Takis 1∞: Το Ίδρυμα Γουλανδρή γιορτάζει τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Takis με ένα μεγάλο αφιέρωμα

Το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, με τη συμβολή του Ιδρύματος Takis, τιμά τα 100 χρόνια από τη γέννηση του καλλιτέχνη Παναγιώτη Βασιλάκη – γνωστού ως Takis (1925-2019) – με μια μεγάλη αναδρομική έκθεση με τίτλο Takis 1∞ που παρουσιάζεται παράλληλα και στα δυο του μουσεία, στην Αθήνα και στην Άνδρο, από τις 22 Ιουνίου έως τις 2 Νοεμβρίου 2025.

Για πρώτη φορά στην ιστορία του Ιδρύματος το σύνολο των χώρων του που φιλοξενούν περιοδικές εκθέσεις, τόσο στην Αθήνα όσο και στην Άνδρο, αφιερώνεται σε μια έκθεση. Το αφιέρωμα Takis 1∞ διατρέχει όλη την καλλιτεχνική πορεία του Takis, που εκτείνεται σε επτά περίπου δεκαετίες. Κάθε σημαντικό στάδιο στη ζωή του καλλιτέχνη αναδεικνύεται μέσα από περισσότερα από 150 έργα, γλυπτά, σχέδια, πίνακες και κοσμήματα, τα οποία συνοδεύονται από κινηματογραφικές αναφορές σε εφήμερα έργα και δημιουργίες του.

Το μεγάλο αφιέρωμα στον Takis είναι ιδιαίτερα σημαντικό για το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή. Τιμά την μακροχρόνια φιλία των ιδρυτών, του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή, με τον καλλιτέχνη και παράλληλα αποτελεί μια ευκαιρία να αναδειχθεί η θεμελιώδης επιρροή του Takis στη διεθνή καλλιτεχνική σκηνή. Η έκθεση συμπίπτει επίσης με την επαναλειτουργία της Παλαιάς Πτέρυγας του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο, η οποία, ανανεωμένη πλέον, ανοίγει ξανά τις πόρτες της για το κοινό.

Ο Takis, ως αληθινός κοσμοπολίτης, μετέδιδε μέσω της τέχνης τους προβληματισμούς που υπερβαίνουν την απλή αισθητική διάσταση και βίωνε με ενθουσιασμό κάθε καινούριο κεφάλαιο στην καλλιτεχνική του πορεία. Η έκθεση αυτή μάς δίνει την ευκαιρία να επανατοποθετήσουμε την Ελλάδα στο κέντρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας, μέσω ενός καλλιτέχνη περίπλοκου, ατίθασου, απαιτητικού και παράλληλα ακαταμάχητου.

«Takis 1∞» στην Αθήνα

Τα Μαγνητικά Πεδία, το κομμάτι της έκθεσης που παρουσιάζεται στο Μουσείο του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή στην Αθήνα, αποτελεί μια ανασκόπηση της μακράς και εξαιρετικά γόνιμης σχέσης του Takis με τα μαγνητικά πεδία – μια σχέση-σταθμό στη διαδρομή του, που ξεκίνησε το 1959. Ξεκινώντας από τα πρώτα του Τηλεγλυπτά και φτάνοντας μέχρι τα τελευταία Μαγνητικά πεδία του το 2018, η διαδρομή περιλαμβάνει το αλησμόνητο δρώμενο Το αδύνατον – Άνθρωπος στο διάστημα, τους Τηλεπίνακες, τα Τηλεφώτα, τα Magnetron, το Μαγνητικό πουθενά, τους Μαγνητικούς τοίχους, τους Μαγνητικούς πίνακες, τις Ηλεκτρομαγνητικές σφαίρες, καθώς και τα περίφημα Μουσικά. Ο μαγνητισμός είναι παρών σε όλο το έργο του και του έδινε το έναυσμα για πολλές ανακαλύψεις. Χάρη σε αυτόν, ο Takis εξερεύνησε αυτό που του άρεσε να περιγράφει ως τέταρτη διάσταση: έναν χώρο που συχνά χαρακτηρίζουμε κενό, ενώ τον ζωντανεύουν διαρκώς δυνάμεις που όχι μόνο μας διαφεύγουν, αλλά διέπουν τη ζωή μας έως την παραμικρή λεπτομέρεια.

Η εξερεύνηση του μαγνητισμού μέσα από τη ματιά του Takis είναι μια συναρπαστική και απολαυστική περιπέτεια, που καλεί σε πραγματικά μεταφυσικούς στοχασμούς. Για τον Takis, όλα είναι μαγνητισμός.

