Υπάρχουν πολλοί τρόποι, για να μεταφέρεις ένα μυθιστόρημα στο θέατρο. Ο πιο απλός είναι να βάλεις τους ηθοποιούς να ανοίξουν τα βιβλία και να αρχίσουν να το διαβάσουν. Αυτό το μοτίβο- που εντάσσεται στη λογική της αποστασιοποίησης από τις συμβάσεις της μυθοπλασίας- έχει αρχίσει να γίνεται κοινός τόπος στο ελληνικό θέατρο. Το είδαμε και στην παράσταση των Pequod "το διπλό βιβλίο", στην Στέγη Γραμμάτων και τεχνών, που βασίζεται στο ομότιτλο βιβλίο του Δημήτρη Χατζή.
Λαός και Κολωνάκι αναδεικνύουν τις μεγάλες αντιθέσεις τους στη Μαντάμ Σουσού του Δημ. Ψαθά, μία παράσταση του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος που ανεβαίζει στο ΘΕΑΤΡΟΝ του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» σε σκηνοθεσία Γιώργου Αρμένη.
Το να μιλήσεις για το τίποτα, μοιάζει με ματαιοπονία. Επειδή ακριβώς είναι αδύνατον να ορίσεις το τίποτα, μένεις διαρκώς ανικανοποίητος από τις διατυπώσεις σου. Άρα γράφεις ακόμα περισσότερα. Και το αποτέλεσμα είναι να απομακρύνεσαι ακόμα περισσότερο από τον στόχο.
Ένα σκληρό παραμύθι, που απηχεί απόλυτα το πνεύμα που υπάρχει στο κοριτσάκι με τα σπίρτα, ενώ προφανώς ενέπνευσε το φινάλε της ταινίας «ο Λαβύρινθος του Πάνα», η Hannele του Γερμανού νομπελίστα δραματουργού Γκέρχαρτ Χάουπτμαν (έργο του 1893), ανεβαίνει στο Θέατρο του Νέου Κόσμου από την ομάδα Maniart σε σκηνοθεσία Θάνου Τοκάκη και μετάφραση Κωνσταντίνου Κρίτση.
"Ένα όμορφο κορίτσι με τα εσώρουχά του" και με... τσεμπέρι. Ένα ζευγάρι εγκλωβισμένο σ’ ένα αιωρούμενο σπίτι-κουτί. Φωτεινοί και σκοτεινοί άγγελοι: "Δυνατές" εικόνες και νοήματα από τα έργα "Sehnsucht" (Πόθος) και "Schmetterling" (Πεταλούδα), του διάσημου Nederlands Dans Theater, που είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, και των οποίων την ατμόσφαιρα επιχειρούμε να σας μεταφέρουμε παρακάτω, μαζί φυσικά με τις εντυπώσεις μας.Από την Αργυρώ Σταυρίδη
Είχαν χημεία και αλληλοσεβασμό, αλλά οι φωνές και το ρεπερτόριο τους δύσκολα συνταιριάζονταν. Ο λόγος για την Μαρία Φαραντούρη και τον Χρήστο Θηβαίο, οι οποίοι έδωσαν συναυλία στον χώρο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, με τον τίτλο "στην κόψη του τραγουδιού".
Με τρεις σονάτες για βιολί και πιάνο του θρυλικού Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, δύο σπουδαίοι σολίστες, ο Λεωνίδας Καβάκος και ο Ενρίκο Πάτσε δημιούργησαν μία συγκινησιακή ατμόσφαιρα με τις ερμηνείες τους, στην οποία τον πρώτο λόγο είχε η ιδιοφυΐα του μεγάλου συνθέτη.
Στους δύο κορυφαίους κωμικούς, τον Γιάννη Μπέζο και τον Πέτρο Φιλιππίδη, πέφτει το κύριο βάρος της κωμωδίας "Απατεώνες και Τζέντλεμεν" στο Παλλάς, την οποία και συν-σκηνοθετούν.
Ένα από τα επιδραστικότερα έργα για το σύγχρονο θέατρο είναι αυτό που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ! Ο λόγος για τον Βόυτσεκ του Georg Buchner, που έμεινε στη μέση, καθώς ο συγγραφέας πέθανε πριν τον ολοκληρώσει, σε ηλικία μόλις 24 ετών. Το έργο αυτό ανεβαίνει στο Απλό Θέατρο, από την Ομάδα Κουρσκ, σε σκηνοθεσία Χάρη Φραγκούλη.
