Η Αργυρώ Χιώτη με τόλμη από το Εθνικό Θέατρο

«Ας διευρύνουμε τα όριά μας». Με αυτήν την προτροπή, η Αργυρώ Χιώτη, η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια του Εθνικού Θεάτρου συστήνεται και συστήνει το χειμερινό πρόγραμμα της πρώτης κρατικής σκηνής.
Κατά την πρώτη της συνέντευξη Τύπου, η πρώτη γυναίκα καλλιτεχνική διευθύντρια του οργανισμού (με πλήρη θητεία) διευρύνει  αποφασιστικά την ταυτότητα του, όχι μόνο με έρεισμα την έμφυλη ταυτότητα της, αλλά πρωτίστως την καλλιτεχνική. Η σκηνοθετική της γλώσσα, εξάλλου, τα τελευταία 15 και πλέον χρόνια ήταν ενδεικτική για την πιο ερευνητική, ποιητική, σωματική και με διεθνή προσανατολισμό, κατεύθυνση.

Λόγοι για τους οποίους τον προσεχή χειμώνα το Εθνικό τολμάει έναν ολοκαίνουργιο βηματισμό. Καταρχάς, γιατί θα παρουσιάσει δύο μεγάλες συμπαραγωγές με το Royal Court του Λονδίνου και το Pina Bausch Foundation. Η σπουδαία Βρετανίδα σκηνοθέτρια Κέιτι Μίτσελ μαζί με την συγγραφέα Νίνα Σιγκάλ θα σκηνοθετήσουν Ελληνίδες περφόρμερς πάνω σε μια νέα δραματουργία. Την ίδια ώρα, στην Κεντρική Σκηνή του Τσίλερ θα αναβιώσει ένα από τα θρυλικότερα έργα της Πίνα Μπάους – και εδώ με Έλληνες πρωταγωνιστές. Επίσης, μερικοί από τους πλέον διακεκριμένους δημιουργούς της πειραματικής ελληνικής σκηνής, ο Έκτορας Λυγίζος, ο Ανέστης Αζάς και ο Πρόδρομος Τσινικόρης, η Γεωργία Μαυραγάνη, ο Χρήστος Θεοδωρίδης, η Μαρία Πανουργιά, η Αλεξάνδρα Καζάζου, η Μάρθα Μπουζιούρη κ.α. θα συγχρωτιστούν στο νέο προγραμματισμό.

Η Ιώ Βουλγαράκη είναι αναπληρώτρια καλλιτεχνική διευθύντρια του οργανισμού.

Είναι η πρώτη φορά μετά την θητεία του Γιάννη Χουβαρδά που στο Εθνικό Θέατρο γίνονται τόσα ταυτόχρονα ανοίγματα προς το περιεχόμενο μιας φεστιβαλικής πνοής. Κι αυτό είναι, εξ ορισμού, απαιτητικό και θαρραλέο. Η νέα του καλλιτεχνική διευθύντρια, εξοικειωμένη με θεσμούς όπως το Φεστιβάλ Αθηνών, η Στέγη αλλά και με την εξωστρεφή πρακτική τονίζει πως το Εθνικό «γίνεται ένας ζωντανός πυρήνας δημιουργίας, πρωτοπόρων καλλιτεχνικών ζυμώσεων, ουσιαστικής έρευνας και κοινωνικοπολιτικού προβληματισμού. Γίνεται ένα κέντρο που ανοίγεται από την άμεση γειτονιά του και τους ανθρώπους της ως τις διεθνείς τάσεις στις παραστατικές τέχνες και τα κρίσιμα ερωτήματα των καιρών μας. Το Εθνικό Θέατρο συνδέεται και συνδέει. Δημιουργεί ένα ανοιχτό και διαδραστικό δίκτυο. Δίκτυο δημιουργών, θεατών, ιδεών, γλωσσών. Το Εθνικό θέατρο θέτει ερωτήματα, επανεξετάζει την ιστορία του, επανασυστήνει κλασικά έργα, προτείνει έργα δυναμικά, έργα που φέρουν ισχυρό καλλιτεχνικό αποτύπωμα και υψηλή αισθητική πρόταση».

Το πρώτο δίκτυο έργων – δείγμα γραφής της Χιώτη για την επόμενη περίοδο, περιλαμβάνει, εκτός από τις διεθνείς συνεργασίες, κλασικά έργα σε αναθεωρημένη αποτύπωση – όπως κείμενα του Αντόν Τσέχωφ και του Χένρικ Ίψεν – πρωτοεμφανιζόμενα έργα όπως το «Un Sacre» του Γκιγιόμ Πουά που πρωτοπαρουσιάστηκε το 2021 στη Γαλλία – ενώ η Πειραματική Σκηνή φαίνεται πως θα αποτελέσει θύλακα για αυτοσχεδιασμούς πάνω σε λιγότερο γνωστά ή και πρωτοεμφανιζόμενα έργα.