«Takis 1∞» στην Αθήνα

Στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο παρουσιάζονται όλα τα στάδια στο έργο του Takis που υπήρξαν καθοριστικής σημασίας για εκείνον, μέσα από τις διαδοχικές ανατροπές που σημάδεψαν την καριέρα του.

Στόχος του Ιδρύματος είναι να προβάλει μια ολοκληρωμένη πλευρά της καλλιτεχνικής διαδρομής του, μάλλον παραγνωρισμένη: τα νεανικά έργα του, αποκαλυπτικά των πρώτων επιρροών του αλλά και της ικανότητάς του να απεγκλωβίζεται από την κατάρτιση του αυτοδίδακτου και να διαπρέπει. Τα Λουλούδια και τα Είδωλα, τα οποία αποτέλεσαν νέες οπτικές για την πανίδα και τη χλωρίδα μέσα από το πρίσμα του μετάλλου. Τους Εσωτερικούς χώρους, τα Μαγνητικά κενά και τις Σφαίρες, που τον οδήγησαν να συνεχίσει την εξερεύνηση της ύλης. Τα Καντράν και τα Ηλεκτρονικά ανάγλυφα, έργα παράδοξα που υπογραμμίζουν τη μόνιμη παρουσία της τεχνολογίας στη ζωή μας, αλλά και το γεγονός ότι κάθε στοιχείο της καθημερινότητας μπορεί να κρύβει εικαστική ομορφιά που δεν υποψιαζόμαστε. Τις Σπείρες, ένα μεθυστικό ταξίδι στα αισθητικά μυστήρια της γεωμετρίας, και τέλος τα λιγότερο γνωστά Ερωτικά του, εμβλήματα της ηχηρής επιστροφής των σωμάτων στη δουλειά του. Σε αυτά τα πρωτοφανούς ποικιλίας έργα, τόσο ως προς τα υλικά και τη σύλληψη όσο και ως προς τον συμβολισμό τους, προστίθενται τα εμβληματικά Σινιάλα, που εμφανίστηκαν το 1955 και έγιναν ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύνολα γλυπτών του 20ού αιώνα.

«Takis 1∞» του Ιδρύματος Γουλανδρή στην Άνδρο

Με αφορμή το επετειακό αφιέρωμα, το Ίδρυμα εγκαινιάζει την πρώτη του σειρά podcasts με τίτλο «B&E Goulandris Podcasts: μια ηχητική κατάδυση στον μαγευτικό κόσμο της Τέχνης».

Η πρώτη ενότητα της σειράς περιλαμβάνει πέντε επεισόδια που διατρέχουν την πολυκύμαντη ζωή του Takis: από τα νεανικά κατοχικά χρόνια στην Ελλάδα, την καλλιτεχνική πορεία με ενδιάμεσους σταθμούς το Παρίσι, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, έως την επιστροφή στην Αθήνα, στο λόφο του Γεροβουνού, και την ίδρυση του ομώνυμου Ιδρύματος και ερευνητικού κέντρου.

Μέσα από σπάνια ηχητικά ντοκουμέντα, διαφωτιστικές συζητήσεις με τους επιμελητές της έκθεσης και ανέκδοτες ιστορίες από ανθρώπους που τον έζησαν από κοντά, οι ακροατές καταδύονται στο εκρηκτικό σύμπαν του Takis και παρατηρούν τα έργα του με άλλα μάτια και αυτιά.

Τα podcasts είναι διαθέσιμα από τις 22 Ιουνίου σε όλες τις πλατφόρμες (Spotify, Apple Podcasts, YouTube Music κ.ά.), στο goulandris.gr και στους εκθεσιακούς χώρους των περιοδικών εκθέσεων του Ιδρύματος, μέσω QR codes.

Η έκθεση συνοδεύεται από εκτενή κατάλογο, ο οποίος είναι διαθέσιμος σε ελληνικά και αγγλικά.

Ξεναγήσεις για το κοινό έχουν προγραμματιστεί τόσο στην Αθήνα όσο και στην Άνδρο, στα ελληνικά και στα αγγλικά, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα για ομαδικές ή ιδιωτικές ξεναγήσεις κατόπιν συνεννόησης. Επίσης, μια ειδικά σχεδιασμένη διαδραστική ξενάγηση θα υλοποιηθεί στο Μουσείο στην Αθήνα.

Παράλληλα, στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν δημιουργικά εργαστήρια για παιδιά ηλικίας 5-7 ετών και 8-12 ετών στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο από τις 23 Ιουλίου έως τις 31 Αυγούστου και στο Μουσείο στην Αθήνα, από τον Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο.