Στέλλα Βιολάντη του Γρηγόριου Ξενόπουλου στο Θέατρο Δημήτρης Χορν

Πιστός στην αγάπη του για το ελληνικό έργο, μετά από τον επιτυχημένο “Βουρκόλακα” του Αργύρη Εφταλιώτη, ο σκηνοθέτης επαναφέρει στη σκηνή την ιστορία και τα πάθη της ηρωίδας του μεγάλου Ζακυνθινού συγγραφέα μέσα από μια νέα ματιά και ανάγνωση. Μια από τις προτεραιότητες, εξάλλου, της θεατρικής ομάδας “Μπουλούκι”, είναι να επαναφέρει σε μια σύγχρονη εκδοχή, ελληνικά έργα που έχουν να ανέβουν πολλά χρόνια ή δεν είδαν ποτέ τα φώτα της σκηνής.

Ο Γιώργος Λύρας προσεγγίζει τη “Στέλλα Βιολάντη” ως έργο ποιητικό, μακριά από ηθογραφικούς περιορισμούς, στο χρόνο του μύθου και σε τόπο που καθορίζεται μόνο από το συναίσθημα. Η δική του ηρωίδα δεν ανήκει σε καμιά εποχή αλλά τις εμπεριέχει όλες αφού έχει περάσει στη συλλογική μνήμη σαν ένα κορίτσι-σύμβολο: η Στέλλα είναι αθώα και πολύπλοκη, ευγενική και ακραία, πληγωμένη αλλά συνεπής, ηρωική και αφοπλιστική, τρυφερή και εμμονική, εξιδανικευμένη και ταυτόχρονα γήινη και γεμάτη ζωή.

«Την υπόθεση του έργου την πήρα απ’ τη ζωή. Όχι μόνο στη Ζάκυνθο και στην Επτάνησο, αλλά και στην Αθήνα, στην Πάτρα, ερωτευμένα κορίτσια φυλακίζονταν εκείνο τον καιρό σε σοφίτες και καταγώγια ως να ξεχάσουν, να αρνηθούν την απαγορευμένη τους αγάπη ή να πεθάνουν”, γράφει ο μέγας ψυχογράφος της ελληνικής αστικής πεζογραφίας, ο οποίος μεταπλάθει το 1909 την περίφημη νουβέλα του “Έρως Εσταυρωμένος” για τη σκηνή, κατά παραγγελία της Μαρίκας Κοτοπούλη, χαρίζοντας στο ελληνικό κοινό ένα από τα αρτιότερα έργα του.

“Ο έρωτας είναι παράγων θανάτου” γράφει στην κριτική του για το έργο ο Καραγάτσης. Κι ο ίδιος ο Ξενόπουλος: ” Έργο δακρυγόνο η Στέλλα Βιολάντη δεν στάθηκε ποτέ. Ο θεατής που ξέρει από θέατρο ανατριχιάζει, σπαράσσεται, αισθάνεται δέος αλλά δεν κλαίει”. Την ηρωίδα έχουν σφραγίσει με τιε ερμηνείες τους η Μαρίκα Κοτοπούλη, η Κυβέλη, η Ελένη Παπαδάκη, η Μαίρη Αρώνη, η Ελένη Χατζηαργύρη, η Νίκη Τριανταφυλλίδη, Υβόννη Μαλτέζου.

Η Στέλλα Βιολάντη, κόρη του Ζακυνθινού μεγαλέμπορου Παναγή Βιολάντη, ενδίδει στην ερωτική πολιορκία ενός ξεπεσμένου ευγενούς, του Χρηστάκη Ζαμάνου, ζώντας μέσα στη γλυκιά πλάνη των αισθημάτων της και χωρίς να υπολογίσει την αδυσώπητη αντίδραση του ασφυκτικού αστικού περίγυρου των αρχών του 20ου αιώνα. Σε μια χρωμαστιστή κόλλα χαρτί του απαντά «Είμαι δική σου. Αγάπα με». Αυτό είναι το έγκλημά της για το οποίο θα πληρώσει πολύ ακριβά. Ο ερωτάς της θα είναι μαρτυρικός. Έρως Εσταυρωμένος.