαν περάσει, όμως, 15 χρόνια από τότε που ξεκίνησα να γράφω. Κι όταν γράφεις στίχους, δεν τους γράφεις για σένα, αλλά για να γίνουν τραγούδι, να γίνουν κτήμα και άλλων.

Το ζητούμενο είναι να συναντηθείς μ’ έναν συνθέτη ή έναν ερμηνευτή;
Το ζητούμενο είναι να συναντηθείς με τον κόσμο. Ανάλογη δυσκολία μπορεί να έχει και ένας συνθέτης ή ένας τραγουδιστής. Μετά τη συνεργασία με το Μάλαμα πέρασαν πάλι αρκετά χρόνια μέχρι να ξανασυνεργαστώ με κάποιον, αλλά αυτή η συνεργασία ήδη κυοφορούσε την επόμενη. Ο Νίκος Παραουλάκης, που ήταν μουσικός του Σωκράτη, δούλευε κάποια τραγούδια, που του είχε προτείνει εκείνος χωρίς εγώ να το ξέρω κι έτσι κάναμε τον δίσκο «Από το φως και το σκοτάδι». Από τον Νίκο γνώρισα και τον Χρυσόστομο. Η δυσκολία μπορεί να κρύβει και μια μεγάλη τύχη.

Στη συνέχεια η σύνδεση με τη δισκογραφική πώς γίνεται;
Σήμερα αυτό ίσως είναι πολύ δύσκολο. Οι δισκογραφικές εταιρείες αν αναλάβουν τη διακίνηση του δίσκου, συνήθως ζητάνε έτοιμη την παραγωγή και την ηχογράφηση. Τα πράγματα κινούνται εθελοντικά και αρχίζεις εκ του μηδενός μόνο με δημιουργική και όχι οικονομική φιλοδοξία. Αυτό είναι καλό, αλλά από την άλλη όσοι ασχολούνται επαγγελματικά με αυτό είναι κρίμα να μην καταφέρνουνε να ζούνε αξιοπρεπώς από το επάγγελμά τους. Η δισκογραφική εταιρεία θα έρθει, λοιπόν, στο τέλος αν καταφέρουμε να την συναντήσουμε κι αυτή. Πολλές δουλειές τώρα βγαίνουν με προσωπική κάλυψη της έκδοσης και με προσωπική δουλειά στη διακίνηση και έχουν δημιουργηθεί και αρκετές μικρές δισκογραφικές εταιρείες που λειτουργούν στο πλαίσιο της αλληλεγγύης και της συνεργασίας.

Αυτή η διαδικασία έχει επηρεαστεί από την κρίση;
Πρώτα πρώτα είναι αποτέλεσμα της μεγάλης ανακατάταξης στη δισκογραφική παραγωγή, λόγω του περάσματος στην ψηφιακή εποχή. Η υποτίμηση του CD, του δίσκου, η δωρεάν πρόσβαση σε αυτόν, έχει αρκετά θετικά στοιχεία αλλά υπονομεύει την οικονομική διάσταση της παραγωγής. Το θέμα δεν είναι τα κέρδη των εταιρειών, αλλά το αν μπορούν από αυτή τη δουλειά να ζήσουν όλοι οι συντελεστές της. Και οπωσδήποτε η κρίση επιδείνωσε την κατάσταση.

Μας βοηθάει η μουσική στην αντιμετώπιση της κρίσης;
Πάντα έχει τέτοιο ρόλο. Η ελληνική ιστορία ήταν πάντα συνυφασμένη με κρίσεις και αυτές με την ελληνική μουσική, που πολλές φορές μπορεί να έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο πώς τις βίωσε η κοινωνία. Είναι αυτονόητη η απάντηση στο ερώτημα αυτό, στο βαθμό που πάντα η μουσική μας συνοδεύει και στα καλά και στα κακά, και στα προσωπικά και στα κοινωνικά.

Μπορούμε να πούμε ότι οι στίχοι σας, ειδικά στο νέο δίσκο, δεν εκφράζουν τόσο τις προσωπικές σχέσεις, τις ατομικές εμπειρίες όσο μια ευρύτερη αντίληψη για τη ζωή;
Έχω κάποιες θεματικές σταθερές, αλλά δεν τις κατευθύνω. Βγαίνουν μόνες τους. Δεν κάθομαι να γράψω. Τα τραγούδια έρχονται και με βρίσκουνε τις πιο ανύποπτες ώρες. Μπορεί η αφορμή να είναι μία λέξη, μία εικόνα, μία στιγμή που μου γίνεται έμμονη ιδέα ζητώντας να γίνει τραγούδι, χωρίς όμως να ξέρω τι είδους τραγουδιού θα είναι αυτό. Επίσης το πώς αυτές οι θεματικές υπάρχουν στους δίσκους εξαρτάται και από την τύχη ή τη συνάντηση με τους δημιουργούς. Άλλωστε τα τραγούδια ενός δίσκου δεν γράφτηκαν όλα την ίδια χρονική περίοδο, αλλά επιλέγονται έτσι ώστε να δίνουν την αίσθηση ενός συνόλου. Με απασχολούν οι προσωπικές σχέσεις απλώς ίσως δεν έχει φανεί ακόμα τόσο πολύ στα τραγούδια που έχουνε κυκλοφορήσει. Κάτι άλλο που ίσως έχει να κάνει με αυτό που επεσήμανες είναι ότι πολλές φορές έχω την τάση να συνδέω το προσωπικό με το συνολικό. Κάθε σχέση προσωπική, ερωτική, φιλική πολλές φορές τη συνδέω με το τί γίνεται γενικότερα γύρω μας και τι διάλογος ανοίγεται ανάμεσα στα δύο επίπεδα.

Πως βλέπετε το τελικό τραγούδι όταν έχει μπει και η μουσική στους στίχους σας;
Είναι σαν οι στίχοι να βρίσκουν το ταίρι τους. Γιατί δεν αρκεί ένας καλός στίχος ή μια καλή μουσική ή μια καλή φωνή για να είναι ένα τραγούδι πετυχημένο. Θα πρέπει να είναι σωστό το δέσιμο όλων αυτών των στοιχείων μεταξύ τους. Αυτή είναι η αγωνία του τραγουδιού. Κάθε τραγούδι πρέπει να εκφράζει την αλήθεια του ίδιου του δημιουργού, την αλήθεια των στίχων ή της μουσικής. Έχουν κι αυτά μια δική τους εσωτερική ανάγκη που πρέπει να δικαιώνεται μέσα από τη συνάντησή τους με τη φωνή. Όταν αυτό συμβαίνει και βλέπεις να έχει και μια απήχηση είναι τελικά η μεγαλύτερη επιβράβευση που μπορεί να πάρει κάποιος.

Info: Ο Πάνος Παπαϊωάννου και ο Χρυσόστομος Καραντωνίου παρουσιάζυν το άλμπουμ «Ο χορός των ημερών» ζωντανά την Παρασκευή 1 Μαΐου στο Ρυθμός Stage (Μαρίνου Αντύπα 38, 16346 Ηλιούπολη), http://www.rythmosstage.gr
Ώρα έναρξης: 22.30 / Είσοδος στο μπαρ: 12€ με μπύρα ή κρασί / Τηλ. κρατήσεων: 210 9750060