O Ακύλλας Καραζήσης αναλαμβάνει υπεύθυνος της Πειραματικής Σκηνής μαζί με τη Νεφέλη Μαϊστράλη. @Ελίνα Γιουνανλή

Όπως σημειώνει η Αργυρώ Χιώτη, αναπτύσσοντας την προβληματική κάτω από την οποία έχει οργανώνει τον προγραμματισμό, «ξεκινά από μεγάλα έργα και κλασικές δραματουργίες, και ταυτόχρονα, στρέφεται προς ένα διερευνητικό θέατρο του σήμερα: διαπεδιακό και διακαλλιτεχνικό, συνειδητά ανοιχτό προς την πολυφωνία και τη διαφορετικότητα κάθε είδους. Οι βασικοί άξονες που συνθέτουν τον σχεδιασμό μας είναι: ζεύξη της θεωρίας με την πράξη, αλλά και της ιστορίας με το σήμερα˙στήριξη της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας· δημιουργία ισότιμων συμπαραγωγών και συμπράξεων με δημιουργούς και θέατρα του εξωτερικού και ενίσχυση του διεθνούς εκτοπίσματος του θεάτρου μέσα από ουσιαστική και συστηματική εξωστρέφεια εμβάθυνση στη σκηνική γλώσσα, τη μέθοδο και τη σκέψη του κάθε δημιουργού, αλλά και στα ερωτήματα που εγείρει το έργο του· πλαισίωση των παραστάσεων με ποικίλες παράλληλες δράσεις και άλλα βραχύχρονα και ευέλικτα καλλιτεχνικά συμβάντα (μικρά θεματικά Φεστιβάλ)».

Λέξη κλειδί για το ρεπερτόριο που έχει συνθέσει είναι η έννοια της γλώσσας. Χαρακτηριστικά επισημαίνει πως «κάθε παράσταση εμπνέεται από μια πτυχή της γλώσσας και συνομιλεί με τις έννοιες, τις ιδέες, τα ερωτήματα που αυτή θέτει. Συνδέει όλες τις θεματικές των παραστάσεων, τις άλλες δράσεις, όλες τις σκηνές του Θεάτρου. Το δίκτυο της γλώσσας γίνεται ολόκληρη η φιλοσοφία μας».

Στιγμιότυπο από την συνέντευξη Τύπου (από αριστερά): Μαρία Μαγκανάρη, Ιώ Βουλγαράκη, Αργυρώ Χιώτη, Νεφέλη Μαϊστράλη, Ακύλλας Καραζήσης.

Κατά την παρουσίαση των βασικών σκέψεων του σχεδιασμού, η Αργυρώ Χιώτη χρησιμοποιεί διαρκώς πρώτο πληθυντικό πρόσωπο, δηλώνοντας ευθέως πως το εγχείρημα είναι πληθυντικού αριθμού. Λειτουργεί ως επικεφαλής μιας ομάδας και γύρω της, βρίσκονται ήδη όλα τα μέλη του καλλιτεχνικού σχήματος: Η σκηνοθέτρια Ιώ Βουλγαράκη από το πόστο της αναπληρώτριας καλλιτεχνικής διευθύντριας, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Ακύλλας Καραζήσης που σε συνεργασία με την ηθοποιό και συγγραφέα Νεφέλη Μαϊστράλη αναλαμβάνουν την Πειραματική Σκηνή, η σκηνοθέτρια Μαρία Μαγκανάρη που παραμένει υπεύθυνη του Μικρού Εθνικού και ο art director Σάκης Στριτσίδης που συνεχίζει να επιμελείται τη οπτική ταυτότητα του οργανισμού.

Στην Πειραματική Σκηνή προμηνύεται μια περίοδος επιστροφής στο… πείραμα, όπου καθώς επισημαίνουν ο Ακύλλας Καραζήσης και η Νεφέλη Μαϊστράλη θα δημιουργήσουν ένα ανοιχτό εργαστήριο προβών «για περιπετειώδεις θεατές» με επικεφαλής έξι δημιουργούς που θα διαδέχονται ο ένας τον άλλον, σε μια προσπάθεια να απαλλάξουν τις παραστάσεις από τον καταναγκασμό του «εμπορικού», του «προϊόντος», της «επιτυχίας». Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, συστήνεται ένα σταθερό ensemble ηθοποιών.

Ως βήμα προς την ομάδα ή ακόμα καλύτερα προς την κοινότητα μπορούν να διαβαστούν οι ανοιχτές ακροάσεις για όλες τις νέες παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου, η ανακοίνωση των οποίων θα ξεκινήσει διαδοχικά από μεθαύριο Πέμπτη 15 Μαΐου. Όπως τόνισε η Αργυρώ Χιώτη, στις ακροάσεις είναι ευπρόσδεκτοι και οι ηθοποιοί με αναπηρία.

