Radio Plays: Η λογοτεχνία του φανταστικού «ζωντανεύει» στα νέα ραδιοφωνικά έργα του Φεστιβάλ Αθηνών

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου σχεδιάζει και φέτος την παραγωγή ραδιοφωνικών έργων με δωρεάν διάθεση στο κοινό, αναπτύσσοντας την πρωτοβουλία Radio Plays που αγκαλιάστηκε από Κοινό και Δημιουργούς.

Πρωτότυπα ραδιοφωνικά έργα με αφετηρία, πέρυσι, αστυνομικά διηγήματα υπό τους ήχους τζαζ συνθέσεων, τα Radio Plays αξιοποίησαν ιδανικά τους περιορισμούς τόπου και χρόνου στη συγκυρία της πανδημίας. Ταυτόχρονα, χάρη σ’ αυτό το εγχείρημα που πρόσφερε σημαντική στήριξη στους καλλιτέχνες της Μουσικής και του Θεάτρου, άνοιξε ένα νέο, δημιουργικό κανάλι επικοινωνίας μεταξύ του Φεστιβάλ και του ευρύτερου θεατρικού κοινού κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου.

Τα Radio Plays θα συνεχιστούν φέτος ως πρωτότυπη σειρά αυτοτελών έργων, δραματοποιημένων για το ραδιόφωνο, συνδυάζοντας, αυτή τη φορά, το ραδιοφωνικό θέατρο με τη λογοτεχνία του φανταστικού, σε καλλιτεχνική επιμέλεια Διονύση Καψάλη και Κατερίνας Ευαγγελάτου.

Τρεις σκηνοθέτες με ιδιαίτερη ματιά δίνουν ο καθένας τη δική του πνοή σε «ιστορίες μυστηρίου και φαντασίας», που υπογράφουν πολύ δυνατοί συγγραφείς του είδους: ο Ακύλλας Καραζήσης διασκευάζει και σκηνοθετεί τον «Κυνηγό του σκοταδιού» του Howard Phillips Lovecraft σε μετάφραση Λουκά Θεοδωρακόπουλου, ο Γιώργος Νανούρης σκηνοθετεί το διήγημα «Δύο ηθοποιοί για ένα ρόλο» από τη συλλογή Αρρία Μαρκέλλα και άλλα φανταστικά διηγήματα του Théophile Gautier σε μετάφραση Έφης Γιαννοπούλου και η Έλενα Καρακούλη διασκευάζει και σκηνοθετεί τον Παράμεσο της Yoko Ogawa σε μετάφραση Παναγιώτη Ευαγγελίδη.

Ταυτόχρονα, για το σύνολο των έργων έχουν γραφτεί, όπως και πέρυσι, πρωτότυπες μουσικές συνθέσεις που ερμηνεύονται από εξαιρετικούς Έλληνες μουσικούς.

*Τα Radio Plays θα κάνουν ταυτόχρονη πρεμιέρα στο aefestival.gr και στα podcast της Lifo με δωρεάν ακρόαση για όλους *ες.

Δύο ηθοποιοί για ένα ρόλο

• 22 Μαρτίου: O Κυνηγός του σκοταδιού του Howard Phillips Lovecraft
  Σκηνοθεσία: Ακύλλας Καραζήσης
• 29 Μαρτίου: Δύο ηθοποιοί για ένα ρόλο του Théophile Gautier
  Σκηνοθεσία:  Γιώργος Νανούρης
• 5 Απριλίου: Ο Παράμεσος της Yoko Ogawa
  Σκηνοθεσία: Έλενα Καρακούλη

«Ιστορίες μυστηρίου και φαντασίας» είχε ονομάσει τα διηγήματά του ο Έντγκαρ Άλλαν Πόου, ανοίγοντας στη σκηνή που είχαν ήδη εγκαινιάσει οι Γερμανοί ρομαντικοί, όλο το φάσμα του φανταστικού και εγκαθιδρύοντας παρεμπιπτόντως τα αφηγηματικά είδη που διευθετούν έκτοτε τη φαντασία μας στη λογοτεχνία, στο θέατρο ή στον κινηματογράφο: από τον τρόμο ως την αστυνομική ιστορία, από το υπερφυσικό ως το παράλογο, από την επιστημονική φαντασία ως τη μαύρη κωμωδία. Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνεχίζοντας το περσινό του εγχείρημα ραδιοφωνικής περιήγησης στην περιοχή του φανταστικού, παρουσιάζει μια νέα σειρά έργων ραδιοφωνικού θεάτρου με τον τίτλο «Αλλόκοτες ιστορίες».