Τα ντιμπέιτ τα έχουμε μάθει από τις πολιτικές αναμετρήσεις, όπου οι πολιτικοί αρχηγοί "λογομαχούν" μεταξύ τους, παρουσιάζοντας ένα μάλλον βαρετό τηλεοπτικό θέαμα. Όμως είναι τέτοιο το κλίμα την περίοδο των εκλογών, που καθόμαστε και το παρακολουθούμε, παρά την ανία που νιώθουμε. Όμως, ακόμα πιο βαρετό αποδεικνύεται είναι ένα ντιμπέιτ επί παντός επιστητού ανάμεσα σε δύο άντρες και δύο γυναίκες, στα πλαίσια ενός θεατρικού event.
Τράφικινγκ, μεγαλοαστοί εκμεταλλευτές γυναικών και ανάγκη για έρωτα από μία ιερόδουλη είναι τα κεντρικά σημεία στο έργο της Ελφρίντε Γέλινεκ «Περί Ζώων» σε σκηνοθεσία του Αλέξη Αλάτση, που ανεβαίνει στο θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν.
Ένας "εξορκιστής" αλά Αρονόφσκι διαποτισμένος από το πνεύμα του εβραϊκού μυστικισμού κι ένας μεγάλος έρωτας, που υπερβαίνει τα φυσικά όρια και εξυψώνεται στο Υπερπέραν... Σε αυτά πρέπει να προσθέσουμε τις έξοχες ερμηνείες δύο σπουδαίων ηθοποιών, υπό την σκηνοθετική καθοδήγηση του Σωτήρη Χατζάκη, κι έχουμε την βασική εικόνα για την παράσταση Ντιμπούκ που ανεβαίνει στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
Ένας στόχος, όσο παράλογος κι αν φαίνεται στους άλλους, είναι ο λόγος για τον κάθε άνθρωπο, ώστε να πορεύεται στη ζωή. Είναι η πυξίδα που του δίνει έναν προορισμό μέσα στο χάος της ύπαρξης. Και για τον "Κουλοχέρη του Σποκέιν" ο στόχος αυτός είναι να βρει το χαμένο του χέρι. Τι θα το κάνει; Τίποτα! Απλά θα βρει το χέρι που του κόψανε και το θέλει πίσω γιατί είναι δικό του.
Δουλειά του θεάτρου είναι να μεταφέρει στη σκηνή λογοτεχνικά κείμενα και οτιδήποτε σωματοποιείται στο σανίδι είναι de facto λογοτεχνία. Ωστόσο, είναι συχνή η περίπτωση που λογοτεχνικά κείμενα που δεν είναι θεατρικά έργα να μεταφέρονται στο θέατρο. Στην περίπτωση της παράστασης «Ιστορίες του κυρίου Νίκου» σε σύλληψη και σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση, αυτή η μεταφορά γίνεται υπό μορφή ανάγνωσης των κειμένων του συγγραφέα Νίκου Πεντζίκη από τους πέντε ηθοποιούς της παράστασης.
Δεν γινόταν να αντισταθούμε στον πειρασμό του κλισέ λογοπαιγνίου, αφού όσοι βρεθήκαμε στο Fuzz το Σάββατο 17 Μαρτίου, ζήσαμε μία από τις πιο όμορφες συναυλιακές στιγμές μας. Το γιατί, εξηγείται παρακάτω…από την Αργυρώ Σταυρίδηφωτογραφίες: Κατερίνα Ορφανού
Ένα μουσικό ρεσιτάλ πολύ υψηλής ποιότητας παρακολουθήσαμε στο Μέγαρο Μουσικής, με την συγκλονιστική ερμηνεύτρια Μάρθα Άργκεριχ και πολλούς φίλους μουσικούς να ερμηνεύουν κορυφαία έργα της κλασικής μουσικής από το μπαρόκ και τον Μπάχ μέχρι τον μοντερνισμό και τον Ιγκόρ Στραβίνσκυ.