Η Μαρία Μαγκανάρη ως υπεύθυνη του Μικρού Εθνικού.

Στο σύνολο τους 17 παραστάσεις συστήνουν τον χειμερινό προγραμματισμό, συμπεριλαμβανομένου και τριών επαναλήψεων: τον, κατά Άρη Μπινιάρη, «Φάουστ», την «Καρυάτιδα» του Γιώργου Καπουντζίδη σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Μαυρογεώργη και τις τσεχωφικές «Τρεις αδερφές»από τη Μαρία Μαγκανάρη.

Καθώς οι εργασίες αναβάθμισης στο ιστορικό Rex έχουν καθυστερήσει να ξεκινήσουν και αναμένεται να ολοκληρωθούν το καλοκαίρι του 2026, η στέγαση των παραγωγών θα μοιραστεί ανάμεσα στη βασική έδρα του Εθνικού, το Κτήριο Τσίλλερ της Αγίου Κωνσταντίνου, το Δίπυλον, το νεότευκτο θέατρο όπου θα στεγαστεί η Πειραματική Σκηνή, το Θέατρο «Ολύμπια» στην οδό Πανεπιστημίου (εγκαινιάζοντας ένα μνημόνιο συνεργασίας του Εθνικού με το Δήμο Αθηναίων) όπου θα φιλοξενήσει την παιδική σκηνή ενώ στον κύκλο των φιλοξενιών θα μπει και το θέατρο «Κάππα» στην Κυψέλη.

Αναλυτικά, ο προγραμματισμός της χειμερινής περιόδου 2025-2026 (ανά μήνα):

ΓΛΩΣΣΑ ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΑΜΥΑΛΑ ΛΑΛΕΙ | ΦΑΟΥΣΤ βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Γκαίτε – Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης – Κεντρική Σκηνή | Κτήριο Τσίλλερ
2ος χρόνος
Η βασισμένη στον Φάουστ του Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε ομώνυμη παράσταση, σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη, επιστρέφει με ανανεωμένη διανομή, για να μας ταξιδέψει ξανά στο υποσυνείδητο ενός από τους πιο συναρπαστικούς χαρακτήρες της δυτικής λογοτεχνίας. Μια εμβυθιστική εμπειρία, ένα περιπετειώδες ψυχικό ταξίδι στις ανεξάντλητες πτυχές ενός ήρωα που αποτελεί διαχρονικά σύμβολο της ανθρώπινης εξερεύνησης, των ηθικών διλημμάτων, του υπαρξιακού αδιεξόδου.

ΚΟΚΚΑΛΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΙ ΚΟΚΚΑΛΑ ΤΣΑΚΙΖΕΙ | Η ΚΑΡΥΑΤΙΔΑ! του Γιώργου Καπουτζίδη – Σκηνοθεσία: Κατερίνα Μαυρογεώργη – Θέατρο Κάππα
2ος χρόνος
Η σπαρταριστή κωμωδία για τη μεγαλειώδη και ιστορική ικανότητα του πολύπαθου αυτού τόπου, να μπλέκει μόνιμα σε κωμικοτραγικές περιπέτειες, επιστρέφει πιο… ανελέητη από ποτέ. Μετά από αιχμαλωσία δεκαετιών ολόκληρων στο Βρετανικό Μουσείο, η αιθέρια Καρυάτιδα,το απαστράπτον σύμβολο ενός ολόκληρου πολιτισμού, επιστρέφει ανέλπιστα στην πατρίδα! Η υποδοχή της, όμως, δεν θα είναι όπως τη φανταστήκαμε. Η υποδοχή της είναι κωμωδία. Ξεκαρδιστική μεν, αμείλικτη δε.

Η ΥΠΑΡΞΙΑΚΗ ΓΛΩΣΣΑ | ΤΡΕΙΣ ΑΔΕΛΦΕΣ του Αντόν Τσέχωφ – Σκηνοθεσία: Μαρία Μαγκανάρη – Πλαγία Σκηνή | Κτήριο Τσίλλερ
2ος χρόνος
Το αριστούργημα του Άντον Τσέχωφ ζωντανεύει ξανά σε μια παράσταση – αφιέρωση στον άνθρωπο που -ενώ λαχταρά- δεν έχει το κουράγιο να γίνει μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού του. Ένα έργο για την προσδοκία, τον χρόνο και τη μνήμη, μα κυρίως για την αναζήτηση μιας «Μόσχας» που βρίσκεται πάντοτε εκεί όπου δεν είμαστε εμείς.