Αλλόκοτες ιστορίες, παράξενες ιστορίες ή, θα μπορούσαμε να πούμε, ανοίκειες ιστορίες, αξιοποιώντας τον όρο που καθιέρωσε ο Φρόυντ προκειμένου να υποδείξει την επίμονη παρουσία στον ψυχισμό μας μιας ριζικής αμφιθυμίας: απέναντι στα πρόσωπα και τα πράγματα που αποτελούν τη συναισθηματική ζωή μας, τα πρόσωπα και τα πράγματα που βρίσκονται τόσο κοντά μας ώστε να μας  προξενούν έλξη μαζί και απώθηση, γοητεία και φόβο. Αλλόκοτες ιστορίες, λοιπόν, γιατί έχουν τη δύναμη να ανασύρουν, μέσα απ’ ό,τι ορίζει την οικειότητά μας με τον κόσμο, το ανοίκειο στοιχείο που ελλοχεύει εκεί, έτοιμο να μας αιφνιδιάσει. Το ανοίκειο στοιχείο, που είτε εκδηλώνεται ως δέος είτε ως θαυμασμός, είτε ως αδιάγνωστος τρόμος είτε ως ακαταμάχητη γοητεία, επαναφέρει την πιθανότητα  του θαύματος και αντιστέκεται στην κατακτητική αδιακρισία του διαδικτυακού ανθρώπου, κάνοντας τον κόσμο, που τον πιστεύαμε διάφανο, λίγο πιο αινιγματικό και το ορατό, λίγο πιο δύσκολο να το δεις.

Και στις τρεις ιστορίες, η συνάντηση με το παράξενο, το υπερφυσικό ή το παράλογο, σκηνοθετείται σαν μια αιφνίδια αναστολή της κανονικότητας, που ανανεώνει την πιθανότητα του θαυμασμού στον απομαγευμένο κόσμο μας. Το αλλόκοτο ψυχαγωγεί, υποβάλλοντας συγχρόνως, στο ελάχιστο διάστημα της ευπιστίας μας, το σέβας που οφείλουμε προς ό,τι είναι για μας άγνωστο, ξένο, ανερμήνευτο ή απλώς, άλλο. Όποιοι κι αν είμαστε εμείς. Και το ραδιόφωνο  αποδεικνύεται καλός αγωγός του ανοίκειου, γιατί φέρνει αυτές τις ανεικόνιστες φωνές, σαν από πολύ μακριά, μέσα στο σπίτι του ακροατή».

Στον «Κυνηγό του σκοταδιού», μια από τις κορυφαίες ιστορίες του Λάβκραφτ, του αρχιτεχνίτη του τρόμου, ο Ρόμπερτ Μπλαίηκ, εμβριθής μελετητής του αποκρυφισμού, ανακαλύπτει σε μια εγκαταλελειμμένη εκκλησία και μέσα σ’ ένα μεταλλικό κουτί ακανόνιστου σχήματος ένα παράξενο αντικείμενο, το «Λαμπερό Τραπεζόεδρο», στο οποίο ελλοχεύει μια αρχέγονη κακοεργός δύναμη. Ο Μπλαίηκ, παρόλο που ανασυστήνει τις ιστορίες φρίκης που συνδέονται με το αντικείμενο αυτό, υποκύπτει στη γοητεία του και ελευθερώνει άθελά του τον «Κυνηγό του σκοταδιού», προκαλώντας εντέλει και τον δικό του αφανισμό.

Διασκευή – Σκηνοθεσία Ακύλλας Καραζήσης
Με τους Μαρία Σκουλά, Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη, Ηρώ-Ελένη Μπέζου, Γιώργο Κατσή, Μαριλένα Ρασιδάκη, Ράνια Καπετανάκη, Ζωή Καραζήση
Πρωτότυπη μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής
Συμμετέχουν οι μουσικοί Κορνήλιος Σελαμσής (πιάνο), Σπύρος Τζέκος (κλαρινέτο), Φαίδων Μηλιάδης (βιολί), Θοδωρής Βαζάκας (κρουστά), Νίκος Τσουκαλάς (κοντραμπάσο)
Μετάφραση για τις εκδόσεις Νεφέλη Λουκάς Θεοδωρακόπουλος

Στο διήγημα «Δύο ηθοποιοί για ένα ρόλο» του Θεόφιλου Γκωτιέ, μια ιστορία σε τρεις σκηνές, συναντούμε τον νεαρό Χάινριχ, ο οποίος έχει εγκαταλείψει μια λαμπρή πανεπιστημιακή καριέρα στη θεολογία χάριν της φλογερής φιλοδοξίας του να δοξαστεί ως ηθοποιός του θεάτρου, μιας φιλοδοξίας που τον έχει συνεπάρει τόσο ώστε να καθυστερήσει τον γάμο του με την πανέμορφη βιεννέζα αρραβωνιαστικιά του.

