Ξένια Καλογεροπούλου: «Ο Οδυσσεβάχ κρύβει μυστικά και τα κοριτσάκια τον ερωτεύονται»

Ο Οδυσσεβάχ ανεβαίνει φέτος στη Μικρή Πόρτα με πρωταγωνιστές τον Γιώργο Χρυσοστόμου, τον Σωκράτη Πατσίκα κ.α.. Στα 30 χρόνια ζωής του το έργο αυτό έχει ταξιδέψει στο εξωτερικό κι έχει γνωρίσει περιπέτειες, όσες σχεδόν κι ο ομώνυμος ήρωάς του. Περιπέτειες άλλωστε έχει περάσει και η δημιουργός του, η κα Καλογεροπούλου. Όμως, τελικά αυτό που της απομένει είναι ένα ταξίδι με αυτά τα έργα, τις παραστάσεις για παιδιά, που της έχουν αφήσει, όπως εξομολογείται μαγικές αναμνήσεις.

Εξομολογητική, ειλικρινής και αυθεντική στη συνέντευξη που μας παραχώρησε η Ξένια Καλογεροπούλου, με αφορμή την παράσταση του Οδυσσεβάχ, μας μιλάει για τις παραστάσεις του έργου της που λάτρεψε και που μίσησε. Για τις αντιδράσεις του παιδικού κοινού. Για τον ανταγωνισμό που αντιμετωπίζει το παιδικό θέατρο από τα φοβερά εφέ του “Άρχοντα των Δαχτυλιδιών” και του “Χάρυ Πότερ”. Και για το μυστήριο που κρύβει ο Οδυσσεβάχ και που κάνει τα κοριτσάκια να τον ερωτεύονται.

Μιλήστε μας για το έργο σας Οδυσσεβάχ, που ανεβαίνει στο θέατρο Μικρή Πόρτα.
Ο Οδυσσεβάχ είναι το πρώτο έργο που έγραψα και μετά ακολούθησαν άλλα 8. Ήταν ένας σταθμός στη ζωή μου την ίδια. Και παρόλο που τώρα γιορτάζουμε τα 40 χρόνια της Μικρής Πόρτας, θεωρώ ότι το πραγματικό ξεκίνημα της Μικρής Πόρτας ήταν το 1981, που ανέβηκε ο Οδυσσεβάχ. Εκεί άρχισε να χαράζεται η προσωπική μας γραμμή, να βρίσκουμε κάτι πραγματικά δικό μας, που μας άνοιξε κι άλλους δρόμους. Έχει παιχτεί στην Ελλάδα 4 φορές από εμάς, από τα δέκα ΔΗΠΕΘΕ, από θιάσους της Κύπρου, από σχολεία. Μεταφράστηκε σε 8 γλώσσες κι έχει ταξιδέψει πολύ.
Tο αγαπώ πολύ αυτό το έργο. Δεν του βρίσκω ελαττώματα, αν και το είχα αφήσει 16 χρόνια. Μετά από τόσον καιρό, θα μπορούσα να νιώσω την ανάγκη να το διορθώσω… Αλλά βρίσκω ότι ήταν από την αρχή πολύ πετυχημένο. Όμως, επειδή έχει παιχτεί πολλές φορές, κάναμε κάτι αρκετά τολμηρό. Αναθέσαμε το ανέβασμα σε έναν σκηνοθέτη 24 ετών με πολύ λίγη πείρα, αλλά με πολύ ταλέντο και φαντασία. Και ο θίασος, αν εξαιρέσουμε τους δύο πρωταγωνιστές, τον Σωκράτη Πατσίκα και τον Γιώργο Χρυσοστόμου, οι υπόλοιποι είναι πάρα πολύ νέοι ηθοποιοί, αλλά τρομερά ταλαντούχοι και με σκηνικό ήθος. Έτσι θα βγει μια παράσταση πολύ διαφορετική, με πολλές ιδέες και φρεσκάδα.

