Ο Ζαντ Μούλτακα ζωντανεύει το Έπος του Γκιλγκαμές, στη Στέγη

Ένας δημιουργός από τον Λίβανο και επτά μουσικοί από την Ελλάδα και την Ιταλία καταπιάνονται με το «Έπος του Γκιλγκαμές», ένα κείμενο που προηγείται των ομηρικών επών. Ο Γκιλγκαμές, βασιλιάς των Σουμερίων, συγκρούεται με τη σκοτεινή πλευρά του εαυτού του. Συμμετέχει το σύνολο Mezwej, ένα μουσικό σύνολο που περιλαμβάνει σημαντικούς σολίστες από την Ελλάδα, τη Μέση Ανατολή και την Ιταλία.

Στην όπερα αυτή  δεν υπάρχουν τραγουδιστές, καθώς ο λόγος και η φωνή προέρχονται από τους ίδιους τους μουσικούς. Αυτοί είναι ο καθρέφτης των δικών μας εσωτερικών φωνών, των προσωπικών μας ηρώων. Η προβολή βίντεο πίσω από τους μουσικούς μετατρέπει τις σκιές τους σε φιγούρες παράξενες και αυτόνομες.

Το «Έπος του Γκιλγκαμές» είναι ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα κείμενα στην ιστορία της ανθρωπότητας, γι’ αυτό και η προέλευσή του παραμένει άγνωστη παρά τις πολυάριθμες εικασίες. Η εκφραστική του λιτότητα και ο τρόπος με τον οποίο εισέρχεται στις πιο σκοτεινές αβύσσους της συνείδησης παραπέμπουν στις τραγωδίες του Αισχύλου.  Δεν είναι άλλωστε καθόλου τυχαίο ότι η προηγούμενη δουλειά του δημιουργού αυτής της ιδιαίτερης όπερας ήταν πάνω στον «Προμηθέα Δεσμώτη».

Ο Ζαντ Μούλτακα επιλέγει μουσικούς προερχόμενους από χώρες της λεκάνης της Μεσογείου, που εκπροσωπούν τις χώρες προέλευσης όλων των επών του αρχαίου κόσμου: από την Ελλάδα των ομηρικών επών, αλλά και την Ιταλία της «Αινειάδας» του Βιργιλίου.

Το σαντούρι του Βαγγέλη Πασχαλίδη ενώνει πολλές παραδόσεις της Εγγύς Ανατολής, το νέυ του Χάρη Λαμπράκη και το γυαλί ταμπούρ του Ευγένιου Βούλγαρη μοιάζουν να εκπροσωπούν την Ανατολή, ενώ το κανονάκι του Στέφανου Δορμπαράκη αντιπροσωπεύει την ελληνική παράδοση. Η πολίτικη λύρα του Σωκράτη Σινόπουλου φέρνει κοντά τις δύο όχθες του Βόσπορου, ενώ η βιόλα ντα γκάμπα του Ανδρέα Λινού και τα κρουστά του Κλαούντιο Μπετινέλι ορίζουν τα δυτικά μουσικά σύνορα. Η μουσική και η παρουσία τους –και όχι η ανθρώπινη φωνή– θα αποτελέσουν το όχημα που θα μας αφηγηθεί την ιστορία του Γκιλγκαμές.

Ο Γκιλγκαμές ήταν βασιλιάς της Ουρούκ, πόλης των Σουμερίων στις όχθες του Ευφράτη, κατά την 3η χιλιετία π.Χ. Σύμφωνα με την παράδοση ήταν κατά τα δύο τρίτα θεός και κατά το ένα τρίτο άνθρωπος.

Το έπος αφηγείται την ιστορία του Γκιλγκαμές και του άγριου αντιπάλου του Ενκιντού, τον οποίο δημιούργησαν οι θεοί για να δώσει τέλος στην καταπίεση των κατοίκων της Ουρούκ από τον βασιλιά τους. Ο Ενκιντού εκπολιτίζεται και γίνεται σύντροφος του Γκιλγκαμές. Μαζί κάνουν ένα ταξίδι έξι ημερών, με στόχο να κόψουν τον Ιερό Κέδρο και να σκοτώσουν τον φύλακά του. Ως τιμωρία γι’ αυτές τις πράξεις, οι θεοί καταδικάζουν σε θάνατο τον Ενκιντού. Στο δεύτερο μέρος ο Γκιλγκαμές, συντετριμμένος από τον θάνατο του φίλου του, αναζητά το μυστικό της αιώνιας ζωής.

Ο Ζαντ Μούλτακα (γενν. 1967) είναι Λιβανέζος συνθέτης και εικαστικός που δραστηριοποιείται στη Βηρυτό και το Παρίσι. Το 1984 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου σπούδασε πιάνο και αποκόμισε δύο μουσικά βραβεία. Το 1993 επέλεξε να εγκαταλείψει την καριέρα του ως σολίστ, μόλις αυτή άρχισε να απογειώνεται, για να αφοσιωθεί στη σύνθεση και τη ζωγραφική. Το 2004 ίδρυσε το σύνολο Mezwej, με σκοπό να εξερευνήσει τα όρια μεταξύ παρτιτούρας και αυτοσχεδιασμού. Σήμερα, συνεχίζει τη μουσική του πορεία εμβαθύνοντας σε αυτές τις κατευθύνσεις, ενώ ταυτόχρονα εκθέτει τα εικαστικά έργα του σε σημαντικές γκαλερί και μουσεία.