Τζένη Σταυροπούλου: Η “Δεσποινίς Μαργαρίτα” θεωρείται τέρας αλλά έχει πονέσει πολύ

Η ίδια πιστεύει πως η Δεσπονίς Μαργαρίτα είναι ένας άνθρωπος εκτός ελέγχου. Είναι βίαιη και άδικη, αλλα ταυτόχρονα κουβαλάει πολλά τραύματα από την παιδική της ηλικία. Η βία δεν είναι τρόπος φυγής, όμως κάποια άτομα την μεταχειρίζονται ώστε να βρουν μια διέξοδο. Τελικά τι είναι σωστό και τι όχι; Η Μαργαρίτα μάς βάζει σε διλήμματα και ενδοιασμούς… Μήπως τελικά το σωστό δεν είναι το κοινωνικά αποδεκτό;

Συνέντευξη στον Ορέστη Βέλμαχο

Αυτό τον καιρό εμφανίζεσαι στο ΘΕΑΤΡΟ ΠΡΑΞΗ ΕΠΤΑ στον ρόλο της “Δεσποινίδας Μαργαρίτας” για δεύτερη χρονιά. Τι σε τράβηξε σε αυτό τον ρόλο και ήθελες να τον επαναλάβεις;
Έχω τελειώσει τη θεατρική σχολή “Πράξη Επτά” και στην πτυχιακή μου έδωσα εξετάσεις με ένα κομμάτι από το “Δεσποινίς Μαργαρίτα”. Τα πήγα καλά, και ο δάσκαλος υποκριτικής μου, ο Θοδωρής Γράμψας, μου πρότεινε να το κάνουμε παράσταση όταν δημιουργήθηκε το θέατρο της σχολής. Πήγε πολύ καλά πέρυσι και είπαμε να το συνεχίσουμε και φέτος.

Πόσο απαιτητικός είναι σαν είδος ο θεατρικός μονόλογος; Κατά πόσο ξεβολεύει τον ηθοποιό το ότι πρέπει να «κρατήσει» μόνος του το κοινό;
Είναι λίγο δίκοπο μαχαίρι… Από την μία, ξέρεις πως είναι όλη η παράσταση πάνω σου και πρέπει να δουλέψεις πολύ σκληρά για να βγάλεις το αποτέλεσμα που απαιτείται χωρίς την επέμβαση τρίτων, από την άλλη έχεις όλη την ευθύνη της παράστασης, ότι κι αν αυτό σημαίνει.

Υπάρχουν κάποια είδη θεάτρου που σαν ηθοποιός θα απέκλειες, επειδή απλά δεν θέλεις να τα δοκιμάσεις για δικούς σου λόγους;
Δεν έχω τόσο μεγάλη εμπειρία για να σου απαντήσω κατηγορηματικά, απλά έχω στο μυαλό μου παραστάσεις που δεν θα ήθελα να συμμετέχω… Υπάρχουν διάφορα είδη στο θέατρο και πιστεύω ότι ο κάθε ηθοποιός πρέπει να κατευθυνθεί σε αυτά που του ταιριάζουν περισσότερο. Πρέπει να δώσεις βάση στον συγγραφέα του έργου και να ταιριάξεις με τους συνεργάτες της παράστασης. Δεν αποκλείω κάτι, αλλά διαισθάνομαι ποιοι ρόλοι είναι πιο κοντά σε εμένα και πιστεύω πως δεν μπορεί κάποιος να παίξει τα πάντα σε όλα τα είδη. Πρέπει να κάνεις τις επιλογές σου, όμως αυτό που κάνεις για να είναι επιτυχημένο θα πρέπει να ταιριάζει στην αισθητική σου, δεν θεωρώ ότι ταιριάζουν όλα στην αισθητική μου…

Τι πιστεύεις πως ήθελε να βγάλει προς τα έξω ο Ατάιντε με τη δημιουργία ενός τέτοιου χαρακτήρα; Το έργο αυτό γράφτηκε το 1972, υπάρχουν ομοιότητες με το σήμερα;
Πρέπει να σου πω ότι ο Ατάιντε είχε έρθει πέρυσι τρεις μέρες πριν την πρεμιέρα μας…. Κάναμε παρέα μαζί του, είναι ένας πολύ ενδιαφέρων, πολύ καλός άνθρωπος και αποκόμισα πολλές εμπειρίες από τις συζητήσεις μας. Όσο για τον ρόλο της Μαργαρίτας, ο ίδιος την έχει αποκαλέσει τέρας… Το έργο αυτό γράφτηκε επί δικτατορίας στη Βραζιλία, ο ίδιος προέρχεται από μια πολύ πλούσια και διάσημη συγγραφική  οικογένεια της Βραζιλίας και επειδή ο πατέρας του ήταν στην πρεσβεία και γνωριζόταν με αρκετούς δικτάτορες, βρήκε την ευκαιρία να γράψει το έργο και να το προβάλει εν μέσω δικτατορίας. Ο ρόλος της Μαργαρίτας “φωτογραφίζει” αυτό το καθεστώς, ήθελε να περάσει το κεκαλυμμένο μήνυμά του για την απολυταρχία και γι’ αυτό δημιούργησε μια δασκάλα η οποία έχει στα χέρια της εξουσία και βήμα για να διαμορφώνει συνειδήσεις. Ήθελε να δείξει πόσο εύκολο είναι να παρεκτραπούν οι άνθρωποι όταν τους δοθεί εξουσία… Σχετικά με τις ομοιότητες, σαφέστατα και υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που κάνουν κατάχρηση της θέσης τους για να επιβληθούν. Αυτή η κατηγορία των ανθρώπων είναι δύσκολο να εκλείψει…