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ | ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΛΙΚΗΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ βασισμένο στο μυθιστόρημα του Λιούις Κάρολ – Σκηνοθεσία: Γεωργία Μαυραγάνη – Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας» | ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΚΗΝΗ
Μικρές και μεγάλες Αλίκες θα βουτήξουν –με τη συμμετοχή ενός θιάσου νέων ερμηνευτών/τριών– στη χώρα του ονείρου, για να μπορέσουν με όχημα τη χορική αφήγηση, να φυσήξουν με δύναμη μακριά όλες τις χάρτινες φιγούρες. Σύντροφος στο ταξίδι τους, η συγγενική μουσική και ποίηση της Λένας Πλάτωνος.

ΠΡΩΤΟΓΛΩΣΣΑ | COW|DEER των Katie Mitchell, Nina Segal και Melanie Wilson – Νέα Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» | Κτήριο Τσίλλερ
Άνεμος στα ψηλά δέντρα. Συννεφιασμένος ουρανός. Η βροχή πλησιάζει. Οπλές στη γη. Κλαδιά. Που σπάνε. Στάσου. Άκου.
Η Katie Mitchell (Bluets, Anatomy of a Suicide), η Nina Segal (Shooting Hedda Gabler, Big Guns) και η Melanie Wilson (Oracle Song, Opera for the Unknown Woman) συν-δημιουργούν μια νέα σκηνική εμπειρία με τίτλο COW|DEER. Μόνο ήχος, χωρίς λόγια, ένα κουαρτέτο Ελλήνων/ίδων ερμηνευτών/τριών και μουσικών ζωντανεύει τις ζωές δύο ζώων. Μιας αγελάδας κι ενός ελαφιού. Μια παράσταση – πρόσκληση σε έναν κόσμο πέρα από τον ανθρώπινο. Η παράσταση θα παρουσιαστεί αρχικά τον Σεπτέμβριο στο Λονδίνο με έναν θίασο Άγγλων/ίδων ερμηνευτών/τριών, παρουσία Ελλήνων/ίδων συντελεστών/τριών και της συνεργάτιδος στη σκηνοθεσία για την Ελλάδα, Ειρήνη Φαναριώτη. Μια διεθνής συμπαραγωγή με το Royal Court Theatre του Λονδίνου.

ΜΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ | KONTAKTHOF της Pina Bausch – Κεντρική Σκηνή | Κτήριο Τσίλλερ
Ένα από τα πιο εμβληματικά έργα της θρυλικής χορογράφου επιστρέφει στην Ελλάδα 37 χρόνια μετά την πρώτη του παρουσίαση στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, τον Σεπτέμβριο του 1988. Τη σκηνική του αναβίωση θα αναλάβει η Josephine Ann Endicott, μέλος του αρχικού θιάσου, σε συνεργασία με τους Scott Jennings, Anne Martin και Δάφνι Κόκκινο, διευθυντές προβών από το Pina Bausch Foundation. Μετά την πρώτη του παρουσίαση με τους χορευτές του Tanztheater Wuppertal το 1978, την εκδοχή του με «Κυρίες και Κυρίους άνω των 65 ετών» το 2000 και εκείνη με ερασιτέχνες εφήβους το 2008, το συναρπαστικό αυτό έργο θα ζωντανέψει αυτή τη φορά με επαγγελματίες ερμηνευτές/τριες από την Ελλάδα που θα επιλεγούν ειδικά για αυτή την παραγωγή.
Μια σύμπραξη με το Pina Bausch Foundation.

Η ΓΛΩΣΣΑ Η ΕΠΙΚΑΙΡΗ | Η ΩΡΑ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ (Προσωρινος τίτλος) της Κατερίνας Λούβαρη Φασόη – Σκηνοθεσία: Παντελής Δεντάκης – Πλαγία Σκηνή | Κτήριο Τσίλλερ
ΕΦΗΒΙΚΗ ΣΚΗΝΗ
«Δεν μπορώ να κοιμηθώ. Μόνο όνειρα, καθόλου ύπνος».
Φραντς Κάφκα, 21/07/1913
Μια αθλητική ομάδα εφήβων, προσπαθεί να βρει τη δική της φωνή, την ταυτότητά της, να αγκαλιάσει τους φόβους και τις αδυναμίες της. Άνθρωποι που ονειρεύονται, άλλοτε βουβά, άλλοτε ηχηρά, αφήνοντας τους πάντες άναυδους, άνθρωποι που αναγκάζονται να ωριμάσουν πρόωρα, για να υπερασπιστούν την ύπαρξή τους. Ένα ολόκληρο σύστημα ελέγχου που τους περιορίζει και τους ετεροκαθορίζει. Τι θα συνέβαινε, όμως, αν το σύστημα αυτό δεχόταν την κριτική τους; Θα κατέρρεε ή θα επαναπροσδιοριζόταν, θεμελιώνοντας νέες νόρμες και στόχους; Πώς θα κυλούσε η ζωή στο σύστημα την επόμενη μέρα; Η παράσταση θα αντλήσει έμπνευση από όνειρα (του ύπνου και του ξύπνιου) εφήβων που συμμετέχουν στα εργαστήρια του Εθνικού Θεάτρου.

