Βικτώρ ή τα παιδιά στην εξουσία στο Θέατρο Σφενδόνη

Το εμβληματικό έργο του κινήματος του σουρεαλισμού Βικτώρ ή τα παιδιά στην εξουσία του Ροζέ Βιτράκ, σε σκηνοθεσία Μάνου Βαβαδάκη, μετά την ξαφνική αυλαία που επέβαλε η πανδημία, επιστρέφει με την ίδια ανατρεπτική διάθεση, το ίδιο καυστικό χιούμορ, για να φέρει στην επιφάνεια φετιχιστικά απωθημένα, υποβόσκουσες επιθυμίες και ψυχαναλυτικές ανησυχίες.

Την ημέρα των ένατων γενεθλίων του, ο Βικτώρ, ένα παιδί θαύμα, ένα τέρας ευφυίας, αποφασίζει να ανατρέψει την εικόνα του υποδειγματικού παιδιού και να συγκρουστεί με το κατεστημένο που τον περιορίζει. Με αφορμή την αποκάλυψη της παράνομης σχέσης του πατέρα του με τη μητέρα της φίλης του, Εσθήρ, που τελικά θα αποδειχθεί αδελφή του, στήνεται ένα γαϊτανάκι συγκρούσεων, που μόνο ο θάνατος θα σταματήσει. Τον εκκεντρικό Βικτώρ υποδύεται ο Πάνος Παπαδόπουλος, πρωτοστατώντας σε μια αλλόκοτη γιορτή αποδόμησης της μπουρζουαζίας.

Ο Βικτώρ αντιλαμβάνεται τον κόσμο διαφορετικά. Ο Βικτώρ θέλει ν’ αλλάξει τον κόσμο, να ξεφύγει από τις νόρμες, να χαράξει τη δική του πορεία, μακριά απ’ αυτή που σχεδιάζεται ερήμην του. Ο Βικτώρ θέλει να αποτινάξει το βάρος του να είσαι παιδί, το βάρος των επιθυμιών των γονιών, το βάρος των επιταγών της κοινωνίας. Δεν αντέχει, χτυπάει, δαγκώνει και δηλητηριάζει τις ζωές τους, γίνεται ο θανατηφόρος μανδραγόρας της τελευταίας τους απόλαυσης. Και πεθαίνει. Πεθαίνει από θάνατο. Εκείνος που επιθύμησε να φάει απ’ το δέντρο της γνώσης, τιμωρήθηκε με θάνατο. Τιμωρία ή ευλογία η επιστροφή στο σημείο μηδέν;

Μια διαδικασία μύησης. Ένα έργο που οδηγεί μέσω του αλλόκοτου, στην κατανόηση του μυστηρίου της ζωής, της δυσκολίας να ελέγξουμε την ιστορία, του φόβου ν’ απαγκιστρωθούμε απ’ τη μοίρα και το πεπρωμένο, που φωτίζει τη δύναμη του ατόμου να καθυποτάξει τους δράκους της ζωής. Ας παραχωρήσουμε στο παιδί μέσα μας την εξουσία. Ας ψάξουμε τη αγάπη, χωρίς στεγανά, χωρίς περιορισμούς. Μόνο την απόλυτη και υπέροχη αγάπη. Για να νικήσουμε τον πόνο του θανάτου.

Ο Ροζέ Βιτράκ (γενν. 1899) ήταν Γάλλος σουρεαλιστής, θεατρικός συγγραφέας και ποιητής. Επηρεασμένος απ’ τον συμβολισμό και τα συγγράμματα του Λοτρεαμόν και του Αλφρέντ Ζαρύ, ανέπτυξε πάθος για το θέατρο και την ποίηση. Συνεργάστηκε με τον Μαρσέλ Αρλάν, τον Φρανσουά Μπαρόν, τον Ζωρζ Λιμπούρ και τον Ρενέ Κρεβέλ στο λογοτεχνικό περιοδικό Aventure. Λίγα χρόνια αργότερα, συναντήθηκε με τον Αντρέ Μπρετόν και τον Λουί Αραγκόν
στο Café Certa (1921), και σύντομα εντάχθηκε κι επισήμως στο σουρεαλιστικό κίνημα, συμβάλλοντας ενεργά στις πρώτες εκδόσεις του La Révolution Surrealiste.

Ωστόσο, το 1925 ο Μπρετόν τον κατηγόρησε για αριβισμό και τον διέγραψε. Το 1926, σε συνεργασία με τον Αντονέν Αρτό, ίδρυσαν το Théâtre Alfred-Jarry, στο οποίο παρουσίαζαν μερικά από τα σημαντικότερα έργα τους, όπως τα “Μυστήρια της αγάπης” (1927) και το “Βικτώρ ή τα Παιδιά στην Εξουσία” (1928), ένα προανάκρουσμα για το Θέατρο του Παράλογου.

Τα επόμενα χρόνια, ο Βιτράκ εργάστηκε ως τεχνοκριτικός σε λογοτεχνικά περιοδικά. Το έργο του αναγνωρίστηκε μετά θάνατον και μεταφράστηκε στα ιταλικά, γερμανικά, αγγλικά και ολλανδικά. Πέθανε το 1952 απ’ το αλκοόλ, σε ηλικία 53 χρόνων. Ο Βικτώρ γνώρισε μεγάλη επιτυχία το 1963, σε σκηνοθεσία Ζαν Ανούιγ. Χαρακτηρίστηκε ως τοσημαντικότερο θεατρικό γεγονός της τριετίας ξεκινώντας την παγκόσμια διαδρομή του.