Κατά πόσο σε άγχωσε το γεγονός ότι ήρθε ο ίδιος ο συγγραφέας του έργου να παρακολουθήσει την παράσταση και μάλιστα στην πρεμιέρα;
Αν θέλεις να σου περιγράψω τα αισθήματά μου για εκείνη τη μέρα, θέλουμε πολλές ώρες! (γέλια) Υπήρχε σίγουρα άγχος κι όχι μόνο λόγω του Ατάιντε, καθώς είχε έρθει και ο δάσκαλος μου, ο Κώστας Καζάκος για τον οποίο τρέφω μεγάλη εκτίμηση. Αφέθηκα στον ρόλο και η παράσταση πήγε καλά, στην υποκριτική μαθαίνεις πως όταν ανεβαίνεις στη σκηνή είσαι ο ρόλος που υποδύεσαι και όλα τα άλλα έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Παράσταση με την παράσταση πήγαινε καλύτερα και το άγχος της πρεμιέρας απομακρύνθηκε.

Πώς φάνηκε η παράσταση στον Ατάιντε;
Του άρεσε… Του άρεσα εγώ, του άρεσε η σκηνοθεσία, το σκηνικό, η μουσική και γενικότερα έμεινε ευχαριστημένος. Όπως ξέρεις, αυτό το έργο έχει παιχτεί σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, έχει δει διάφορες εκδοχές του και αυτό είναι το μεγαλύτερο «παράσημο» για εμάς. Του έκανε εντύπωση η σκηνοθεσία γιατί έχει μέσα κάποια φλασάκια στο παρελθόν της Μαργαρίτας που κάνουν το κοινό να ταυτιστεί περισσότερο μαζί της και να κατανοήσουν ακόμα περισσότερο το πώς “φτιάχτηκε” ένας τέτοιος άνθρωπος. Θυμάμαι ότι μετά το τέλος της παράστασης μου είπε: ‘Σας ευχαριστώ για την παράσταση που μου προσφέρατε… Ήταν μοναδικό συναίσθημα’.

Έχεις κοινά με την Μαργαρίτα σαν άνθρωπος;
Υπάρχουν φορές που βγαίνω στη σκηνή και νιώθω ότι η γυναίκα αυτή κουβαλάει πάνω της τον πόνο όλου του κόσμου… Είναι πολύ τραυματισμένη από τα παιδικά της χρόνια και προσπαθεί να καλύψει το κενό αυτό μέσα από την εξουσία που έχει. Για την Μαργαρίτα η τάξη της είναι ολόκληρη η ζωή της, δεν υπάρχει κάτι άλλο για εκείνη. Στην τάξη μπορεί να εκφραστεί, στην τάξη μπορεί να επιβληθεί, στην τάξη μπορεί να αισθανθεί ότι αξίζει σαν άνθρωπος… Βρίσκει κοινό για να πει αυτά που θέλει και να βγάλει την στενοχώρια της, έστω και με βία. Όταν διάβασα για πρώτη φορά το έργο, με ξένισε πάρα πολύ η συμπεριφορά της Μαργαρίτας απέναντι στα παιδιά… Έχω μεγάλη αδυναμία στα παιδιά και δεν μπορώ να διανοηθώ ότι κάποιος θα ασκήσει βία πάνω τους, όπως και σε κανέναν άλλο φυσικά, άρα δεν βρήκα κανένα κοινό σημείο μαζί της. Μπορώ να κατανοήσω μέχρι ενός σημείου κάποια πράγματα που κάνει, αλλά κοινά στοιχεία μαζί της δεν έχω.

Δηλαδή δεν μπορεί να υπάρχει καμία δικαιολογία για μια τέτοια συμπεριφορά…
Όχι βέβαια! Είμαι κατά οποιασδήποτε μορφής βίας, δεν της δίνω δίκιο σε καμία περίπτωση, αλλά δεν μπορώ να παραβλέψω πως είναι μια γυναίκα δυστυχισμένη και βαθύτατα πληγωμένη. Δεν μπορώ να κρίνω αν είναι καλός ή κακός άνθρωπος γιατί η μεν συμπεριφορά της είναι κακή και αδικαιολόγητη, το δε παρελθόν της είναι πολύ πονεμένο.