Εσείς το έχετε σκηνοθετήσει ποτέ αυτό το έργο;
Δεν το έχω σκηνοθετήσει ακριβώς. Το σκηνοθέτησε ο Σταμάτης ο Φασουλής. Αλλά επειδή το είχα γράψει και με τον Σταμάτη συνεργαζόμασταν πολύ κοντά, ήμουν από δίπλα σε όλες τις αποφάσεις που έπερνε. Πιο πολύ τότε, παρά τώρα. Τώρα δεν θέλω να είμαι η γιαγιά που καταπιέζει τη νεολαία. Δεν επεμβαίνω και πολύ.

Υπήρχε κάποια σκηνοθεσία του Οδυσσεβάχ, που σας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό;
Εκτός από τον Σταμάτη Φασουλή, το έχουν σκηνοθετήσει 10 διαφορετικοί σκηνοθέτες στα ΔΗΠΕΘΕ… Ίσως η πιο συγκινητική ήταν αυτή που έγινε για το πρόγραμμα Μελίνα. Εκεί έπαιζε η Φωτεινή Μπαξεβάνη, ο Ταξιάρχης Χάνος και ο Παναγιώτης Σακελαρίου. Ήταν μαγικό με τα παιδιά! Περιλάμβανε και παιχνίδια για παιδιά, μετά την παράσταση όπου τα παιδιά παίζανε ότι τρώνε λωτούς και ξεχνάνε. Ή τα ρωτούσαν «τι θέλεις να ξεχάσεις; Να φας λωτό, για να ξεχάσεις τι;» Και λέει ένα παιδάκι «τη μάνα μου». Είχε πρόβλημα με τη μάνα του. Βγαίνανε απίστευτα πράγματα. Ήταν μια εμπειρία μοναδική, αλλά αρκετά κοπιαστική, ιδίως για τους ηθοποιούς, που ταξίδεψαν την παράσταση σε όλη την Ελλάδα.
Και στο εξωτερικό, στο Λονδίνο, στη Γαλλία, στην Ιταλία. Στη Γαλλία ήταν πολύ ενδιαφέρουσα η σκηνοθεσία. Ήταν πάρα πολύ ωραία να την βλέπεις, αλλά δεν αναδείκνυε πολύ το έργο. Πρωταγωνιστούσε η σκηνοθεσία και το έργο χανόταν. Στη Ρουμανία η σκηνοθεσία δεν με ενθουσίασε, ενώ οι ηθοποιοί ήταν πολύ καλοί. Αλλά η υποδοχή του κοινού ήταν τόσο ενθουσιώδης, που το ξέχασα μετά ότι είχα αντιρρήσεις. Με είχανε στην σκηνή επάνω ένα τέταρτο και με χειροκροτούσαν. Αφού έβαλα τα κλάματα στο τέλος. Και, μάλιστα, δεν το ξέρανε ότι είναι παράσταση για παιδιά και το ανέβασαν ως παράσταση για μεγάλους, με πολύ μεγάλη επιτυχία.

