MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
01
ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΕΚΘΕΣΗ X
100 χρόνια Takis: Ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών τιμά τον σπουδαίο γλύπτη με μια επετειακή έκθεση
Από 30/07/2025 έως 24/01/2026
Allspice - Michael Rakowitz & Ancient Cultures: Η σύγχρονη τέχνη συναντά αρχαίους πολιτισμούς στο Μουσείο Ακρόπολης
Από 13/05/2025 έως 31/10/2025
Bad Girls, Big Dragons: Η νέα ατομική έκθεση της Στέλλας Καπεζάνου στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
Από 03/07/2025 έως 07/09/2025
Cycladic Blues: Η Marlene Dumas στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Από 05/06/2025 έως 03/11/2025
In a Bright Green Field: Ομαδική έκθεση σύγχρονων Ελλήνων και Κυπρίων καλλιτεχνών στο Μουσείο Μπενάκη
Από 12/06/2025 έως 13/09/2025
Nήματα Eπιλογής: Ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών
Από 24/06/2025 έως 27/09/2025
Surroundings: 13 έργα της Γερμανίδας εικαστικού Claudia Wieser ειδικά για την Εσπλανάδα του ΚΠΙΣΝ
Από 03/04/2025 έως 16/11/2025
Takis 1∞: Το Ίδρυμα Γουλανδρή γιορτάζει τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Takis με ένα μεγάλο αφιέρωμα
Από 22/06/2025 έως 02/11/2025
Untitled: H πρώτη έκθεση έργων του Jean-Michel Basquiat στην Ελλάδα
Από 22/05/2025 έως 02/08/2025
Why Look at Animals?: Η νέα διεθνής ομαδική έκθεση του ΕΜΣΤ ζητά δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή
Από 15/05/2025 έως 15/02/2026
Win Knowlton: Αποτυπώνοντας στον καμβά την κλιματική αλλαγή
Από 15/05/2025 έως 27/09/2025
You are invited: Ο εμβληματικός φωτογράφος Juergen Teller στο Onassis Ready με μια αναδρομική έκθεση
Από 19/10/2025 έως 30/12/2025
a Cabinet of Curiosities: 78 εικαστικοί καταλαμβάνουν τους χώρους του MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά
Από 13/02/2025 έως 31/08/2025
«Διαδρομές στην τέχνη»: Από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων
Από 24/05/2025 έως 02/11/2025
«Ιστορίες Ανεμελιάς» στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
Από 29/05/2025 έως 07/09/2025
Ένα Τηλεγράφημα στην αγαπημένη μου Suki: Έκθεση του Oscar Murillo στην Gagosian
Από 20/06/2025 έως 30/08/2025
Αθύρματα από χαρτί: Έκθεση του Απόστολου Φ. Βέττα στο Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο
Από 09/07/2025 έως 14/09/2025
Ανατομία της Αρχιτεκτονικής: Έργα της Simone Leigh εκτίθενται στην Αγορά του ΚΠΙΣΝ
Από 28/04/2025 έως 31/10/2025
Από τα ράφια… στις προθήκες: Η Ελλάδα των Δυτικοευρωπαίων περιηγητών σε μια έκθεση στην ΕΒΕ
Από 01/07/2025 έως 31/08/2025
Γραφές και Χάρτες: Η νέα ατομική έκθεση της Βάσως Τρίγκα στο Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας
Από 06/09/2025 έως 05/10/2025
Διαιρεμένες Μνήμες 1940-1950: Το αποτύπωμα μιας ταραγμένης δεκαετίας μέσα από μια ψηφιακή έκθεση
Από 15/11/2021 έως 31/12/2026
Διαφημίζοντας την Ελλάδα: Ο ελληνικός τουρισμός των 60s μέσα από μάτια σπουδαίων καλλιτεχνών, στην Ύδρα
Από 25/03/2025 έως 31/10/2025
Εικαστικό «Φως εκ φωτός» στην Άνδρο
Από 26/07/2025 έως 28/09/2025
Η Εμμονή του Βλέμματος: Μια έκθεση για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Παναγιώτη Τέτση στην Εθνική Πινακοθήκη
Από 10/04/2025 έως 31/10/2025
Θραύσματα: Ένας εικαστικός φόρος-τιμής στην κλασική ωραιότητα στο καφέ του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου
Από 08/07/2025 έως 05/08/2025
Θόδωρος - Αντί αναδρομικής: Μια έκθεση αφιερωμένη στο έργο του σπουδαίου γλύπτη στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Από 08/02/2025 έως 08/02/2026
Σου στέλνω Μήλο CPT: Ομαδική έκθεση στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης
Από 06/07/2025 έως 03/08/2025
Τα "καπρίτσια" του Γκόγια στην Εθνική Πινακοθήκη
Από 22/01/2025 έως 30/09/2025
Ζωγραφική

Νίκος Εγγονόπουλος – Ο Ορφέας του Υπερρεαλισμού: Έκθεση αφιερωμένη στον εμβληματικό καλλιτέχνη στο Ίδρυμα Θεοχαράκη

To Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β&Μ Θεοχαράκη εγκαινιάζει την έκθεση «Νίκος Εγγονόπουλος. Ο Ορφέας του Υπερρεαλισμού» με περισσότερα από 148 έργα του σπουδαίου Έλληνα εικαστικού προερχόμενα από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές.