Είδαμε το ανέβασμα της όπερας του Βέρντι στη Λυρική Σκηνή και παραθέτουμε λόγους που θα παρακινούσαν τους φιλότεχνους να τη δουν.από την Αργυρώ Σταυρίδη
Τη μετανάστευση όχι μόνο ως κοινωνικό φαινόμενο, αλλά κι ως υπαρξιακή εμπειρία προσπαθεί να αναδείξει η παράσταση "Πατρίδες" των Ρέππα- Παπαθανασίου στο Εθνικό Θέατρο. Άλλωστε, η Ελλάδα, που σχεδόν όλο τον 20ο αιώνα- και ιδίως τη δεκαετία του 50- ήταν χώρα που έστελνε μετανάστες σε άλλες χώρες, από τα τέλη του 80 άρχισε να γίνεται χώρος υποδοχής μεταναστών- το οποίο αποτέλεσε μια μεγάλη κοινωνική μεταβολή, ενώ άλλαξε και πολλές νοοτροπίες των Ελλήνων.
To νέο έργο έργο ενός από τους πιο πολιτικούς σκηνοθέτες στην Ελλάδα, του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, το Stallerhof θεωρείται έργο-σταθμός στη δραματουργία του του Γερμανού συγγραφέα Φραντς Ξάβερ Κρετς, που επηρέασε βαθιά τη σύγχρονη θεατρική γραφή.
Η νύφη δεν το έσκασε, το έσκασε όμως ο γαμπρός στο "Χαίρε Νύμφη" του Γρηγόριου Ξενόπουλου, που ανεβαίνει στο θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, σε σκηνοθεσία και διασκευή της Λένας Κιτσοπούλου.
Μπορεί να υπάρχει μία πορνογραφική σχέση- στο σινεμά και μετά στο θέατρο- χωρίς το πορνό; Είναι λίγο σαν να λείπει το κύριο συστατικό του, ας πούμε σαν να απουσιάζει από το «σπαγγέτι γουέστερν» το γουέστερν ή από ένα χάμπουργκερ το μπιφτέκι.
Το νέο έργο του Βασίλη Κατσικονούρη, ο οποίος καταξιώθηκε στον χώρο της θεατρικής συγγραφής με το "Γάλα", ανεβαίνει στο Θέατρον του Eλληνικού Kόσμου. Αναφερόμαστε στο θεατρικό έργο "Πήρε τη ζωή στα χέρια της" σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη.
"Βάζω υποψηφιότητα/ πρωθυπουργός να γίνω/ να κάθομαι τεμπέλικα/να τρώω και να πίνω" λέει ο Μάρκος Βαμβακάρης στο τραγούδι του ο Μάρκος Υπουργός. Κι όμως, η ιδέα δεν είναι δική του, αλλά του Ραγκαβή, ο οποίος έγραφε το θεατρικό έργο "του Κουτρούλη ο γάμος" το 1845 , το οποίο ανεβαίνει στο Εθνικό Θέατρο.
"Το χέρι", ένα ακόμα έργο του σημαντικού άγγλου συγγραφέα Τιμ Κράουτς, παρουσιάζεται στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Την σκηνοθεσία υπογράφει η Έλενα Πέγκα και πρωταγωνίστρια είναι η Θεοδώρα Τζήμου. Είναι το δεύτερο έργο του, που βλέπουμε φέτος, καθώς ήδη έχει ανέβει ο Συγγραφέας στον ίδιο ακριβώς χώρο.
Μια μητέρα προβληματική, ένας πατέρας επίσης προβληματικός, μια δικαστική απόφαση ακάμα πιο προβληματική και δύο τραγικά θύματα συνθέτουν το παζλ της ιστορίας για την θεατρική παράσταση Τζόρνταν που ανεβαίνει στο θέατρο τέχνης Κάρολος Κουν.
Το σκληρό θέμα των μεθόδων προσλήψεων σε μια επιχείρηση αναλύεται στο έργο του Τζόρντι Γκαλθεράν "Η μέθοδος Gronholm" που ανεβαίνει στο θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν για πέμπτη συνεχή χρονιά σε σκηνοθεσία Διαγόρα Χρονόπουλου.