Θεωρείτε ότι οι σύγχρονοι σκηνοθέτες με τις επιλογές τους καπελώνουν το κείμενο; Και σας ενοχλεί αυτό;
Πολλές φορές! Όταν το παρακάνουν, με ενοχλεί. Ο σκοπός είναι να ξεκινάς από αυτό που έχει μέσα το έργο και αν μπορείς να το αναδείξεις. Ας πούμε στην Γαλλία, ήταν εξαίσια η παράσταση. Αλλά εγώ στενοχωρέθηκα πάρα πολύ- τόσο που έπαθε μια δερματική αλλεργία. Θαύμασα πραγματικά αυτήν την παράσταση, αλλά είπα: «που είναι το έργο μου;» Μάλιστα είχε έρθει και μία από τη Φιλανδία να το δει, που ήθελε να το ανεβάσει και μου είπε: «Αν δεν είχα διαβάσει το έργο, θα έλεγα τι υπέροχη παράσταση, αλλά τι μάπα το έργο!» Μία από τις χειρότερες που είδα ήταν στο Λονδίνο. Και ήταν ένα γνωστό θέατρο, κεντρικό. Εκεί δεν ξέρω τι ήθελε να κάνει ο σκηνοθέτης, αλλά δεν βλεπότανε. Είχε αποφασίσει, επειδή ήταν ελληνικό το έργο, να βάλει και μία ταμπέλα “souvlaki fifty”, να βάλει και από πάνω και μία Αθηνά, που έκοβε βόλτες, που είναι άσχετη με το έργο.
Στο Ισραήλ, πάλι, η μεταφράστρια μου λέει: «εγώ από εκεί και πέρα τον ήρωα, τον Μαρούφ, τον πέθανα!» Της λέω: «γιατί;» «Δεν χρειάζεται» μου λέει. Και πέταξε τις πιο ωραίες σκηνούλες του μετά!
Εντωμεταξύ, ο Μαρούφ όλο θέλει να γυρίσει σπίτι και η γυναίκα του να του φτιάξει πατατούλες τηγανητές. Κι όλο λέει τη φράση «Καλιόπη, όταν δεις το κατάρτι… δροσερά σεντόνια και πατατούλες τηγανητές!» Μια πολύ αγαπημένη φράση, που επαναλαμβάνεται σε όλο το έργο. Και ρωτάω τη μεταφράστρια: «Τι έβαλες εσύ για τις πατατούλες τηγανητές;» Μου λέει: «Τσιπς». Της λέω να βάλει ένα φαγητό εβραίικο. Αυτή επέμενε ότι τα τσιπς είναι ακριβής μετάφραση. Της λέω: «Δεν βλέπεις ότι υπάρχει διαφορά στον ρυθμό και στον ήχο; Το πα-τα-τού-λες τη-γα-νη-τές είναι σαν λυγμός, είναι μακρύ.» Και μου απαντάει: «Ε, να λέει αυτός τσιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιπς!» (Γέλια)
Είχε περιπέτειες πολλές ο Οδυσσεβάχ! Δεν είναι εύκολο να ελέγξεις τι θα κάνει ο άλλος με το έργο σου. Όταν το δίνεις, το δίνεις. Ας κάνει ο άλλος μετά ό,τι θέλει. Αλλά εσύ καλύτερα να μην το βλέπεις. Εγώ δεν έχω πολύ όρεξη να βλέπω τα έργα μου έξω. Αρκετές παραστάσεις του Οδυσσεβάχ στο εξωτερικό δεν τις έχω δει.