Νίκος Εγγονόπουλος - Ο Ορφέας του Υπερρεαλισμού: Έκθεση αφιερωμένη στον εμβληματικό καλλιτέχνη στο Ίδρυμα Θεοχαράκη
Νίκος Εγγονόπουλος - Ο Ορφέας του Υπερρεαλισμού: Έκθεση αφιερωμένη στον εμβληματικό καλλιτέχνη στο Ίδρυμα Θεοχαράκη
Monopoli Team

Την Τετάρτη, 9 Μαρτίου 2022, θα εγκαινιαστεί από την Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, η έκθεση «Νίκος Εγγονόπουλος. Ο Ορφέας του Υπερρεαλισμού», στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη.

Εκατόν σαράντα οκτώ και πλέον πολύτιμα έργα του Εγγονόπουλου, δανεισμένα από τις συλλογές του Ιδρύματος Ωνάση, της Alpha Bank, του Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών Α. Π. Θ., της Δημοτικής Πινακοθήκης Ρόδου, της Λεβεντείου Πινακοθήκης, καθώς και πολλών ιδιωτικών συλλογών, όπως του Δ. Ν. Π., του κυρίου Κρίτωνα Ιωαννίδη, της κυρίας Ειρήνης Παναγοπούλου, του κυρίου Μπάμπου και της κυρίας Άντζελας Οικονομίδη και του Μ. Μ., ολοκληρώνουν τη φυσιογνωμία της μεγάλης αυτής έκθεσης.

Νίκος Εγγονόπουλος - Ο Ορφέας του Υπερρεαλισμού: Έκθεση αφιερωμένη στον εμβληματικό καλλιτέχνη στο Ίδρυμα Θεοχαράκη

Κορυφαία έργα όπως «Ορφεύς, Ερμής και Ευρυδίκη», 1949, «Αργώ», 1948, «Ορφεύς», 1957, «Οι Αδιάφθοροι», 1967, «Ο ζωγράφος και το μοντέλο του», 1970, «Ορφεύς», 1968, «Ομηρικό με τον ήρωα», 1938, «Ολυμπία», 1970, «Ο Μερκούριος Μπούας», 1971, «Nico hora ruit», 1939, «Συναυλία», 1960, «Ο Καβάφης», 1948, «Καζανόβας», 1968, «Μεσογειακή Μούσα», 1984, «Οι αδιάφθοροι», 1967, μεταξύ των άλλων, αποκαλύπτουν το πολυεπίπεδο έργο του.

Νίκος Εγγονόπουλος - Ο Ορφέας του Υπερρεαλισμού: Έκθεση αφιερωμένη στον εμβληματικό καλλιτέχνη στο Ίδρυμα Θεοχαράκη

Η κυρία Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ γράφει στον ομότιτλο κατάλογο της έκθεσης:

«Αν με ρωτούσαν ποιος είναι για μένα ο απόλυτος υπερρεαλιστής (δεν λέω σουρεαλιστής για να μην στρεβλώσω την έννοια του όρου), ξένος ή Έλληνας, αδίστακτα θα απαντούσα ο Νίκος Εγγονόπουλος. Έκανε τη λέξη ως ποιητής και την εικόνα ως ζωγράφος να υπακούσουν στη δική του σύνταξη και γραμματική και να συνθέτουν μια ιδιαίτερη στοχαστική και αισθητική πραγματικότητα. Αν πάλι με ρωτούσαν ποιόν θεωρώ ποιο σπουδαίο, τον Εγγονόπουλο ποιητή ή τον Εγγονόπουλο ζωγράφο, θα έλεγα ότι η ερώτηση είναι ανεδαφική. Ο Εγγονόπουλος κάνει ποίηση ζωγραφίζοντας και δημιουργεί εικαστική τέχνη με την ποίησή του. Ο άρρηκτος αυτός συνδυασμός μου δίνει το δικαίωμα να τον ονομάσω τον απόλυτο υπερρεαλιστή που πολέμησε να πει ποιητικά ότι “η Τρίτη γύφτισσα είναι ο στρατηγός Θεόδωρος Κολοκοτρώνης”, και ότι “τα αγάλματα κάνουν μεταφυσικές επεμβάσεις” και να ζωγραφίσει την “Μεταθανάτια αυτοπροσωπογραφία του”.