Η αδόκητη έλευση του υπερφυσικού σκηνοθετείται εδώ στο πρόσωπο του ίδιου του Διαβόλου, τον οποίο ο πρωταγωνιστής συναντά πρώτα σ᾽ ένα καφενείο, και ο οποίος την επόμενη μέρα θα αντικαταστήσει διά της βίας τον νεαρό ηθοποιό για να θριαμβεύσει αυτοπροσώπως στον ρόλο του Μεφιστοφελή.

Σκηνοθεσία Γιώργος Νανούρης
Με τους Γιώργο Χρυσοστόμου, Αποστόλη Καμιτσάκη, Λένα Χερουβείμ, Βασίλη Τρίχα, Αννίτα Καπουσίζη
Μουσική σύνθεση Κώστας Βήχος
Συμμετέχουν οι μουσικοί Κώστας Βήχος (μπάσο, πλήκτρα), Γιώργος Κουρέλης (πλήκτρα), Αλέκος Βουλγαράκης (κιθάρα)
Βοηθός σκηνοθέτη Αννίτα Καπουσίζη
Μετάφραση για τις εκδόσεις Άγρα  Έφη Γιαννοπούλου

«Ο Παράμεσος»

Η Ιαπωνίδα συγγραφέας Γιόκο Ογκάουα, στη νουβέλα Ο παράμεσος, μας μεταφέρει στην αίσθηση του παράξενου που διαπνέει έναν εντελώς διαφορετικό πνευματικό πολιτισμό. Στη σύγχρονη Ιαπωνία, μια νεαρή και μοναχική κοπέλα τραυματίζει τον παράμεσό της δουλεύοντας σε εργοστάσιο αναψυκτικών και βρίσκει νέα εργασία ως υπάλληλος σ’ ένα «εργαστήριο δειγμάτων».

Στο παράξενο αυτό εργαστήριο, ο κύριος Ντεσιμάρου, «ταριχευτής αναμνήσεων», παραλαμβάνει τα δείγματα της ζωής που καταθέτουν εκεί οι πελάτες του και τα αρχειοθετεί, μαζί με τις οδυνηρές αναμνήσεις που πυροδοτούν. Ο άνθρωπος αυτός ασκεί μια παράξενη, ακαταμάχητη γοητεία στην υπάλληλό του και αναπτύσσει μαζί της μια έντονα σεξουαλική σχέση.

Ο φετιχιστικός χαρακτήρας της σχέσης τους συμπυκνώνεται σ’ ένα ζευγάρι παπούτσια που της χαρίζει εκείνος τα οποία, σαν σύμβολα υποτελείας, έχουν την ιδιότητα να προσφύονται στα πόδια της. Στο τέλος, η αφηγήτρια θα αποφασίσει να παραδώσει τον παράμεσό της, θυσιαστήρια προσφορά σ’ αυτό το αλλόκοτο αποθετήριο ταριχευμένων αναμνήσεων.

Διασκευή – Σκηνοθεσία Έλενα Καρακούλη
Σύνθεση ήχου και μουσικής Violet Louise
Βοηθός σκηνοθέτη Ανθή Φουντά
Με τους  Μαρία Καλλιμάνη, Νίκο Ψαρρά, Αντώνη Μυριαγκό, Αλεξάνδρα Λέρτα, Ανθή Φουντά
Συμμετέχουν οι μουσικοί Bασίλης Κουντούρης  (μουσικός προγραμματισμός), Violet Louise  (midi οργάνα, πιάνο, φωνή, ηχοτοπία),  Κώστας Μπώκος (προμίξεις), Κώστας Μιχόπουλος (ηχητικά εφέ)
Μετάφραση για τις εκδόσεις Άγρα Παναγιώτης Ευαγγελίδης

Studio ηχογράφησης Antart, Hχοληψία, μίξη ήχου, mastering Νίκος Κόλλιας
Sound designer Κώστας Μιχόπουλος, Εκτέλεση παραγωγής Goodheart Productions