Ο σπουδαίος Αργεντίνος συγγραφέας Μπόρχες είχε δηλώσει κάποτε πως συχνά του φαίνεται πως όλα τα συγγραφικά έργα τα έχει γράψει ο ίδιος άνθρωπος, θέλοντας να πει ότι δεν έχουν σημασία τα πρόσωπα, αλλά η ίδια η λογοτεχνία. Μάλλον όμως αυτόν τον ένα και μοναδικό άνθρωπο θα τον οραματίστηκε συγγραφέα και όχι θεατρολόγο ή θεατρικό σκηνοθέτη.
Από τη Ρωσία με αγάπη μας ήρθε ο θίασος του ιστορικού θεάτρου Ε. Vakhtangov, για να μας παρουσιάσει ένα από τα κορυφαία έργα του Άντον Τσέχοφ, το Θείο Βάνια, στο Badminton, σε σκηνοθεσία του Rimas Tuminas.
Πόσο εύκολα μπορεί ένα έργο από δράμα να γίνει κωμωδία και το αντίστροφο; Πάρα πολύ δύσκολα, όπως αποδεικνύεται και από το αποτέλεσμα στην παράσταση Λιωμένο Βούτυρο στο θεάτρο Θησείον.
"Κάτι είναι σάπιο στο βασίλειο της Δανίας" λέει ο Μαρκέλος στον Άμλετ. Κάτι είναι σάπιο στο βασίλειο της οικογένειας Βόρρινγκερ, μοιάζει να συμπληρώνει ο Τόμας Μπέρνχαρντ στο έργο του "Ρίττερ, Ντένε, Φος". Το έργο ανεβαίνει στο θέατρο Σφενδόνη και πρωταγωνιστούν τρεις σπουδαίοι ηθοποιοί, οι Ράνια Οικονομίδου, Άννα Κοκκίνου και Δημήτρης Καταλειφός, που ερμηνεύουν τα τρία πρωταγωνιστικά πρόσωπα. Η σκηνοθεσία είναι των τριών πρωταγωνιστών, μαζί με τον Πάνο Παπαδόπουλο.
Εμφύλιος εκτός έδρας- στη Γερμανία- από Έλληνες μετανάστες. Ένα έργο που αποτυπώνει γλαφυρά και ποιητικά τα τραύματα του εμφυλίου, η "Νίκη" της Λούλας Αναγνωστάκη, ανεβαίνει στο Εθνικό Θέατρο, στην αίθουσα Νίκος Κούρκουλος, σε σκηνοθεσία Βίκτορα Αρδίττη.
Ο Γιώργος Ψυχογιός, μια ξεχωριστή και σπουδαία περίπτωση συνθέτη, πιανίστα, ακκορντεονίστα και αυτοσχεδιαστή, έδωσε το δικό του πιανιστικό ρεσιτάλ στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση.
Ένα από τα μεγαλύτερα έργα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ο Μακμπέθ ανεβαίνει στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου. Τον ξέραμε Μάκβεθ, αλλά το σωστό είναι Μακμπέθ.
Ένα δύσκολο κείμενο και μια εξίσου δύσκολη παράσταση. Η Ερωφίλη του Γιώργου Χορτάτση σε σκηνοθεσία του Δήμου Αβδελιώδη ανεβαίνει αυτήν την περίοδο στο Εθνικό Θέατρο.
"Οδυσσεβάχ!" "Οδυσσεβάχ!" φώναζε ένα τσούρμο πιτσιρίκια μετά το τέλος της ομώνυμης παράστασης στο θέατρο Μικρή Πόρτα, για να αποθεώσει τον θεατρικό ήρωά του, τον οποίο ερμήνευε ο Γιώργος Χρυσοστόμου.
Μια μοναδική περίπτωση στο ελληνικό θέατρο είναι ο Μποστ. Τόσο μοναδική που μοιάζει μεταμοντέρνος ίσως και πριν το μεταμοντερνισμό. Τόσο στην μορφή, όσο και στο περιεχόμενο των θεατρικών του έργων εμφανίζει μεγάλη πρωτοτυπία και αυθεντικότητα- αν και στην περίπτωση του Μποστ είναι τόσο ενωμένα αυτά τα δύο, που το ένα καθορίζει το άλλο.