Άλλοι, πολύ πιο ειδικοί, καλλίτεροι γνώστες από εμένα, θα γράψουν για το ζωγραφικό έργο του Εγγονόπουλου. Ως προς αυτό το θέμα, νοιώθω σαν “τον υδραίο στρατηγό του Εγγονόπουλου που βρέθηκε στη Λάρισα”. Να τονίσω μόνο ότι η λαμπρότητα των χρωμάτων του Εγγονόπουλου, το μπλε Κοβάλτιο, το Κάδμιο κίτρινο, το εκτυφλωτικό κόκκινο με όλες του τις αποχρώσεις συντείνουν στο να γίνεται μυθικό το κάθε μυθολογικό θέμα που εικονογραφεί ο ζωγράφος Εγγονόπουλος. Παρεμπιπτόντως άλλωστε να σημειώσω, αντίθετα ίσως από τους ξένους ομότεχνούς του, ότι ο Εγγονόπουλος ζωγραφίζει σκηνές, θέματα με υπερρεαλισμό βέβαια τρόπο, χωρίς να έχει απαραίτητα ανάγκη από ένα τίτλο ή μια επεξηγηματική λεζάντα με προέλευση υπερρεαλιστική». 

Νίκος Εγγονόπουλος - Ο Ορφέας του Υπερρεαλισμού: Έκθεση αφιερωμένη στον εμβληματικό καλλιτέχνη στο Ίδρυμα Θεοχαράκη

Ο επιμελητής της έκθεσης, Τάκης Μαυρωτάς, επισημαίνει στον ίδιο κατάλογο:

«O Εγγονόπουλος με λογισμό και όραμα, κινείται από το παρόν στο παρελθόν, από το όνειρο στον μύθο και από την πραγματικότητα στη φαντασίωση. Αδιαπραγμάτευτα ειλικρινής και ανιδιοτελής απέναντι στη ζωή, αντιμετώπισε με θάρρος τους επικριτές και πολέμιούς του, αντιπαραθέτοντας τη ζωγραφική και την ποίησή του, οι οποίες είναι έντονα συνδεδεμένες με τα όνειρα και τους ονειρικούς μηχανισμούς, με το παράλογο και τη “ζούρλια”, μια λέξη που συχνά χρησιμοποιούσε ο ίδιος. Αυτό το μυστηριακό σύμπαν εκφράζει τη δική του αλήθεια, έναν απέραντο κόσμο, που αντανακλά το πάθος του για καθετί ωραίο, αλλά και την κριτική του στάση απέναντι στα μεγάλα λάθη. Έτσι, οι μνήμες από τα δύσκολα χρόνια της κατοχής έγιναν εικόνες και στίχοι με ενάργεια και συναισθηματική ένταση.(…)

Η ζωγραφική για τον Εγγονόπουλο ήταν μια άσκηση πνευματικής ελευθερίας. Δούλευε καθημερινά με μαεστρία, ενίοτε ελαιογραφίες, με τον ίδιο τρόπο που δούλευε την αυγοτέμπερα, χρησιμοποιώντας λιγοστά καθαρά και λαμπερά χρώματα, όπως την ώχρα, το μπλε του κοβαλτίου ή το ούλτρα μαρίν, το βαθύ πράσινο και το κόκκινο και άλλοτε υδατογραφίες, όπου σε αρκετές από αυτές προσέθετε σινική μελάνη. Ξεκινούσε πάντα με ένα bozzetti, όπως ο ίδιος το αποκαλούσε, δηλαδή με την απόδοση του οράματός του σε χαρτί, μικρών διαστάσεων, ζωγραφισμένο από υδατοχρώματα και σινική μελάνη, ακόμη και χρωματιστά μολύβια. Στη συνέχεια, προχωρούσε στην ακριβή αποτύπωση του σχεδίου, χρησιμοποιώντας μολύβι ή κάρβουνο ή και τα δύο μαζί. Έτσι, με ακρίβεια, το αποτύπωνε το σχέδιο πάνω στον μουσαμά, το ξύλο ή το χαρτόνι για να ολοκληρώσει, με την επιλογή των χρωμάτων, τους μνημειακούς του πίνακες.