Παντελής Δεντάκης @Δομνίκη Μητροπούλου

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ | [ΕΡΓΟ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΑ] Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τσικούρας (Τσικ)
Ο αριστούχος του τμήματος σκηνοθεσίας της Σχολής του Εθνικού Θεάτρου θα σκηνοθετήσει ένα ελληνικό θεατρικό έργο, ευέλικτης κλίμακας. Μετά τις παραστάσεις στο Κτήριο Τσίλλερ, η παράσταση θα ταξιδέψει σε συνεργασία με ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ, Δήμους και άλλους τοπικούς φορείς,σε πόλεις της περιφέρειας και σε νησιά της άγονης γραμμής.

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ | UN SACRE του Γκιγιόμ Πουά – Σκηνοθεσία: Χρήστος Θεοδωρίδης – Νέα Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» | Κτήριο Τσίλλερ
Ιστορίες ανθρώπων ξετυλίγονται σε μία παράδοξη συνάντηση κάποια στιγμή στον χρόνο και κάπου στον κόσμο· ανθρώπων που μοιράζονται μεταξύ τους αλλά και μαζί μας σκέψεις και συναισθήματα με αφορμή έναν κοινό παρανομαστή: την ιστορία ενός θανάτου. Μαζί υφαίνουν ένα χρονικό απώλειας. Σε έναν κόσμο όπου ο θάνατος περνά απαρατήρητος, το έργο του Γκιγιόμ Πουά γιορτάζει τη ζωή μέσα από αυτόν. Η παράσταση θα ακολουθήσει τα βήματά του, χρησιμοποιώντας τις αληθινές ιστορίες που προέρχονται από συνεντεύξεις που έκανε ο συγγραφέας σε άτομα όλων των ηλικιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας αλλά και σε νέες που θα πραγματοποιηθούν ειδικά για την παράσταση στην Αθήνα. Με όχημα τη μουσική και την κίνηση -την οποία υπογράφει η στενή συνεργάτιδα του Θεοδωρίδη, Ξένια Θεμελή-, συμπληρώνοντας ή μεγεθύνοντας τα κενά που αφήνει ο λόγος, η παράσταση θα αποπειραθεί να αναδείξει μία παρέλαση ανθρωπινότητας, μια γιορτή της ζωής. Γιατί το μόνο που μπορείς να κάνεις στον κόσμο που έχουμε φτιάξει, είναι να συνεχίσεις να υπάρχεις. Η ύπαρξη ως επανάσταση, λοιπόν.

Έκτορας Λυγίζος @Ελίνα Γιουνανλή

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑΣ | Ο ΒΥΣΣΙΝΟΚΗΠΟΣ του Αντόν Τσέχωφ – Σκηνοθεσία: Έκτορας Λυγίζος – Κεντρική Σκηνή | Κτήριο Τσίλλερ
Τα μέλη μιας «ευρύτερης οικογένειας» ξαναβρίσκονται μετά από χρόνια στο γερασμένο πια σπίτι τους. Όλες και όλοι γνωρίζουν πως είναι η τελευταία ευκαιρία να ξαναζήσουν παρέα την ανακούφιση της οικειότητας που τους ενώνει, αλλά και να αποχαιρετίσουν όλα αυτά που, ακόμα και την ώρα που τα βιώνουν, καταλαβαίνουν πως είναι ήδη παρελθόν. Μια κωμική και νοσταλγική ιστορία, ιδωμένη ως ένα έργο συνόλου, για μια ομάδα ανθρώπων που παλεύει με τα λόγια και τη δράση τους να ξορκίσουν τη σιωπή και το κενό που ανά πάσα στιγμή απειλούν να τους αφανίσουν.

ΘΑ ΣΟΥ ΚΟΨΩ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ | ΚΟΥΚΛΙΤΣΑ βασισμένο στο Κουκλόσπιτο του Χένρικ Ίψεν – Σκηνοθεσία: Μαρία Πανουργιά – Νέα Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος».
Το αδιαμφισβήτητα επίκαιρο ακόμα και στις μέρες μας έργο του Ίψεν καταπιάνεται με την περιφρόνηση και τη χειραγώγηση των γυναικών στις ανδροκρατούμενες κοινωνίες σε όλο τον κόσμο. Λαμβάνει δε μια σχεδόν υπερφυσική διάσταση όσο μένουν άλυτα τα υπαρξιακά και κοινωνικά ζητήματα που θίγει. Είναι, άλλωστε, εντυπωσιακό πόσο λίγο έχουν αλλάξει τα πράγματα για τις γυναίκες στο κοινωνικό και οικογενειακό τους περιβάλλον από το 1879 που γράφτηκε το σκοτεινό και ύπουλα βίαιο έργο του Ίψεν. Η μετατροπή, όμως, της Κούκλας σε δαίμονα δεν θα δηλώσει το «κακό». Αντίθετα, θα σημάνει την επιλογή και την ευθύνη που απαιτεί η ελευθερία. Η τελική ρήξη δεν είναι απλώς έξοδος από το σπίτι. Είναι έκρηξη.