Ο ήρωας ονομάζεται Οδυσσεβάχ και είναι κράμα του Οδυσσέα και του Σεβάχ του θαλασσινού. Ποια κοινά στοιχεία έχουν αυτοί οι δύο;
Όταν είχα μια ιδέα να γράψω ένα έργο, που να προσφέρεται γι’ αυτού του είδους την παράσταση, διάβαζα την Οδύσσεια. Όμως, ορισμένες σκηνές της Οδύσσειας νόμιζα ότι δεν κολλάνε καθόλου… Όταν, ας πούμε, κατεβαίνει στον Άδη. Λίγο βαριές για τα παιδιά. Ύστερα διάβασα όλες τις “1000 και μία νύχτες”. Όταν είδα το Σεβάχ, είπα «κοίτα που και αυτός όλο περνάει περιπέτειες και συναντάει Κύκλωπες και συναντάει ένα είδος λωτοφάγων.» Και όλα αυτά ξεκινάνε από ένα μύθο πιο παλιό ακόμα. Και συμπέρανα ότι όλες αυτές οι ιστορίες είναι ένα. Κι ως τέτοιες, μου δίνουν το δικαίωμα να διαλέξω ό,τι θέλω, από όποια θέλω.
Ο Οδυσσεβάχ δεν μοιάζει και πολύ ούτε με τον Οδυσσέα, ούτε με τον Σεβάχ. Η ιδέα είναι ότι προσπαθεί να φτάσει στην πατρίδα του με πολλές περιπέτειες. Βασικά, όμως δεν είναι πονηρούλης, όπως είναι ο Οδυσσέας. Θέλει βασανιστικά να γυρίσει στην πατρίδα του, δεν ξέρω κι εγώ για ποιο λόγο. Έχει μυστικά. Και μου αρέσει αυτό. Μπορεί ο καθένας μας να φανταστεί ο,τιδήποτε. Του τυχαίνει να ερωτευθεί στο ταξίδι. Να έχει τη δυνατότητα να γίνει βασιλιάς… Αλλά αυτός εκεί! Θέλει να γυρίσει πίσω. Έχει κι έναν γιο, που του γράφει κάθε μέρα 40 γράμματα και τα βάζει σε 40 μποτίλιες. Οπότε εκεί που ταξιδεύει, όλο βρίσκει κι ένα γράμμα του παιδιού του, που του λέει «μπαμπά, γύρνα πίσω». Τα παιδιά ταυτίζονται με το παιδί που θέλει τον μπαμπά του.
Κι έχω βάλει κι έναν τύπο, τον Μαρούφ, που είναι ο κλασικός αντιήρωας. Αυτός φοβάται, πεινάει, εκφράζεται. Αυτός μου ήταν πολύ εύκολος να γραφτεί. Ο Οδυσσεβάχ μου ήταν πιο δύσκολος. Και σκέφτηκα ότι θα τον κάνω να είναι το ακριβώς αντίθετο. Όταν ο Μαρούφ λέει πεινάω, ο Οδυσσεβάχ δε λέει τίποτα. Ο Μαρούφ λέει «φοβάμαι», αλλά ο Οδυσσεβάχ θα πει «πρέπει να κάνουμε αυτό» ή «σκέφτηκα αυτό». Λέει μισές κουβέντες και όλο σκέφτεται. Δηλαδή ο ήρωας μου βγήκε από αυτά που δε λέει και από αυτά που δεν κάνει.
Αυτό προσδίδει στον χαρακτήρα πολύ ενδιαφέρον και τον κάνει πολύ ερωτεύσιμο. Δηλαδή τα κοριτσάκια τον ερωτεύονται.

Γενικά ο Γιώργος Χρυσοστόμου, που ερμηνεύει τον Οδυσσεβάχ, έχει γκελ στο γυναικείο κοινό. Μιλήστε μας λίγο για τη συνεργασία μαζί του.
Ο Χρυσοστόμου είχε δουλέψει μαζί μας παλιότερα. Έκανε το τέρας στην «Πεντάμορφη και το τέρας». Μόνο που εκεί, επειδή έκανε το τέρας, δεν φαινότανε. Ήταν σκεπασμένος με μάσκα και φαινόταν για 3 λεπτά στο τέλος. Οπότε, δεν αξιοποιήθηκε η εμφάνισή του. Αλλά είναι πολύ καλός ηθοποιός, εξαιρετικό παιδί, πολύ έξυπνος.
Ο άλλος, δε, ο Σωκράτης Πατσίκας, έχει κάνει πολλά έργα μαζί μας. Από εμάς ξεκίνησε. Και είναι τρομερό ταλέντο. Και οι δύο μαζί αγαπιώνται και πάρα πολύ και ταιριάζουν και πάρα πολύ και κάνουν και αυτήν την αντίθεση πάρα πολύ. Είναι πολύ ωραίο ζευγάρι.
Με τον Χρυσοστόμου θα είμαστε μαζί και το Γενάρη. Θα παίξουμε στον Μάκβεθ που θα κάνει ο Θωμάς Μοσχόπουλος στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Θα κάνει τον Μπάνκο. Τον Μάκβεθ θα κάνει ο Αργύρης ο Ξάφης και τη Λαίδη την κάνει η Άννα Μάσχα. Κι εγώ κάνω μία από τις μάγισσες. Τρεις θα είναι οι μάγισσες, αλλά η μία θα μιλάει- εγώ.

