«Μάνα Μητέρα Μαμά» στο θέατρο Βεάκη: Μικρο-αστικό… μεγάλο δράμα
Πήγαμε στο θέατρο Βεάκη και είδαμε την παράσταση «Μάνα- μητέρα- μαμά» του Γιώργου Διαλεγμένου, σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη.
Η υπόθεση είναι η εξής: Η Ντίνα Κώνστα είναι η “μάνα”. Μένει σε ένα μικρό σπίτι μαζί με το μικρό γιο της, Μεμά (Γιώργος Νινιός) και τη γυναίκα του Βαρβάρα (Ελισσάβετ Μουτάφη). Είναι μία γυναίκα ανάπηρη και ηλικιωμένη, που η αναπηρία της σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είναι εξαρτημένη από τις φροντίδες των άλλων, την έχει κάνει δεσποτική και χολερική κυρίως προς το μόνο άτομο που πραγματικά τη φροντίζει, τη μισητή της νύφη Βαρβάρα. Έχει και έναν μεγαλύτερο γιο, τον Σωτηράκη, τον οποίο ερμηνεύει ο συγγραφέας του έργου (Γιώργος Διαλεγμένος), που κατά καιρούς τους επισκέπτεται με την έγκυο μνηστή του Μπέμπα (Βάσω Γουλιελμάκη). Η “μάνα” έχει ήδη δώσει το παλίο της σπίτι αντιπαροχή για χάρη του ζευγαριού. Το ζεύγος Μεμάς- Βαρβάρα πήρε στη θέση του, για αντάλλαγμα, ένα μοντέρνο διαμέρισμα στο Χαλάνδρι. Τώρα οι νέοι θέλουν να ζήσουνε τη ζωή τους και η γριά γυναίκα είναι βάρος. Πρόθεσή τους είναι να «αποσύρουν» τη «μαμά» σε ένα γηροκομείο και να εγκατασταθούν στο νέο τους σπίτι. Η μητέρα όμως δεν αποδεικνύεται καθόλου συνεργάσιμη.
Το θέμα του έργου είναι ένα θέμα πολύ κοινό στην μεταπολεμική και μετεμφυλιακή Αθήνα, με συμβολικές προεκτάσεις, που το καθιστούν διαχρονικό. Με καμβά την μεγάλη αλλαγή του αστικού τοπίου, που τα παλιά σπίτια δόθηκαν αντιπαροχή για να χτιστούν όλα αυτά τα διαμερίσματα κλουβιά, βλέπουμε να εκτυλίσσεται ταυτόχρονα η «αιώνια» σύγκρουση του νέου με το παλιό. Το νέο, που θέλει να ζήσει, συγκρούεται με το παλιό, που δε θέλει να αποχωρήσει. Η ζωή συγκρούεται με το θάνατο. Η φρεσκάδα με το μαρασμό. Από την άλλη, τίθεται και το θέμα του χρέους και της αχαριστίας. Η “μητέρα”, στην πραγματικότητα, τους τα έχει δώσει όλα. Ακόμα και τον τάφο της πούλησε, για να ξεπληρώσουν τα δυο παιδιά της τα χρέη τους. Και σε αντάλλαγμα, θέλουν να την κλείσουν σε ένα γηροκομείο.
Ο σαρκασμός στο έργο είναι πανταχού παρόν. Δεν παρωδείται η απελπισία. Παρωδούνται οι απελπισμένοι. Σε όλη τη διάρκεια του έργου η απελπισία παραμένει ανέπαφη από τις όποιες σαρκαστικές νότες και παντοδύναμη. Kι αυτό που τελικά μένει είναι η τραγικότητα της ζωής των μικροαστών της Αθήνας, που συμβιώνουν τρώγοντας τις σάρκες τους αχόρταγα κάθε μέρα, σε μια ατμόσφαιρα που θυμίζει «Χορό του θανάτου» του Στρίντμπεργκ.
Συγκλονιστική μας φάνηκε η Μουτάφη, στο ρόλο της νέας γυναίκας, που έχει φορτωθεί στην «καμπούρα» της μία ανάπηρη πεθερά, που δεν «παλεύεται» με τίποτα. Η ένταση της ερμηνείας της ήταν τόση, που συνέχιζε να έχει λυγμούς ακόμα και την ώρα που χαιρετούσε το κοινό στην αυλαία. Εξαιρετικός και ο Γιώργος Διαλεγμένος στο ρόλο του Σωτήρη, ενός ψευτόμαγκα φαλλοκράτη. Χαρίζει δώρα σε όλο τον κόσμο, έχει συνέχεια χρέη και δεν «μασάει» όταν πρέπει να δώσει και μερικές «ψιλές» στην έγκυο μνηστή του. Ο λούμπεν Σωτήρης αποτελεί και το κύριο κωμικό στοιχείο του έργου. Ωστόσο, δεν είναι κωμικός χαρακτήρας. Αυτό το χαρακτήρα τον συναντάς πολύ πιο εύκολα σε ποίημα του Βάρναλη, παρά σε κωμωδία του Δαλιανίδη.
Γενικά, το «Μάνα- μητέρα- μαμά» είναι μία ευχάριστη έκπληξη. Πρόκειται για μια παράσταση με βαθιά νοήματα και δυνατές ερμηνείες. Ομολογώ πως, όταν έμπαινα να το δω, δεν περίμενα να με συγκινήσει τόσο, αλλά το έκανε.