Υπεύθυνοι: Ακύλλας Καραζήσης & Νεφέλη Μαϊστράλη

«Ο φόβος γι’ αυτό που πρόκειται να συμβεί δεν είναι πρόβλημα. Είναι η αρχή του αυτοσχεδιασμού». John Cale
Με έδρα της πλέον το ισόγειο του θεάτρου ΔΙΠΥΛΟΝ, η Πειραματική Σκηνή θα εστιάσει στη ζεύξη θεωρίας-πράξης και στη διαδικασία της δημιουργίας και της έρευνας χωρίς ηλικιακούς περιορισμούς. Η πρόβα είναι διαρκής, διατρέχει όλη τη χρονιά και εβδομαδιαίως ανοίγει για τους θεατές. Παράλληλα, συστήνεται ένα σταθερό ensemble ηθοποιών, το οποίο και θα συνομιλεί σκηνικά για έναν ολόκληρο χρόνο με τις/τους παρακάτω έξι συνολικά συν-δημιουργούς. Η παράδοση της μεταξύ τους σκυτάλης θα πραγματοποιείται διαδοχικά, ύστερα από πρόταση ενός διαφορετικού κάθε φορά υλικού. Το έργα-υλικά θα ανακοινωθούν το φθινόπωρο.

ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ
1. Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΜΑΝΙΦΕΣΤΩΝ Αλεξάνδρα Καζάζου
2. Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΤΟΙΧΩΝ Θεανώ Μεταξά
3. ΑΣΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ vs ΩΜΗ ΓΛΩΣΣΑ Σταυρούλα Σιάμου
4. ΜΕΤΑ-ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΓΛΩΣΣΑ (AI) Μάρθα Μπουζιούρη
5. Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ Μιχάλης Πητίδης
6. Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗΣ Φώτης Σιώτας

Αλεξάνδρα Καζάζου @Κάρολ Γιάρεκ

ΑΙΘΟΥΣΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

1. ΠΡΟΘΑΛΑΜΟΣ Δ | Διεπιστημονικοί Διακαλλιτεχνικοί Διάλογοι με κέντρο τη Γλώσσα του μήνα. | Σχεδιασμός – Επιμέλεια: Νατάσα Τριανταφύλλη

Με αφορμή τις θεματικές που προκύπτουν κάθε μήνα από τις παραστάσεις του καλλιτεχνικού προγράμματος (φιλοσοφία, φύση και κλιματική αλλαγή, άνθρωπος και εξουσία κ.ά.), διακεκριμένοι εκπρόσωποι από τον χώρο των επιστημών συναντούν το πρώτο Σαββατοκύριακο κάθε μήνα σημαντικούς/ές καλλιτέχνες/ιδες πάνω στη σκηνή. Πώς είναι να δίνεις μια διάλεξη χρησιμοποιώντας τη γλώσσα της τέχνης; Πόση τέχνη κρύβει η γλώσσα της επιστήμης;

2. ΣΑΛΟΝΙΑ ΓΛΩΣΣΑΣ | Γνωριμία με τη σύγχρονη θεατρική γραφή

Κάθε τελευταίο Σαββατοκύριακο του μήνα θα πραγματοποιείται ένα σαλόνι γλώσσας, στο πλαίσιο του οποίου ένας/μία καλεσμένος/η θεατρικός/ή συγγραφέας θα μοιράζεται απόσπασμα από νέο έργο που γράφει. Στη συνέχεια, το απόσπασμα θα παρουσιάζεται από μια ομάδα ηθοποιών του Εθνικού Θεάτρου, ενώ θα ακολουθεί συζήτηση με έναν/μία ακόμη συγγραφέα ή καλλιτέχνη/ιδα της επιλογής του/της. Ένας ανοιχτός χώρος δημιουργικής συνάντησης, που μπορεί να οδηγήσει σε μια δεύτερη απόπειρα με ανοιχτή προοπτική.

Και κάποια βραχύχρονα ΦΕΣΤΙΒΑΛ:

3. ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ | Γλώσσα και Ιστορία της ελληνικής δραματουργίας
Θεατρικά αναλόγια αφιερωμένα σε κομβικά έργα της ελληνικής δραματουργίας, από την Κρητική Αναγέννηση έως τις απαρχές του 20ου αιώνα, σε σκηνοθετική επιμέλεια καταξιωμένων αλλά και πρωτοεμφανιζόμενων δημιουργών.

