Γιάννης Τσαρούχης: Ο σπουδαίος Έλληνας ζωγράφος μέσα από το έργο του

Σαν σήμερα, 13 Ιανουαρίου 1910, γεννήθηκε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους του 20ού αιώνα, ο Γιάννης Τσαρούχης. Ας δούμε τη ζωή του μέσα από το έργο του…

Ο Τσαρούχης γεννήθηκε στον Πειραιά και επηρεάστηκε πολύ απ’ αυτόν, παρόλο που μετακόμισε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Τα νεοκλασικά κτίρια, η ζωή στο λιμάνι και οι φτωχογειτονιές αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για εκείνον στην καλλιτεχνική του πορεία.

Το 1929 εκθέτει για πρώτη φορά τα έργα του στο “Άσυλο Τέχνης” με μεγάλη επιτυχία και του ανοίγει τον δρόμο για την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Είχε καθηγητές σπουδαίους ζωγράφους και γλύπτες της εποχής όπως ο Κωνσταντίνος Παρθένης, ο Γιώργος Ιακωβίδης και ο Θωμάς Θωμόπουλος. Σημαντική επιρροή για εκείνον αποτέλεσε και η μαθητεία ως βοηθός δίπλα στον Φώτη Κόντογλου, από τον οποίο έμαθε την βυζαντινή αγιογραφία που επηρέασε αργότερα το έργο του.

Ο Γιάννης Τσαρούχης στο ατελιέ του

Έπειτα κι από την σχολή, ταξίδεψε αρκετά στην Κωνσταντινούπολη, τη Γαλλία και την Ιταλία για να έρθει σε επαφή με τους μεγάλους ζωγράφους. Είδε έργα από τα ρεύματα της Αναγέννησης, του Ιμπρεσιονισμού και τα σύγχρονα ρεύματα εκείνης της εποχής και ανακάλυψε ζωγράφους όπως ο Θεόφιλος, ο Ανρί Ματίς και ο Αλμπέρτο Τζακομέττι.

Οι τέσσερις εποχές, 1969

Δύο από τις πιο σημαντικές στιγμές της καριέρας του ήταν η υποψηφιότητα για το βραβείο Γκούγκενχαϊμ το 1956 και η έκθεση στη Μπιενάλε της Βενετίας το 1958.

Εκτός από την ζωγραφική, ο Γιάννης Τσαρούχης ασχολήθηκε και με την σκηνογραφία και την ενδυματολογία. Από μικρός άλλωστε σχεδίαζε κοστούμια για θεατρικές παραστάσεις. Έκανε αξιόλογες συνεργασίες με θέατρα όπως το Εθνικό, Κοτοπούλη και το Δημοτικό του Πειραιά. Σημαντικές παραστάσεις τις οποίες ανέλαβε είναι ο “Ρωμαίος και Ιουλιέττα” το 1954 στον βασιλικό κήπο και για την παράσταση “Πριγκίπισσα Μαλένα” στο Εθνικό Θέατρο. Από τις πιο μεγάλες του συνεργασίες ήταν με την Έλλη Παπαδημητρίου και τον Κάρολο Κουν και μαζί και με τον Διονύση Δεβάρη ίδρυσαν τη Λαϊκή Σκηνή το 1934.

Δύο άντρες με φτερά πεταλούδας, 1968

Τα έργα του Τσαρούχη είναι διάχυτα από το στοιχείο της ελληνικής παράδοσης και το Βυζάντιο. Οι επιρροές από τον Πειραιά και από την φοίτηση δίπλα στον Κόντογλου είναι αρκετά εμφανείς. Δείχνει έντονα την ελληνική λαογραφία διατηρώντας και κάτι το νεοκλασικό. Επηρεάστηκε από το Μπαρόκ και την Αναγέννηση, ενώ συνεχώς μάθαινε νέες τεχνικές.

Ναύτης που κάθεται στο τραπεζάκι, φόντο ροζ, 1980

Η λαογραφία είναι χαρακτηριστικό στοιχείο στην θεματολογία με τους ναύτες που είναι και τους πιο γνωστούς του πίνακες. Σε μεγάλο βαθμό οι πίνακές του περικλείουν την χαρά και το θαύμα της ζωής ενώ σημαντική είναι και η συμβολή του στην απεικόνιση θεματικών του ομοφυλοφιλικού έρωτα. Αν και αρκετά συγκεκαλυμμένη, η θεματική αυτή αντιμετωπίστηκε με σεβασμό παρά τον συντηρητικό χαρακτήρα της εποχής.

Η ξεχασμένη φρουρά, 1956