«Ο Μοσκώβ-Σελήμ», «Late Night» και άλλες παραγωγές στο ψηφιακό κανάλι της Στέγης

Λεωνίδας Κωνστανταράκος (Alaska), «X Apartments» (2017) | Φωτογραφία: Stavros Petropoulos

Live premiere: Τετάρτη 20 Μαΐου στις 21:00

Το «X Apartments» του Λεωνίδα Κωνστανταράκου (Alaska) είναι ένα ντοκιμαντέρ για την ομότιτλη παράσταση-ντοκουμέντο της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, τον Μάιο του 2015, με επίκεντρο δεκαπέντε διαμερίσματα σε δύο διαδρομές μέσα σε ξεχασμένες γειτονιές της Αθήνας, με δύο θεατές τη φορά. Ακολουθώντας το κοινό και συζητώντας με τους επιμελητές, τους καλλιτέχνες και τους κατοίκους, η ταινία αναζητά τα όρια τέχνης και πραγματικότητας, ιδιωτικού και δημόσιου χώρου. Το φιλμ παρουσιάστηκε στο 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης το 2017.

Η δράση «X Apartments», μια ιδέα του Matthias Lilienthal, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 2ου Fast Forward Festival τον Μάιο του 2015, με καλλιτεχνικές επιμελήτριες την Κάτια Αρφαρά και την Anna Mülter. Προέτρεπε τους θεατές να γίνουν για λίγες ώρες οδοιπόροι στην άγνωστη ιδιωτική ζώνη της πόλης, περιπατητές που επισκέπτονται τα σπίτια συμπολιτών τους, σε ένα θέατρο της αυθεντικής κατάστασης, της εξοικείωσης, της συμμετοχής και της συνύπαρξης. Έλληνες και ξένοι σκηνοθέτες και κινηματογραφιστές, αρχιτέκτονες και εικαστικοί, ηθοποιοί και χορογράφοι διαμόρφωσαν τις ιδιωτικές αυτές κατοικίες σε σκηνικούς χώρους και παρουσίασαν επί τόπου τις περφόρμανς τους.

«Ποτέ άλλοτε το θέατρο δεν διακατεχόταν από τόση επιθυμία για πραγματικότητα» δήλωνε τότε ο πρωτοπόρος Γερμανός επιμελητής Ματίας Λίλιενταλ (γενν. 1959), ο οποίος στις ριζοσπαστικές παραγωγές του μεταφέρει το θέατρο από το τοπίο της ψευδαίσθησης σε εκείνο της αποκαλυπτικής εμπειρίας. Στήνοντας από το 2002 αυτή τη site-specific περιπλάνηση στα… σπίτια των άλλων, επανεξετάζει τα όρια μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου χώρου, αποικιοκρατικού και νομαδικού βίου, ατομικότητας και κοινότητας, αστικής εξερεύνησης και ψυχογεωγραφίας. Μετά τη Βηρυτό, το Γιοχάνεσμπουργκ, το Σάο Πάολο και πολλές ακόμη πόλεις, η ιδιότυπη αυτή περιπλάνηση μας έκανε να τρυπώσουμε στο ιδιωτικό άβατο των συμπολιτών μας, με δύο διαδρομές. Διαμερίσματα της αντιπαροχής και μεσοπολεμικά σπίτια που μαρτυρούν το πλούσιο αρχιτεκτονικό παρελθόν· χώροι κενοί και κατοικίες γεμάτες μνήμες και παλιά αντικείμενα· οικοδομές ημιτελείς και εφήμερες κατασκευές· χώροι ημι-δημόσιοι και χώροι κοινωνικού αποκλεισμού: το «Χ Apartments» επικεντρώνεται στις αθέατες όψεις της Αθήνας και στο σύνθετο φαινόμενο της (συγ)κατοίκησης, επιχειρώντας μια εναλλακτική ανθρωπογεωγραφική προσέγγιση του αστικού ιστού της.

*Με αγγλικούς και ελληνικούς υπότιτλους
Διάρκεια: 59 λεπτά

Δημήτρης Καμαρωτός, «Atlas Αθήνα: A Sound Cartography οf Europe» (2019) | Φωτογραφία: Yannis Soulis

Διάρκεια: 56 λεπτά

Πώς μπορείς να αλλάξεις τον ήχο της πόλης σου; Το έργο «Atlas – A Sound Cartography of Europe» παρουσιάστηκε σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση χάρη στη συνεργασία τριών ευρωπαϊκών οργανισμών (ΖΚΜ, Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, ΙRCAM) τον Δεκέμβριο του 2019. Η αθηναϊκή συναυλία παρουσιάζει τη σύνθεση του Δημήτρη Καμαρωτού «Μουσική είναι η πόλη», ένα οδοιπορικό ηχογραφήσεων από κάποιον παρατηρητή της πόλης, ο οποίος στη συνέχεια την μεταλλάσσει, μέσω των ήχων, σε μια φανταστική εκδοχή της.

Μια ορχήστρα με κλασικά όργανα, αλλά χωρίς μουσικούς, είναι εγκατεστημένη στη σκηνή. Οι ήχοι της πόλης που ακούστηκαν στην αίθουσα από ένα ειδικό σύστημα ήχου, γύρω και πάνω από τους θεατές, ενεργοποίησαν και συντόνισαν τα όργανα, που πρόσθεσαν τα δικά τους, ιδιαίτερα ηχοχρώματα στο αθηναϊκό ηχοτοπίο. Σε προκαθορισμένα σημεία, ενσωματώνεται ηχητικό και οπτικό υλικό από τις συναυλίες στην Καρλσρούη και το Παρίσι. Μαζί, οι τρεις πόλεις μετασχηματίζονται σε ένα ενιαίο, παλλόμενο και φιλόξενο σώμα, που μας προσκαλεί να ζήσουμε μέσα του.

Στην Αθήνα, η ομάδα Atlas – Athens soundscape recordings εκπαιδεύτηκε και εξοπλίστηκε από τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση για να συλλέξει τους ήχους της πόλης που ακούστηκαν στη συναυλία. Η σύλληψη του Atlas οφείλεται στον συνθέτη, μαθηματικό και ερευνητή Carmine Emanuele Cella.

Η συναυλία βιντεοσκοπήθηκε και προβλήθηκε ζωντανά στις άλλες δύο συναυλιακές αίθουσες: ZKM Cube (Καρλσρούη) και Centre Pompidou (Παρίσι). Μια συμπαραγωγή του IRCAM-Centre Pompidou, της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση και του ΖΚΜ.