4. ΒΑΒΕΛ | Κατοικούμε το Εθνικό Θέατρο
Μικρής φόρμας δημιουργίες, οι οποίες θα επιλεγούν μέσω ανοιχτής πρόσκλησης αξιοποιώντας όλους τους διαθέσιμους στο κοινό και κατάλληλους για δράσεις χώρους του Εθνικού Θεάτρου.

Η γλώσσα της γειτονιάς | Έρευνα – Work in Progress
«Επιχείρηση: ΟΜΟΝΟΙΑ» (προσωρινός τίτλος)
Έρευνα, κείμενο: Ανέστης Αζάς & Πρόδρομος Τσινικόρης
Το Εθνικό Θέατρο προσκαλεί τον Ανέστη Αζά και τον Πρόδρομο Τσινικόρη, δυο έμπειρους δημιουργούς του θεάτρου ντοκιμαντέρ, να αναπτύξουν από φέτος την έρευνά τους στην ευρύτερη γειτονιά του Κτηρίου Τσίλλερ με στόχο τη δημιουργία ενός νέου έργου για την αθέατη καθημερινότητα, την κοινωνική ορατότητα και το δικαίωμα στον δημόσιο χώρο. Το έργο θα μετουσιωθεί σε μια μια παράσταση που θα φωτίσει τις ζωές όσων ζουν και κινούνται στο περιθώριο της πόλης και θα παρουσιαστεί τη θεατρική περίοδο 2026-27.

Πρόδρομος Τσινικόρης & Ανέστης Αζάς @Ανδρέας Σιμόπουλος

Το Εθνικό Θέατρο αποκτά για πρώτη φορά διαδικτυακό Ραδιόφωνο με εκπομπές για το θέατρο, συζητήσεις, γνωριμία με καλλιτέχνες/ιδες, ραδιοφωνικό θέατρο, podcast, μουσικές σχετικές με τις παραστάσεις και πολλά άλλα. Το αναλυτικό πρόγραμμα θα ανακοινωθεί το φθινόπωρο.

Εκτός από τις δύο νέες θεατρικές παραγωγές που περιλαμβάνονται στον καλλιτεχνικό προγραμματισμό, οι υπόλοιπες δράσεις του Μικρού Εθνικού για την ερχόμενη σεζόν θα αναπτυχθούν πάνω στους άξονες που διατυπώθηκαν τον περασμένο Σεπτέμβριο, εξελίσσοντας ιδέες που δοκιμάστηκαν με επιτυχία. Η λογική της σύνδεσης των πολλών και ζωντανών πεδίων που απαρτίζουν την κοινότητά μας και της σύνθεσης της θεατρικής και εκπαιδευτικής εμπειρίας παραμένει κεντρική. Η πλαισίωση των παραστάσεων με εργαστήρια, δράσεις και συζητήσεις την περασμένη χρονιά αποτέλεσε πολύτιμη εμπειρία για όλους και ο ενθουσιασμός όσων συμμετείχαν σε αυτές έδειξε πόσο μεγάλη ανάγκη υπάρχει για τέτοιου είδους ανταλλαγή. Οι φετινές παραστάσεις (που θα πλαισιώνονται από εργαστήρια), θα επιχειρήσουν να διερευνήσουν τη γλώσσα της ποίησης και του ονείρου, φέρνοντάς σε επαφή μικρούς και μεγάλους με τον ποιητικό τους εαυτό. Το Μικρό Εθνικό οφείλει να προτείνει, ιδίως στα κατεξοχήν ποιητικά όντα που είναι τα παιδιά, εναλλακτικούς τρόπους αφήγησης. Οφείλει να δίνει χώρο όχι μόνο στο «τι καταλαβαίνουν» τα παιδιά και οι έφηβοι αλλά και στο τι φαντάζονται, νιώθουν ή διαισθάνονται- με ελευθερία και χωρίς διδακτισμό. Παράλληλα, συνεχίζονται πάνω από 50 τακτικά, εκπαιδευτικά εργαστήρια, που πραγματοποιούνται με μεγάλη επιτυχία, συγκεντρώνοντας ανθρώπους κάθε ηλικίας γύρω από ποικίλες μεθόδους, είδη, θεατρικούς τρόπους και δρόμους. Την σεζόν που κλείνει πάνω από 800 άνθρωποι συμμετείχαν στα εργαστήρια του Μικρού Εθνικού.