Εκτός από τον Μάκβεθ και τον Οδυσσεβάχ, ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Έχουμε μια παράσταση για βρέφη, που λέγεται «Που είναι» και θα παίζει η Άννα Μάσχα σόλο. Και μια άλλη, που λέγεται «ο Μίλτος», που θα το κάνει ο Σωκράτης ο Πατσίκας και θα παίζεται στα σχολεία. Θα μπαίνει μες την τάξη ξαφνικά και θα παίζει έναν μονόλογο. Κι έχουμε σχεδιάσει να γράψουμε ένα έργο με τον Μοσχόπουλο, που λέγεται «Πέρα από το δάσος». Σχέδια υπάρχουν πολλά. Αλλά θα εξαρτηθεί από την οικονομική κατάσταση. Διότι αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουμε, όπως όλοι, σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Δεν ξέρω τι θα γίνει από χρήματα μες την υπάρχουσα κατάσταση, γιατί αν δεν υπάρχουν όλα θα πάνε φούντο.

Είναι απαιτητικό το παιδικό κοινό;
Δεν έχω καταλάβει ποτέ την ερώτηση που μου κάνουν όλοι οι δημοσιογράφοι. Δηλαδή τι θα πει ακριβώς απαιτητικό κοινό;

Να σας πω. Ρωτούσα την κα. Παπαδάτου, χορογράφο που έκανε μία παράσταση παιδική, αν είναι πιο εύκολο να παίζει μπροστά σε παιδάκια. Και μου είχε πει ότι είναι δύσκολο, γιατί εκδηλώνουν αμέσως τα αισθήματα τους. Άμα δεν τους αρέσει κάτι, στο κοπανάνε στη μούρη.
Αυτό ναι! Εκεί είναι το θέμα! Ότι αν τα παιδιά δεν τα «τσακώσεις», δεν τους ενδιαφέρει πραγματικά αυτό που κάνεις, θα αρχίσει μια βοή, το ένα παιδί θα θέλει πιπί, το άλλο θα θέλει πορτοκαλάδα, το άλλο θα θέλει να του πουν κάτι ή να πει κάτι. Και θα γίνει ένας χαμός. Κι εμείς δε ζητάμε να καθίσουν απλά ήσυχα. Ζητάμε να καταφέρουμε να τους δώσουμε κάτι, που να το πάρουν μαζί τους σπίτι.
Δηλαδή όταν έρχονται άνθρωποι και μου λένε «είδα τον Οδυσσεβάχ και τον θυμάμαι, όταν ήμουν 8 χρονών». Ή όταν ακούω στην πρώτη σειρά παιδιά να κουβεντιάζουν και να λένε ποιο από τα έργα μου έχουν δει. Τότε καταλαβαίνω ότι πάμε καλά.
Απ’ την άλλη μεριά, τα πράγματα έχουν αλλάξει, με την έννοια ότι τα παιδιά βλέπουν τώρα στο σινεμά, στην τηλεόραση και στον κομπιούτερ πράγματα με τρομερά εφέ, τον Άρχοντα των δαχτυλιδιών, το Χάρυ Πότερ. Εμείς δεν μπορούμε να το πολεμήσουμε αυτό. Θα το πολεμήσουμε με το αντίθετο. Στην παράσταση δεν έχουμε σχεδόν καθόλου σκηνικό. Προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να απλοποιούμε τη δουλειά- πράγμα που γίνεται διεθνώς. Είναι άποψη. Να βγαίνει από τους ηθοποιούς και από τον φωτισμό και να δημιουργεί μαγικές στιγμές.

Η παράσταση Οδυσσεβάχ ξεκινά στις 29 Οκτωβρίου στο Θέατρο Πόρτα
Πληροφορίες για τις ημέρες και ώρες των παραστάσεων

ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ!!!