Πρωταγωνιστές του ήταν οι ανθρώπινες μορφές. Ευθυτενείς, καλλίγραμμες, με δηλωτικές κινήσεις, αλλά με ανύπαρκτα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προσώπου τους. Αυτές οι απρόσωπες μορφές μας βυθίζουν στον χρόνο, φέρνοντας μας αντιμέτωπους με μοναχικούς ήρωες ή ερωτικά ζευγάρια, από την μυθολογία και τη λογοτεχνία, την ιστορία και την ποίηση, με αναφορές άλλοτε στον Ορφέα, στην Ευρυδίκη, στον Ερμή, στην Ιώ, στον Ηρακλή, στον Οδυσσέα, στην Καλυψώ, στην Θέτιδα και στον Πηλέα, στον Ιάσωνα, στην Μήδεια και άλλοτε στον Άνθιμο τον Τραλλέα και στον Ισίδωρο τον Μιλήσιο». 

Λίγα λόγια για τον εμβληματικό υπερρεαλιστή καλλιτέχνη

Ο Νίκος Εγγονόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1907 και πέθανε το 1987. Σπούδασε στη ΑΣΚΤ με δασκάλους τους Κωνσταντίνο Παρθένη, Δημήτριο Μπισκίνη, Θωμά Θωμόπουλο και Γιάννη Κεφαλληνό. Στη συνέχεια, χάρη στην μαθητεία του κοντά στο Φώτη Κόντογλου και τον καθηγητή Αλέξανδρο Ξυγγόπουλο ήλθε σε επαφή με την παράδοση και την ουσία της βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης. Το 1967 διορίστηκε καθηγητής στην έδρα της ζωγραφικής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Μετσόβειου Πολυτεχνείου, όπου από τα τέλη της δεκαετίας του 1930 εργαζόταν ως επιμελητής.

Το 1939 παρουσίασε την πρώτη ατομική του έκθεση, στην οικία του Ν. Καλαμάρη, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις της κριτικής, και ακολούθησε σειρά ατομικών παρουσιάσεων και συμμετοχών σε ομαδικές και διεθνείς εκθέσεις. Το 1954 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας και ένα χρόνο αργότερα πήρε μέρος στην Μπιενάλε του Σάο Πάολο.

Το 1958 τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο Ποίησης του Υπουργείου Παιδείας και το 1966 του απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός του Γεώργιου Α΄ για το ζωγραφικό του έργο. Οι ποιητικές του συλλογές και η σκηνογραφική του δουλειά, με τη δύναμη της προσωπικής του έκφρασης στερεώνουν κείμενα των Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ, Βασίλη Παπαδόπουλου, Κατερίνας Περπινιώτη-Αγκαζίρ και Τάκη Μαυρωτά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑΜια σύγχρονη εικαστική ματιά στον μύθο του «Ρεμπέτικου» από τον ΟΠΑΝΔΑ12.09.2018

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Καλλιτέχνης: Νίκος Εγγονόπουλος
Χώρος: Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β&Μ Θεοχαράκη, Βασιλίσσης Σοφίας 9 &, Μέρλιν 1
Διάρκεια Έκθεσης: 9 Μαρτίου - 19 Ιουνίου 2022
Πληροφορίες Χώρου: Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β&Μ Θεοχαράκη, Βασιλίσσης Σοφίας 9 &, Μέρλιν 1, Αθήνα. Τηλ: 210 3611206. Ε: [email protected] | https://thf.gr/el/
Περισσότερα από ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Σχετικά Θέματα
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
100 χρόνια Takis: Ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών τιμά τον σπουδαίο γλύπτη με μια επετειακή έκθεση
Εικαστικά
You are invited: Ο εμβληματικός φωτογράφος Juergen Teller στο Onassis Ready με μια αναδρομική έκθεση
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Από τα ράφια… στις προθήκες: Η Ελλάδα των Δυτικοευρωπαίων περιηγητών σε μια έκθεση στην ΕΒΕ
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Αθύρματα από χαρτί: Έκθεση του Απόστολου Φ. Βέττα στο Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο
Art & Culture
Εικαστικό «Φως εκ φωτός» στην Άνδρο
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Μπορώ κι εγώ: Η αναπηρία των ζώων στο επίκεντρο μιας νέας έκθεσης στο ΠΕΣ Πολύτροπον
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Σου στέλνω Μήλο CPT: Ομαδική έκθεση στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Γραφές και Χάρτες: Η νέα ατομική έκθεση της Βάσως Τρίγκα στο Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Θραύσματα: Ένας εικαστικός φόρος-τιμής στην κλασική ωραιότητα στο καφέ του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Bad Girls, Big Dragons: Η νέα ατομική έκθεση της Στέλλας Καπεζάνου στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
«Κατεδαφίσεις» στην ετήσια εικαστική συνάντηση +oikismos στο Χαλάνδρι
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
ΑΣΚΤ: Ομαδική έκθεση των τελειόφοιτων του Εικαστικού Τμήματος