Ηλίας Κουνέλας @Ελίνα Γιουνανλή

Η πλούσια δραστηριότητα του Μικρού Εθνικού ανατροφοδοτείται από την άμεση σύνδεσή της με την κοινωνία, μέσω δράσεων που οξύνουν τα κοινωνικά μας αντανακλαστικά. Η συμπερίληψη, η αλληλεγγύη, η έμπρακτη συμπαράσταση σε ευπαθείς κοινωνικά ομάδες και η πίστη στην ευεργετική λειτουργία του θεάτρου διαπνέουν το σύνολο των κοινωνικών μας δράσεων. Το Επισκεπτήριο, μια δράση που απευθύνεται σε συνανθρώπους μας, που τη δεδομένη στιγμή της ζωής τους αδυνατούν να έρθουν στο θέατρο γιατί νοσηλεύονται, συνεχίζεται. Ο Ηλίας Κουνέλας με ομάδα ηθοποιών του Εθνικού Θεάτρου, θα συνεχίσουν να δίνουν παραστάσεις μέσα σε θαλάμους νοσοκομείων και ψυχιατρείων. Το Εργαστήρι Προσωπικής Ανάπτυξης Κρατουμένων (ΕΠΑΚ) σε Σωφρονιστικά Ιδρύματα που με συνέπεια εμψυχώνει ο Στάθης Γράψας συνεχίζει τη δράση του, πάντα με την βαθιά πεποίθηση στην απελευθερωτική αξία της τέχνης. Το Πρόγραμμα εργαστηρίων με άτομα από δομές απεξάρτησης (18 Άνω, ΚΕΘΕΑ) που με ευαισθησία εμψυχώνει η Όλια Λαζαρίδου με τους συνεργάτες της, θα συνεχίσει και φέτος να δίνει χώρο έκφρασης σε συνανθρώπους μας που κάνουν ένα σπουδαίο βήμα στη ζωή τους.

Αμαλία Μουτούση @Θανάσης Καρατζάς

Το Εθνικό Θέατρο διοργανώνει από τις 7 έως τις 22 Ιουλίου το 8ο Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος στο Λυγουριό Αργολίδας, σε συνεργασία με τον Δήμο Επιδαύρου. Στο εργαστήριο, το οποίο φέτος τιτλοφορείται «Βρήκε στα βάθη του γλώσσα με λέξεις», θα διδάξει η ηθοποιός Αμαλία Μουτούση σε συνεργασία με τον μουσικό και δάσκαλο της Τεχνικής Αλεξάντερ Στέλιο Κατσατσίδη, με τον δάσκαλο ελληνικών παραδοσιακών χορών Κωνσταντίνο Γιουρνά και με βοηθό της τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Εμμανουήλ Κοντό. Το εργαστήριο απευθύνεται σε νέους και νέες επαγγελματίες ηθοποιούς, σκηνοθέτες/ιδες, φοιτητές/τριες δραματικών σχολών και γενικότερα σε επαγγελματίες της σκηνικής πράξης, που επιθυμούν αφενός να εμβαθύνουν στη μελέτη και τη διερεύνηση των μηχανισμών του αρχαίου δράματος και αφετέρου να δοκιμάσουν και να εργαστούν πάνω σε συγκεκριμένες θεματικές. Επιστημονική υπεύθυνη του έργου για το Εθνικό Θέατρο: Δρ. Ειρήνη Μουντράκη. Περισσότερες πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής έως τις 3 Ιουνίου: n-t.gr

Οι καλλιτεχνικές φιλοξενίες (Art Residencies) είναι ένα πρόγραμμα εξωστρέφειας και πολιτισμικής ανταλλαγής που απευθύνεται σε ανερχόμενους/ες θεατρικούς δημιουργούς με έδρα την Ευρώπη, με σκοπό την προώθηση της κινητικότητας και την καλλιέργεια της νέας γενιάς καλλιτεχνών/ιδων του θεάτρου. Εκτός από το ανοιχτό κάλεσμα σε Ευρωπαίους/ες δημιουργούς που φιλοξενούνται στο Εθνικό Θέατρο στην Αθήνα, το Εθνικό Θέατρο προσκαλεί καλλιτέχνες/ιδες με έδρα την Ελλάδα που δραστηριοποιούνται στον χώρο του θεάτρου να λάβουν μέρος στο πρόγραμμα καλλιτεχνικής φιλοξενίας (artistic residency) σε συνεργαζόμενα ευρωπαϊκά θέατρα. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε θεατρικούς συγγραφείς, σκηνοθέτες/τριες και δραματουργούς έως 39 ετών. Το 3o Πρόγραμμα Καλλιτεχνικής Φιλοξενίας θα πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο (Σεπτέμβριο – Νοέμβριο) στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η σχετική πρόσκληση θα ανακοινωθεί στο τέλος Μάη.

Τα Residencies πραγματοποιούνται με τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU.
Τέλος, ξεκινά πρόγραμμα για ενίσχυση της διαδικτυακής παρουσίας και των ψηφιακών εργαλείων του Εθνικού Θεάτρου (νέο web site και mobile εφαρμογή καθώς και η ψηφιοποίηση του φροντιστηριακού, ενδυματολογικού ηχητικού και φωτιστικού υλικού του θεάτρου).