Μπορεί ένας μικρόκοσμος όπως η σχολική τάξη να διαμορφώσει προσωπικότητες;
Η δική μου εμπειρία λέει πως η παιδική ψυχή είναι πολύ ευάλωτη σε οποιοδήποτε είδος ερεθίσματος κι έτσι καταλαβαίνω ότι η Μαργαρίτα ασκεί μεγάλη επιρροή πάνω τους. Η παιδική ψυχή είναι “πλαστελίνη” και διαμορφώνεται σύμφωνα με τον πλάστη της… Το σχολείο είναι η δεύτερη οικογένεια των παιδιών και τα ερεθίσματα που λαμβάνουν από εκεί είναι σχεδόν τόσο σημαντικά όσο αυτά που λαμβάνουν από την οικογένεια. Η Μαργαρίτα λέει και αλήθειες μέσα στην τάξη, τις αλήθειες αυτές όμως δεν είναι δυνατόν να τις διαχειριστούν παιδιά της έκτης δημοτικού, είναι πολύ νωρίς για τον ψυχικό τους κόσμο να μπουν στον κόσμο ενός ενήλικα.

Γιατί σε κέρδισε η Υποκριτική και όχι η Ιατρική;
Οι γνώσεις που παίρνεις στην Ιατρική είναι πολύ συγκεκριμένες και έχουν να κάνουν με την θεραπεία του ανθρώπινου σώματος και την διάσωση μιας ζωής. Η Υποκριτική από την άλλη είναι κάτι τελείως διαφορετικό, ανοίγει πάρα πολύ τους πνευματικούς σου ορίζοντες και τη δυνατότητα έκφρασής σου. Είναι δύο τελείως διαφορετικοί τομείς. Έμαθα και μαθαίνω κάθε μέρα πάρα πολλά πράγματα από την Υποκριτική.

Η πρώτη σου τηλεοπτική δουλειά ήταν με το “Κλινική Περίπτωση”. Πώς σου φάνηκε η εμπειρία;
Αρχικά ήμουν πάρα πολύ χαρούμενη γιατί με πρότεινε ο Γιάννης Μπέζος που ήταν δάσκαλός μου στη σχολή κι αυτό σημαίνει πολλά για μένα. Ο Γιάννης Μπέζος και ο Θοδωρής Γράμψας μου έδωσαν το χέρι για να περάσω απέναντι, στον επαγγελματικό χώρο. Κατά τα άλλα έμεινα πολύ ικανοποιημένη γιατί ήταν μια πολύ προσεγμένη δουλειά. Όλοι με όσους συνεργάστηκα ήταν κορυφαίοι επαγγελματίες και το κλίμα ήταν πολύ ωραίο.

Η γνώμη σου για την τηλεόραση; Θα έπαιρνες το «ρίσκο» να ασχοληθείς με σίριαλ, από την στιγμή που τα οικονομικά δεδομένα σήμερα δεν προσφέρουν εχέγγυα για έναν ηθοποιό;
Δεν είμαι αντίθετη στο ενδεχόμενο να συνεχίσω να κάνω τηλεόραση. Αυτό που λες για τα οικονομικά δεδομένα έχει βάση, αλλά έχουμε πολλούς καλούς σκηνοθέτες, πολλούς καλούς ηθοποιούς και πολλές καλές ιδέες, οπότε μπορεί να γίνει μια σωστή δουλειά ακόμα και με χαμηλό budget. Από τη στιγμή που έχουμε το υλικό, δεν βλέπω το λόγο να μην το αξιοποιήσουμε.

Η γνώμη σου για τα τούρκικα σίριαλ που κατακλύζουν την τηλεόραση;
Είναι συνέπεια της κρίσης. Αρέσουν πάντως στον κόσμο…  Προσωπικά δεν τα έχω παρακολουθήσει.

Φέτος βγαίνει η εκπομπή “Γένους Θηλυκού” στη κρατική τηλεόραση, την οποία και θα παρουσιάζεις. Πες μας λίγα λόγια για το κόνσεπτ.
Είναι μια εκπομπή για την ΕΡΤ, σε παραγωγή της Ανθής Τούμπη. Εγώ είμαι η παρουσιάστρια και σε κάθε εκπομπή έχω καλεσμένες τρεις – τέσσερις γυναίκες που η καθεμιά διαπρέπει στον τομέα της και ασχολούμαστε με θέματα κυρίως κοινωνικής υφής. Προσπαθούμε να θέσουμε θέματα που αφορούν τις γυναίκες, να τα αναλύσουμε και να δώσουμε απαντήσεις σε πράγματα που απασχολούν το γυναικείο φύλο, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν μπορούν να την παρακολουθήσουν και άντρες… Για να λυθούν και κάποιες απορίες τους σχετικά με τη γυναικεία φύση… Χαμένη δεν πάει πάντως η προσπάθεια! (γέλια)

Τα μελλοντικά σου σχέδια;
Βρισκόμαστε στις πρόβες για μια ταινία που θα προβληθεί του χρόνου στην Ελλάδα, θα ξεκινήσουν τα γυρίσματα στις 10 Δεκεμβρίου και την σκηνοθετεί ο Διονύσης Γρηγοράτος. Η ταινία θα πάρει μέρος σε φεστιβάλ του εξωτερικού και θα έρθει μετά στην Ελλάδα.